Κήρυγμα και Διδασκαλία σε Όλη τη Γη

ΠΡΙΝ από αιώνες, ο απόστολος Ιωάννης είδε σε προφητικό όραμα ένα τεράστιο, αναρίθμητο πλήθος “από όλα τα έθνη και τις φυλές και τους λαούς και τις γλώσσες”. Αυτοί είχαν επιζήσει από «τη μεγάλη θλίψη» και είχαν περάσει στο νέο κόσμο του Θεού. (Αποκ. 7:9, 14) Τα στατιστικά στοιχεία και οι εμπειρίες στις επόμενες σελίδες δείχνουν ότι το μεγάλο πλήθος σήμερα, όχι μόνο συνάγεται, αλλά και αυξάνεται διαρκώς. Αναμφίβολα, αυτό το γεγονός μάς κάνει ακόμη πιο βέβαιους ότι οι υποσχέσεις του Ιεχωβά θα εκπληρωθούν.

ΑΦΡΙΚΗ

ΧΩΡΕΣ 57

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 949.533.064

ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΜΕΝΟΙ 1.267.314

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 2.819.310

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΝ ΠΑΡΗΓΟΡΗΣΕ. Η Άιρις από τη Νότια Αφρική γράφει συλλυπητήριες επιστολές σε άτομα που έχουν χάσει κάποιον αγαπημένο τους. Μέσα στο φάκελο βάζει και τα φυλλάδια Όλα τα Παθήματα θα Τερματιστούν σε Λίγο! και Ποια Ελπίδα Υπάρχει για τους Αγαπημένους σας που Έχουν Πεθάνει; Πρόσφατα, της απάντησε κάποιος κύριος, ονόματι Σίντνεϊ, ο οποίος είχε χάσει τη σύζυγό του έπειτα από 38 χρόνια ευτυχισμένου γάμου. Η επιστολή έλεγε: «Αν και οι γιατροί με είχαν προετοιμάσει για το θάνατο της αγαπημένης μου συζύγου, ένιωσα μεγάλη πίκρα όταν έφυγε. Έχασα τον κόσμο γύρω μου, έγινα ράκος. Ευχαριστώ τον Κύριο που υπάρχουν άνθρωποι σαν και εσάς. Το ότι μπαίνετε στον κόπο να μιλήσετε για τις υποσχέσεις του Θεού σε ανθρώπους που σας είναι εντελώς άγνωστοι είναι εξαιρετικά ευγενικό από μέρους σας. Αυτή η προσωπική έκφραση πίστης θα μου δίνει μεγάλο κουράγιο στη δύσκολη περίοδο που έχω μπροστά μου. Καθώς διάβαζα την επιστολή και τα φυλλάδια που μου στείλατε, άρχισα για πρώτη φορά να ηρεμώ κάπως και να καταλαβαίνω κάποια πράγματα».

ΑΠΕΤΡΕΨΕ ΕΚΤΡΩΣΗ. Η Γκλόρια, μια νεαρή αδελφή από το Μπενίν, έδινε μαρτυρία σε έναν φοιτητή, τον Αρνό. Εκείνη τη στιγμή, όμως, χτύπησε το κινητό του και ο Αρνό ζήτησε συγνώμη λέγοντας ότι ένας φίλος του χρειαζόταν βοήθεια. Η Γκλόρια άνοιξε γρήγορα την τσάντα της, άρπαξε το πρώτο περιοδικό που βρήκε και του το έδωσε. Εκείνος το πήρε χωρίς να το κοιτάξει και έφυγε.

Ο φίλος του τού είχε πει στο τηλέφωνο ότι η κοπέλα του ήταν έγκυος και ότι σκεφτόταν να την πιέσει να κάνει έκτρωση. Καθώς ο Αρνό πήγαινε να τον συναντήσει, κοίταξε το περιοδικό. «Όταν είδα τη λέξη “έκτρωση” στο εξώφυλλο, τα ’χασα», είπε αργότερα. Η Γκλόρια του είχε δώσει το Ξύπνα! του Ιουνίου 2009, το οποίο είχε τη σειρά άρθρων «Έκτρωση​—Γιατί Είναι Τόσο Επίμαχο Ζήτημα;» Όταν το διάβασε ο φίλος του Αρνό, έβγαλε από το μυαλό του την ιδέα της έκτρωσης. Η φίλη του γέννησε αργότερα ένα όμορφο κοριτσάκι.

ΚΑΚΩΣ ΦΟΒΗΘΗΚΑΝ ΤΗ ΜΑΓΙΣΣΑ. Ένας τακτικός σκαπανέας, ο Κινγκ, μετακόμισε σε μια περιοχή της Ζιμπάμπουε όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για κήρυγμα. Ενώ συνεργαζόταν με κάποιες αδελφές, έφτασε κοντά στο σπίτι μιας πολύ γνωστής μάγισσας-γιατρού. Αν και οι αδελφές δίσταζαν να πάνε να της μιλήσουν, ο Κινγκ αποφάσισε να της προτείνει Γραφική μελέτη. Όταν η μάγισσα είδε τους αδελφούς, υπέθεσε ότι ήταν πελάτες και τους ρώτησε τι ήθελαν. Ο Κινγκ τής έδειξε το βιβλίο Τι Διδάσκει Πράγματι η Αγία Γραφή; και της πρότεινε μελέτη. Εκείνη δέχτηκε. «Μείναμε έκπληκτοι με το πόσες ερωτήσεις είχε», είπε ο Κινγκ. «Κανονίσαμε, λοιπόν, να ξαναπάμε και να μελετήσουμε μαζί της». Έπειτα από τρεις εβδομάδες, την κάλεσαν σε μια συνάθροιση και εκείνη πήγε. Κατέστρεψε όλα τα πνευματιστικά της αντικείμενα, έκανε γρήγορη πνευματική πρόοδο και ύστερα από μερικούς μήνες, βαφτίστηκε.

«ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙΤΕ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ ΚΑΙ ΣΕ ΕΜΕΝΑ!» Πριν από δέκα χρόνια, ο Πάτρικ αποφάσισε να μεταναστεύσει από την Ανγκόλα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επικοινωνούσε όμως συχνά με τη μητέρα του, τη Φελισιντάντε, τηλεφωνικώς. Τον τελευταίο καιρό, μπορούν να βλέπονται κιόλας μέσω βιντεοκλήσης στο Ίντερνετ. Ενώ μιλούσαν κάποια μέρα, ο Πάτρικ πρόσεξε ότι στο δωμάτιο υπήρχε και μια άλλη κυρία και ρώτησε ποια ήταν. Η Φελισιντάντε, η οποία είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά, απάντησε: «Είναι μια αδελφή από την εκκλησία μου, που ήρθε να με δει».

Τότε ο Πάτρικ τής είπε: «Γιατί δεν έρχονται και σε εμένα οι Μάρτυρες; Είμαι δέκα χρόνια εδώ, και δεν έχουν έρθει ούτε μια φορά. Προσευχηθείτε να έρθουν και σε εμένα!»

Ξαφνιασμένες κάπως, η Φελισιντάντε και η αδελφή τού απάντησαν: «Εντάξει, θα προσευχηθούμε».

Σε τρεις κιόλας μέρες, ένας Μάρτυρας του Ιεχωβά χτύπησε την πόρτα του. Ο Πάτρικ δεν πίστευε στα μάτια του. Ρώτησε τη μητέρα του αν είχε πει σε κάποιον να τον επισκεφτεί. Εκείνη του είπε όχι. Τότε ο Πάτρικ συμπέρανε ότι η επίσκεψη ήταν απάντηση από τον Θεό και δέχτηκε να κάνει Γραφική μελέτη. Άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις αμέσως. Την επόμενη φορά που είδε τη μητέρα του μέσω Ίντερνετ, της έδειξε με καμάρι το κεφάλαιο του βιβλίου Τι Διδάσκει η Γραφή από το οποίο έκανε μελέτη, και της είπε ότι είχε αγοράσει κοστούμι για τις συναθροίσεις.

ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΖΗΤΑΕΙ ΝΑ ΒΑΦΤΙΣΤΕΙ. Την πρώτη μέρα της συνέλευσης περιφερείας του 2010 στην Μπραζαβίλ, στη Δημοκρατία του Κονγκό, εμφανίστηκε κάποιος νεαρός, ο Εντβάρ, ο οποίος είπε ότι ήθελε να βαφτιστεί. Όταν οι αδελφοί τον ρώτησαν από ποια εκκλησία είναι, εκείνος απάντησε: «Από τη Μοσάκα». Αυτό τους παραξένεψε, επειδή δεν υπήρχαν Μάρτυρες σε εκείνο το μακρινό χωριό.

Ο Εντβάρ εξήγησε στους πρεσβυτέρους ότι το 2007 είχε μελετήσει με τον παππού του, που ζούσε στην Μπραζαβίλ, το βιβλιάριο Τι Απαιτεί ο Θεός και 14 κεφάλαια από το βιβλίο Τι Διδάσκει η Γραφή. Έπειτα πήγε στη Μοσάκα για να μείνει με τους γονείς του. Εφόσον εκεί δεν υπήρχαν Μάρτυρες, ζήτησε από τον πατέρα του να τον βοηθήσει να τελειώσει τη μελέτη του βιβλίου. Ο πατέρας του έκανε τις ερωτήσεις και εκείνος απαντούσε. Έτσι ολοκλήρωσε το βιβλίο. Στη συνέχεια, ένιωσε την ανάγκη να πει και σε άλλους αυτά που ήξερε για την αλήθεια. Άρχισε λοιπόν, από τον Οκτώβριο του 2009, να κηρύττει μόνος του στην περιοχή χρησιμοποιώντας το βιβλιάριο Τι Απαιτεί ο Θεός. Έγραφε τις ώρες του έργου σε ένα χαρτί και το έστελνε τακτικά στον παππού του στην Μπραζαβίλ. Εκείνος όμως δεν το έδωσε ούτε μία φορά στην εκκλησία.

Αργότερα, χωρίς να το ξέρει ο Εντβάρ, το γραφείο τμήματος έστειλε προσωρινούς ειδικούς σκαπανείς στη Μοσάκα για τρεις μήνες. Δύο μόλις μέρες προτού φύγουν από το χωριό, ένας από αυτούς, ο Ντάνιελ, είδε τον Εντβάρ να μελετάει με κάποιον το βιβλιάριο Τι Απαιτεί ο Θεός από Εμάς; Τον πλησίασε, λοιπόν, και στην κουβέντα ο Εντβάρ τού είπε: «Κάνω έργο. Είμαι ευαγγελιζόμενος. Αν θες, ρώτα και τον πατέρα μου». Ο Ντάνιελ πήγε στον πατέρα του Εντβάρ, ο οποίος είπε ότι έτσι είχαν τα πράγματα. Οι προσωρινοί ειδικοί σκαπανείς διέθεσαν το λίγο χρόνο που τους είχε απομείνει για να εκπαιδεύσουν τον Εντβάρ στο έργο. Όταν έφυγαν, εκείνος συνέχισε να κηρύττει με ανανεωμένο ζήλο και να διεξάγει πάνω από δέκα Γραφικές μελέτες. Επίσης, αφιερώθηκε στον Ιεχωβά.

Με αυτά υπόψη, εκείνη την Παρασκευή που ο Εντβάρ πήγε στη συνέλευση, δύο πρεσβύτεροι συζήτησαν μαζί του τις ερωτήσεις για όσους επιθυμούν να γίνουν αβάφτιστοι ευαγγελιζόμενοι. Οι εξαιρετικές απαντήσεις του τους εντυπωσίασαν. Οι πρεσβύτεροι έμαθαν από τους ειδικούς σκαπανείς ότι η διαγωγή του ήταν υποδειγματική και ότι ήδη κήρυττε από μόνος του εννιά μήνες. Έτσι λοιπόν, τον ενέκριναν ως αβάφτιστο ευαγγελιζόμενο. Το επόμενο σαββατοκύριακο θα γινόταν μια συνέλευση περιφερείας στη γλώσσα λινγκάλα, γι’ αυτό διευθετήθηκε να κάνει τις ερωτήσεις για το βάφτισμα την εβδομάδα που θα μεσολαβούσε. Η κατανόηση που είχε ο Εντβάρ για την αλήθεια ήταν πολύ καλή, και έτσι βαφτίστηκε σε εκείνη τη συνέλευση τον Ιούλιο του 2010. Ακριβώς μία εβδομάδα μετά την ανακοίνωση στην εκκλησία ότι είχε γίνει αβάφτιστος ευαγγελιζόμενος, ανακοινώθηκε ότι ήταν πλέον βαφτισμένος αδελφός.

Μετά το βάφτισμά του, ο Εντβάρ έκανε δύο μήνες βοηθητικό σκαπανικό στην Μπραζαβίλ. Οι πρεσβύτεροι κανόνισαν να μελετήσει το βιβλίο «Κρατήστε τον Εαυτό σας στην Αγάπη του Θεού» και έπειτα εκείνος επέστρεψε στη Μοσάκα. Πρόσφατα, διορίστηκε σε αυτή την περιοχή ένας ειδικός σκαπανέας. Τον Απρίλιο, ο Εντβάρ έκανε βοηθητικό σκαπανικό, και μαζί με τον ειδικό σκαπανέα είχαν τη χαρά να δουν στην Ανάμνηση 182 ενδιαφερομένους. Τώρα έχει 16 μελέτες, εκ των οποίων 7 παρακολουθούν τις συναθροίσεις που διεξάγονται από τους δύο αδελφούς. Το 2011, ο Εντβάρ ήταν 15 χρονών.

ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ

ΧΩΡΕΣ 55

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 941.265.091

ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΜΕΝΟΙ 3.780.288

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 4.139.793

«ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΥΧΑΙΟ ΠΟΥ ΠΗΡΑ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ ΣΟΥ». Μια μέρα, η Σάντι, αδελφή μας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δέχτηκε ένα τηλεφώνημα. Ήταν μια κυρία που ζητούσε κάποιον άγνωστο. Η Σάντι τής απάντησε ότι είχε πάρει λάθος αριθμό. Η κυρία είπε ότι μερικές φορές κάνει λάθη επειδή έχει σοβαρό πρόβλημα με τα μάτια της, και στην κουβέντα που ακολούθησε εξήγησε ότι ήθελε να πάρει το γιο της για να του πει κάτι δυσάρεστο​—ότι οι γιατροί τής είχαν βρει καρκίνο. Φαινόταν πολύ αναστατωμένη και τα είχε βάλει με τον Θεό που επέτρεψε να της συμβεί αυτό. Η Σάντι ένιωσε ότι έπρεπε να της μιλήσει για το άγγελμα της Γραφής. Αφού έκανε μια σύντομη προσευχή για να πάρει θάρρος, της ανέφερε μερικά παρηγορητικά εδάφια που δίνουν ελπίδα. Της είπε ότι ο Θεός έχει όνομα και της πρότεινε να το χρησιμοποιεί στις προσευχές της και να του μιλάει συγκεκριμένα για το πρόβλημά της. Η κυρία ευχαρίστησε τη Σάντι που διέθεσε χρόνο να την ακούσει και να την παρηγορήσει, και πρόσθεσε: «Νομίζω πως δεν ήταν τυχαίο που πήρα το νούμερό σου».

Αφού αντάλλαξαν διευθύνσεις, η Σάντι τής έστειλε ταχυδρομικώς την ηχογράφηση του βιβλίου Τι Διδάσκει η Γραφή και κανόνισε να την επισκεφτεί μια σκαπάνισσα που έμενε κοντά της. Η Σάντι λέει: «Είμαι ευγνώμων στον Ιεχωβά που μας δίνει στοργικά τόση εκπαίδευση για το πώς να παρηγορούμε τους ανθρώπους σε οποιαδήποτε κατάσταση».

ΤΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΟΥΣ. Κάποιες αδελφές κάνουν τακτικά έργο δρόμου έξω από ένα μεγάλο ιατρικό κέντρο στο Πόρτο Ρίκο. Μια από αυτές μίλησε σε δύο κυρίους που πήγαιναν βιαστικά σε μια από τις κλινικές. Για να μην τους καθυστερήσει, τους πρόσφερε το φυλλάδιο Έχετε Αθάνατο Πνεύμα; Συνήθως, δεν προσφέρει αυτό το φυλλάδιο στο έργο δρόμου, αλλά εκείνη τη στιγμή έτυχε να είναι το μόνο που είχε. Οι δύο κύριοι πλησίασαν αργότερα μια άλλη αδελφή και της είπαν ότι είχαν πάρει αυτό το φυλλάδιο ενώ πήγαιναν να δουν κάποιον συγγενή τους που ήταν βαριά άρρωστος. Εκείνη την ώρα συζητούσαν αν το πνεύμα επιζεί μετά το θάνατο, και το φυλλάδιο τους βοήθησε πάρα πολύ επειδή τους έδωσε τις απαντήσεις που χρειάζονταν.

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΙΕΧΩΒΑ. Ο εφτάχρονος Τζόσουα είναι ένας μαθητής από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Δεκέμβριο, η δασκάλα ζήτησε από τα παιδιά της τάξης του να γράψουν ένα γράμμα στον Αϊ-Βασίλη. Όταν ο Τζόσουα αρνήθηκε ευγενικά, εκείνη του είπε: «Τότε γράψε σε όποιον θέλεις». Ο Τζόσουα αποφάσισε να γράψει στον Ιεχωβά. Το γράμμα του έλεγε τα εξής: «Σ’ ευχαριστώ που υποσχέθηκες να φέρεις τον παράδεισο. Σ’ ευχαριστώ που έχεις έναν Γιο που τον λένε Ιησού, και αυτός έδωσε τη ζωή του για εμάς. Σ’ ευχαριστώ που έφτιαξες τόσα ωραία πράγματα. Ιεχωβά Θεέ, σ’ αγαπώ πολύ». Το γράμμα αυτό δημοσιεύτηκε μαζί με γράμματα άλλων μαθητών σε τοπική εφημερίδα.

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΗΚΕ. Ο Αλεχάντρο, ένας αδελφός που ζει στην Κολομβία, ήθελε να δώσει μαρτυρία στην οικογένειά του. Επειδή έμεναν πολύ μακριά, τους έγραψε ένα γράμμα και τους έστειλε μερικά περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα! Κάποιος συγγενής του, ο Πάμπλο, διάβασε τα περιοδικά βρίσκοντας τα εδάφια στη Γραφή του, και αντιλήφθηκε αμέσως ότι οι διδασκαλίες της Καθολικής Εκκλησίας είναι εσφαλμένες. Ενθουσιασμένος, είπε όσα έμαθε και στην υπόλοιπη οικογένεια, η οποία επίσης διέκρινε ποια είναι η αλήθεια και έφυγε από την Καθολική θρησκεία.

Σύντομα, 15 άτομα από την οικογένεια άρχισαν να μελετούν μαζί κάθε βράδυ τη Γραφή με τη βοήθεια των περιοδικών. Θέλοντας να μάθουν περισσότερα, έψαξαν να βρουν Μάρτυρες σε κοντινές πόλεις, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Στο μεταξύ, άρχισαν να λένε τα όσα μάθαιναν και στους γείτονες. Τελικά, άκουσαν ότι υπάρχει μια Αίθουσα Βασιλείας σε μια πόλη που απέχει περίπου μία ώρα με το αυτοκίνητο. Πήγαν αμέσως εκεί και ζήτησαν να τους βοηθήσει κάποιος.

Τώρα, τους επισκέπτεται μία φορά την εβδομάδα ένας τακτικός σκαπανέας, και στη Γραφική μελέτη παρευρίσκονται συνολικά 26 άτομα​—η οικογένεια του Αλεχάντρο και 11 ακόμη ενδιαφερόμενοι. Οι περισσότεροι καταφέρνουν να παρακολουθούν τη δημόσια ομιλία και τη Μελέτη Σκοπιάς νοικιάζοντας ένα φορτηγάκι.

ΣΙΓΟΥΡΑ ΠΗΓΑΝ ΣΕ ΛΑΘΟΣ ΣΠΙΤΙ; Μια αδελφή μελετούσε με κάποια οικογένεια σε μια αγροτική περιοχή του Ισημερινού όπου μιλιέται η γλώσσα κίτσουα. Μια μέρα που ήταν άρρωστη, ζήτησε από κάποιους αδελφούς να πάνε στη θέση της. Επειδή οι αδελφοί δεν ήταν σίγουροι πού ακριβώς έμεναν οι ενδιαφερόμενοι, σταμάτησαν σε κάποιο σπίτι και ρώτησαν την οικογένεια αν έκανε Γραφική μελέτη. Εκείνοι τους υποδέχτηκαν θερμά σαν να τους περίμεναν, και η μελέτη έγινε κανονικά. Μόνο στο τέλος κατάλαβαν οι αδελφοί ότι είχαν πάει σε λάθος σπίτι! Τι είχε συμβεί; Οι άνθρωποι αυτοί είχαν χαρεί τόσο πολύ που τους δινόταν η ευκαιρία να μελετήσουν τη Γραφή οικογενειακώς ώστε προσποιήθηκαν ότι όντως έκαναν μελέτη! Έτσι λοιπόν, εκτός από την οικογένεια που δεν βρήκαν οι αδελφοί εκείνη τη μέρα, τώρα κάνει μελέτη μία ακόμη.

ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΔΩΣΕ ΤΟ ΚΕΚΑΚΙ. Ο Κέιλεμπ είναι ένα εξάχρονο αγόρι από τον Καναδά. Την πρώτη του μέρα στο σχολείο, ένας συμμαθητής του είχε γενέθλια και έτσι η μητέρα του, η Νάταλι, έφερε κεκάκια για να κεράσει την τάξη. Ο Κέιλεμπ αρνήθηκε ευγενικά. Εκείνη τον ρώτησε τότε αν είναι αλλεργικός. «Όχι», απάντησε εκείνος, «λατρεύω τον Ιεχωβά».

Όταν σχόλασαν τα παιδιά, η Νάταλι πλησίασε τη μητέρα του Κέιλεμπ και τη ρώτησε: «Είστε Μάρτυρας του Ιεχωβά;» Εκείνη της απάντησε ναι, και τότε η Νάταλι της είπε συγκινημένη ότι έκανε μελέτη όταν ήταν έφηβη. Την είχε σταματήσει, όμως, επειδή η οικογένειά της είχε εναντιωθεί πάρα πολύ. Η αδελφή λοιπόν τη ρώτησε αν θα ήθελε να την ξαναρχίσει και η Νάταλι δέχτηκε μετά χαράς.

ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΘΕΛΗΜΑ ΘΕΟΥ. Η Λέιλι, που ζει στο Περού, είναι εκ γενετής κουφή. Κάποια φορά που ρώτησε τη μητέρα της γιατί είχε συμβεί αυτό, εκείνη απάντησε ότι ήταν θέλημα Θεού. Η Λέιλι πικράθηκε και τα έβαλε με τον Θεό. “Γιατί να μου το κάνει αυτό;” αναρωτιόταν.

Αργότερα, παντρεύτηκε έναν νεαρό που ήταν και αυτός κουφός. Το πρώτο τους παιδί γεννήθηκε με το σύνδρομο Ντάουν. Συγκλονισμένη, ρώτησε και πάλι τη μητέρα της: «Γιατί να γεννηθεί έτσι το παιδί μου;» Εκείνη την έστειλε σε κάποιον ιερέα, ο οποίος της είπε τα ίδια: «Είναι θέλημα Θεού».

Η Λέιλι απάντησε έξαλλη: «Γιατί είναι τόσο κακός ο Θεός; Δεν του φτάνει που εγώ γεννήθηκα έτσι; Γιατί τιμωρεί και το γιο μου; Ακόμα δεν πρόλαβε να γεννηθεί​—τι αμαρτία έχει κάνει;» Από τότε και έπειτα, δεν ήθελε να ακούσει κουβέντα για τον Θεό και δεν ξαναπήγε στην εκκλησία.

Ύστερα από μερικά χρόνια, χτύπησε την πόρτα της μια Μάρτυρας του Ιεχωβά που ξέρει τη νοηματική και της πρότεινε να μελετήσουν τη Γραφή. Η Λέιλι αρνήθηκε και είπε ότι δεν πιστεύει στον Θεό. Η αδελφή τής εξήγησε υπομονετικά ότι ο Θεός τον οποίο δεν θέλει να γνωρίσει λέγεται Ιεχωβά και θέλει να της δώσει την ευκαιρία να γίνει καλά. Εκείνη αμφέβαλε πολύ, γι’ αυτό και της ζήτησε αποδείξεις. Η αδελφή, λοιπόν, άνοιξε τη Γραφή στο εδάφιο Ησαΐας 35:5 και διάβασε: «Τα μάτια των τυφλών θα ανοιχτούν και τα αφτιά των κουφών θα πάψουν να είναι κλειστά». Η Λέιλι έμεινε έκπληκτη. Συμφώνησε να κάνει Γραφική μελέτη και με τον καιρό προόδευσε και βαφτίστηκε. Ο γιος της πηγαίνει μαζί της σε όλες τις συναθροίσεις και έχει μάθει τη νοηματική. Η ίδια, η οποία υπηρετεί τώρα ως τακτική σκαπάνισσα, νιώθει όλο και πιο βαθιά ευγνωμοσύνη για τις υποσχέσεις της Γραφής.

ΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

ΧΩΡΕΣ 47

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 4.194.127.075

ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΜΕΝΟΙ 664.650

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 629.729

ΔΥΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΑΝ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΕΣ. Σε μια ασιατική χώρα στην οποία το έργο μας είναι υπό περιορισμό, κάποιος 24χρονος δέχτηκε να κάνει Γραφική μελέτη. Στόχος του ήταν να αποδείξει ότι οι διδασκαλίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά είναι εσφαλμένες και ότι την αλήθεια την έχουν οι Καθολικοί. Προτού περάσει πολύς καιρός, όμως, συνειδητοποίησε ότι την αλήθεια τη διδάσκουν οι Μάρτυρες.

Όταν οι δικοί του έμαθαν ότι μελετούσε τη Γραφή, μάζεψαν όλη την οικογένεια και τον πίεσαν να εγκαταλείψει το καινούριο του πιστεύω και να επιστρέψει στην Καθολική Εκκλησία. Επειδή εκείνος αρνούνταν, κάλεσαν όλους τους συγγενείς που έμεναν στο χωριό για να τον πιέσουν και αυτοί. Παρότι τον έδειραν, εκείνος δεν συμβιβάστηκε. Τότε, η οικογένειά του μίλησε στον ιερέα, και αυτός τον κάλεσε ενώπιον του ενοριακού συμβουλίου. Ο νεαρός είπε στο συμβούλιο ότι θα επέστρεφε στην εκκλησία αν ο ιερέας απαντούσε σε δύο ερωτήσεις: Ποιο είναι το όνομα του Θεού και γιατί η εκκλησία επιτρέπει στα μέλη της να τρώνε αίμα ενώ η Γραφή το απαγορεύει. Μη μπορώντας να απαντήσει σε καμία ερώτηση, ο ιερέας τον χαστούκισε για να «εξορκίσει», όπως είπε, «το δαίμονα που είχε μέσα του», και η συνάντηση τελείωσε εκεί.

Στη συνέχεια, η οικογένεια μάζεψε όλους τους φίλους για να τον αναγκάσουν να γονατίσει μπροστά σε ένα άγαλμα της Μαρίας. Παρότι τον έδειραν και πάλι, εκείνος δεν λύγισε. Τότε έβαλαν μια όμορφη κοπέλα να του πει ότι αν γύριζε στην εκκλησία θα τον παντρευόταν. Ο νεαρός τής είπε ότι θα γύριζε αν εκείνη του απαντούσε στις δύο ερωτήσεις που είχε κάνει στον ιερέα. Η κοπέλα έφυγε και δεν τον ξαναενόχλησε. Τελικά, έπειτα από εφτά μήνες που η οικογένειά του τον κρατούσε κλεισμένο, ο νεαρός το ’σκασε από το χωριό και γύρισε στην πόλη, όπου ήρθε σε επαφή με τους αδελφούς. Τον επόμενο μήνα έγινε αβάφτιστος ευαγγελιζόμενος, και το Μάρτιο του 2011 βαφτίστηκε σε μια συνέλευση περιοχής.

ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΕΙ ΑΔΕΛΦΗ. Μια τακτική σκαπάνισσα στη Νότια Κορέα πήγε να δει το γιο της που ήταν φυλακισμένος για λόγους ουδετερότητας. Ενώ καθόταν στην αίθουσα αναμονής, έδωσε ένα φυλλάδιο σε κάποιον κύριο δίπλα της. Αυτός της έβαλε τις φωνές, λέγοντας: «Πώς τολμάτε να κηρύττετε αυτή την ψεύτικη θρησκεία ακόμη και εδώ μέσα;» Η αντίδρασή του τράβηξε τα βλέμματα των 40 περίπου επισκεπτών που περίμεναν στην αίθουσα. Τότε ένας αξιωματικός της φυλακής επενέβη και τον έβαλε στη θέση του, λέγοντας: «Αυτοί έχουν την αληθινή θρησκεία. Όλες οι άλλες θρησκείες είναι ψεύτικες. Τους παρατηρώ τόσα χρόνια που εργάζομαι σε αυτή τη φυλακή και έχω καταλάβει ότι είναι οι μόνοι που εφαρμόζουν όσα μαθαίνουν». Ο άνθρωπος που είχε προσβάλει την αδελφή δεν έβγαλε τσιμουδιά.

Η ΑΛΦΑΒΗΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ. Ο Χαρίντρα δούλευε σε μια μεγάλη πόλη του Νεπάλ για να μπορεί να στέλνει χρήματα στην οικογένειά του στο χωριό. Όταν άρχισε Γραφική μελέτη, ζούσε ήδη εκεί δέκα χρόνια. Επειδή δεν ήξερε γράμματα, η μελέτη γινόταν από το βιβλιάριο Απολαύστε Ζωή στη Γη για Πάντα!, αλλά από την αγγλική έκδοση, γιατί το βιβλιάριο αυτό δεν είχε βγει ακόμη στη γλώσσα νεπάλι. Μια μέρα ήρθε από το χωριό η γυναίκα του για να τον δει. Ξαφνιάστηκε όταν τον είδε να μελετάει ένα αγγλικό βιβλιάριο. Επιπλέον, ο Χαρίντρα είχε σταματήσει το ποτό και δεν τη χτυπούσε πια. Μαθαίνοντας ότι αυτές οι αλλαγές οφείλονταν στη Γραφική του μελέτη, άρχισε και εκείνη να μελετάει και να παρακολουθεί συναθροίσεις στο χωριό. Ο Χαρίντρα, θέλοντας να μάθει περισσότερα για τον Ιεχωβά, αποφάσισε να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Ζήτησε από τον αδελφό που του έκανε μελέτη να γράψει τα γράμματα της γλώσσας νεπάλι σε χαρτάκια, τα οποία κόλλησε στους τοίχους του δωματίου του​—δεν έμεινε άδεια ούτε σπιθαμή. Σιγά σιγά έμαθε όλα τα γράμματα, άρχισε να συλλαβίζει και τελικά έμαθε να διαβάζει. Αργότερα, κανόνισε να έρθει και η οικογένειά του στην πόλη ώστε να μπορούν να λατρεύουν τον Ιεχωβά μαζί. Μέσα σε δύο χρόνια, βαφτίστηκε, και τώρα όλη η οικογένεια παρακολουθεί τις συναθροίσεις. Ο Χαρίντρα, ο οποίος πλέον κάνει και ανάγνωση της Γραφής στη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας, λέει: «Η ζωή μας έγινε αφάνταστα καλύτερη χάρη στην εκπαίδευση του Ιεχωβά».

ΟΥΤΕ ΓΙΑ 150.000 ΕΥΡΩ. Η Ζαρχανούμ από το Αζερμπαϊτζάν ήταν βαθιά μπλεγμένη με τον πνευματισμό. Επί 15 χρόνια, είχε τη φήμη ότι διέθετε εξωαισθητήρια αντίληψη και ότι μπορούσε να προβλέπει το μέλλον, να λύνει μάγια και να θεραπεύει. Είχε γίνει διάσημη, και πολλοί από τους πελάτες της​—μεταξύ αυτών υψηλά ιστάμενοι άνθρωποι και οι σύζυγοί τους—​πλήρωναν από 1.000 ως 3.000 ευρώ για μια πνευματιστική συνάντηση με τους νεκρούς. Η Ζαρχανούμ είχε γίνει πλούσια. Παρά τις πνευματιστικές της δυνάμεις, όμως, ένιωθε ότι λιμοκτονούσε πνευματικά, και τη βασάνιζαν πολλές ερωτήσεις. Ο γάμος της είχε διαλυθεί, και η ζωή της δεν είχε σκοπό. Μια μέρα, καθώς προσευχόταν απελπισμένη στον Θεό, άκουσε ένα χτύπημα στην πόρτα. Ήταν δύο αδελφές που έκαναν έργο. Η Ζαρχανούμ εντυπωσιάστηκε όταν της είπαν ότι, για να ευαρεστούμε τον Θεό, δεν αρκούν μόνο τα λόγια, χρειάζονται και έργα. Είχε γνωρίσει πολλούς θρησκευόμενους των οποίων οι πράξεις ήταν κάθε άλλο παρά ευλαβείς. Ήξερε επίσης ότι ο πνευματισμός είναι αμαρτία. Δέχτηκε να κάνει Γραφική μελέτη, και με τον καιρό άρχισε να προσεύχεται στον Ιεχωβά χρησιμοποιώντας το όνομά του και να βλέπει πώς απαντούσε στις προσευχές της. Παρ’ όλα αυτά, ήταν δύσκολο να εγκαταλείψει τον πνευματισμό​—οι δαίμονες την ενοχλούσαν συνεχώς, και μάλιστα τη χτυπούσαν. Με τη βοήθεια του Ιεχωβά, όμως, ελευθερώθηκε τελικά από τη δαιμονική επιρροή και κατέστρεψε τα πολλά αντικείμενα που τη συνέδεαν με τον πνευματισμό και την ψεύτικη θρησκεία.

Σύντομα έγινε δραστήρια ευαγγελιζόμενη, και το Μάιο του 2011 βαφτίστηκε. Αμέσως μετά, έκανε αίτηση για βοηθητικό σκαπανικό. Της ήταν πολύ εύκολο να ανταποκριθεί στο στόχο των ωρών γιατί ακόμη και πριν βαφτιστεί, και παρά τα προβλήματα υγείας, έκανε πάνω από 70 ώρες το μήνα. Δύο μήνες πριν από το βάφτισμα, η σύζυγος ενός στελέχους της κυβέρνησης της πρόσφερε περίπου 150.000 ευρώ για να λύσει κάποια μάγια. Πίστευε ότι αυτά ήταν η αιτία που αρρώστησε και της ακρωτηρίασαν το πόδι. Η Ζαρχανούμ, όχι μόνο αρνήθηκε, αλλά έστειλε και δύο αδελφές στο νοσοκομείο για να της δώσουν μαρτυρία. Αυτή η ζηλώτρια αδελφή μας κηρύττει τακτικά στους πρώην πελάτες της, λέγοντάς τους ότι αυτά που έκανε μέχρι πρότινος είναι πράγματα που καταδικάζει ο Θεός. Ως αποτέλεσμα, μια πελάτισσά της, εκείνη που την είχε συστήσει στην κυρία που αναφέραμε προηγουμένως, δέχτηκε Γραφική μελέτη και άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ. Στην Ινδία, δύο αδελφές μας συνελήφθησαν επειδή κήρυτταν, και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση πέντε ημερών. Η μία αφηγείται: «Μόλις μας έβαλαν στο κρατητήριο, κάποιοι αστυνομικοί μάς ρώτησαν γιατί ήμασταν εκεί. Αυτό ήταν μια καλή ευκαιρία για να τους δώσουμε μαρτυρία. Μιας και μας είχαν πάει κατευθείαν από το έργο στην αστυνομία, είχαμε μαζί μας πολλά περιοδικά και φυλλάδια. Κάναμε μαρτυρία σε όλους και δώσαμε πολλά έντυπα. Ενθαρρύναμε η μία την άλλη, προσευχόμασταν και διαβάζαμε τα έντυπα που είχαμε.

»Ύστερα μας μετέφεραν σε μια φυλακή στην πόλη, όπου οι κρατούμενες μας ρώτησαν αμέσως για ποιο λόγο είχαμε φυλακιστεί. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να τους πούμε τι κηρύττουμε και ότι είμαστε Μάρτυρες του Ιεχωβά. Μια φρουρός που άκουσε τη συζήτηση μας είπε: “Σας έκλεισαν μέσα για το κήρυγμα, και εσείς συνεχίζετε;”» Οι αδελφές μας σχεδιάζουν τώρα να κάνουν επανεπίσκεψη στις κρατούμενες που έδειξαν ενδιαφέρον για την αλήθεια.

Ο ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥΣ. Δύο αδελφές στη Βηθλεέμ ετοιμάζονταν να δώσουν μαρτυρία σε κάποια μαγαζιά. Ξαφνικά, ήρθαν τρέχοντας προς το μέρος τους δύο γυναίκες και τις ρώτησαν πολύ εγκάρδια στα ισπανικά αν είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι γυναίκες αυτές ήταν αδελφές από το Μεξικό, οι οποίες είχαν πάει στο Ισραήλ με κάποιο γκρουπ και είχαν αναγνωρίσει τα έντυπα που κρατούσαν εκείνες. Οι τέσσερίς τους αγκαλιάστηκαν, φιλήθηκαν, έβγαλαν φωτογραφίες και αντάλλαξαν διευθύνσεις. Έπειτα, οι Μεξικάνες αδελφές επέστρεψαν στο γκρουπ και οι άλλες δύο άρχισαν το έργο τους στα μαγαζιά.

Λίγες ώρες αργότερα, πλησίασε τις ντόπιες αδελφές ένας αστυνομικός και τις ρώτησε αν είναι Ισπανίδες. Εκείνες του είπαν όχι. Ο αστυνομικός είπε ότι είχε δει τη συνάντησή τους με τις άλλες δύο γυναίκες και νόμισε ότι ήταν παλιές φίλες που είχαν να ιδωθούν πολύ καιρό ή ότι ήταν συγγενείς. Οι αδελφές τού εξήγησαν πως ήταν όλες Μάρτυρες του Ιεχωβά και πως, όταν συναντιούνται οι Μάρτυρες, ακόμη και αν είναι από διαφορετικές χώρες ή γνωρίζονται για πρώτη φορά, νιώθουν σαν να βλέπουν την οικογένειά τους, επειδή αγαπούν ο ένας τον άλλον. Ο αστυνομικός εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ, που πήρε έντυπα και ρώτησε πώς θα μπορούσε να μάθει περισσότερα για τη θρησκεία τους. Διευθετήθηκε επανεπίσκεψη.

«ΙΣΩΣ ΒΡΩ ΚΑΠΟΙΟΝ». Ο Γιούσουκε είναι ένας νεαρός σκαπανέας ο οποίος υπηρετεί σε κάποιον αγγλόφωνο όμιλο στην Ιαπωνία. Μια μέρα έμαθε ότι το επόμενο πρωί θα ερχόταν στο Ναγκασάκι ένα κρουαζιερόπλοιο με επιβάτες από πολλές χώρες. Σηκώθηκε λοιπόν νωρίς νωρίς και, παρότι έβρεχε καταρρακτωδώς, οδήγησε δύο ώρες για να φτάσει εκεί. Καθώς στεκόταν μόνος του στην αποβάθρα μέσα στη βροχή, πολλοί από τους επιβάτες που κατέβαιναν τον περνούσαν για ξεναγό και πήγαιναν να του μιλήσουν. Χάρη σε αυτή την παρανόηση, ο Γιούσουκε έδωσε μέσα σε μισή ώρα 70 περιοδικά και 50 βιβλιάρια σε αρκετές γλώσσες.

Πήγε στο αυτοκίνητο για να πάρει και άλλα έντυπα, και γυρίζοντας είδε έναν νεαρό επιβάτη που στεκόταν μόνος του. Τον πλησίασε, και ο νεαρός τον ρώτησε στα αγγλικά: «Είσαι Μάρτυρας του Ιεχωβά;» Όταν ο Γιούσουκε του απάντησε ναι, εκείνος άρχισε να κλαίει με αναφιλητά. Τον πήρε λοιπόν και πήγαν σε ένα καφέ για να μιλήσουν.

Ο νεαρός αυτός λεγόταν Τζέισον και ήταν 21 χρονών. Είπε στον Γιούσουκε ότι οι γονείς του είναι δραστήριοι Μάρτυρες και ότι εκείνος μέχρι το τέλος της εφηβείας του ήταν αβάφτιστος ευαγγελιζόμενος. Ωστόσο, πριν από έξι μήνες, είχε απομακρυνθεί από την αλήθεια και ξεκίνησε να κάνει μια κρουαζιέρα σε αρκετές ασιατικές χώρες με το σκεπτικό ότι εκεί δεν θα συναντούσε Μάρτυρες του Ιεχωβά. Στο ταξίδι, όμως, είχε κάποια προβλήματα με το στομάχι του και δεν μπόρεσε να κατεβεί από το πλοίο στην Ταϋλάνδη, στο Βιετνάμ και στην Ταϊβάν. Το πρώτο μέρος που κατέβηκε ήταν η Ιαπωνία και ο πρώτος που του μίλησε ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά! Ο Τζέισον τα ’χασε. “Είναι αδύνατον να κρυφτώ από τον Ιεχωβά”, είπε μέσα του​—γι’ αυτό και είχε βάλει τα κλάματα.

Ο Γιούσουκε συζήτησε μαζί του εκεί στο καφέ μερικές παραγράφους από το βιβλίο «Αγάπη του Θεού» για να τον διαβεβαιώσει ότι ο Ιεχωβά δεν είχε πάψει να τον αγαπάει, και τον παρακάλεσε θερμά να μην εγκαταλείψει την οργάνωση. Είχαν, όμως, ελάχιστο χρόνο στη διάθεσή τους, γιατί το πλοίο έφευγε εκείνο το βράδυ για την Ιντσόν της Νότιας Κορέας, όπου ο Τζέισον θα έμενε μερικές μέρες για να δει τα αξιοθέατα.

Ο Γιούσουκε, σκεπτόμενος τι άλλο μπορούσε να κάνει για να τον βοηθήσει, θυμήθηκε έναν αδελφό που είχε γνωρίσει σε μια διεθνή συνέλευση στη Νότια Κορέα, ο οποίος μιλούσε αγγλικά και έμενε στην Ιντσόν. Το ίδιο κιόλας βράδυ τού τηλεφώνησε. Φυσικά, ο Τζέισον δεν είχε ιδέα για αυτή τη συννενόηση. Την άλλη μέρα το πρωί που κατέβηκε από το πλοίο, είδε πέντε χαμογελαστούς Μάρτυρες να κρατάνε ένα πανό που έλεγε: «Καλωσήρθες στην Κορέα, Τζέισον!» Ο Τζέισον ακύρωσε την ξενάγησή του στα αξιοθέατα και έκανε παρέα με τους αδελφούς. Συγκινήθηκε πάρα πολύ όταν άκουσε από πρώτο χέρι τις εμπειρίες συνομήλικων αδελφών που είχαν φυλακιστεί για την πίστη τους. Παρακολούθησε επίσης την Ανάμνηση.

Γυρίζοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες, έγινε και πάλι ευαγγελιζόμενος και ζήτησε από τους πρεσβυτέρους να κάνει μελέτη τέσσερις φορές την εβδομάδα. Ολοκλήρωσε τα βιβλία Τι Διδάσκει η Γραφή και «Αγάπη του Θεού» και απέκτησε τα προσόντα για βάφτισμα. Βαφτίστηκε 107 μέρες από τότε που του μίλησε ο Γιούσουκε, και τον επόμενο μήνα έκανε βοηθητικό σκαπανικό.

Ο Γιούσουκε θυμάται ότι κάτι του έλεγε μέσα του να πάει οπωσδήποτε στο Ναγκασάκι εκείνο το πρωινό, παρότι έκανε κρύο και έβρεχε και δεν είχε κανέναν να πάει μαζί του. Σκεφτόταν: «Ίσως βρω κάποιον που να δείξει ενδιαφέρον».

ΕΥΡΩΠΗ

ΧΩΡΕΣ 47

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 736.505.919

ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΜΕΝΟΙ 1.589.052

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 843.405

ΒΡΗΚΑΝ ΚΑΤΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ. Η Άνι από τη Βουλγαρία πήγε να δουλέψει στην Ολλανδία για μερικούς μήνες. Μια μέρα που ήταν πολύ απογοητευμένη σταμάτησε στην άκρη του δρόμου και προσευχήθηκε στον Θεό να της στείλει ποιμένες από την εκκλησία της. Ενώ προσευχόταν, δύο αδελφές μας που περνούσαν δίπλα της σταμάτησαν για να της δώσουν μαρτυρία. Η Άνι το είδε αυτό ως απάντηση στην προσευχή της. Τις άκουσε, λοιπόν, με προσοχή και άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις. Αν και δεν μπορούσε να καταλάβει όσα λέγονταν εκεί, της έκανε μεγάλη εντύπωση η αγάπη των αδελφών. Η εικόνα που έβλεπε δεν θύμιζε σε τίποτα την ψυχρότητα που επικρατούσε στην εκκλησία της στη Βουλγαρία, και η Άνι πείστηκε ότι είχε βρει κάτι ξεχωριστό. Όταν επέστρεψε στη χώρα της, πήγε μαζί της και η αδελφή που της έκανε μελέτη θέλοντας να τη βοηθήσει να έρθει σε επαφή με τους Μάρτυρες στη Σόφια. Αυτό την εντυπωσίασε ακόμη περισσότερο και την έκανε να νιώσει ότι είχε βρει την αληθινή θρησκεία.

Σύντομα, η Άνι και ο άντρας της, ο Ίβο, άρχισαν να μελετούν μαζί και να πηγαίνουν στις συναθροίσεις. Καθώς η μελέτη προχωρούσε, έρχονταν και άλλα άτομα για να την παρακολουθήσουν. Ένας από αυτούς ήταν ο Ασέν, ο οποίος ήταν πάστορας μιας μικρής εκκλησίας και ερχόταν με σκοπό να αποδείξει στην Άνι και στον Ίβο ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν έχουν την αλήθεια. Σύντομα, όμως, διαπίστωσε πως είχε πέσει έξω. Επειδή είχε απορίες για βαθιά Γραφικά θέματα, οι αδελφοί τού πρότειναν μελέτη και εκείνος δέχτηκε. Μαζί του άρχισε να μελετάει και η οικογένειά του. Για κάποιο διάστημα, ο Ασέν συνέχισε τα κηρύγματα στην εκκλησία του, διδάσκοντας όμως τις αλήθειες που μάθαινε από το βιβλίο Τι Διδάσκει η Γραφή. Προτού περάσει πολύς καιρός, θέλησε να κάνει Γραφική μελέτη και ο Ντέντσο, ο διάκονος της εκκλησίας, καθώς και τρεις οικογένειες που ανήκαν σε αυτήν. Τα άτομα που μελετούσαν τώρα με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά ήταν πλέον αρκετά, γι’ αυτό και αποφάσισαν να μην κάνουν πλέον τις δικές τους συγκεντρώσεις αλλά να παρακολουθούν τις συναθροίσεις των Μαρτύρων. Ο Ντέντσο έγινε ευαγγελιζόμενος και ξεκίνησε Γραφικές μελέτες με αρκετούς φίλους του. Μέχρι στιγμής, 30 περίπου άτομα έχουν αρχίσει να μελετούν τη Γραφή και να παρακολουθούν τις συναθροίσεις χάρη στη μαρτυρία που έλαβε η Άνι στην Ολλανδία.

ΑΠΛΩΣ ΔΙΑΒΑΣΕ ΜΕΡΙΚΑ ΕΔΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΜΟ. Στην Τσεχία, ένας αδελφός με τη γυναίκα του μελετούσε τη Γραφή στην Αίθουσα Βασιλείας με ένα νεαρό ζευγάρι από τη Μογγολία. Αν και έκαναν μεγάλες προσπάθειες να μάθουν μογγολικά, το πρόβλημα της γλώσσας αποτελούσε τεράστιο εμπόδιο. Εντούτοις, το νεαρό ζευγάρι τούς άκουγε υπομονετικά και δεχόταν τις Γραφικές αλήθειες με ταπεινή διάθεση. Ένα βράδυ, όμως, η κοπέλα ήρθε στη συνάθροιση χωρίς τον άντρα της. Είπε ότι δεν ήθελε να μείνει πια μαζί του γιατί δεν μπορούσαν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον. Σε λίγα λεπτά ήρθε και ο σύζυγος, ο οποίος ούτε γύρισε να την κοιτάξει. Φαινόταν ότι υπήρχε σοβαρό πρόβλημα μεταξύ τους, γι’ αυτό ο αδελφός πήρε τον άντρα στη βιβλιοθήκη της αίθουσας για να μιλήσουν. Ωστόσο, επειδή ήξερε ελάχιστα μογγολικά, δεν καταλάβαινε τι είχε συμβεί και δεν μπορούσε να δώσει συγκεκριμένη συμβουλή. Αποφάσισε λοιπόν να ανοίξει απλώς τη Γραφή και να του διαβάσει όσα εδάφια θυμόταν για το γάμο και την επικοινωνία. Ο νεαρός έδειχνε να συγκινείται από κάθε εδάφιο. Ξαφνικά, βγήκε από τη βιβλιοθήκη, πήγε στη σύζυγό του και τη φίλησε. Καθώς έφευγαν από την αίθουσα μάλιστα, επέμεινε να της κρατήσει εκείνος την τσάντα, επειδή είχε μάθει ότι ήταν καθήκον του να τη βοηθάει.

Την άλλη μέρα, έδειχναν σαν νιόπαντροι και έλεγαν χαρούμενοι πόσο ευγνώμονες ήταν στον Ιεχωβά και πόσο εκτίμησαν τις σοφές συμβουλές της Γραφής για το γάμο. Αργότερα, γύρισαν στη Μογγολία για να φροντίσουν τα δύο παιδιά τους. Μένουν σε μια πόλη όπου δεν υπάρχει εκκλησία. Η σύζυγος βαφτίστηκε τον Οκτώβριο, και ο σύζυγος συνεχίζει να κάνει πρόοδο για να βαφτιστεί.

«ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΟΥ ΦΕΡΘΕΙ ΕΤΣΙ;» Μια σκαπάνισσα στην Ουκρανία, η Όλγα, ρώτησε στο έργο έναν κύριο που έκανε διανομές τροφίμων: «Υπάρχει κάποιος που μπορούμε να εμπιστευτούμε;»

«Όχι», απάντησε εκείνος. «Η γυναίκα μου με άφησε και πήρε μαζί της και το γιο μας που είναι δύο χρονών. Τι της έλειπε; Δούλευα μέρα νύχτα για χάρη της. Δαχτυλίδι ήθελε; Της το έπαιρνα. Μπότες ήθελε; Τις έπαιρνα και αυτές. Ακριβό κολιέ; Το είχε. Έκανα τα πάντα για εκείνη. Γιατί να μου φερθεί έτσι;»

Η Όλγα ρώτησε ευγενικά τον κύριο πόσο χρόνο αφιέρωνε στη γυναίκα του και στο γιο του. Εκείνος απάντησε: «Πού να τον έβρισκα το χρόνο αφού δουλεύω από τις τέσσερις το πρωί ως τα μεσάνυχτα; Δουλεύω ακόμα και τα σαββατοκύριακα!»

Η Όλγα τού έδειξε τότε το Ξύπνα! του Οκτωβρίου 2009 με την ειδική σειρά άρθρων «Μυστικά Οικογενειακής Επιτυχίας» και έστρεψε την προσοχή του στο πρώτο μυστικό, τις «Σωστές Προτεραιότητες». Αφού συζήτησαν τις σκέψεις του άρθρου, ο κύριος αυτός είπε φανερά επηρεασμένος: «Νόμιζα πως το μυστικό για την οικογενειακή ευτυχία είναι τα χρήματα και πως τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Τώρα βλέπω ότι έκανα λάθος. Καταλαβαίνω τι λείπει από το γάμο μας και τι χρειάζεται η γυναίκα μου».

Ύστερα από μια εβδομάδα, η Όλγα τον συνάντησε και πάλι. Της είπε ότι διάβασε το περιοδικό, έκανε αρκετές σκέψεις και αναθεώρησε πολλά πράγματα. Τηλεφώνησε λοιπόν στη γυναίκα του και τα ξαναβρήκαν. Η Όλγα τού έδωσε τότε το βιβλίο Οικογενειακή Ευτυχία. Την επόμενη εβδομάδα η Όλγα είδε το φορτηγάκι του, αλλά με άλλον οδηγό. Αυτός της εξήγησε ότι ο προηγούμενος οδηγός είχε παραιτηθεί και είχε μετακομίσει με την οικογένειά του σε άλλη περιοχή. Της είχε αφήσει όμως το εξής σημείωμα: «Όλγα, θέλω να ευχαριστήσω εσένα αλλά και τον Θεό σου τον Ιεχωβά που με βοηθήσατε να σώσω την οικογένειά μου. Να είσαι σίγουρη ότι, αν ξανασυναντήσω Μάρτυρες του Ιεχωβά, θα διατηρήσω οπωσδήποτε επαφή μαζί τους».

ΖΗΤΟΥΣΕ ΣΗΜΑΔΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ. Πριν από 15 περίπου χρόνια, κάποιοι αδελφοί στη Λετονία μίλησαν σε έναν νεαρό για το άγγελμα της Γραφής και εκείνος έδειξε ενδιαφέρον. Κατά διαστήματα έκανε μελέτη, αλλά δεν πίστευε ότι η Αγία Γραφή​—ένα «απλό» βιβλίο—​μπορούσε να τον βοηθήσει να βρει τον Θεό. Ήθελε να του αποκαλυφτεί προσωπικά ο Θεός, ίσως με κάποιον υπερφυσικό ή μυστικιστικό τρόπο. Διέκοψε λοιπόν τη μελέτη και με τον καιρό έχασε τελείως την επαφή με τους Μάρτυρες. Ύστερα από μερικά χρόνια, αντιμετώπισε απανωτά προβλήματα και προσευχήθηκε στον Θεό για βοήθεια. Ούτε τότε είδε κάποιο θαύμα. Κοιτάζοντας, όμως, από το παράθυρο είδε δύο αδελφές που έκαναν έργο. Έπειτα από μερικές εβδομάδες, ξαναπροσευχήθηκε και είδε πάλι τις αδελφές να περνάνε έξω από το παράθυρό του. Την τρίτη φορά που προσευχήθηκε, μια εβδομάδα αργότερα, είδε ξανά τις ίδιες αδελφές να κάνουν έργο στη γειτονιά. “Αυτό είναι σίγουρα σημάδι από τον Θεό!” σκέφτηκε. Βγήκε έξω τρέχοντας και είπε στις κατάπληκτες αδελφές ότι ήθελε να ξαναρχίσει τη μελέτη που είχε σταματήσει πριν από χρόνια. Τελικά, βρήκε τη δύναμη να ξεπεράσει τα προβλήματά του και να πλησιάσει τον Θεό. Πώς; Με τη βοήθεια της Αγίας Γραφής! Βαφτίστηκε σε μια συνέλευση περιφερείας το 2010.

ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΚΑΤΣΑΡΟΛΑΚΙΑ ΕΧΟΥΝ «ΑΦΤΙΑ». Αυτή η παροιμία από τη Δανία σημαίνει ότι τα παιδιά, όταν ακούν τις συζητήσεις των μεγάλων, “πιάνουν” περισσότερα από ό,τι φανταζόμαστε. Πριν από 16 περίπου χρόνια, μια Δανέζα αδελφή έκανε μελέτη με κάποια κυρία που είχε τρεις γιους. Και τα τρία παιδιά έρχονταν τακτικά στη μελέτη, η οποία γινόταν στο σπίτι της αδελφής και του συζύγου της. Η κυρία όμως σταμάτησε τη μελέτη όταν ο μικρότερος γιος, ο Ρόνι, ήταν οχτώ χρονών. Καθώς εκείνος μεγάλωνε, είχε πολλά προβλήματα. Μια μέρα, το 2008, όταν ήταν πλέον 22 χρονών, είδε στο σπίτι της μητέρας του τα περιοδικά μας και ξαφνικά ένιωσε την ανάγκη να δει τους Μάρτυρες με τους οποίους έκανε μελέτη όταν ήταν παιδί. Ένα τέταρτο αργότερα, ήταν στην πόρτα τους. Χτύπησε το κουδούνι και, μόλις ο αδελφός άνοιξε, ο Ρόνι μπήκε κατευθείαν μέσα. Αν και ο αδελφός δεν τον γνώρισε αμέσως, και οι δυο τους χάρηκαν πολύ που ξαναβρέθηκαν έπειτα από τόσον καιρό. Ο Ρόνι πήρε το βιβλίο Τι Διδάσκει η Γραφή και συμφώνησε να κάνει μελέτη. Η μελέτη προχωρούσε καλά, αλλά επειδή ο νεαρός αυτός είχε μπει βαθιά στον κόσμο των παιχνιδιών φαντασίας, κάποια από τα οποία ήταν βίαια και είχαν σχέση με τον αποκρυφισμό, συνέδεε συχνά όσα μάθαινε στη μελέτη με αυτά που έπαιζε στα παιχνίδια. Οι Μάρτυρες, όμως, τον βοήθησαν να αντιληφθεί ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα πνευματικά ζητήματα με όρους των παιχνιδιών. Ο Ρόνι το κατάλαβε και είπε: «Θέλω να με σταματάτε όταν λέω τέτοιες ανοησίες!» Από τότε και έπειτα, έχει κάνει θαυμάσια πρόοδο. Αυτός ο νεαρός, που πρωτοάκουσε για την αλήθεια στη μελέτη της μητέρας του όταν ήταν ένα «μικρό κατσαρολάκι με “αφτιά”», είναι τώρα αβάφτιστος ευαγγελιζόμενος.

ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΑΦΕΣ. Ένας αδελφός είδε σε κάποιο νεκροταφείο στη Βρετανία έναν κύριο να κλαίει γονατιστός μπροστά σε ένα μνήμα, και τον ρώτησε αν μπορούσε να του κάνει λίγη παρέα. Ο κύριος, που λεγόταν Αλφ, συμφώνησε και, στη συζήτηση που ακολούθησε, είπε: «Πρόσφατα έχασα την κόρη μου. Ήταν πολύ νέα, 42 χρονών. Εδώ είχα θάψει τη γυναίκα μου​—τώρα έθαψα και την κόρη μου». Ο Αλφ είχε ζητήσει ψυχολογική υποστήριξη από την πολιτεία, αλλά του είχαν πει ότι έπρεπε να περιμένει τρεις μήνες. «Έχω πολλές επιχειρήσεις με μεγάλα κέρδη», ανέφερε ο ίδιος, «αλλά τίποτα δεν έχει αξία χωρίς την οικογένειά μου. Θα έδινα τα πάντα για να φέρω πίσω τη γυναίκα μου και την κόρη μου». Ο Αλφ πίστευε στον Θεό, σεβόταν την Αγία Γραφή και πήγαινε στην εκκλησία, αλλά δεν είχε βρει ικανοποιητικές απαντήσεις. Όταν ζήτησε από την εκκλησία λίγη παρηγοριά, του σύστησαν να ανάψει ένα κερί ή να γράψει ένα σημείωμα και να το κρεμάσει σε ένα δέντρο. «Τι να πρωτογράψω σε ένα σημείωμα!» απάντησε εκείνος. Ο αδελφός τον παρηγόρησε μέσα από τη Γραφή και τώρα ο Αλφ κάνει μελέτη.

ΩΚΕΑΝΙΑ

ΧΩΡΕΣ 29

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 38.162.658

ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΜΕΝΟΙ 94.309

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 58.465

ΚΑΛΕΣΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΖΥΓΟ. Ένας αδελφός στη Νέα Ζηλανδία πήγε τη σύζυγό του στη μελέτη που έκανε εκείνη με μια νεαρή μητέρα. Φτάνοντας εκεί, πρόσεξαν ότι στο σπίτι βρισκόταν και ο σύζυγός της. Σκέφτηκαν λοιπόν να κάνουν μαζί τη μελέτη για να τον καλέσουν και αυτόν. Ο σύζυγος δέχτηκε την πρότασή τους και κανόνισαν να γίνεται στο εξής η μελέτη σε ώρα που βόλευε και εκείνον. Κάλεσαν επίσης το ζευγάρι στη συνάθροιση της Κυριακής. Εκεί, οι αδελφοί τούς υποδέχτηκαν θερμά, και η πνευματική τροφή τούς εντυπωσίασε. Στην επόμενη συνάθροιση, ο σύζυγος έδωσε και απάντηση στη Μελέτη Σκοπιάς, η οποία σύστηνε να γίνεται οικογενειακή μελέτη. Ρώτησε μάλιστα πώς θα μπορούσε να κάνει μελέτη με τη γυναίκα του και τον τετράχρονο γιο τους. Εξέφρασε επίσης την επιθυμία να εφαρμόσει και άλλα πράγματα που είχε μάθει στη συνάθροιση. Το ζευγάρι αυτό συνεχίζει να μελετάει, να παρακολουθεί τις συναθροίσεις και να κάνει πνευματική πρόοδο. «Πόσο χαιρόμαστε», λέει ο αδελφός, «που αποφασίσαμε να καλέσουμε και το σύζυγο στη μελέτη!»

ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΑΚΡΙΝΟ ΝΗΣΙ. Το νησί Ρεαού, που έχει μόνο 362 κατοίκους, ανήκει στον τομέα της Εκκλησίας Βαϊέτε, μιας από τις 18 εκκλησίες της Ταϊτής. Βρίσκεται περίπου 1.350 χιλιόμετρα ανατολικά της Ταϊτής. Οι αδελφοί είχαν 30 χρόνια να το επισκεφτούν και δεν είχε γίνει ποτέ Ανάμνηση εκεί. Ο Μανόα, ο επίσκοπος υπηρεσίας της Εκκλησίας Βαϊέτε, σκέφτηκε να πάει στο Ρεαού με μερικούς αδελφούς για έργο την εβδομάδα της Ανάμνησης, και στη συνέχεια να κάνουν την Ανάμνηση εκεί. Ωστόσο, τα αεροπορικά εισιτήρια για τον ίδιο και τη γυναίκα του στοίχιζαν περίπου 65.000 φράγκα (500 ευρώ) και δεν είχαν αυτά τα χρήματα. Λίγο αργότερα, όμως, ο αδελφός πήρε ως μπόνους από την εργασία του αυτό ακριβώς το ποσό! Αμέσως σκέφτηκε ότι ο Ιεχωβά ευλογούσε τα σχέδιά τους. Τελικά, πήγαν εφτά αδελφοί, και παρακολούθησαν την Ανάμνηση 47 άτομα. Τώρα, ευαγγελιζόμενοι από την Ταϊτή διεξάγουν Γραφικές μελέτες με ενδιαφερομένους στο Ρεαού τηλεφωνικώς.

ΔΕΝ ΠΡΟΛΑΒΑΙΝΕ ΝΑ ΦΑΕΙ ΠΡΩΙΝΟ. Μια παρόμοια εμπειρία έρχεται από το Βανουάτου, όπου κάποια εκκλησία βοηθάει έναν όμιλο 11 ευαγγελιζομένων στο απομακρυσμένο νησί του Άμπριμ. Οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας πρότειναν σε κάποιους έμπειρους ευαγγελιζομένους να πάνε λίγες μέρες εκεί για να συνεργαστούν με τον όμιλο πριν από την Ανάμνηση. Η Μαρινέτ, μια έμπειρη τακτική σκαπάνισσα η οποία είναι συνταξιούχος δασκάλα, δεν έχασε την ευκαιρία και μάλιστα έβαλε στόχο, με μερικούς ακόμη αδελφούς, να αρχίσει Γραφικές μελέτες. Ύστερα από λίγες μέρες έργου στο νησί, διαπίστωσε έκπληκτη ότι δεν μπορούσε να φύγει από το σπίτι που έμενε. Η Μαρινέτ αφηγείται: «Κάθε πρωί, σχηματιζόταν έξω από το σπίτι ουρά από τα άτομα που ήθελαν Γραφική μελέτη. Μόλις και μετά βίας προλάβαινα να πλυθώ ή να φάω πρωινό. Έκανα έργο όλη μέρα χωρίς να πάω πουθενά! Εκείνη την εβδομάδα, ξεκίνησα 31 μελέτες». Στην Ανάμνηση παρευρέθηκαν 158 άτομα. Οι αδελφοί, οι οποίοι είχαν μείνει στο Άμπριμ μία εβδομάδα διδάσκοντας εντατικά τα καλά νέα, έφυγαν με βαριά καρδιά. «Πώς να φύγεις από ένα μέρος όπου τόσοι άνθρωποι διψούν για την αλήθεια;» είπε η Μαρινέτ. Το γραφείο τμήματος διευθέτησε να πάνε εκεί προσωρινοί ειδικοί σκαπανείς για να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον.

Η ΛΥΚΕΙΑΡΧΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΗΚΕ ΘΕΤΙΚΑ. Σε ένα λύκειο στα Νησιά Σολομώντος, οι μαθητές πρέπει να ψέλνουν όρθιοι ύμνους της Ευαγγελικής Εκκλησίας των Νοτίων Θαλασσών. Δύο νεαρές αδελφές ζήτησαν από τη λυκειάρχη να εξαιρεθούν για λόγους συνείδησης. Εκείνη τις ευχαρίστησε που την πλησίασαν με σεβασμό, τους έδωσε απαλλαγή και τους είπε ότι θα μπορούσαν να κάθονται μαζί με τους άλλους Μάρτυρες του σχολείου.

Τις ρώτησε επίσης αν θα μπορούσε να την επισκεφτεί κάποιος από την εκκλησία τους και να της μιλήσει για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και την άποψή τους για την εκπαίδευση. Πήγε λοιπόν κάποια ιεραπόστολος, και συζήτησαν για τα πιστεύω μας και για τα προβλήματα της νεολαίας μιάμιση περίπου ώρα. Η λυκειάρχης είπε ότι της αρέσει πολύ το Ξύπνα! και ότι αφήνει μερικά τεύχη στο γραφείο των καθηγητών. Όταν η ιεραπόστολος της πρόσφερε το δεύτερο τόμο του βιβλίου Οι Νεαροί Ρωτούν​—Αποτελεσματικές Απαντήσεις, αυτή ζήτησε άλλα 16 βιβλία για τους καθηγητές και 367 για τους μαθητές. Συνολικά μοιράστηκαν 400 βιβλία.

Χάρη στο θάρρος των κοριτσιών που μίλησαν στη λυκειάρχη, δόθηκε θαυμάσια μαρτυρία και αρκετά άτομα είπαν ότι το βιβλίο τούς βοήθησε πολύ. Ένα κορίτσι, του οποίου οι γονείς είχαν χωρίσει πρόσφατα, είπε πως το βιβλίο ήταν ό,τι ακριβώς χρειαζόταν για τα προβλήματά της. Οι δύο αδελφές κάνουν συνεχόμενο βοηθητικό σκαπανικό και δίνουν κάθε μήνα τα περιοδικά στη λυκειάρχη.

ΑΚΕΡΑΙΗ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗ. Σε κάποιο άλλο μέρος των Νησιών Σολομώντος, μια ιεραπόστολος έκανε Γραφική μελέτη με μια γυναίκα, την οποία θα ονομάσουμε Λίζα. Η πρόοδός της ήταν εξαιρετική, παρότι για να πηγαίνει στις συναθροίσεις έπρεπε να περπατάει με τα δύο κοριτσάκια της πάνω από δύο ώρες, κουβαλώντας μάλιστα τα δίδυμα αγοράκια της στην αγκαλιά. Εκτός αυτού είχε πολύ μεγάλη εναντίωση από το σύζυγό της. Τη χτυπούσε και της έκαιγε τα ρούχα της συνάθροισης, τη Γραφή και τα θεοκρατικά έντυπα. Είχε επίσης ερωμένη. Τίποτα από όλα αυτά όμως δεν κλόνισε τη Λίζα, η οποία βαφτίστηκε και συνέχισε να υπηρετεί πιστά τον Ιεχωβά.

Πέρσι, ο άντρας της συγκινημένος από το πώς του φερόταν παρά τα όσα της είχε κάνει, διέκοψε τη σχέση με την ερωμένη του και ζήτησε να κάνει Γραφική μελέτη. Όπως φαντάζεστε, η αδελφή μας πετάει από τη χαρά της. Μια ακόμη ευχάριστη εξέλιξη για εκείνη είναι ότι σχηματίστηκε κοντά στο σπίτι της ένας όμιλος και τώρα περπατάει λιγότερο από μία ώρα για να πάει στη συνάθροιση. Επίσης, έχει καταφέρει να κάνει βοηθητικό σκαπανικό, και μάλιστα με την υποστήριξη του συζύγου της.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 66]

«Γιατί είναι τόσο κακός ο Θεός; . . . Γιατί τιμωρεί και το γιο μου; Ακόμα δεν πρόλαβε να γεννηθεί​—τι αμαρτία έχει κάνει;»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 68]

Ο νεαρός είπε στο συμβούλιο ότι θα επέστρεφε στην εκκλησία αν ο ιερέας απαντούσε σε δύο ερωτήσεις

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 72]

«Σας έκλεισαν μέσα για το κήρυγμα, και εσείς συνεχίζετε;»

[Διάγραμμα/​Χάρτης στη σελίδα 84]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Ταϊτή → → → 1.350 χιλιόμετρα → → → Ρεαού

[Εικόνα στη σελίδα 56]

Επάνω: Γραφική μελέτη στη Δημοκρατία του Κονγκό (βλέπε σελίδα 59)

[Εικόνα στη σελίδα 61]

Ο Εντβάρ (δεξιά) με τον Ντάνιελ σε κάποια αγορά

[Εικόνα στη σελίδα 64]

Σαμανιέγο, Ναρίνιο, Κολομβία

[Εικόνα στη σελίδα 67]

Προς το παρόν υπάρχουν εκδόσεις μας σε 59 νοηματικές γλώσσες

Σάο Πάολο, Βραζιλία