آیا باید به تثلیث معتقد باشید؟
آیا به تثلیث معتقد هستید؟ اغلب افراد در جهان مسیحیت به آن معتقد هستند. هر چه باشد قرنهاست که این عقیده، اعتقاد بنیانی کلیساها بوده است.
با در نظر گرفتن این موضوع ممکن است تصور کنید که جای تردیدی در صحت آن وجود ندارد. ولی چنین نیست، و اخیراً حتی برخی از هواداران آن نیز به این مباحثه دامن زده‌اند.
چرا نگاهی گذرا به چنین موضوعی کافی نبوده بلکه باید اهمیت بیشتری به آن داد؟ زیرا خود عیسی گفت: «حیات جاودانی این است که ترا خدای واحِد حقیقی و عیسی مسیح را که فرستادی بشناسند.» بنابراین آیندهٔ ما در گرو شناخت طبیعت حقیقی خداست، و این به معنای دست یافتن به ریشهٔ مباحثات مربوط به تثلیث است. بنابراین، چرا خودتان به بررسی این موضوع نپردازید؟ — یوحنا ۱۷:۳.
ادراکات گوناگونی از تثلیث وجود دارد. ولی به طور کلی تعلیم تثلیث عبارت از این است که الوهیت شامل سه شخص است، پدر، پسر و روح‌القدس؛ با این وجود، اینها با هم یک خدا هستند. این اعتقاد می‌گوید که این سه با یکدیگر مساوی و قادر مطلق هستند، آفریده نشده‌اند و از ازل به صورت الوهیت وجود داشته‌اند.
دیگران می‌گویند که تثلیث عقیده‌ای نادرست است، و خدای قادر مطلق به تنهایی وجودی جدا، ازلی و ابدی و قدرتمندترین است. آنان می‌گویند که عیسی در هنگام زندگی ماقبل‌بشری خود مانند فرشتگان بود، شخصی روحی، جدا و آفریدهٔ خدا، و به همین دلیل می‌باید آغازی داشته باشد. آنان می‌گویند که عیسی از هیچ نظری هرگز با خدای قادر مطلق برابر نبوده است؛ او همواره تابع خدا بوده و هست. آنان همچنین معتقدند که روح‌القدس، روح خدا و یا نیروی فعال اوست و نه یک شخص.
هواداران تثلیث می‌گویند که این عقیده تنها بر طبق رسوم مذهبی نیست بلکه بر پایه و اساس کتاب مقدس نیز استوار است. منتقدین این عقیده می‌گویند که این تعلیم کتاب مقدس نیست. یک منبع تاریخی حتی چنین اظهار می‌کند: «اصل عقیدهٔ [تثلیث] کاملاً بت‌پرستانه است.» — بت‌پرستی در مسیحیت ما.
اگر تثلیث حقیقت می‌داشت، با بیان این که عیسی هیچگاه با خدا به صورت بخشی از ذات الهی برابر نبوده است، به عیسی بی‌حرمتی کرده‌ایم. ولی اگر تثلیث نادرست باشد، این امر که کسی را برابر با خدای قادر مطلق بخوانیم و از آن بدتر، مریم را «مادر خدا» بنامیم، بی‌حرمتی به خدا خواهد بود. در کتاب اصول کاتولیکی چنین آمده است: «اگر [مردم] این اعتقاد را سالم نگاه ندارند و بدان توهین کنند بدون شک برای همیشه هلاک خواهند شد. و اعتقاد کاتولیک این است، ما یک خدا را در تثلیث می‌پرستیم.» اگر تثلیث نادرست باشد، بیان چنین چیزی بی‌حرمتی به خدا می‌باشد.
بنابراین، برای شما دلایل موجهی برای شناخت حقیقت دربارهٔ تثلیث وجود دارد. ولی پیش از آن که به اصل و ادعای حقیقی بودن این اعتقاد بپردازیم، بهتر است که آن را به طور دقیقتری تعریف کنیم. تثلیث دقیقاً چیست؟ هوادارانش آن را چگونه توضیح می‌دهند؟
[تصاویر در صفحهٔ ۲]
سمت چپ: مجمسهٔ مصری از هزارهٔ دوم (ق.د.م. [«قبل از دوران ما» که اغلب بصورت «قبل از میلاد» ذکر می‌شود.]) مجموعهٔ سه‌گانهٔ آمون-رع، رامسِس دوم، و موت. سمت راست: قرن چهاردهم (د.م. [«دوران ما» که اغلب بصورت «بعد از میلاد» ذکر می‌شود.]) مجسمهٔ تثلیثی از عیسی مسیح، پدر، و روح‌القدس. توجه کنید، برای این سه شخص تنها چهار پا وجود دارد.