در خواندن کوشا باشید
آنچه اکنون شما انجام میدهید، قابلیتی بینظیر است. در میان مردم دنیا اغلب به دلیل نبود امکانات تحصیلی، از هر ۶ نفر یک نفر خواندن را نیاموخته است و حتی بسیاری از کسانی که خواندن را آموختهاند، عادت به خواندن ندارند. اما خواندن، شما را به سیر و سیاحت در سرزمینهای دیگر میبرد، با کسانی آشنا میکند که زندگیشان میتواند بر زندگی شما تأثیری سازنده داشته باشد و معلوماتی در اختیارتان میگذارد که شما را در غلبه بر مشکلات زندگی یاری میکند.
آنچه برای فرزندتان میخوانید، شخصیت آنان را شکل میدهد
قابلیت خواندن به نوجوانان و جوانان کمک میکند که از دروس مدرسهشان فایدهٔ بیشتری ببرند. این توانایی همچنین در انتخاب شغل و مقدار ساعاتی که باید برای امرار معاش کار کنند، تأثیر خواهد داشت. زنان خانهداری که از قابلیت خواندن بالایی برخوردارند، در زمینهٔ تغذیه، بهداشت و پیشگیری بیماریها بهتر میتوانند به خانوادهٔ خود رسیدگی کنند. چنین زنانی همچنین بهتر میتوانند باعث رشد فکری فرزندانشان شوند.
البته شکی نیست که بزرگترین فایدهٔ خواندن، ‹دست یافتن به شناخت خداست.› (امث ۲:۵) توانایی خواندن برای بسیاری از جنبههای خدمت مسیحیمان لازم است. در جلسات جماعت، کتاب مقدّس و نشریات مسیحی خوانده میشود. همچنین مهارت ما در خواندن تأثیری بسزا بر کیفیت موعظهٔ ما دارد. به علاوه، برای آن که بتوانیم خود را برای این فعالیتها آماده کنیم، لازم است از توانایی خواندن بهخوبی بهره گیریم. به همین خاطر، رشد روحانی ما تا حد زیادی به برنامه و عاداتمان در خواندن بستگی دارد.
فرصتها را غنیمت شمارید
بیاموزید که بااحساس بخوانید
برخی از کسانی که با طریق الٰهی آشنا میشوند، شاید توانایی خواندن و نوشتن نداشته باشند و برای پیشرفت روحانیشان لازم باشد کسی خواندن را به آنان بیاموزد. برخی نیز شاید به دلیل تحصیلات اندکشان برای پیشرفت در خواندن نیاز به کمک داشته باشند. اگر چنین نیازی در جماعت دیده شود، برادران تلاش میکنند دورهٔ سوادآموزی تشکیل دهند. هزاران نفر از این دورهها فایدهٔ بسیار بردهاند. از آنجا که خوب و روان خواندن اهمیت بسیار دارد، بعضی از جماعتها همراه با برنامهٔ هفتگی آموزش خدمت مسیحی کلاسهایی برای این منظور ترتیب میدهند. حتی اگر چنین کلاسهایی دایر نشده است، شخص میتواند خود هر روز وقتی را به خواندن با صدای بلند اختصاص دهد و مرتباً در جلسات میانهفته حضور داشته، در فعالیتهای آن سهیم شود.
امروزه، متأسفانه کتابهای مصوّر، تلویزیون و چیزهایی از این قبیل، سبب شده است که بسیاری در خواندن کوتاهی کنند. تماشای تلویزیون و کم خواندن ممکن است مانع پیشرفت شخص در خواندن، اندیشیدن، استدلال کردن و بیان نظراتش شود.
«غلام امین و دانا» برای کمک به ما در درک کتاب مقدّس نشریاتی تهیه دیده است. این نشریات حاوی مطالب بسیاری از کلام خداست که برای ما جنبهٔ حیاتی دارد. (مت ۲۴:۴۵؛ ۱قر ۲:۱۲، ۱۳) همچنین ما را در جریان رویدادهای مهم جهان و مفهوم آنها قرار میدهد. ما را با طبیعت و حیات وحش آشنا میکند و برای رویارویی با مشکلات زندگی راهکارهایی ارزنده در اختیارمان میگذارد. از همه مهمتر، به ما کمک میکند تا زندگی و خدمت مسیحیمان مقبول خدا باشد. خواندن چنین نشریات مفیدی شما را به خدا نزدیک میکند.
البته توانایی خواندن به خودیخود شخص را در نظر خدا مقبول نمیسازد. شخص باید از این مهارت به نحوی درست استفاده کند. همان طور که شما در خوردن غذا محتاطید، در انتخاب آنچه میخوانید نیز نباید جانب احتیاط را از دست بدهید. مسلّماً شما غذایی نمیخورید که ارزش غذایی نداشته باشد و حتی برایتان مضر باشد. به همین سان، شما حتی برای تفنن نیز مطلبی نمیخوانید که ذهن و دلتان را فاسد سازد. اصول کتاب مقدّس معیارهایی در اختیارتان میگذارد که بر اساس آن میتوانید تشخیص دهید چه مطلبی برای خواندن مناسب است. پیش از آن که مطلبی بخوانید، این آیات را در نظر گیرید: جامعه ۱۲:۱۲، ۱۳، ترجمهٔ تفسیری؛ اِفِسُسیان ۴:۲۲-۲۴؛ ۵:۳، ۴؛ فیلیپیان ۴:۸؛ کولُسیان ۲:۸؛ ۱یوحنا ۲:۱۵-۱۷؛ ۲یوحنا ۱۰.
با نیّت درست بخوانید
ما با بررسی گزارشهایی در انجیلها به اهمیت داشتن انگیزه و نیّت درست در خواندن پی میبریم. برای مثال، رهبران مذهبی در زمان عیسی بهخوبی با نوشتههای مقدّس آشنایی داشتند، اما در انجیل مَتّی آمده است که عیسی در مقابل پرسشهای زیرکانهٔ آنان نخست میگفت: «مگر نخواندهاید؟» یا «آیا هرگز این را نخواندهاید؟» (مت ۱۲:۳، ۵؛ ۱۹:۴؛ ۲۱:۱۶، ۴۲؛ ۲۲:۳۱) از این نمونه، این درس مهم را میگیریم که اگر نیّتمان از خواندن نادرست باشد، نتیجهگیریمان نیز نادرست خواهد بود و حتی ممکن است که نکتهٔ اصلی را در نیابیم. فَریسیان تصوّر میکردند که صرفاً با خواندن نوشتههای مقدّس به زندگی جاودان دست مییابند. اما چنان که عیسی اشاره کرد این نعمت پرارزش به کسانی که محبتی برای خدا در دل ندارند و تدارک او را برای نجات بشر نمیپذیرند، داده نمیشود. (یو ۵:۳۹-۴۳) از آنجا که نیّت آن فَریسیان خودخواهانه بود، نتیجهگیریشان نیز نادرست بود.
عشق و محبت به خدا بهترین انگیزه برای خواندن کلام اوست. در کلام خدا آمده است: «محبت . . . با راستی شادی میکند.» (۱قر ۱۳:۶) آری، شخصی که خدا را دوست دارد در پی آموختن حقیقت در مورد خواست اوست. حتی اگر پیش از این تمایلی به خواندن نداشتیم، محبت با «تمامی ذهن» به خدا، ما را بر آن میدارد که با تلاش و پشتکار تمام شناختمان را از خدا بیشتر کنیم. (مت ۲۲:۳۷) محبت به خدا، سبب میشود به سخنان او علاقه پیدا کنیم و این علاقه ما را به خواندن و یادگیری کلامش برمیانگیزد.
به سرعت خواندن خود توجه کنید
ما حین خواندن، تکتک کلمات را تشخیص میدهیم. حتی اکنون نیز که در حال خواندن این کتاب هستید، کلمات را تشخیص میدهید و مفهوم هر کلمه را به یاد میآورید. حال اگر هنگام خواندن، سعی کنید مجموعهای از کلمات را از نظر بگذرانید، سرعت خواندنتان بالا میرود. بجای این که پس از نگاه به هر کلمه مکث کنید، بکوشید چند کلمه را با هم ببینید. با پیشرفت در این مهارت، درکتان از مطلب خواندهشده بیشتر میشود.
وقتی اعضای خانواده مطلبی را با هم میخوانند، به یکدیگر نزدیکتر میشوند
اما هنگامی که مطلبی سنگینتر میخوانید، مفیدترست که آن را به شیوهٔ دیگری بخوانید. زمانی که یَهُوَه میخواست یوشَع را در خواندن نوشتههای مقدّس راهنمایی کند، به او گفت: «این کتاب تورات از دهان تو دور نشود. روز و شب در آن تأمل کن.» (یوش ۱:۸) شخص هنگام تأمّل بر مطلبی، عمیقاً به آن فکر میکند و با عجله از آن نمیگذرد. وقتی ما بدین شکل بر کلام خدا تأمّل و تعمّق میکنیم، تعالیم آن بر ذهن و دلمان تأثیر بیشتری میگذارد. کتاب مقدّس شامل پیشگویی، پند، مَثَل، شعر، داوری الٰهی، جزئیاتی در مورد مقصود خدا و شرح حال انسانهای بسیاری است. تمام اینها برای کسانی که میخواهند زندگیای خداپسندانه در پیش گیرند، مفید است. پس کلام خدا را به نحوی بخوانید که بر ذهن و دلتان حک شود.
قدرت تمرکز خود را بالا برید
رشد روحانی شما به برنامه و عاداتتان در خواندن بستگی دارد
هنگام خواندن گزارشهای کتاب مقدّس، خود را در آن زمان و مکان تصوّر کنید. بکوشید که شخصیتهای آن را در ذهن مجسم کنید و احساساتشان را در آن موقعیتها درک کنید. این امر هنگام خواندن گزارشهایی همچون گزارش داوود و جُلیات در اول سموئیل باب ۱۷ چندان سخت نیست. اما حتی هنگام خواندن گزارشهایی در خروج و لاویان در مورد جزئیات ساختن خیمهٔ عبادت و انتصاب کاهنان نیز میتوانید از قوّهٔ تخیّل خود بهره گیرید. شما با تجسّم ابعاد و نوع مواد و مصالح به کار رفته و حس کردن رایحهٔ بخور، غلّهٔ برشته و قربانی تمامسوزِ حیوانات میتوانید این گزارشها را برای خود زنده سازید. فکر کنید که کاهنان هنگام انجام وظایفشان در معبد و در مقابل خدای قادر مطلق چقدر خود را کوچک حس میکردند! (لو ۱:۸-۱۰) آری، اگر بدین سان از قوّهٔ تخیّلتان استفاده کنید، به اهمیت و ارزش آنچه میخوانید، پی میبرید و رویدادها را بهتر به خاطر میسپارید.
اگر مراقب نباشید، هنگام خواندن ممکن است ذهنتان به اموری دیگر مشغول شود. چشمانتان شاید متوجه صفحه باشد، اما افکارتان جای دیگر سیر کند. آیا موسیقیای در حال پخش است؟ آیا تلویزیون روشن است؟ آیا اعضای خانوادهتان با یکدیگر گفتگو میکنند؟ در صورت امکان در محلّی ساکت و آرام به خواندن بپردازید. با این حال، گاهی نیز مشکل این است که خود تمرکز ندارید. برای مثال، توجه کردهاید که پس از روزی پرمشغله کارهای آن روز چطور ذهنتان را به خود مشغول میکند؟ البته مرور کارها و فعالیتهای روز مفید است، اما نه هنگام خواندن! شاید در ابتدا بر افکار خود مسلّط باشید و حتی پیش از خواندن مطلبی دعا کرده باشید، اما طی خواندن رفتهرفته تمرکز خود را از دست بدهید و به موضوعات دیگر فکر کنید. بکوشید تا بار دیگر تمرکز خود را به دست آورید. خود را موظف سازید که بر آنچه میخوانید، تمرکز کنید. بدین سان کمکم در این راه پیشرفت میکنید.
اگر هنگام خواندن با کلمات ناآشنا برخورد کردید، چه میکنید؟ برخی از این کلمات شاید در همان متن توضیح داده شده باشد. همچنین شاید مفهوم آن را از مضمون متن متوجه شوید. اما اگر هنوز مفهوم کلمهای را نمیدانید و فرهنگ لغت در اختیار دارید، معنی آن کلمه را در آن جستجو کنید. در غیر این صورت آن کلمه را علامت بگذارید و مفهوم آن را از شخصی دیگر بپرسید. به این طریق دایرهٔ لغات شما افزایش مییابد و متن را بهتر درک خواهید کرد.
خواندن برای عموم
در خواندن برای عموم کوشا باشید
وقتی پولُس رسول از تیموتائوس خواست که در خواندن کوشا باشد، منظور او مشخصاً خواندن برای عموم بود. (۱تیمو ۴:۱۳) اگر بخواهیم آنچه میخوانیم برای عموم مفید باشد، صرفاً به زبان آوردن واژهها کافی نیست. باید معنای واژهها و مفاهیم موجود در متن را درک کنیم تا بتوانیم هنگام خواندن، آن مفاهیم را بهدرستی به شنوندگان انتقال دهیم و احساسات را بهدرستی بیان کنیم. مسلّماً این کار مستلزم آمادگی و تمرین بسیار است. به همین خاطر، پولُس تیموتائوس را چنین ترغیب کرد: ‹در خواندن برای عموم، کوشا باش.› شما در برنامهٔ آموزش خدمت مسیحی برای کسب این مهارت آموزشهایی ارزنده میگیرید.
برای خواندن وقت بگذارید
«شتابزدگی به ناداری میانجامد اما تدبیرهای شخصِ کوشا منفعت به بار میآورد.» (امث ۲۱:۵) این امر در مورد خواندن حقیقتاً مصداق دارد! اگر بخواهیم در این راه موفق شویم، باید تدبیر به خرج دهیم و چنان برنامهریزی کنیم که امور دیگر زندگی برنامهٔ خواندنمان را تحت شعاع قرار ندهد.
شما معمولاً چه وقت از روز را صرف خواندن میکنید؟ آیا از خواندن در صبح زود بیشتر فایده میبرید یا بعدازظهر یا هنگام شب؟ اگر بتوانید در روز حتی ۱۵ الی ۲۰ دقیقه را به خواندن اختصاص دهید، بعد از مدتی از حجم مطلبی که خواندهاید تعجب خواهید کرد! راز موقعیت ما در این امر، داشتن انضباط است.
چرا یَهُوَه خواسته است که مقاصد پرشکوهش در کتابی نوشته شود؟ برای آن که انسانها بتوانند به کلام مکتوبش رجوع کنند. بدین سان آنان میتوانند اعمال شگفتانگیز یَهُوَه را بررسی کنند، آن را به خاطر بسپارند و برای فرزندانشان نقل کنند. (مز ۷۸:۵-۷) یَهُوَه خدا با سخاوت تمام کلامش را در اختیار ما قرار داده است. باشد که در خواندن کلام خدا کوشا باشیم و بدین شکل قدردانیمان را به پروردگارمان نشان دهیم.