همدردی کنید

مشکل چیست؟‏

اگر بیش از حد بر تفاوت‌های دیگران با خودمان تمرکز کنیم،‏ شاید این تفاوت‌ها را عیب و نقص ببینیم و موجب شود آنان را پایین‌تر از خود بشماریم.‏ این دید منفی نسبت به دیگران همدردی با آنان را مشکل می‌کند.‏ در واقع این می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل عمیق‌تر،‏ یعنی پیشداوری ما نسبت به آنان باشد.‏

اصلی در کتاب مقدّس

‏«با کسانی که شادمانند،‏ شادی کنید و با کسانی که گریانند،‏ گریه کنید.‏»—‏رومیان ۱۲:‏۱۵‏.‏

این به چه معناست؟‏ این اصل در کتاب مقدّس را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد،‏ همدردی.‏ همدردی به این معنی است که شخص بتواند خود را در موقعیت شخص دیگر قرار دهد و احساسات و حالات او را حس کند.‏

اهمیت همدردی

با همدردی با شخصی دیگر به شباهت‌هایمان با او پی می‌بریم.‏ متوجه می‌شویم اگر او نیز در شرایط ما بود،‏ احتمالاً احساس و رفتاری مشابه ما داشت.‏ همدردی چشم ما را به این واقعیت باز می‌کند که تمامی ما انسان‌ها با هر پیشینه و گذشته‌ای،‏ از یک خانواده هستیم؛‏ خانواده بشری.‏ هر چه بیشتر بر نقاط مشترکمان تمرکز کنیم،‏ کمتر قضاوت منفی خواهیم کرد.‏

همدردی سبب می‌شود به دیگران احترام بگذاریم.‏ آناماری از سنگال،‏ نسبت به کسانی که از قشر پایین جامعه خوانده می‌شوند،‏ دیدی منفی داشت.‏ همدردی به او چه کمکی کرد؟‏ او می‌گوید:‏ «وقتی دیدم کسانی که از قشر پایین جامعه هستند چه مشکلات و مصیبت‌هایی کشیده‌اند،‏ از خود پرسیدم ‹اگر من جای آن‌ها بودم چه احساسی داشتم؟‏› همین مرا به فکر برد که چرا باید خود را از قشر بالاتر بشمارم،‏ در حالی که کاری نکرده بودم که برتر از آن‌ها شمرده شوم.‏» اگر سعی کنیم مشکلات و سختی‌های دیگران را درک کنیم،‏ به جای انتقاد،‏ با آنان همدردی خواهیم کرد.‏

چه می‌توان کرد؟‏

اگر نسبت به گروهی خاص دیدی منفی دارید،‏ سعی کنید به جای تمرکز بر تفاوت‌ها بر شباهت‌ها تمرکز کنید.‏ برای مثال،‏ تجسّم کنید آنان چه احساسی دارند،‏ وقتی:‏

همدردی چشم ما را به این واقعیت باز می‌کند که تمامی انسان‌ها از یک ریشه و خانواده‌اند

با خانواده‌شان غذا می‌خورند
یک روز سخت کاری را به پایان می‌رسانند
با دوستانشان وقت می‌گذرانند
به آهنگ مورد علاقه‌شان گوش می‌دهند

سپس،‏ خود را در موقعیت آنان مجسم کنید.‏ از خود بپرسید:‏

‹اگر کسی احساس بی‌ارزشی در من ایجاد کند،‏ چه واکنشی نشان خواهم داد؟‏›‏
‹اگر کسی بدون شناخت درست در موردم قضاوت کند،‏ چه احساسی خواهم داشت؟‏›‏
‹اگر من نیز یکی از آنان بودم،‏ دوست داشتم دیگران با من چگونه رفتار کنند؟‏›‏

همان مرد اروپایی و هندی عکس‌هایی به هم نشان می‌دهند که نشانهٔ نقاط مشترکشان است،‏ مثل عکس‌هایی از خانواده‌شان،‏ ورزشی که دوست دارند و محیط کارشان.‏

شرح‌حال:‏ روبرت (‏سنگاپور)‏

‏«همیشه تصوّر می‌کردم ناشنوایان عجیبند،‏ بیش از حد حساسند و از هوش کافی برخوردار نیستند.‏ تمایلی به ارتباط برقرار کردن با آن‌ها نداشتم.‏ متوجه نبودم که این پیشداوری است.‏

‏«همدردی با ناشنوایان پیشداوری‌ام را از میان برد.‏ مثلاً،‏ تصوّر می‌کردم ناشنوایان از نظر ذهنی عقب‌مانده‌اند،‏ چون وقتی با آن‌ها صحبت می‌کردم،‏ نگاهم می‌کردند و عکس‌العملی نشان نمی‌دادند.‏ سعی کردم احساس آن‌ها را درک کنم.‏ با خودم فکر کردم،‏ اگر ناشنوا بودم چه احساسی داشتم.‏ خُب،‏ من هم همان عکس‌العمل را نشان می‌دادم.‏ حتی اگر شنوایی‌ام ضعیف بود و از سمعک استفاده می‌کردم،‏ شاید حرف‌های دیگران را درست نمی‌شنیدم ولی از حالت چهره‌ام این طور استنباط می‌شد که نمی‌توانم حرف‌های آن‌ها را درک کنم.‏»‏

‏«وقتی خود را جای ناشنوایان گذاشتم،‏ پیشداوری‌ام نیز از میان رفت.‏»‏