Γιατί Πρέπει να Δείχνουμε Εκτίμηση;

«Αγαπημένη μου Ρακέλ,

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ που ήσουν πηγή ενθάρρυνσης για εμένα. Αν και μπορεί να μην το ξέρεις, ο θετικός σου χαρακτήρας και τα καλοσυνάτα λόγια σου είχαν τρομερή επίδραση πάνω μου».​—Τζένιφερ.

ΕΧΕΤΕ λάβει ποτέ κάποια ευχαριστήρια κάρτα απρόσμενα; Αν ναι, αυτή η κίνηση αναμφίβολα σας συγκίνησε. Άλλωστε, είναι φυσιολογικό να θέλουμε να νιώθουμε ότι οι άλλοι μας θεωρούν πολύτιμους και μας εκτιμούν.​—Ματθαίος 25:19-23.

Οι ευχαριστίες συνήθως συσφίγγουν τους δεσμούς μεταξύ εκείνου που τις εκφράζει και εκείνου που τις αποδέχεται. Επιπλέον, το άτομο που δείχνει εκτίμηση ακολουθεί τα ίχνη του Ιησού Χριστού, από τον οποίο δεν περνούσαν ποτέ απαρατήρητα τα καλά έργα των άλλων.​—Μάρκος 14:3-9· Λουκάς 21:1-4.

Το λυπηρό είναι ότι οι προσωπικές εκφράσεις ευγνωμοσύνης, τόσο οι προφορικές όσο και οι γραπτές, φαίνεται να σπανίζουν όλο και περισσότερο. Η Γραφή περιέχει την προειδοποίηση ότι «στις τελευταίες ημέρες» οι άνθρωποι θα ήταν «αχάριστοι». (2 Τιμόθεο 3:1, 2) Αν δεν είμαστε άγρυπνοι, η ευρέως διαδεδομένη αγνωμοσύνη που παρατηρείται σήμερα είναι δυνατόν να καταπνίγει οποιαδήποτε τρυφερά αισθήματα εκτίμησης δημιουργούνται μέσα μας.

Ποια πρακτικά βήματα μπορούν να κάνουν οι γονείς για να διδάξουν τα παιδιά τους να δείχνουν εκτίμηση; Σε ποιους πρέπει να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας; Και γιατί πρέπει να δείχνουμε εκτίμηση, ακόμη και αν οι άλλοι γύρω μας είναι αχάριστοι;

Μέσα στον Οικογενειακό Κύκλο

Οι γονείς εργάζονται σκληρά για να καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών τους. Μερικές φορές, όμως, μπορεί να νιώθουν ότι οι προσπάθειές τους δεν εκτιμούνται. Τι μπορούν να κάνουν για να διορθώσουν αυτή την κατάσταση; Τρία στοιχεία είναι απαραίτητα.

(1) Παράδειγμα. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες πτυχές της εκπαίδευσης του παιδιού, έτσι και σε αυτόν τον τομέα το παράδειγμα είναι αποτελεσματικός δάσκαλος. Σχετικά με κάποια φιλόπονη μητέρα στον αρχαίο Ισραήλ, η Γραφή αναφέρει: «Τα παιδιά της μιλούν καλά για αυτήν». Πώς έμαθαν αυτά τα παιδιά να εκφράζουν ευγνωμοσύνη; Το υπόλοιπο εδάφιο μας παρέχει ένα διαφωτιστικό στοιχείο, λέγοντας: «Ο σύζυγός της επίσης την επαινεί». (Παροιμίες 31:28, Μετάφραση του Νέου Αιώνα [New Century Version]) Οι γονείς που εκφράζουν εκτίμηση ο ένας στον άλλον δείχνουν στα παιδιά τους ότι τέτοιες εκφράσεις χαροποιούν το άτομο προς το οποίο απευθύνονται, βελτιώνουν τις οικογενειακές σχέσεις και αποτελούν ένδειξη ωριμότητας.

Ένας πατέρας ονόματι Στίβεν λέει: «Προσπαθώ να δίνω το καλό παράδειγμα στα παιδιά μου ευχαριστώντας τη σύζυγό μου για το φαγητό». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Οι δυο μου κόρες το έχουν προσέξει αυτό, πράγμα που τις έχει βοηθήσει να είναι πιο άγρυπνες ως προς την εκδήλωση ευγνωμοσύνης», λέει ο Στίβεν. Αν είστε παντρεμένοι, λέτε τακτικά στο σύντροφό σας ευχαριστώ για το ότι κάνει καθημερινές δουλειές που είναι εύκολο να θεωρηθούν δεδομένες; Λέτε ευχαριστώ στα παιδιά σας, ακόμη και όταν κάνουν κάτι που αναμένεται από αυτά;

(2) Εκπαίδευση. Τα αισθήματα ευγνωμοσύνης είναι σαν τα λουλούδια. Χρειάζονται καλλιέργεια για να παράγουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να καλλιεργούν εκτίμηση και να την εκφράζουν; Ο σοφός Βασιλιάς Σολομών τόνισε έναν βασικό παράγοντα όταν έγραψε: «Η καρδιά του δικαίου στοχάζεται για να απαντήσει».​—Παροιμίες 15:28.

Γονείς, θα μπορούσατε να εκπαιδεύσετε τα παιδιά σας να σκέφτονται την προσπάθεια και τη γενναιοδωρία που απαιτούνται για τα δώρα τα οποία λαβαίνουν; Αυτό το είδος στοχασμού είναι το έδαφος στο οποίο αναπτύσσεται η εκτίμηση. Η Μαρία, η οποία έχει αναθρέψει τρία παιδιά, λέει: «Χρειάζεται χρόνος για να καθήσεις με τα παιδιά σου και να τους εξηγήσεις τι περιλαμβάνεται όταν κάποιος προσφέρει ένα δώρο​—ότι κάποιος σκέφτηκε εσένα προσωπικά και θέλησε να σου δείξει πόσο ενδιαφέρεται για εσένα. Ωστόσο πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο». Τέτοιες συζητήσεις βοηθούν τα παιδιά να μάθουν, όχι μόνο τι πρέπει να λένε όταν εκφράζουν εκτίμηση, αλλά επίσης γιατί πρέπει να το λένε.

Οι σοφοί γονείς βοηθούν τα παιδιά τους να αποφεύγουν την άποψη ότι όλα τα καλά πράγματα που λαβαίνουν τους οφείλονται κατά κάποιον τρόπο.a Η προειδοποίηση του εδαφίου Παροιμίες 29:21 όσον αφορά τη συμπεριφορά προς τους υπηρέτες εφαρμόζεται εξίσου στα παιδιά: «Αν κάποιος παραχαϊδεύει τον υπηρέτη του από τη νεότητά του, στη μετέπειτα ζωή του αυτός θα γίνει αχάριστος».

Πώς μπορούν να βοηθηθούν τα πολύ μικρά παιδιά να δείχνουν εκτίμηση; Η Λίντα, μητέρα τριών παιδιών, λέει: «Ο σύζυγός μου και εγώ παροτρύναμε τα παιδιά μας να έχουν και αυτά συμμετοχή στις ευχαριστήριες κάρτες, είτε κάνοντας μια ζωγραφιά την οποία θα εσωκλείαμε με την κάρτα είτε γράφοντας το όνομά τους πάνω στην κάρτα». Φυσικά, η ζωγραφιά μπορεί να είναι απλή και τα γράμματα του παιδιού δυσανάγνωστα, αλλά το δίδαγμα που θα αντλήσει εκείνο από αυτή την πράξη θα είναι ισχυρό.

(3) Επιμονή. Όλοι μας έχουμε έμφυτη ροπή προς την ιδιοτέλεια και αυτή η τάση ίσως καταπνίγει τις εκφράσεις ευχαριστίας. (Γένεση 8:21· Ματθαίος 15:19) Ωστόσο, η Γραφή προτρέπει τους υπηρέτες του Θεού: «Πρέπει να ανανεώνεστε στη δύναμη που ενεργοποιεί το νου σας, και πρέπει να ντυθείτε τη νέα προσωπικότητα που δημιουργήθηκε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού».​—Εφεσίους 4:23, 24.

Εντούτοις, οι πεπειραμένοι γονείς γνωρίζουν ότι το να βοηθήσουν τα παιδιά τους να “ντυθούν τη νέα προσωπικότητα” δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο Στίβεν, του οποίου τα λόγια αναφέρθηκαν παραπάνω, λέει: «Μέχρι να μάθουν οι κόρες μας να λένε ευχαριστώ από μόνες τους, χωρίς να τους το υπαγορεύει κάποιος, πέρασε πολύς καιρός». Αλλά ο Στίβεν και η σύζυγός του δεν παραιτήθηκαν. «Με πολλή επιμονή από μέρους μας», συνεχίζει ο Στίβεν, «οι κόρες μας έμαθαν αυτό που θέλαμε να τις διδάξουμε. Τώρα είμαστε περήφανοι για τον τρόπο με τον οποίο δείχνουν ευγνωμοσύνη σε άλλους».

Εκτίμηση προς τους Φίλους μας και τους Συνανθρώπους Μας

Ίσως να μην είμαστε αγνώμονες όταν δεν λέμε ευχαριστώ, αλλά απλώς το ξεχνάμε. Είναι άραγε τόσο σημαντικό να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας πέρα από το να τη νιώθουμε; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας εξετάσουμε ένα περιστατικό που περιλάμβανε τον Ιησού και μερικούς λεπρούς.

Ενώ ο Ιησούς ταξίδευε προς την Ιερουσαλήμ, συνάντησε δέκα άντρες οι οποίοι έπασχαν από λέπρα. Η Γραφή αφηγείται: «Ύψωσαν τη φωνή τους και είπαν: “Ιησού, Δάσκαλε, ελέησέ μας!” Και όταν τους είδε, τους είπε: “Πηγαίνετε και δείξτε τον εαυτό σας στους ιερείς”. Κατόπιν, καθώς πήγαιναν, συνέβη ο καθαρισμός τους. Ένας από αυτούς, όταν είδε ότι γιατρεύτηκε, επέστρεψε δοξάζοντας τον Θεό με δυνατή φωνή. Και έπεσε με το πρόσωπο κάτω, στα πόδια του Ιησού, ευχαριστώντας τον· μάλιστα αυτός ήταν Σαμαρείτης».​—Λουκάς 17:11-16.

Μήπως ο Ιησούς παρέβλεψε το γεγονός ότι οι άλλοι δεν εξέφρασαν ευγνωμοσύνη; Η αφήγηση συνεχίζει: «Ο Ιησούς αποκρίθηκε και είπε: “Δεν καθαρίστηκαν οι δέκα; Πού είναι, λοιπόν, οι άλλοι εννιά; Δεν βρέθηκε κανείς να επιστρέψει και να δώσει δόξα στον Θεό, παρά μόνο αυτός ο αλλοεθνής;”»​—Λουκάς 17:17, 18.

Οι άλλοι εννιά λεπροί δεν ήταν πονηροί άνθρωποι. Προηγουμένως, είχαν εκφράσει ανοιχτά πίστη στον Ιησού και υπάκουσαν πρόθυμα στις οδηγίες του, σύμφωνα με τις οποίες έπρεπε να ταξιδέψουν ως την Ιερουσαλήμ για να δείξουν τον εαυτό τους στους ιερείς. Εντούτοις, παρότι ένιωσαν αναμφισβήτητα βαθιά εκτίμηση για την καλοσυνάτη πράξη του Ιησού, δεν εξέφρασαν αυτή την εκτίμηση στον ίδιο. Η συμπεριφορά τους απογοήτευσε τον Χριστό. Πώς ενεργούμε εμείς; Όταν μας περιποιείται κάποιος, σπεύδουμε να πούμε ευχαριστώ και, όπου είναι κατάλληλο, να δείξουμε εκτίμηση στέλνοντας μια ευχαριστήρια κάρτα;

Η Γραφή λέει ότι η αγάπη «δεν συμπεριφέρεται άπρεπα, δεν ζητάει τα δικά της συμφέροντα». (1 Κορινθίους 13:5) Επομένως, οι ειλικρινείς εκφράσεις εκτίμησης δεν είναι μόνο ένδειξη καλών τρόπων, αλλά και απόδειξη αγάπης. Όπως μας διδάσκει το περιστατικό με τους λεπρούς, όσοι επιθυμούν να ευαρεστούν τον Χριστό οφείλουν τέτοια αγάπη και εκτίμηση σε όλους, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή ή τη θρησκεία στην οποία ανήκουν αυτοί.

Ρωτήστε τον εαυτό σας: “Πότε ήταν η τελευταία φορά που ευχαρίστησα κάποιον γείτονα, κάποιον συνεργάτη, κάποιον συμμαθητή, κάποιο μέλος νοσηλευτικού προσωπικού, κάποιον καταστηματάρχη ή κάποιον άλλον που με βοήθησε;” Δοκιμάστε να σημειώσετε για μία ή δύο μέρες τις φορές που εκφράσατε την εκτίμησή σας είτε λέγοντας ευχαριστώ είτε με άλλους κατάλληλους τρόπους. Αυτό ίσως σας βοηθήσει να διακρίνετε τους τομείς στους οποίους μπορείτε να βελτιωθείτε όσον αφορά τις εκφράσεις εκτίμησης.

Ασφαλώς, εκείνος που αξίζει περισσότερο από κάθε άλλον τις ευχαριστίες μας είναι ο Ιεχωβά Θεός. Αυτός είναι ο Δότης “κάθε καλού δώρου και κάθε τέλειου δωρήματος”. (Ιακώβου 1:17) Πότε ήταν η τελευταία φορά που εκφράσατε ειλικρινά εκτίμηση στον Θεό για συγκεκριμένα πράγματα τα οποία έχει κάνει αυτός για εσάς;​—1 Θεσσαλονικείς 5:17, 18.

Γιατί Πρέπει να Δείχνουμε Εκτίμηση Παρότι Άλλοι Δεν Δείχνουν;

Οι άλλοι μπορεί να μην ανταποκρίνονται όταν εμείς δείχνουμε εκτίμηση. Γιατί, λοιπόν, πρέπει να εκφράζουμε ευγνωμοσύνη ακόμη και όταν άλλοι δεν το κάνουν αυτό; Εξετάστε έναν μόνο λόγο.

Αν κάνουμε το καλό σε όσους στερούνται εκτίμησης, θα μιμούμαστε τον φιλεύσπλαχνο Δημιουργό μας, τον Ιεχωβά Θεό. Το γεγονός ότι πολλοί δεν εκτιμούν την αγάπη που δείχνει ο Ιεχωβά δεν τον εμποδίζει να κάνει το καλό σε αυτούς. (Ρωμαίους 5:8· 1 Ιωάννη 4:9, 10) Εκείνος «κάνει τον ήλιο του να ανατέλλει σε πονηρούς και αγαθούς και φέρνει βροχή σε δικαίους και αδίκους». Αν εμείς προσπαθούμε να δείχνουμε εκτίμηση μολονότι ζούμε σε έναν αχάριστο κόσμο, θα αποδειχτούμε «γιοι του Πατέρα [μας] που είναι στους ουρανούς».​—Ματθαίος 5:45.

[Υποσημείωση]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]

Σημειώστε για μία ή δύο μέρες τις φορές που είπατε ευχαριστώ

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Να δίνετε το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας ως προς την έκφραση εκτίμησης

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Ακόμη και τα μικρά παιδιά μπορούν να εκπαιδευτούν για να εκφράζουν εκτίμηση