فصل ۱۱
آیا لباسم شخصیت واقعی مرا نشان می‌دهد؟
پِگی در حین گفتگو با والدینش فریاد می‌کشد و می‌گوید: «می‌گم کوتاه نیست، شماها قدیمی فکر می‌کنید!» سپس می‌دود و به اتاق خود می‌رود — این، خاتمهٔ بگومگویی بود بر سر دامنی که پِگی خیلی دوست داشت آن را بپوشد. ممکن است برای تو نیز پیش آمده که یکی از والدین، معلم و یا کارفرمایت از لباس مورد علاقهٔ تو انتقاد کرده است و تو هم جر و بحث مشابهی داشته‌ای. شاید گفته‌ای که آن لباس راحتی است و آنان گفته‌اند زشت و شلخته‌وار است. شاید گفته‌ای لباس شیکی است و آنان گفته‌اند نامناسب و یا تحریک‌کننده است.
باید اذعان کرد که سلیقه‌ها فرق می‌کنند و تو حق نظر و انتخاب داری. امّا آیا این بدان معناست که آدم هر لباسی را می‌تواند بپوشد؟
آیا لباست پیام درستی می‌دهد؟
دختری به نام پَم می‌گوید: «لباس من نشون می‌ده که من واقعاً چه جور آدمی‌ام و چه احساسی دربارهٔ خودم دارم.» بلی، طرز لباس پوشیدنت حامل پیامی است به دیگران یعنی شخصیت تو را برای آنان توصیف می‌کند. لباس انسان می‌تواند از وظیفه‌شناسی، پایداری و معیارهای والای اخلاقی شخص سخن بگوید. لباس می‌تواند همچنین داد بزند که شخص، انسان ناراضی و عصیانگری است. لباس می‌تواند به نوعی معرف شخص باشد. بعضی از جوانان از لباسهای ژنده و پاره یا پانکی برای علامت مشخصهٔ خود استفاده می‌کنند و یا اینکه با پوشیدن لباسهایی با مارک معروف به اصطلاح پُز می‌دهند. بعضی دیگر طوری لباس می‌پوشند که توجه جنس مقابل را به خود جلب کنند و یا خود را مسن‌تر جلوه دهند.
بنابراین، دلیل اینکه چرا لباس برای بسیاری از جوانان اینقدر اهمیت دارد کاملاً واضح است. لهذا، جان تی. مالُوی، مؤلف نشریهٔ «برای موفقیت لباس بپوش» ( انگل.)، تذکر می‌دهد: «طرز لباس پوشیدن ما تأثیر فراوانی بر روی مردم و همچنین طرز رفتار آنان با ما می‌گذارد.»
از این رو، جای تعجبی نیست که والدینت به طرز لباس پوشیدن تو توجه بسیار دارند! این موضوع برای آنان فقط مسئلهٔ سلیقهٔ شخصی نیست. آنان می‌خواهند که تو با لباس پوشیدنت پیام درستی را به دیگران القا کنی و نشان دهی که شخص متعادل و وظیفه‌شناسی هستی. ولی آیا طرز لباس پوشیدنت چنین مطلبی را ثابت می‌کند؟ در ضمن بر چه مبنایی برای خود لباس انتخاب می‌کنی؟
«هر کاری که دوستام بکنند منم می‌کنم»
بسیاری از جوانان می‌خواهند با لباس پوشیدن خود نشان دهند که فرد مجزا و مستقلی شده‌اند. امّا این را بدان که شخصیت جوان تو هنوز ثبات پیدا نکرده است — هنوز در حال شکل گرفتن و تغییر می‌باشد. از این جهت، وقتی می‌خواهی موضوعی را در مورد خودت ابراز کنی، ممکن است کاملاً مطمئن نباشی که چه چیزی را باید بیان کنی و یا چگونه آن را ابراز کنی. به این سبب، بعضی جوانان خود را به اشکال عجیب و غریبی درمی‌آورند و لباسهای شنیع و زشتی می‌پوشند. آنان در عوض اینکه ‹شخصیت› خود را شکل دهند، دست به کاری می‌زنند که نشان می‌دهد چقدر نابالغ هستند — تازه از این موضوع که چقدر والدینشان را شرمنده می‌کنند بگذریم.
بعضی دیگر از جوانان تصمیم می‌گیرند مثل همسالان خود لباس بپوشند؛ ظاهراً با این کار احساس اطمینان به آنان دست می‌دهد و اینکه به جمع تعلق دارند. البته، این امر که آدم بخواهد به جمع مردم درآید لزوماً اشتباه نیست. ( با ۱قرنتیان ۹:۲۲ مقایسه شود.) امّا آیا آرزوی فرد مسیحی باید این باشد که همانند جوانانی شود که به یَهُوَه ایمان ندارند؟ همچنین، آیا این عاقلانه است که شخص سعی کند به هر قیمتی که شده رضایت همسالان خود را جلب کند؟ دختر جوانی اقرار می‌کند: «هر کاری که دوستام بکنند منم می‌کنم، این طوری دیگه صداشون درنمیاد.» تو اسم شخصی را که هر کسی هر چه بگوید انجام می‌دهد و تسلیم هوس و آرزوهای خیالی دیگران می‌شود، چه می‌گذاری؟ کتاب مقدس می‌گوید: «آیا نمی‌دانید که اگر خویشتن را به . . . کسی تسلیم کرده، او را اطاعت نمایید، شما آنکس را که او را اطاعت می‌کنید بنده هستید؟» — رومیان ۶:۱۶.
در میان جوانان، «اطاعت و پیروی از گروه آنقدر می‌تواند شدت یابد که ظاهراً اعضای آن تقریباً به اسیری معیارهای گروه درآمده، وابسته و متکی به توصیهٔ آنان [همسالانشان] می‌شوند که چطور لباس بپوشند، چطور صحبت کنند، چه کار بکنند و حتی به چه چیزی فکر کرده و عقیده داشته باشند.» — «دوران نوجوانی: گذری از کودکی به بلوغ»، انگلیسی.
امّا دوستانت چقدر صلاحیت دارند که چنین نصیحت و توصیه‌ای به تو بکنند؟ ( با متی ۱۵:۱۴ مقایسه شود.) مگر خود آنان از همان درد عاطفی رشدی که تو از آن رنج می‌بری، رنج نمی‌برند؟ بنابراین، آیا عاقلانه است که تسلیم شوی و اجازه دهی آنان برای تو معیار تعیین کنند — مخصوصاً وقتی چنین کاری در نظر تو با عقل هم جور در نیاید و یا بر خلاف معیارها و خواسته‌های والدینت باشد؟
امروز «مد است» — فردا «از مد می‌افتد»
بعضی از جوانان به قول معروف همیشه توی مد هستند. ولی این گونه مدها چقدر دوام دارند! این مسئله کلام کتاب مقدس را به یاد ما می‌آورد که می‌گوید: «صورت این جهان در گذر است.» ( ۱قرنتیان ۷:۳۱) به این ترتیب، آنچه که امروز «مد است» امکان دارد فردا ناگهان به طرز حیرت‌آوری کهنه و قدیمی شود ( تازه خرجی را که این مسئله روی دست آدم می‌گذارد نباید نادیده گرفت). دامنها کوتاه و بلند می‌شوند، پاچهٔ شلوارها تنگ و گشاد می‌شود و به این صورت، سود کلانی از مردمی که براحتی گول می‌خورند عاید تولیدکنندگان و طراحان لباس می‌شود.
برای مثال، تب مد لباسهای جین را که چند سال پیش جامعه را مبتلا ساخته بود در نظر بگیر. در آن زمان، ناگهان لباسهای جین مد روز شد. مردم مبالغ هنگفتی می‌پرداختند تا خودشان را به صورت تابلوهای تبلیغاتی متحرکی با نامهای کَلوین کلَین و گلوریا وَندِربیلت درآورند. ایلای کَپلَن، رئیس شرکت تولیدی لباسهای جین «سِرجیو وَلِنتِه» شرح می‌دهد: «مردم به دنبال نام می‌روند.» حالا این آقای وَلِنتِه که نام معروفش زبانزد همه شده و بر روی جیب لباسهای جین دوخته شده است، اصلاً چه کسی می‌باشد؟ نیوزویک گزارش می‌کند که «او وجود خارجی ندارد.» کَپلَن، در حین توضیحات خود افزود: «وگرنه چه کسی می‌آمد جین ایلای کَپلَن را بخره؟»
اکنون ممکن است بپرسی: ‹مگه خوش تیپی بده؟› خیر، خوش‌لباس بودن خوب است. در دوران کتاب مقدس، خادمین خدا مطابق عرف و سلیقهٔ محلی لباس می‌پوشیدند. برای مثال، کتاب مقدس نقل می‌کند که تامار لباسی همچون ساری می‌پوشید «زیرا که [در آن روزگار] دختران باکرهٔ پادشاه به این گونه لباس، ملبّس می‌شدند.» — ۲سموئیل ۱۳:۱۸.
امّا آیا این بدان معناست که انسان باید بردهٔ مد باشد؟ دختر جوانی گله می‌کند و می‌گوید: «آدم چشمش به یک دونه از آن شلوارهای محشر و عالی که همه می‌پوشند میفته و به مامانش میگه، ‹مامان یک دونه از این شلوارها برام می‌خری؟› و او برمی‌گرده و میگه ‹نه مامان جون، توی خانه خودم برات یک دونه می‌دوزم.› من می‌گم، ‹آخه مامان، شما متوجه نیستی. من از این شلوارها می‌خوام.› » حال آیا آلت دست طراحان مد شدن، واقعاً صفات و خصوصیات تو را از تو نمی‌گیرد و شخصیت واقعی تو را محو و غیر قابل رؤیت نمی‌کند؟ چرا باید نوشته‌ها و آگهی‌های اغواکننده و همچنین نام لباس، تو را تحت تأثیر قرار دهد؟
کتاب مقدس در رومیان ۱۲:۲ به ما می‌گوید: «همشکل این جهان مشوید بلکه به تازگی ذهن خود صورت خود را تبدیل دهید تا شما دریافت کنید که ارادهٔ نیکوی پسندیدهٔ کامل خدا چیست.» ‹ارادهٔ پسندیدهٔ خدا› در مورد سلیقهٔ تو در لباس پوشیدن چیست؟
‹آبرومندانه و مناسب›
رسالهٔ اول تیموتاؤس ۲:۹ مسیحیان را تشویق می‌کند که «خود را بطور آبرومند و معقول و با لباسهای مناسب بیارایند.» ( انجیل شریف ) «لباسهای مناسب» قاعدتاً باید مرتب و پاکیزه باشد. لباس ‹آبرومندانه› به موقعیت بستگی دارد. پوشیدن یک دست لباس خوش‌دوخت و شیک در محل کار بسیار مناسب است، در حالی که لب ساحل پوشیدن چنین لباسی مناسب نیست! بر عکس آن، پوشیدن مایو در محل کار و نشستن پشت میز مضحک و خنده‌دار است.
شاهدان جوان یَهُوَه به این مسئله توجه دارند که لباسی که در جلسات مسیحی و یا هنگام خدمت موعظه می‌پوشند، نباید نامناسب یا به اصطلاح زیادی راحت بوده بلکه نمایانگر این واقعیت باشد که آنان خادمین جوان خدا هستند. کلام پولس را در ۲قرنتیان ۶:۳، ۴ به خاطر بیاور که گفت: «در هیچ چیز لغزش نمی‌دهیم که مبادا خدمت ما ملامت کرده شود، بلکه در هر امری خود را ثابت می‌کنیم که خدّام خدا هستیم.»
شخصی که متواضع است و آبرومندانه لباس می‌پوشد، احساسات دیگران را نیز در نظر می‌گیرد. بنا بر گفتهٔ پولس رسول، وقتی فردی مسیحی می‌خواهد عملی انجام دهد باید نه تنها به وجدان خود بلکه به ‹وجدان اشخاص دیگر نیز توجه کند.› ( ۱قرنتیان ۱۰:۲۹؛ ا ش ) آیا تو نباید بخصوص وجدان والدینت را در نظر بگیری؟
فواید لباس مناسب
کتاب مقدس برای ما شرح می‌دهد که یک بار ملکه اِستَر لازم دانست نزد شوهر خود، پادشاه، حضور یابد. حال، امکان داشت چنین حضور ناخوانده‌ای نزد پادشاه توهین و جسارت بزرگی محسوب گردد! شکی نیست که اِستَر از ته دل به خدا دعا کرد تا به او کمک کند. ولی اِستَر به ظاهر و سر و وضع خود نیز رسید و «لباس ملوکانه پوشیده» — به نحوی که با موقعیت مناسبت داشته باشد! «و چون پادشاه اِستَر ملکه را دید که در صحن ایستاده است، او در نظر وی التفات یافت.» — استر ۵:۱، ۲.
در هنگام مصاحبهٔ استخدامی، با لباس پوشیدن به طرز آراسته و آبرومندانه می‌توانی وجههٔ خوبی از خود نشان دهی. ویکی اِل. بأوم، مدیر یک مرکز آموزش شغلی، اظهار می‌کند: «بعضی از خانمها معلوم است که مسئله‌ای را اشتباه متوجه شده‌اند. این خانمها وقتی برای مصاحبه دعوت می‌شوند، فکر می‌کنند دارند به سر قرار ملاقات می‌روند و خود را به شکل فریبنده و اغواکننده‌ای درمی‌آورند.» نتیجهٔ این کار آنان چیست؟ «با این طرز لباس پوشیدن اینطور به نظر می‌رسد که آنها از مهارت و تخصص لازم برخوردار نیستند.» او به این خانمها توصیه می‌کند که «لباسهای تنگ و چسبان یا تحریک‌کننده» نپوشند.
مردان جوان نیز باید سعی کنند وقتی در جستجوی شغل هستند، لباس مناسب و آراسته بپوشند. جان ت. مالُوی می‌گوید، مردان تجاری «موهای خود را شانه می‌کنند و کفشهای خود را برق می‌اندازند. آنها از مردان دیگر هم چنین انتظاری دارند.»
لباسی غیرآبرومندانه می‌تواند رابطهٔ تو را با دیگران از بین ببرد. نشریهٔ «روانشناسی امروز» ( انگل.) به بررسی و تحقیقی که در مورد جوانان بعمل آمده است اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که وقتی دختران «لباس سینه‌باز، شلوار خیلی کوتاه و یا شلوار جین تنگ و چسبان می‌پوشند و سینه‌بند نمی‌بندند،» معمولاً پسران آن را دعوتی برای برقراری رابطهٔ جنسی تعبیر می‌کنند. پسر جوانی اقرار می‌کند: «وقتی می‌بینم زنهای جوان و دخترها چه جوری لباس می‌پوشند، برای من یکی شخصاً مشکله که دربارهٔ آنها فکر بد نکنم.» اگر آبرومندانه لباس بپوشی، دیگران می‌توانند به خصوصیات درونی تو پی ببرند. بعلاوه اگر در مورد آبرومندانه بودن طرز خاصی از لباس پوشیدن مطمئن نیستی، از والدینت بخواه که تو را در آن خصوص راهنمایی کنند.
‹زیبایی باطنی›
پطرس رسول مسیحیان را تشویق کرد که زینت ایشان «بلکه زیبائی شما باید از باطن باشد. درون خود را با گوهر فناناپذیر یک روح آرام و ملایم بیآ‌رائید، زیرا این نوع زیبائی در نظر خدا ارزش بسیار دارد.» — بلی، زیبایی باطنی که در نظر مردم نیز گرانبهاست! ( ۱پطرس ۳:۴، ا ش ) شاید با پوشیدن لباس مد روز بتوانی تعدادی از همسالانت را تحت تأثیر قرار دهی. امّا انسان نمی‌تواند با لباس خود به دل مردم راه یابد و یا دوستان واقعی پیدا کند. در حالی که با زینت ‹زیبایی باطنی› — یعنی با کار کردن بر روی شخصیت باطنی و درونی خود — می‌توان هم به دل مردم راه یافت و هم دوستان واقعی پیدا کرد. ( ۲قرنتیان ۴:۱۶) شخصی که زیبایی باطنی دارد همیشه در نظر دیگران جذاب است، حتی اگر لباسش مد روز و پر از مارک و علائم احمقانه و بی‌محتوا نباشد.
چه کسی می‌داند بار بعد کدام مد به بازار آمده، باعث می‌شود سیل جوانان به فروشگاهها سرازیر شود؟ امّا تو می‌توانی شخصاً در این مورد تصمیم‌گیری کنی. معیارهای خوب و والای لباس پوشیدن را رعایت کن. از لباسهای مد و طرز لباس پوشیدنی که بر مسائل جنسی تأکید دارد پرهیز کن. به قول معروف سنگین و رنگین لباس بپوش و اولین کسی نباش — الزامی هم نیست آخرین نفر باشی — که با هول و ولع به دنبال قافلهٔ مد راه می‌افتد تا از آن عقب نیفتد. لباسهای مرغوب و بادوام بخر — لباسهایی که زود از مد نیفتد. یقین حاصل کن که لباست پیام درستی به دیگران داده و همچنین نشان می‌دهد که عروسکی در دست همسالانت و یا تحت نفوذ آگهی‌ها نیستی و همچنین شخصیت واقعی تو را نشان دهد!
پرسشهایی برای گفتگو
▫چگونه لباس به دیگران پیام می‌دهد؟
▫چرا بعضی از جوانان به پوشیدن لباسهای عجیب و غریب تمایل نشان می‌دهند؟
▫سلیقه‌ات در مورد لباس چقدر تحت تأثیر همسالانت قرار گرفته است؟
▫همیشه دنباله‌رو مد بودن چگونه می‌تواند به ضرر انسان باشد؟ چند مورد را نام ببر.
▫چه مطلبی نشان می‌دهد که آیا نوعی از مد ‹آبرومندانه و مناسب› است یا خیر؟
[نکتهٔ برجسته‌شده در صفحهٔ ۹۴]
«لباس من نشون می‌ده که من واقعاً چه جور آدمی‌ام و چه احساسی دربارهٔ خودم دارم.»
[تصویر در صفحهٔ ۹۱]
اغلب گفتگوی والدین با فرزندانشان در مورد لباس به جر و بحث می‌انجامد. آیا دلیل این موضوع فقط این است که والدین قدیمی‌پسند هستند؟
[تصویر در صفحهٔ ۹۲]
بسیاری از جوانان سعی می‌کنند با پوشیدن لباسهای عجیب و زننده شخصیت خود را ابراز کنند
[تصاویر در صفحهٔ ۹۳]
همیشه مناسب با موقعیت لباس بپوش. لباس پوشیدن، پیامی را در مورد تو به دیگران می‌دهد!