Τέσσερα Καίρια Ερωτήματα για την Κοινωνική Δικτύωση
Όπως συμβαίνει σχεδόν με κάθε χρήση του Ίντερνετ, έτσι και η κοινωνική δικτύωση εγκυμονεί κάποιους κινδύνους.a Με αυτό υπόψη, εξετάστε τα ακόλουθα ερωτήματα.
1 Πώς Επηρεάζει την Ιδιωτική μου Ζωή;
«Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση, αλλά αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα».—Παροιμίες 10:19.
Τι πρέπει να ξέρετε. Αν δεν προσέχετε, οι πληροφορίες του προφίλ σας, οι φωτογραφίες, οι ενημερώσεις κατάστασης ([status updates] σύντομα μηνύματα που βλέπουν όλοι όσοι είναι στη λίστα φίλων σας) και τα σχόλιά σας (οι απαντήσεις σας στις ενημερώσεις των άλλων) θα μπορούσαν να αποκαλύψουν περισσότερα από όσα πρέπει. Λόγου χάρη, μπορεί να αποκαλύψουν πού μένετε, πότε είστε στο σπίτι και πότε όχι, πού εργάζεστε ή πού πηγαίνετε σχολείο. Η διεύθυνσή σας μαζί με ένα σύντομο μήνυμα του τύπου «Αύριο πάμε διακοπές!» αρκεί για να πει στον κλέφτη πού και πότε να χτυπήσει.
Άλλες λεπτομέρειες—για παράδειγμα, το e-mail σας, η ημερομηνία γέννησής σας ή το τηλέφωνό σας—μπορεί να σας κάνουν υποψήφια θύματα παρενόχλησης, εκφοβισμού ή κλοπής προσωπικών δεδομένων. Εντούτοις, πολλοί αποκαλύπτουν χωρίς δεύτερη σκέψη τέτοιες πληροφορίες στη σελίδα τους.
Οι άνθρωποι τείνουν να ξεχνούν ότι, άπαξ και αναρτήσουν κάτι στο διαδίκτυο, αυτό βρίσκεται πλέον σε δημόσιο χώρο. Ακόμα και αν έχουν ορίσει ότι τις ενημερώσεις τους θα τις βλέπουν «Μόνο Φίλοι», δεν μπορούν να ελέγξουν τι θα κάνουν εκείνοι οι φίλοι με αυτές τις πληροφορίες. Η αλήθεια είναι πως οτιδήποτε έχει αναρτηθεί σε ένα κοινωνικό δίκτυο πρέπει να θεωρείται υλικό που έχει δημοσιοποιηθεί ή που μπορεί εύκολα να δημοσιοποιηθεί.
Τι μπορείτε να κάνετε. Να είστε πλήρως εξοικειωμένοι με τις ρυθμίσεις απορρήτου στο κοινωνικό σας δίκτυο και να τις χρησιμοποιείτε. Βεβαιωθείτε ότι οι μόνοι που έχουν πρόσβαση στις ενημερώσεις και στις φωτογραφίες σας είναι άνθρωποι που γνωρίζετε και εμπιστεύεστε.
Ακόμα και έτσι, όμως, να έχετε υπόψη σας πως οτιδήποτε δημοσιεύετε μπορεί να κυκλοφορήσει περισσότερο από όσο σκοπεύατε. Να ανασκοπείτε τακτικά τη σελίδα σας και να προσπαθείτε να σκεφτείτε μήπως έχετε αποκαλύψει κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από αδίστακτα άτομα για να σας εντοπίσουν ή για να κλέψουν τα προσωπικά σας δεδομένα. Ακόμα και στον κύκλο των φίλων σας, μη δημοσιεύετε πληροφορίες που ίσως παραβιάζουν την ιδιωτική σας ζωή ή την ιδιωτική ζωή ενός άλλου ατόμου. (Παροιμίες 11:13) Αν θέλετε να δώσετε πληροφορίες για λεπτά ζητήματα, χρησιμοποιήστε άλλη μορφή επικοινωνίας. «Στο τηλέφωνο η συνομιλία έχει πιο προσωπικό χαρακτήρα και παραμένει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό ιδιωτική», λέει η νεαρή Κάμερον.
Συμπέρασμα. Η Κιμ το συνοψίζει εύστοχα: «Αν προσέχεις τις κινήσεις σου, μπορείς να διατηρήσεις έναν βαθμό ιδιωτικότητας στο κοινωνικό δίκτυο. Δεν δημιουργούνται προβλήματα, εκτός αν το επιτρέψεις εσύ».
2 Πώς Επηρεάζει το Χρόνο Μου;
«Να βεβαιώνεστε για τα πιο σπουδαία πράγματα».—Φιλιππησίους 1:10.
Τι πρέπει να ξέρετε. Η κοινωνική δικτύωση μπορεί να απορροφά το χρόνο σας και να σας αποσπά από πιο σημαντικές δραστηριότητες. Όπως το θέτει η Κέι, «όσο περισσότερες επαφές έχεις, τόσο περισσότερο χρόνο αφιερώνεις στην κοινωνική δικτύωση και τόσο περισσότερο εθίζεσαι». Προσέξτε τα σχόλια ορισμένων ατόμων που παραδέχονται ότι πιάστηκαν σε αυτή την παγίδα.
«Είναι δύσκολο να ξεκόψεις από έναν ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης, ακόμα και αν δεν σου αρέσει ιδιαίτερα. Σου γίνεται κάτι σαν έμμονη ιδέα».—Ελίζ.
«Υπάρχουν τόσο πολλά πράγματα με τα οποία μπορείς να ασχοληθείς—παιχνίδια, τεστ, σελίδες τραγουδιστών—για να μην αναφέρω το να δεις τα προφίλ όλων των φίλων σου».—Μπλέιν.
«Είναι μια δίνη που σε καταπίνει και εσύ ούτε που καταλαβαίνεις ότι έχεις παγιδευτεί ώσπου γυρίζει στο σπίτι η μαμά σου και σε ρωτάει γιατί τα πιάτα είναι ακόμα στο νεροχύτη».—Αναλίζ.
«Δεν έβλεπα την ώρα να γυρίσω σπίτι από το σχολείο για να δω ποιοι είχαν απαντήσει στις δημοσιεύσεις μου. Έπειτα έπρεπε να καθήσω και να απαντήσω σε όλους αυτούς και να δω όλες τις καινούριες φωτογραφίες που είχαν ανεβάσει. Όταν βρισκόμουν στο Ίντερνετ, τα νεύρα μου ήταν τεντωμένα και αλίμονο αν τολμούσε κανείς να με διακόψει. Ξέρω άτομα που είναι στο κοινωνικό δίκτυο σχεδόν όλη μέρα—ακόμα και όταν βρίσκονται με παρέα σε ξένο σπίτι ή σε κάτι τρελές ώρες μέσα στη νύχτα!»—Μέγκαν.
Τι μπορείτε να κάνετε. Ο χρόνος είναι ένα αγαθό που δεν πρέπει να χαραμίζεται. Μήπως, λοιπόν, θα μπορούσατε να κάνετε προϋπολογισμό για το χρόνο σας όπως θα κάνατε για τα χρήματά σας; Πρώτα, γράψτε πόσο χρόνο πιστεύετε ότι είναι λογικό να αφιερώνετε στην κοινωνική δικτύωση. Κατόπιν, παρακολουθήστε την πορεία σας για έναν μήνα και δείτε πόσο συνεπείς υπήρξατε στην απόφασή σας. Κάντε προσαρμογές αν χρειάζεται.
Αν έχετε παιδιά στην εφηβεία τα οποία αφιερώνουν υπερβολικά πολύ χρόνο στην κοινωνική δικτύωση, προσπαθήστε να διακρίνετε μήπως πίσω από αυτή την κατάσταση κρύβονται βαθύτερα προβλήματα. Για παράδειγμα, η Νάνσι Ε. Γουίλαρντ στο βιβλίο της Παιδιά Ασφαλή στον Κυβερνοχώρο, Έφηβοι Γνώστες του Κυβερνοχώρου (Cyber-Safe Kids, Cyber-Savvy Teens) τονίζει ότι η υπερβολική χρήση της κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να συνδέεται με άγχος, ένταση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. «Πολλοί έφηβοι ανησυχούν πάρα πολύ για την κοινωνική τους καταξίωση», γράφει η κ. Γουίλαρντ. «Αν οι έφηβοι μετρούν την κοινωνική τους αξία με κριτήριο την έκταση της ηλεκτρονικής τους επικοινωνίας με φίλους, αυτό μπορεί να τροφοδοτεί τον εθισμό».
Μην επιτρέπετε επ’ουδενί στην κοινωνική δικτύωση—ή σε οποιαδήποτε άλλη διαδικτυακή δραστηριότητα—να παρεμβαίνει στις φιλίες που πρέπει να καλλιεργείτε μέσα στο ίδιο σας το σπίτι. Ο Ντον Τάπσκοτ, στο βιβλίο του Ψηφιακή Γενιά, γράφει: «Η ειρωνεία με το Ίντερνετ είναι ότι ενώ διευκολύνει την επικοινωνία των μελών μιας οικογένειας όταν είναι χώρια, μπορεί ταυτόχρονα να τους χωρίζει όταν είναι στο ίδιο σπίτι».
Συμπέρασμα. Η νεαρή Έμιλι λέει: «Πιστεύω ότι η κοινωνική δικτύωση είναι ένας καταπληκτικός τρόπος για να κρατάς την επαφή. Αλλά όπως και με οτιδήποτε άλλο, πρέπει να ξέρεις πότε χρειάζεται να σταματήσεις».
3 Πώς Επηρεάζει την Υπόληψή Μου;
«Προτιμότερον είναι το καλόν όνομα, η καλή υπόληψις, από τον πολύν πλούτον».—Παροιμίες 22:1, Η Παλαιά Διαθήκη, Κείμενον και Ερμηνευτική Απόδοσις, Ι. Θ. Κολιτσάρα.
Τι πρέπει να ξέρετε. Τα όσα δημοσιεύετε σε ένα κοινωνικό δίκτυο συνθέτουν μια εικόνα για εσάς την οποία είναι δύσκολο να σβήσετε. (Παροιμίες 20:11· Ματθαίος 7:17) Πολλοί φαίνεται πως στέκουν ανυποψίαστοι μπροστά στον πιθανό κίνδυνο. «Φαίνεται πως όταν οι άνθρωποι μπαίνουν σε κοινωνικό δίκτυο χάνουν κάθε αίσθηση λογικής», λέει μια κοπέλα ονόματι Ρακέλ. «Λένε πράγματα που κανονικά δεν θα έλεγαν. Μερικοί δεν αντιλαμβάνονται ότι έστω και μία κακόγουστη δημοσίευση αρκεί για να καταστρέψει την υπόληψή τους».
Οι συνέπειες αυτής της βλάβης μπορεί να είναι μακροπρόθεσμες. Το βιβλίο Ψηφιακή Γενιά αναφέρει ότι υπάρχουν πάμπολλες «ιστορίες χρηστών κοινωνικών δικτύων που έχασαν τη δουλειά τους ή απορρίφθηκαν από νέους εργοδότες εξαιτίας των όσων είχαν καταχωρίσει στο Διαδίκτυο».
Τι μπορείτε να κάνετε. Κοιτάξτε τη σελίδα σας στο κοινωνικό δίκτυο και προσπαθήστε να τη δείτε με τα μάτια των άλλων. Αναρωτηθείτε: “Θέλω στ’ αλήθεια να με βλέπουν έτσι; Αν κάποιος κοίταζε τις φωτογραφίες μου και χρειαζόταν να περιγράψει την εντύπωση που σχημάτισε για το χαρακτήρα μου, τι θα του ερχόταν στο νου; Μήπως πράγματα όπως «φλερτάρει», «είναι σέξι», «ξεσαλώνει στη διασκέδαση»; Αν ναι, είναι αυτή η εικόνα που θέλω να παρουσιάσω όταν, λόγου χάρη, κάνω αίτηση για δουλειά και ο υποψήφιος εργοδότης κοιτάξει τη σελίδα μου; Αντιπροσωπεύουν όντως αυτές οι φωτογραφίες τις αξίες μου;”
Αν είστε νεαρό άτομο, αναρωτηθείτε: “Τι θα γίνει αν οι γονείς μου, ένας καθηγητής μου ή κάποιος ενήλικος τον οποίο σέβομαι κοιτάξει τη σελίδα μου; Θα ντραπώ με αυτά που θα δουν και θα διαβάσουν;”
Συμπέρασμα. Όσον αφορά την υπόληψή σας, να θυμάστε τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει».—Γαλάτες 6:7.
4 Πώς Επηρεάζει τις Φιλίες Μου;
«Αυτός που περπατάει με σοφούς θα γίνει σοφός, αλλά αυτός που έχει δοσοληψίες με τους άφρονες θα έχει κακή κατάληξη».—Παροιμίες 13:20.
Τι πρέπει να ξέρετε. Οι φιλίες σας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε και ενεργείτε. (1 Κορινθίους 15:33) Επομένως, είναι απολύτως λογικό να είστε εκλεκτικοί ως προς το ποιους θα κάνετε φίλους σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο. Ορισμένοι δέχονται δεκάδες ή και εκατοντάδες αιτήματα φιλίας από άτομα που γνωρίζουν ελάχιστα ή και καθόλου. Άλλοι διαπιστώνουν ότι δεν αποτελούν καλή συναναστροφή όλοι όσοι βρίσκονται στη λίστα φίλων τους. Σκεφτείτε τα ακόλουθα σχόλια:
«Αν κάποιος δέχεται αιτήματα φιλίας από κάθε καρυδιάς καρύδι, είναι σίγουρο ότι θα μπλέξει».—Αναλίζ.
«Πολλοί γνωστοί μου προσθέτουν στη λίστα φίλων τους άτομα που στην ουσία δεν τα θέλουν, με τη δικαιολογία ότι φοβούνται μην πληγώσουν κάποιον απορρίπτοντας το αίτημά του».—Λιάν.
«Είναι σαν να κάνεις παρέα μαζί τους στην πραγματικότητα. Πρέπει να διαλέγεις προσεκτικά τους φίλους σου».—Αλέξια.
Τι μπορείτε να κάνετε. Καθορίστε μια συγκεκριμένη τακτική για τις φιλίες σας. Για παράδειγμα, μερικοί έχουν θέσει συγκεκριμένα όρια στον εαυτό τους σε αυτόν τον τομέα:b
«Θα δεχτώ κάποιον ως φίλο μου μόνο αν τον γνωρίζω—όχι απλώς αν ξέρω ποιος είναι, αλλά αν τον γνωρίζω πραγματικά».—Τζιν.
«Δέχομαι ως φίλους μόνο άτομα που γνωρίζω από καιρό. Ποτέ δεν προσθέτω αγνώστους στη λίστα μου».—Μονίκ.
«Προσθέτω μόνο άτομα που γνωρίζω καλά και των οποίων οι αρχές ξέρω ότι ταιριάζουν με τις δικές μου».—Ρέι.
«Αν λάβω αίτημα φιλίας από κάποιον που δεν ξέρω, το απορρίπτω. Τόσο απλά. Όλοι οι φίλοι μου είναι άτομα που γνωρίζω προσωπικά και είμαστε ήδη φίλοι εκτός διαδικτύου».—Μαρί.
«Αν κάποιος φίλος αρχίσει να δημοσιεύει φωτογραφίες ή ενημερώσεις που θεωρώ απαράδεκτες, δεν διστάζω καθόλου να τον διαγράψω. Ακόμα και αν απλώς βλέπεις τις δημοσιεύσεις του, είναι κακή συναναστροφή».—Κιμ.
«Όταν είχα λογαριασμό σε κοινωνικό δίκτυο, είχα πολύ αυστηρές ρυθμίσεις απορρήτου. Δεν επέτρεπα σε φίλους των φίλων μου να βλέπουν τις δημοσιεύσεις και τις φωτογραφίες μου—αυτά ήταν μόνο για τους δικούς μου φίλους. Το έκανα αυτό γιατί δεν μπορούσα να είμαι σίγουρη ότι οι φίλοι των φίλων μου ήταν καλή συναναστροφή για εμένα. Δεν ήξερα ούτε ποιοι ήταν ούτε τι φήμη είχαν».—Χέδερ.
Συμπέρασμα. Η Δρ Γκουέν Σούργκιν Ο’ Κιφ γράφει στο βιβλίο της Ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο (CyberSafe): «Η καλύτερη αρχή είναι να δέχεστε ως φίλους μόνο άτομα που γνωρίζετε και με τα οποία συνδέεστε και εκτός δικτύου».c
[Υποσημειώσεις]
a Το Ξύπνα! ούτε συστήνει ούτε καταδικάζει κάποια συγκεκριμένη υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης. Οι Χριστιανοί πρέπει να είναι βέβαιοι ότι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούν το Ίντερνετ δεν παραβιάζει τις Γραφικές αρχές.—1 Τιμόθεο 1:5, 19.
b Οι φιλίες στις οποίες αναφέρεται αυτό το άρθρο δεν περιλαμβάνουν τις επαγγελματικές σχέσεις.
c Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κοινωνική δικτύωση, βλέπε το Ξύπνα! του Ιουλίου 2011, σελίδες 24-27, και του Αυγούστου 2011, σελίδες 10-13.
[Πλαίσιο στη σελίδα 8]
ΝΑ ΑΠΟΣΥΝΔΕΕΣΤΕ!
Αν μένετε συνδεδεμένοι στο λογαριασμό σας ενώ εσείς δεν είστε εκεί, διατρέχετε τον κίνδυνο να δημοσιεύσουν πράγματα στη σελίδα σας κάποιοι άλλοι. Σύμφωνα με τον δικηγόρο Ρόμπερτ Γουίλσον, είναι «σαν να αφήνετε το πορτοφόλι σας ή το κινητό σας εκτεθειμένο σε ένα τραπέζι του πικνίκ. Οποιοσδήποτε μπορεί να καθήσει και να αρχίσει να γράφει δημοσιεύσεις στον Τοίχο σας». Η συμβουλή του; «Να αποσυνδέεστε οπωσδήποτε».
[Πλαίσιο στη σελίδα 8]
ΜΗΠΩΣ ΠΑΤΕ ΓΥΡΕΥΟΝΤΑΣ;
Μια έρευνα του περιοδικού Consumer Reports αποκάλυψε ότι πολλοί χρήστες κοινωνικών δικτύων «ριψοκινδυνεύουν με τρόπους που τους εκθέτουν σε διαρρήξεις, κλοπή προσωπικών δεδομένων και ανεπιθύμητη παρακολούθηση. Το 15% είχαν δημοσιεύσει πού βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή ή πού σκόπευαν να ταξιδέψουν, το 34% την πλήρη ημερομηνία γέννησής τους, ενώ το 21% όσων είχαν παιδιά στο σπίτι είχαν δημοσιεύσει τα ονόματα των παιδιών καθώς και φωτογραφίες τους».