امثال
۲۷ به کارهایی که فردا میخواهی بکنی فخر نکن،
چون نمیدانی فردا چه پیش خواهد آمد.+
۲ بگذار شخص دیگری* از تو تعریف و تمجید کند، نه دهان خودت؛
۳ سنگ، سنگین است و ماسه هم وزنش زیاد است،
اما رنجشی که آدم احمق ایجاد میکند، از هر دو سنگینتر است.+
۴ خشم، بیرحم است و مثل طوفان ویران میکند،
اما کیست که بتواند حسادت را تحمّل کند؟+
۵ توبیخِ آشکار از محبت پنهان بهتر است.+
۷ آدم سیر عسل تازه* را رد میکند،
اما برای آدم گرسنه حتی چیزهای تلخ هم شیرین است.
۸ کسی که خانهاش را ترک میکند،
مثل پرندهای است که از لانهاش آواره شده.
۱۰ دوست خود و دوست پدرت را ترک نکن،
و وقتی در سختی هستی به خانهٔ برادرت نرو؛
همسایهٔ نزدیک بهتر از برادری است که از تو دور است.+
۱۲ آدم عاقل* خطر را میبیند و از آن دوری میکند،+
اما آدم بیتجربه به طرف خطر میرود و گرفتار عواقب آن میشود.
۱۳ لباس کسی را که ضامن غریبهای میشود گرو بگیر،
۱۴ اگر کسی صبح زود با صدای بلند به همنوعش برکت بدهد،*
همنوعش آن را یک لعنت به حساب میآورد.
۱۵ زنی که دائم غرغر* میکند، مثل سقفی است که در روز بارانی مدام چکه میکند.+
۱۶ کسی که بتواند جلوی چنین زنی را بگیرد، میتواند جلوی باد را بگیرد،
و روغن را در دست راستش نگه دارد.
۱۸ کسی که از درخت انجیر نگهداری میکند، از میوهٔ آن میخورد،+
و کسی که از اربابش مراقبت میکند، به عزّت میرسد.+
۱۹ همان طور که انسان انعکاس صورتش را در آب میبیند،
شخص میتواند بازتابی از خودش را در دل دیگران ببیند.
۲۱ همان طور که کورهٔ آتش برای تصفیهٔ نقره و طلاست،+
تعریف و تمجید هم باعث میشود که انسان محک زده شود.
۲۲ آدم احمق را،
حتی اگر مثل غلّه در هاون بکوبی،
باز هم حماقتش از او جدا نمیشود.
۲۳ از وضع گلهات بهخوبی آگاه باش،
و از گوسفندانت بهخوبی مراقبت کن؛+
۲۴ چون دارایی و ثروت، ابدی نیست،+
و تاج و تخت هم برای همهٔ نسلها باقی نمیماند.
۲۵ علف سبز از بین میرود و به جایش علف تازه درمیآید،
و از کوهها علوفه جمعآوری میشود.
۲۶ با پشم قوچهای جوان میتوانی لباس تهیه کنی،
و با فروش بزهای نر میتوانی زمین بخری.
۲۷ به اندازهٔ کافی شیر بز خواهی داشت
تا خوراک خودت و اهالی خانه و کنیزانت تأمین شود.