Η Καθολική Εκκλησία στην Αφρική

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Η ΚΑΘΟΛΙΚΗ Εκκλησία έχει δεκάδες εκατομμύρια πιστούς στην Αφρική, και τα προβλήματά της εκεί είναι σοβαρά. Νωρίτερα αυτόν το χρόνο πάνω από 300 εκκλησιαστικοί ηγέτες συναντήθηκαν στο Βατικανό της Ρώμης για να συζητήσουν μερικά από αυτά τα προβλήματα στη διάρκεια μιας ειδικής συνόδου η οποία διήρκεσε ένα μήνα.

Ανοίγοντας τις εργασίες ο πάπας είπε τα εξής, όπως ανέφερε η εφημερίδα Λ’Οσερβατόρε Ρομάνο (L’Osservatore Romano): «Σήμερα για πρώτη φορά λαβαίνει χώρα μια Σύνοδος της Αφρικανικής Εκκλησίας η οποία περιλαμβάνει ολόκληρη την ήπειρο. . . . Όλη η Αφρική είναι παρούσα σήμερα στη Βασιλική του Αγ. Πέτρου. Με βαθιά στοργή ο Επίσκοπος της Ρώμης χαιρετίζει την Αφρική».

Φυλετικός Πόλεμος

Όπως γνωρίζουν πολλοί, τα προβλήματα της Καθολικής Εκκλησίας είναι ιδιαίτερα μεγάλα στις αφρικανικές χώρες του Μπουρούντι και της Ρουάντα, οι οποίες είναι κατεξοχήν Καθολικές χώρες. Ο φυλετικός πόλεμος εκεί έλαβε παγκόσμια δημοσιότητα τη φετινή άνοιξη όταν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα σφαγιάστηκαν από τους γείτονές τους. Ένας αυτόπτης μάρτυρας ανέφερε: «Είδαμε γυναίκες που είχαν μικρά παιδιά στην πλάτη τους να σκοτώνουν. Είδαμε παιδιά να σκοτώνουν παιδιά».

Η εφημερίδα Νάσιοναλ Κάθολικ Ριπόρτερ (National Catholic Reporter) έγραψε για την αγωνία της Καθολικής ηγεσίας. Είπε ότι ο πάπας «ένιωσε ‘έντονο πόνο’ όταν άκουσε τις νέες ειδήσεις των συγκρούσεων στο μικροσκοπικό αφρικανικό κράτος [του Μπουρούντι], του οποίου οι κάτοικοι είναι κατεξοχήν Καθολικοί».

Οι σφαγές στη Ρουάντα έθιξαν ακόμη περισσότερο την Καθολική ηγεσία. «Ο Πάπας Αποδοκιμάζει τη Γενοκτονία σε ένα Κατά 70% Καθολικό Έθνος», διακήρυττε μια επικεφαλίδα στην ίδια εφημερίδα. Το άρθρο παρατηρούσε: «Οι διαμάχες σε αυτό το αφρικανικό έθνος περιλαμβάνουν ‘μια πραγματική και αληθινή γενοκτονία για την οποία, δυστυχώς, ευθύνονται ακόμη και Καθολικοί’, είπε ο πάπας».

Εφόσον οι ωμότητες στη Ρουάντα διαπράττονταν τη στιγμή που διεξαγόταν η ιστορική Καθολική σύνοδος στη Ρώμη, προφανώς η προσοχή των επισκόπων ήταν στραμμένη στα όσα συνέβαιναν στη Ρουάντα. Η εφημερίδα Νάσιοναλ Κάθολικ Ριπόρτερ παρατήρησε: «Η σύγκρουση στη Ρουάντα αποκαλύπτει κάτι ανησυχητικό: Η Χριστιανική πίστη δεν έχει ριζώσει αρκετά βαθιά στην Αφρική ώστε να υπερνικήσει το φυλετισμό».

Σημειώνοντας την ανησυχία των συγκεντρωμένων επισκόπων, η εφημερίδα Νάσιοναλ Κάθολικ Ριπόρτερ συνέχισε λέγοντας: «Αυτό το θέμα [του φυλετισμού] το χειρίστηκε ο Άλμπερτ Κανένε Ομπιεφούνα, επίσκοπος της Άουκα στη Νιγηρία, μιλώντας στη σύνοδο». Στην ομιλία του, ο Ομπιεφούνα εξήγησε: «Ο αντιπροσωπευτικός Αφρικανός ζει την οικογενειακή ζωή και επίσης τη Χριστιανική του ζωή μέσα στο γενικό πλαίσιο των φυλετικών ενδιαφερόντων του».

Στη συνέχεια, έχοντας χωρίς αμφιβολία στο νου του τη Ρουάντα, ο Ομπιεφούνα συνέχισε το λόγο του στη σύνοδο: «Αυτή η νοοτροπία είναι τόσο διαδεδομένη ώστε, όπως λένε οι Αφρικανοί, όταν χρειαστεί να γίνει κάτι, δεν επικρατεί η Χριστιανική αντίληψη ότι η Εκκλησία είναι οικογένεια αλλά μάλλον το ρητό που λέει ότι ‘το αίμα νερό δεν γίνεται’. Και λέγοντας νερό εδώ κάποιος μπορεί ενδεχομένως να περιλάβει τα νερά του Βαφτίσματος μέσω του οποίου κάποιο άτομο γεννιέται μέσα στην οικογένεια της Εκκλησίας. Οι δεσμοί του αίματος είναι πιο σπουδαίοι ακόμη και για τον Αφρικανό ο οποίος έχει γίνει Χριστιανός».

Έτσι, ο επίσκοπος παραδέχτηκε ότι στην Αφρική η Καθολική πίστη απέτυχε να δημιουργήσει μια Χριστιανική αδελφότητα στην οποία οι πιστοί να αγαπούν αληθινά ο ένας τον άλλον όπως δίδαξε ο Ιησούς Χριστός ότι θα έπρεπε να κάνουν. (Ιωάννης 13:35) Απεναντίας, «οι δεσμοί του αίματος είναι πιο σπουδαίοι» για τους Αφρικανούς Καθολικούς. Αυτό έχει καταλήξει στο να θέτουν τα φυλετικά μίση πάνω από όλα τα άλλα ζητήματα. Όπως αναγνώρισε ο πάπας, στους Καθολικούς στην Αφρική πρέπει να αποδοθούν ευθύνες για μερικές από τις χειρότερες ωμότητες των τελευταίων χρόνων.

Λέχτηκε ότι Διακυβεύεται η Επιβίωση

Οι Αφρικανοί επίσκοποι στη σύνοδο εξέφρασαν φόβους για την επιβίωση του Καθολικισμού στην Αφρική. «Αν θέλουμε να συνεχίσει να υπάρχει η Εκκλησία στη χώρα μου», είπε ο Μπονιφάτιους Χοσίκου, ένας επίσκοπος από τη Ναμίμπια, «πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά το ζήτημα της πολιτιστικής υπαγωγής».

Εκφράζοντας παρόμοια αισθήματα, το ιταλικό Καθολικό πρακτορείο ειδήσεων Αντίστα είπε: «Το να μιλήσουμε για την ‘πολιτιστική υπαγωγή’ του Ευαγγελίου στην Αφρική σημαίνει να μιλήσουμε για το ίδιο το μέλλον της Καθολικής Εκκλησίας σε εκείνη την ήπειρο, για τις πιθανότητες που έχει να επιβιώσει ή να μην επιβιώσει».

Τι ακριβώς εννοούν οι επίσκοποι με την «πολιτιστική υπαγωγή»;

Η Εκκλησία και η «Πολιτιστική Υπαγωγή»

Ο Τζον Μ. Γουαλίγκο εξήγησε ότι «ο όρος που χρησιμοποιούνταν επί πολύ καιρό για να υποδηλώσει την ίδια πραγματικότητα ήταν ο όρος προσαρμογή». Αλλά ακόμη πιο απλά, «πολιτιστική υπαγωγή» σημαίνει αφομοίωση των παραδόσεων και των πεποιθήσεων των φυλετικών θρησκειών από τις Καθολικές τελετές και λατρεία, πράγμα που παρέχει καινούριο όνομα και καινούριο νόημα στις αρχαίες τελετουργίες, αντικείμενα, χειρονομίες και τοποθεσίες.

Η πολιτιστική υπαγωγή επιτρέπει στους Αφρικανούς να είναι Καθολικοί με καλή υπόσταση και εντούτοις να παραμένουν προσκολλημένοι στις συνήθειες, στις τελετές και στις πεποιθήσεις των φυλετικών θρησκειών τους. Θα έπρεπε να υπάρχει κάποια αντίρρηση σε αυτό; Για παράδειγμα, η ιταλική εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα (La Repubblica) ρώτησε: «Δεν αληθεύει ότι στην Ευρώπη τα Χριστούγεννα στηρίζονταν στη γιορτή του Ανίκητου Ήλιου, η οποία τηρούνταν στις 25 Δεκεμβρίου;»

Μάλιστα, όπως παρατήρησε ο Καρδινάλιος Τζόζεφ Τόμκο, επικεφαλής της Εκκλησίας για τον Εκχριστιανισμό των Λαών: «Η ιεραποστολική Εκκλησία εφάρμοζε την πολιτιστική υπαγωγή πολύ πριν αρχίσει να χρησιμοποιείται ο όρος». Η γιορτή των Χριστουγέννων αποτελεί κατάλληλο παράδειγμα, όπως παρατήρησε η εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα. Αρχικά ήταν ειδωλολατρική γιορτή. «Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου δεν αντιστοιχεί στη γέννηση του Χριστού», παραδέχεται η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia), «αλλά στη γιορτή των Γενεθλίων του Ανίκητου Ήλιου, της ρωμαϊκής γιορτής του ήλιου κατά το ηλιοστάσιο».

Τα Χριστούγεννα είναι μόνο ένα από τα πολλά εκκλησιαστικά έθιμα που στηρίζονται στην ειδωλολατρία. Το ίδιο συμβαίνει και με δοξασίες όπως η Τριάδα, η αθανασία της ψυχής και τα αιώνια βάσανα των ανθρώπινων ψυχών μετά το θάνατο. Ο Καρδινάλιος Τζον Χένρι Νιούμαν που έζησε το 19ο αιώνα έγραψε ότι «οι άρχοντες της Εκκλησίας ήταν προετοιμασμένοι από τα πρώτα χρόνια, αν παρουσιαζόταν η ευκαιρία, να υιοθετήσουν ή να μιμηθούν ή να εγκρίνουν τις υπάρχουσες ιεροτελεστίες και τα υπάρχοντα έθιμα των μαζών». Απαριθμώντας πολλές εκκλησιαστικές συνήθειες και εορτασμούς, αυτός είπε ότι ήταν «όλα ειδωλολατρικής προέλευσης και καθαγιάστηκαν με την αποδοχή τους μέσα στην Εκκλησία».

Όταν οι Καθολικοί εισδύουν σε μη Χριστιανικές περιοχές, όπως σε μέρη της Αφρικής, συχνά διαπιστώνουν ότι οι άνθρωποι έχουν ήδη θρησκευτικές συνήθειες και πιστεύω παρόμοια με εκείνα της εκκλησίας. Αυτό συμβαίνει επειδή στη διάρκεια προηγούμενων αιώνων η εκκλησία υιοθέτησε συνήθειες και διδασκαλίες από μη Χριστιανικούς λαούς και τις εισήγαγε στον Καθολικισμό. Αυτές οι συνήθειες και οι διδασκαλίες, ισχυρίστηκε ο Καρδινάλιος Νιούμαν, «καθαγιάστηκαν με την αποδοχή τους μέσα στην Εκκλησία».

Έτσι, όταν ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ επισκέφτηκε μη Χριστιανικούς λαούς στην Αφρική πέρυσι, η εφημερίδα Λ’Οσερβατόρε Ρομάνο αναφέρει ότι είπε: «Στο Κοτονού [Μπενίν, Αφρική] συνάντησα οπαδούς του βουντού, και φαινόταν από τον τρόπο που μιλούσαν ότι κατά κάποιον τρόπο έχουν ήδη στη νοοτροπία, στις τελετουργίες, στα σύμβολα και στη διάθεσή τους κάτι από όσα θέλει να τους προσφέρει η Εκκλησία. Απλώς περιμένουν τον καιρό που θα έρθει κάποιος και θα τους βοηθήσει να περάσουν το κατώφλι και να ζήσουν μέσω του Βαφτίσματος αυτό που με κάποια έννοια ήδη ζούσαν και απολάμβαναν πριν από το Βάφτισμα».

Τι Πρέπει να Κάνετε Εσείς;

Η αποτυχία της εκκλησίας να διδάξει την αληθινή, ανόθευτη Χριστιανοσύνη στους λαούς της Αφρικής έχει καταστροφικές συνέπειες. Έχει επικρατήσει ο φυλετισμός, όπως αλλού έχει επικρατήσει ο εθνικισμός, με αποτέλεσμα Καθολικοί να σφάζουν ο ένας τον άλλον. Τι ατίμωση για τον Χριστό! Η Αγία Γραφή λέει ότι τέτοιοι άνομοι σκοτωμοί του ενός από τον άλλον χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους ως «τα παιδιά του Διαβόλου», και ο Ιησούς λέει για τέτοια άτομα: «Φύγετε από εμένα, εργάτες της ανομίας».—1 Ιωάννη 3:10-12· Ματθαίος 7:23.

Συνεπώς, τι πρέπει να κάνουν οι ειλικρινείς Καθολικοί; Η Αγία Γραφή παροτρύνει τους Χριστιανούς να φυλάγονται από το να συμβιβαστούν με οποιαδήποτε συνήθεια ή πιστεύω που θα έκανε τη λατρεία τους ακάθαρτη στα μάτια του Θεού. «Μην μπαίνετε άνισα κάτω από τον ίδιο ζυγό με απίστους», λέει η Αγία Γραφή. Για να απολαμβάνετε την εύνοια του Θεού, χρειάζεται να ‘αποχωριστείτε και να πάψετε να αγγίζετε οτιδήποτε είναι ακάθαρτο ενώπιον του Θεού’.—2 Κορινθίους 6:14-17.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 20]

‘Ο πόλεμος στη Ρουάντα είναι μια αληθινή γενοκτονία για την οποία ευθύνονται ακόμη και Καθολικοί’, είπε ο πάπας

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 18]

Photo: Jerden Bouman/Sipa Press