Γιατί Τόσο Πολλά Βίαια Εγκλήματα Σήμερα;

ΟΛΑ τα εγκλήματα είναι κακά. Ωστόσο, τα αλόγιστα, άσκοπα εγκλήματα είναι δυσκολότερο να κατανοηθούν. Το γεγονός ότι το κίνητρό τους συνήθως δεν είναι προφανές προβληματίζει τους ερευνητές. Καθώς τα μέσα ενημέρωσης έχουν γίνει πολύ πιο αποτελεσματικά τα πρόσφατα χρόνια, τέτοια αποτρόπαια εγκλήματα γίνονται γνωστά σε εκατομμύρια, ακόμη και δισεκατομμύρια άτομα, μέσα σε λίγες ώρες. Μια έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας αναφέρει ότι η «βία επηρεάζει όλες τις ηπείρους, όλες τις χώρες και τις περισσότερες κοινωνίες».

Ακόμη και σε μέρη τα οποία θεωρούνταν σχετικά ασφαλή τα προηγούμενα χρόνια, πρόσφατα έχουν εμφανιστεί περισσότερα κρούσματα παράλογων βιαιοτήτων. Λόγου χάρη, στην Ιαπωνία το ποσοστό βίαιων εγκλημάτων ήταν επί μακρόν χαμηλό. Ωστόσο, στην Ικέντα τον Ιούνιο του 2001, κάποιος άντρας που κρατούσε χασαπομάχαιρο πήγε σε ένα σχολείο και άρχισε να μαχαιρώνει ανθρώπους. Μέσα σε 15 λεπτά σκότωσε 8 παιδιά και τραυμάτισε άλλα 15. Αν προσθέσουμε αυτό το περιστατικό σε άλλες εκθέσεις από την Ιαπωνία, όπως εκείνες που αφορούν νεαρά άτομα τα οποία σκοτώνουν εντελώς άγνωστους ανθρώπους απλώς και μόνο για να νιώσουν τη συγκίνηση, καταλαβαίνουμε καθαρά ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει.

Ακόμη και σε χώρες όπου τα ποσοστά του εγκλήματος είναι υψηλά, ορισμένες παράλογες πράξεις έχουν προκαλέσει δημόσια αποστροφή. Αυτό συνέβη μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στη Νέα Υόρκη. Ο ψυχολόγος Ζεράρντ Μπέιλς έκανε το εξής σχόλιο: Κάτι τέτοιο μετατρέπει τον κόσμο σε έναν εντελώς ξένο, επικίνδυνο τόπο στον οποίο δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι πρόκειται να συμβεί».

Γιατί το Κάνουν Αυτό;

Δεν υπάρχει μόνο μία εξήγηση για τις πολλές και διάφορες πράξεις παράλογης βίας. Αυτό που κάνει μερικά εγκλήματα πιο δυσερμήνευτα είναι η ακατανόητη φύση τους. Λόγου χάρη, είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς γιατί κάποιος θα πλησίαζε εντελώς άγνωστους ανθρώπους για να τους μαχαιρώσει μέχρι θανάτου ή γιατί θα πυροβολούσε στην τύχη περνώντας με το αυτοκίνητό του έξω από κάποιο σπίτι.

Μερικοί ισχυρίζονται ότι η βία είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Άλλοι λένε ότι τα παράλογα εγκλήματα δεν μπορούν να εκληφθούν ως αναπόφευκτο μέρος της ανθρώπινης φύσης.​—Βλέπε το πλαίσιο «Καταδικασμένοι στη Βία;»

Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι υπάρχει ένα πλήθος από παράγοντες και περιστάσεις που επιδρούν καθοριστικά ωθώντας τους ανθρώπους να διαπράττουν ακατανόητες βιαιότητες. Μια έκθεση της Σχολής του FBI (Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών) στις Ηνωμένες Πολιτείες λέει μάλιστα: «Η ανθρωποκτονία δεν είναι πράξη νηφάλιου, ψυχικά υγιούς, ατόμου». Μερικοί αρμόδιοι θα διαφωνούσαν με τη φρασεολογία αυτής της δήλωσης. Ωστόσο, πολλοί συμφωνούν με αυτό που υποδηλώνει. Για κάποιον λόγο, ο τρόπος σκέψης εκείνων οι οποίοι διαπράττουν παράλογα εγκλήματα δεν είναι φυσιολογικός. Κάτι έχει επηρεάσει τη λογική τους σε τέτοιον βαθμό ώστε να κάνουν αδιανόητα πράγματα. Ποιοι παράγοντες υποκινούν τους ανθρώπους να κάνουν τέτοιες πράξεις; Ας εξετάσουμε μερικές πιθανότητες, όπως έχουν αναφερθεί από ειδικούς.

Κατάρρευση της Οικογενειακής Ζωής

Όταν ο Μαριανίτο Μπαντζανίμπαν, εκπρόσωπος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στις Φιλιππίνες, ρωτήθηκε από κάποιον αρθρογράφο του Ξύπνα! σχετικά με το παρελθόν των ανθρώπων που διαπράττουν ακραία εγκλήματα, σχολίασε: «Προέρχονται από διαλυμένες οικογένειες. Τους λείπει η φροντίδα και η αγάπη. Η ηθική υπόσταση των ανθρώπων εκφυλίζεται, με την έννοια ότι δεν έχουν καθοδήγηση και γι’ αυτόν το λόγο παρεκκλίνουν από την ορθή πορεία». Πολλοί ερευνητές αναφέρουν ότι οι εξασθενημένες οικογενειακές σχέσεις και το βίαιο οικογενειακό παρελθόν είναι κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στους επιθετικούς εγκληματίες.

Το Εθνικό Κέντρο των ΗΠΑ για την Ανάλυση των Βίαιων Εγκλημάτων δημοσίευσε μια έκθεση απαριθμώντας τους παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να προσδιορίσουν τους νέους που είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν φονική βία στο σχολείο. Περιλαμβάνονταν οι εξής οικογενειακοί παράγοντες: διαταραγμένη σχέση γονέα-παιδιού, γονείς ανίκανοι να διακρίνουν τα προβλήματα των παιδιών τους, έλλειψη οικειότητας, γονείς που θέτουν λίγα ή καθόλου όρια στη διαγωγή του παιδιού τους, καθώς και παιδιά που είναι υπερβολικά εσωστρεφή, ζουν διπλή ζωή και συνεπώς κρύβουν ένα μέρος της ζωής τους από τους γονείς τους.

Σήμερα πολλά παιδιά είναι θύματα διαλυμένων οικογενειών. Οι γονείς άλλων παιδιών διαθέτουν λίγο χρόνο μαζί τους. Χιλιάδες νεαροί έχουν μεγαλώσει με ανεπαρκή ηθική και οικογενειακή καθοδηγία. Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι ένα τέτοιο περιβάλλον μπορεί να παρεμποδίσει την ικανότητα των παιδιών να αναπτύσσουν κατάλληλους δεσμούς με άλλους, με αποτέλεσμα να είναι ευκολότερο για αυτά να διαπράττουν εγκλήματα σε βάρος συνανθρώπων τους, συχνά χωρίς να έχουν τύψεις.

Ομάδες που Καλλιεργούν το Μίσος και Αιρέσεις

Τα στοιχεία δείχνουν ότι μερικές ομάδες που καλλιεργούν το μίσος ή αιρέσεις αποτελούν ισχυρή επιρροή για τη διάπραξη ορισμένων εγκλημάτων. Στην Ιντιάνα των ΗΠΑ, ένας 19χρονος μαύρος περπατούσε προς το σπίτι του επιστρέφοντας από κάποιο εμπορικό κέντρο. Λίγες στιγμές αργότερα, κειτόταν στην άκρη του δρόμου με μια σφαίρα καρφωμένη στο κεφάλι του. Τον είχε πυροβολήσει ένας νεαρός που τον επέλεξε στην τύχη. Γιατί; Λέγεται ότι ο δολοφόνος ήθελε να γίνει μέλος μιας οργάνωσης υπεροχής των λευκών η οποία θα του έκανε ένα τατουάζ με σχήμα ιστού αράχνης ως επιβράβευση για τη δολοφονία ενός μαύρου.

Η επίθεση με νευροπαραλυτικό αέριο στον υπόγειο σιδηρόδρομο του Τόκιο το 1995, η μαζική αυτοκτονία στο Τζόουνσταουν της Γουιάνας και οι θάνατοι στην Ελβετία, στον Καναδά και στη Γαλλία 69 μελών του Τάγματος του Ναού του Ήλιου ήταν γεγονότα υποκινούμενα από αιρέσεις. Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν την ισχυρή επίδραση που έχουν ασκήσει ορισμένες ομάδες στον τρόπο σκέψης μερικών ατόμων. Χαρισματικοί ηγέτες έχουν ωθήσει ανθρώπους να κάνουν «αδιανόητα» πράγματα δελεάζοντάς τους με κάποιο υποτιθέμενο όφελος.

Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και Βία

Μερικοί επικαλούνται στοιχεία που δείχνουν ότι διάφορες μορφές σύγχρονης επικοινωνίας μπορεί να προάγουν την επιθετική συμπεριφορά. Η τακτική έκθεση στη βία που απεικονίζεται στην τηλεόραση, στις κινηματογραφικές ταινίες, στα βιντεοπαιχνίδια και στο Ιντερνέτ λέγεται πως απευαισθητοποιεί τη συνείδηση και υποκινεί σε βίαια εγκλήματα. Ο Δρ Ντάνιελ Μπόρενσταϊν, πρόεδρος του Αμερικανικού Ψυχιατρικού Συλλόγου, δήλωσε: «Σήμερα υπάρχουν πάνω από 1.000 μελέτες βασισμένες σε 30 και πλέον χρόνια έρευνας οι οποίες καταδεικνύουν ότι η βία που παρουσιάζεται στα μέσα μαζικής επικοινωνίας οδηγεί ορισμένα παιδιά σε επιθετική συμπεριφορά». Ο Δρ Μπόρενσταϊν κατέθεσε ενώπιον μιας επιτροπής της Αμερικανικής Γερουσίας: «Είμαστε πεπεισμένοι ότι η επανειλημμένη έκθεση σε κάθε είδους βία που παρουσιάζεται ως ψυχαγωγία έχει σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία».​—Βλέπε το πλαίσιο «Βία στα Παιχνίδια για Κομπιούτερ​—Η Άποψη ενός Γιατρού».

Για να φανεί πόσο αληθινό είναι αυτό, συχνά αναφέρονται συγκεκριμένες περιπτώσεις. Στην περίπτωση του οπλοφόρου που εκτέλεσε εν ψυχρώ το ζευγάρι το οποίο παρατηρούσε την ανατολή του ήλιου στην παραλία, όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, οι κατήγοροι παρουσίασαν στοιχεία τα οποία έδειχναν ότι ο δράστης που διέπραξε φόνο για να νιώσει συγκίνηση υποκινήθηκε για την πράξη του από μια βίαιη κινηματογραφική ταινία την οποία παρακολούθησε επανειλημμένα. Στο επεισόδιο με τους πυροβολισμούς από τους οποίους έχασαν τη ζωή τους 15 άτομα σε κάποιο σχολείο, οι δύο δράστες, που ήταν μαθητές, έπαιζαν καθημερινά επί ώρες βίαια βιντεοπαιχνίδια, όπως ειπώθηκε. Επίσης, παρακολουθούσαν επανειλημμένα κινηματογραφικές ταινίες που πρόβαλλαν βία και φόνους.

Ναρκωτικά

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ποσοστό των φόνων που διαπράχθηκαν από εφήβους τριπλασιάστηκε μέσα σε οχτώ χρόνια. Ποιος είναι ένας παράγοντας, σύμφωνα με τους αρμόδιους; Οι συμμορίες, και ιδιαίτερα εκείνες που εμπλέκονται με το κρακ. Για 500 και πλέον από τις ανθρωποκτονίες που έλαβαν χώρα πρόσφατα στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας, «η αστυνομία είπε ότι το 75 τοις εκατό σχετίζονταν με συμμορίες».

Μια έκθεση της Σχολής του FBI δηλώνει: «Τα ναρκωτικά περιλαμβάνονται σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρωποκτονιών». Μερικοί άνθρωποι των οποίων ο τρόπος σκέψης διαστρεβλώνεται από τα ναρκωτικά σκοτώνουν υπό την επήρειά τους. Άλλοι, για να μπορούν να διακινούν ναρκωτικά ανεμπόδιστα, χρησιμοποιούν βία. Είναι ολοφάνερο ότι τα ναρκωτικά αποτελούν έναν σημαντικό παράγοντα που κάνει τους ανθρώπους να διαπράττουν φρικιαστικές πράξεις.

Εύκολη Πρόσβαση σε Καταστροφικά Όπλα

Όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο, ένας και μόνο οπλοφόρος στην Τασμανία της Αυστραλίας σκότωσε 35 ανθρώπους. Τραυμάτισε 19 άλλους. Ο άντρας ήταν οπλισμένος με ημιαυτόματα όπλα στρατιωτικού τύπου. Αυτό έκανε πολλούς να συμπεράνουν ότι η εύκολη πρόσβαση σε τέτοια όπλα είναι άλλος ένας παράγοντας που συμβάλλει στην αύξηση των βίαιων εγκλημάτων.

Μια έκθεση δείχνει ότι στην Ιαπωνία το 1995 συνέβησαν μόνο 32 φόνοι με όπλα, οι περισσότεροι από τους οποίους διαπράχθηκαν ανάμεσα σε μέλη συμμοριών. Σε αντιδιαστολή με αυτό, στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώθηκαν πάνω από 15.000 φόνοι με όπλα. Γιατί αυτή η διαφορά; Μερικοί ανέφεραν ως αιτία τους αυστηρούς νόμους περί κατοχής όπλων που ισχύουν στην Ιαπωνία.

Η Ανικανότητα των Ανθρώπων να Αντιμετωπίζουν τις Δυσκολίες

Μερικοί, όταν ακούν για διάφορες αποτρόπαιες πράξεις, ίσως αντιδρούν λέγοντας: “Αυτός ο άνθρωπος πρέπει να είναι τρελός!” Ωστόσο, δεν έχουν ψυχικές διαταραχές όλοι όσοι διαπράττουν τέτοια εγκλήματα. Πολλοί, όμως, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής. Οι ειδικοί λένε ότι ορισμένα μειονεκτήματα όσον αφορά την προσωπικότητα μπορεί να οδηγήσουν σε ακραίες πράξεις. Μερικά από αυτά είναι: αδυναμίες μάθησης και κοινωνικής συμπεριφοράς, αρνητικές συνέπειες σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης, αντικοινωνικά χαρακτηριστικά, μίσος για μια συγκεκριμένη ομάδα, λόγου χάρη τις γυναίκες, έλλειψη τύψεων για την αδικοπραγία και επιθυμία για χειραγώγηση άλλων.

Όποιο και αν είναι το πρόβλημά τους, μερικοί επηρεάζονται τόσο πολύ από τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν ώστε αλλοιώνεται ο τρόπος σκέψης τους, και αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε παράξενες ενέργειες. Ένα παράδειγμα είναι μια νοσοκόμα η οποία επιζητούσε με αφύσικο τρόπο την προσοχή των άλλων. Αυτή έκανε σε μικρά παιδιά μυοχαλαρωτικές ενέσεις που προκαλούσαν διακοπή της αναπνοής τους. Τότε, απολάμβανε την προσοχή που της δινόταν καθώς «έσωζε» το κάθε παιδί. Δυστυχώς, δεν κατάφερε να επαναφέρει την αναπνοή σε όλα. Κρίθηκε ένοχη για φόνο.

Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι ένας συνδυασμός παραγόντων κάνει κάποιους επιρρεπείς στη διάπραξη βίαιων εγκλημάτων. Εντούτοις, ο κατάλογός μας θα ήταν ελλιπής αν δεν λαβαίναμε υπόψη άλλον έναν πολύ σημαντικό παράγοντα.

Η Απάντηση της Αγίας Γραφής

Η Γραφή μάς βοηθάει να καταλάβουμε τι συμβαίνει τώρα και γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν με τόσο ακραίους τρόπους. Περιγράφει με ακρίβεια διάφορες νοοτροπίες που είναι κοινές γύρω μας. Λόγου χάρη, ο κατάλογος που εκτίθεται στα εδάφια 2 Τιμόθεο 3:3, 4 δείχνει ότι οι άνθρωποι θα ήταν «άστοργοι» καθώς και ότι θα ήταν «χωρίς εγκράτεια, άγριοι, χωρίς αγάπη για την αγαθότητα» και «πεισματάρηδες». Σε ένα άλλο βιβλίο της Γραφής, αναφέρονται τα λόγια του Ιησού: «Η αγάπη των περισσοτέρων θα ψυχρανθεί».​—Ματθαίος 24:12.

Η Γραφή λέει: «Στις τελευταίες ημέρες οι καιροί θα είναι κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους». (2 Τιμόθεο 3:1) Ναι, αυτά που βλέπουμε αποδεικνύουν ότι ζούμε στο τέλος του παρόντος συστήματος πραγμάτων. Οι συνθήκες, καθώς και η νοοτροπία των ανθρώπων, ακολουθούν καθοδική πορεία. Μπορούμε να ελπίζουμε σε μια άμεση λύση; Η Γραφή απαντάει: «Πονηροί άνθρωποι και απατεώνες θα προχωρούν από το κακό στο χειρότερο».​—2 Τιμόθεο 3:13.

Μήπως αυτό σημαίνει ότι η ανθρωπότητα είναι καταδικασμένη σε έναν αέναο κύκλο μοχθηρής βίας και αυξανόμενου εγκλήματος; Ας εξετάσουμε αυτό το ερώτημα στο επόμενο άρθρο μας.

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΙ ΣΤΗ ΒΙΑ;

Μερικοί ισχυρίζονται ότι η τάση για άσκηση βίας ή διάπραξη φόνου ήταν ανέκαθεν έμφυτη στους ανθρώπους. Οι υποστηρικτές της εξέλιξης διακρατούν την άποψη ότι προερχόμαστε από άγρια ζώα και ότι απλώς έχουμε κληρονομήσει τα βίαια χαρακτηριστικά τους. Τέτοιες θεωρίες θα σήμαιναν ότι είμαστε καταδικασμένοι σε έναν αέναο κύκλο βίας χωρίς ελπίδα διαφυγής.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποδεικνύουν το αντίθετο. Οι παραπάνω θεωρίες δεν εξηγούν το λόγο για τον οποίο οι διάφοροι πολιτισμοί παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις όσον αφορά τη συχνότητα και τη μορφή της βίας. Δεν δείχνουν γιατί σε μερικούς πολιτισμούς η βίαιη αντίδραση φαίνεται να είναι κανόνας, ενώ σε άλλες κοινωνίες εμφανίζονται πολύ λίγα κρούσματα βίας και οι φόνοι είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Ο ψυχαναλυτής Έριχ Φρομ εξέθεσε τα κενά που αφήνει η θεωρία ότι κληρονομούμε την επιθετικότητα από τα πρωτεύοντα θηλαστικά επισημαίνοντας ότι, αν και μερικά από αυτά είναι βίαια για να ικανοποιήσουν φυσικές ανάγκες ή για αυτοπροστασία, οι άνθρωποι είναι το μόνο γνωστό είδος που σκοτώνει απλώς και μόνο για να νιώσει συγκίνηση.

Στο βιβλίο τους Η Επιθυμία για Φόνο​—Η Λογική των Παράλογων Φόνων (The Will to Kill​—Making Sense of Senseless Murder), οι καθηγητές Τζέιμς Άλαν Φοξ και Τζακ Λέβιν αναφέρουν: «Μερικά άτομα είναι πιο επιρρεπή στη βία από άλλα. Ωστόσο, η ελεύθερη βούληση εξακολουθεί να υπάρχει. Η θέληση για διάπραξη φόνου, αν και ελέγχεται από πολλές εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις, εξακολουθεί να περιλαμβάνει επιλογή και λήψη απόφασης από τον παράγοντα άνθρωπο, και κατά συνέπεια, ευθύνη και ενοχή».

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 7]

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡ​—Η ΑΠΟΨΗ ΕΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΥ

Ο Δρ Ρίτσαρντ Φ. Κόρλιν, τέως πρόεδρος του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, εκφώνησε μια ομιλία σε κάποια ομάδα φοιτητών της ιατρικής που αποφοιτούσαν στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβανίας, στις ΗΠΑ και αναφέρθηκε στα παιχνίδια για κομπιούτερ τα οποία ενθαρρύνουν τη βία. Σε μερικά από αυτά τα παιχνίδια, οι παίκτες κερδίζουν πόντους αν προκαλέσουν τραυματισμό, περισσότερους πόντους αν πυροβολήσουν κάποιον στο σώμα, και ακόμη περισσότερους αν πυροβολήσουν στο κεφάλι. Το αίμα πετάγεται με ορμή και ο εγκέφαλος σκορπίζεται παντού τριγύρω.

Ο Δρ Κόρλιν σχολίασε το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται στα παιδιά να οδηγούν, να πίνουν οινοπνευματώδη ποτά και να καπνίζουν όταν είναι πολύ μικρά, και κατόπιν είπε: «Εντούτοις, τα αφήνουμε να εκπαιδεύονται στη χρήση όπλων σε μια ηλικία κατά την οποία δεν έχουν μάθει ακόμη να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους και δεν έχουν την ωριμότητα και την πειθαρχία που απαιτούνται για να χρησιμοποιούν με ασφάλεια τα όπλα με τα οποία παίζουν. . . . Χρειάζεται να διδάσκουμε τα παιδιά μας από την αρχή ότι η βία [έχει] πάντα συνέπειες​—σοβαρές συνέπειες».

Δυστυχώς, αντί να διδάσκονται ότι το έγκλημα έχει συνέπειες, τα παιδιά είναι συχνά τα αθώα θύματα βίαιων εγκλημάτων. Οι στατιστικές δείχνουν ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες σκοτώνονται καθημερινά δέκα παιδιά από πυροβολισμούς. Ο Δρ Κόρλιν λέει: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πρώτες στον κόσμο όσον αφορά το θάνατο παιδιών από όπλα». Το συμπέρασμά του; «Η βία των όπλων αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία της χώρας μας. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο».

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΑ ΒΙΑΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στα παράλογα εγκλήματα:

Κατάρρευση της οικογένειας

Ομάδες που καλλιεργούν το μίσος, εξτρεμιστές

Επικίνδυνες αιρέσεις

Βία στην ψυχαγωγία

Έκθεση σε αληθινά περιστατικά βίας

Χρήση ναρκωτικών

Ανικανότητα αντιμετώπισης δυσκολιών

Εύκολη πρόσβαση σε καταστροφικά όπλα

Ορισμένες ψυχικές παθήσεις

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Μία από τις πέντε βομβιστικές επιθέσεις από τις οποίες σκοτώθηκαν τουλάχιστον 12 άτομα και τραυματίστηκαν πάνω από 80, στο Κεσόν Σίτι των Φιλιππίνων

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία AP/Aaron Favila 30 Δεκεμβρίου 2000

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Δύο μαθητές σκοτώνουν έναν καθηγητή και 12 μαθητές και κατόπιν αυτοκτονούν στο Λύκειο Κολουμπάιν, στο Κολοράντο των ΗΠΑ

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία AP/Jefferson County Sheriff’s Department 20 Απριλίου 1999

[Εικόνα στη σελίδα 8, 9]

Έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου θανατώνει τουλάχιστον 182 άτομα και τραυματίζει 132 σε νυχτερινό κέντρο στο Μπαλί της Ινδονησίας

[Ευχαριστίες]

Maldonado Roberto/GAMMA 12 Οκτωβρίου 2002