چگونه خدا کتاب مقدس را الهام کرد؟‏

امروزه ارتباطات از هر دورهٔ دیگری در تاریخ جالب‌توجه‌تر است.‏ تلفن،‏ فاکس،‏ کامپیوتر را در نظر بگیرید—‏چند سال قبل چه کسی می‌توانست تصورش را بکند روزی پیغامها در یک چشم بهم زدن به عملاً هر نقطه‌ای از جهان فرستاده شوند.‏

اما خارق‌العاده‌ترین نوع ارتباطات،‏ ارتباطی است که از توانایی انسان خارج است—‏یعنی الهام الهی.‏ یَهُوَه به چهل کاتب انسانی کلام خود،‏ کتاب مقدس را الهام کرد.‏ درست مانند انسان‌ها که طرق مختلفی از ارتباطات را در اختیار دارند یَهُوَه نیز از روشهای مختلفی برای الهام نوشته‌های مقدس بهره گرفته است.‏

دیکته کردن.‏ خدا پیغامهای بخصوصی را فرستاد تا بعدها در کتاب مقدس نوشته شوند.‏a برای مثال،‏ مجموع مقرراتی را در نظر بگیرید که عهد شریعت را تشکیل می‌دادند.‏ یَهُوَه به موسی گفت:‏ «این سخنانرا تو بنویس زیرا که بحسب این سخنان عهد با تو و با اسرائیل بسته‌ام.‏» (‏خروج ۳۴:‏۲۷‏)‏ موسی از این ‹سخنان› که ‹توسّط فرشتگان› رسیده بود رونویس برداشت و بدینسان هم‌اکنون می‌توان آنها را در کتابهای خروج،‏ لاویان،‏ اعداد و تثنیه از کتاب مقدس یافت.‏—‏اعمال ۷:‏۵۳‏.‏

بسیاری پیامبران دیگر مانند اشعیا،‏ ارمیا،‏ حزقیال،‏ عاموس،‏ ناحوم و میکاه از جانب خدا پیغامهایی گرفتند که توسط فرشتگان به آنان رسیده بود.‏ در پاره‌ای اوقات اینان اظهارات خود را این گونه آغاز می‌کردند:‏ «یَهُوَه چنین میفرماید.‏» (‏اشعیا ۳۷:‏۶؛‏ ارمیا ۲:‏۲؛‏ حزقیال ۱۱:‏۵؛‏ عاموس ۱:‏۳؛‏ میکاه ۲:‏۳؛‏ ناحوم ۱:‏۱۲‏)‏ سپس کلام خدا را به قالب نوشتار درمی‌آوردند.‏

تصاویر،‏ رؤیاها و حالت خلسه.‏ تصویر در اینجا تصویریست ذهنی،‏ صحنه یا پیامی‌ست که بر افکار شخصی بیدار غالب می‌آید و عموماً به نحوی شگفت‌آور و خارق‌العاده.‏ برای مثال،‏ پطرس،‏ یعقوب،‏ یوحنا،‏ ‹وقتی بیدار شدند› تصویر عیسی را دیدند که تبدیل هیئت یافته بود.‏ (‏لوقا ۹:‏۲۸-‏۳۶؛‏ ۲پطرس ۱:‏۱۶-‏۲۱‏)‏ در بعضی موارد پیام در رؤیا یا خوابی در شب می‌رسید و در حال خواب در ضمیر ناخودآگاه شخص نقش می‌بست.‏ دانیال چنین نوشت «رؤیاهای سرم در بسترم»—‏و یا رونالد آ.‏ ناکْس آن را این گونه ترجمه کرده است «چون خوابیده،‏ به نظارهٔ رؤیایم درآمدم.‏»—‏دانیال ۴:‏۱۰‏.‏

شخصی که یَهُوَه او را به حالت خلسه فرو می‌برد ظاهراً غرق در تمرکزی عمیق شده با این حال نیمه بیدار است.‏ (‏با اعمال ۱۰:‏۹-‏۱۶ مقایسه شود.‏)‏ در کتاب مقدس کلمهٔ یونانیی که ‹بیخود شدن› ‏(‏اکستاسیس)‏ ترجمه شده است به معنی ‹کنار گذاشتن یا جابجا کردن› است.‏ بدین مفهوم که ذهن را از حالت عادی خارج می‌کند.‏ بنابراین،‏ شخصی که در حالت خلسه قرار دارد در حالی که غرق تصاویر و رؤیاهاست از چیزهایی که در اطرافش می‌گذرد بی‌اطلاع است.‏ پولس رسول در چنین حالتی بود که «بفردوس ربوده شد و سخنان ناگفتنی شنید که انسانرا جایز نیست بآ‌نها تکلّم کند.‏»—‏۲قرنتیان ۱۲:‏۲-‏۴‏.‏

برخلاف کسانی که از پیامهای دیکته‌شدهٔ خدا نسخه‌برداری می‌کردند،‏ آن دسته از نویسندگان کتاب مقدس که در خواب و رؤیا و یا در حالت خلسه به آنها پیامهایی می‌رسید اغلب از آزادی کلام بیشتری برای ارائهٔ مشاهداتشان در قالب جملات خود برخوردار بودند.‏ به حبقوق گفته شد:‏ «آنچه به تو نشان می‌دهم با خطی درشت و خوانا بر تخته‌سنگی بنویس تا هرکس بتواند با یک نگاه آن را بخواند.‏»—‏حبقوق ۲:‏۲ ترجمهٔ تفسیری.‏

آیا این بدان مفهوم است که این قسمتهای کتاب مقدس کمتر از قسمتهایی که کلمه به کلمه دیکته شده‌اند از الهام خدا می‌باشند؟‏ ابداً.‏ یَهُوَه توسط روح خود پیامها را با استواری تمام در اذهان تک‌تک این نویسندگان قرار داد و بدین ترتیب،‏ افکار خدا بر این نوشته‌ها نقش بستند،‏ نه افکار انسان.‏ در حالی که یَهُوَه به نویسندگان اجازهٔ انتخاب کلمات مناسب خودشان را داد،‏ افکار و دلهای آنان را چنان هدایت کرد که هیچ مطلب اساسی و مهمی از قلم نیفتد و بدینسان در پایان،‏ نوشتهٔ حاصله حقیقتاً کلام خدا بود.‏—‏۱تسالونیکیان ۲:‏۱۳‏.‏

مکاشفهٔ الهی.‏ کتاب مقدس حاوی نبوت‌ها یا شرح رویدادهایی است از پیش آشکارشده و مکتوب که ارائهٔ آنها کاملاً از حوزهٔ توانایی‌های بشر خارج است.‏ یک مثال آن به قدرت رسیدن و سقوط «پادشاه یُونان،‏» اسکندر کبیر،‏ است که حدود ۲۰۰ سال پیش از آن پیشگوئی شده بود!‏ (‏دانیال ۸:‏۱-‏۸،‏ ۲۰-‏۲۲‏)‏ کتاب مقدس همچنین پرده از وقایعی برمی‌دارد که هرگز به چشم انسانها دیده نشده‌اند.‏ یک نمونهٔ آن پیدایش آسمانها و زمین است.‏ (‏پیدایش ۱:‏۱-‏۲۷؛‏ ۲:‏۷،‏ ۸‏)‏ نمونهٔ دیگر آن گفتگوهایی هستند که در آسمان ردوبدل شدند،‏ نظایر آن را می‌توان در کتاب ایوب خواند.‏—‏ایوب ۱:‏۶-‏۱۲؛‏ ۲:‏۱-‏۶‏.‏

چنین وقایعی را که مستقیماً از طرف خدا بر نویسندگان مکشوف نمی‌شدند،‏ خدا بر فردی دیگر معلوم می‌ساخت و بدین وسیله به صورت بخشی از گزارشات نوشته‌شده یا بر سر زبانها از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یافتند و در آخر بخشی از کلام ثبت‌شدهٔ کتاب مقدس می‌شدند.‏ (‏کادر صفحهٔ ۷ ملاحظه شود.‏)‏ در هر صورت،‏ ما باید یقین بداریم که منبع این اطلاعات یَهُوَه بوده،‏ و او بود که نویسندگان را چنان هدایت کرد تا گزارشات ایشان با اشتباه،‏ مبالغه و یا افسانه‌ها آلوده نشود.‏ پطرس در مورد نبوت‌ها نوشت:‏ «مردمان بروح‌القدس مجذوب شده از جانب خدا سخن گفتند.‏»‏b‏—‏۲پطرس ۱:‏۲۱‏.‏

سخت‌کوشی لازمهٔ آن بود

با وجود اینکه نویسندگان کتاب مقدس «بروح‌القدس مجذوب شده» بودند لکن طرز تفکری سنجیده و حساب‌شده از آنان انتظار می‌رفت.‏ برای مثال،‏ سلیمان «تفکّر نموده غوررسی میکرد و مَثَلْهای بسیار تألیف نمود.‏ [او] تفحّص نمود تا سخنان مقبول را پیدا کند و کلماتِ راستیرا که به استقامت مکتوب باشد.‏»—‏جامعه ۱۲:‏۹،‏ ۱۰‏.‏

پاره‌ای نویسندگان کتاب مقدس برای جمع‌آوری شواهد و مدارک به مطالعه و بررسی‌های بسیاری تن دادند.‏ برای مثال،‏ لوقا در مورد روایات انجیلی که خود نوشته است می‌گوید:‏ ‹من نیز که خود جریان کامل این وقایع را جزءِ به جزءِ مطالعه و بررسی کرده‌ام،‏ صلاح دیدم که این پیش‌آمدها را به ترتیب تاریخ وقوع بنویسم.‏› بدون‌شک روح مقدس خدا لوقا را در زحماتی که می‌کشید برکت می‌داد و برایش موجباتی را فراهم می‌ساخت تا به مدارک تاریخی معتبری دست یافته با شاهدان عینی قابل‌اعتمادی مانند رسولانی که هنوز در قید حیات بودند و یا احتمالاً مریم مادر عیسی مصاحبه کند.‏ سپس روح‌القدس لوقا را هدایت کرد تا این مطالب را بدرستی ثبت کند.‏—‏لوقا ۱:‏۱-‏۴ انجیل شریف.‏

انجیل یوحنا برخلاف انجیل لوقا گزارشی است بر پایهٔ مشاهدات عینی و حدود ۶۵ سال بعد از مرگ عیسی نوشته شد.‏ روح مقدس یَهُوَه بی‌تردید حافظهٔ یوحنا را قوی ساخته بود تا با گذشت زمان تحلیل نرود.‏ این موضوع مطابق است با وعدهٔ عیسی به شاگردانش:‏ «تسلّی‌دهنده یعنی روح‌القدس که پدر او را باسم من میفرستد او همه چیز را بشما تعلیم خواهد داد و آنچه بشما گفتم بیاد شما خواهد آورد.‏»—‏یوحنا ۱۴:‏۲۶‏.‏

بعضی اوقات نویسندگان کتاب مقدس از مدارک جمع‌آوری‌شده‌ای،‏ متعلق به تاریخ‌نگاران پیش از خود که شاهد عینی وقایع بودند،‏ اقتباس می‌کردند و البته همهٔ این مدارک الهام‌شده نبودند.‏ ارمیا کتب اول و دوم پادشاهان را بدین صورت جمع‌آوری کرد.‏ (‏۲پادشاهان ۱:‏۱۸‏)‏ عزرا حداقل از ۱۴ مرجع الهام‌نشده برای گردآوری کتابهای اول و دوم تواریخ ایام اقتباس کرد که همچنین شامل «دفتر اخبار ایّام داود پادشاه» و «تواریخ پادشاهان یهودا و اسرائیل» می‌باشد.‏ (‏۱تواریخ ۲۷:‏۲۴؛‏ ۲تواریخ ۱۶:‏۱۱‏)‏ موسی حتی از «کتاب جنگهای یَهُوَه»—‏که گویا سندی است معتبر از جنگهای مردم خدا—‏نیز اقتباس کرد.‏—‏اعداد ۲۱:‏۱۴،‏ ۱۵‏.‏

در چنین مواردی روح‌القدس فعالانه نویسندگان کتاب مقدس را بر آن می‌داشت تا فقط به انتخاب مطالبی معتبر و قابل‌اطمینان بپردازند،‏ مطالبی که بخشی از کلام الهام‌شدهٔ کتاب مقدس را تشکیل دادند.‏

نصایحی سودمند—‏از چه کسی؟‏

کتاب مقدس حاوی گنجینه‌ای از نصایح و پندهای سودمند است که از مشاهدات شخصی و هوشمندانه‌ای تراوش شده است.‏ برای مثال سلیمان نوشت:‏ «برای انسان چیزی بهتر از این نیست که بخورد و بنوشد و از دسترنج خود لذت ببرد،‏ این لذت را خداوند به انسان می‌بخشد.‏» (‏جامعه ۲:‏۲۴‏)‏ پولس نوشت که توصیه‌اش در مورد ازدواج «بحسب رای [او]» است،‏ با این حال ادامه داده گفت:‏ «من نیز گمان میبرم که روح خدا را دارم.‏» (‏۱قرنتیان ۷:‏۲۵،‏ ۳۹،‏ ۴۰‏)‏ پولس مسلماً از روح مقدس خدا برخوردار بود،‏ زیرا همانطور که پطرس رسول اظهار کرد مطالبی که پولس نوشته بود ‹برحسب حکمتی است که بوی داده شد.‏›‏ (‏۲پطرس ۳:‏۱۵،‏ ۱۶‏)‏ بنابراین،‏ پولس با راهنمایی روح‌القدس نظر خود را می‌گفت.‏

وقتی نویسندگان کتاب مقدس بدین گونه اعتقادات شخصی خود را ابراز می‌کردند مطالعات و آیه‌هایی را که در دسترس‌شان بود پشتوانهٔ سخنان خود قرار می‌دادند.‏ بنابراین می‌توانیم از این موضوع مطمئن باشیم که نوشته‌هایشان مطابق و هماهنگ با افکار خدا بود.‏ چیزهایی که ایشان نگاشتند بخشی از کلام خدا شد.‏

البته کتاب مقدس همچنین حاوی گفته‌های افرادیست که افکاری غلط داشتند.‏ (‏ایوب ۱۵:‏۱۵ را با ایوب ۴۲:‏۷ مقایسه کنید.‏)‏ همچنین مواردی چند از اظهاراتی وجود دارد که بیانگر احساس تشویش و دلواپسی خادمان خداست،‏ لکن این توصیفات تصویری کامل از موضوع به دست نمی‌دهد.‏c حتی زمانی که این خادمان چنین اظهارنظرهای شخصیی می‌کردند روح‌القدس هادی آنان بود تا گزارشی موثق به دست آید،‏ گزارشی که پرده از اندیشه‌ها و استدلالهای غلط برداشته آنها را فاش می‌سازد.‏ بعلاوه،‏ در تمام موارد مضمون متن برای هر خوانندهٔ معقولی آشکار می‌سازد که طرزفکر نویسنده موجه می‌باشد.‏

در خلاصه می‌توانیم واقعاً مطمئن باشیم که کل کتاب مقدس پیام خداست.‏ یَهُوَه محتویات این کتاب را موشکافی کرد تا تمام مطالب با مقاصدش متناسب باشد و تعالیم اساسی را برای کسانی که آرزوی خدمت به او را دارند ارائه دهد.‏—‏رومیان ۱۵:‏۴‏.‏

انسانهای نگارنده—‏چرا؟‏

استفاده از انسانها برای نگارش کتاب مقدس نشانهٔ حکمت و خردمندی یَهُوَه است.‏ به این نکته توجه کنید:‏ اگر خدا این وظیفه را به فرشتگان محول می‌ساخت آیا کتاب مقدس این چنین کشش و گیرایی می‌داشت؟‏ درست است که مطالعهٔ صفات و رفتار خدا وقتی از دیدگاه فرشتگان نگاشته شده باشند می‌توانند برای ما انسانها حتی شگفت‌انگیز و خارق‌العاده باشند ولی اگر دست انسانها از نوشتن کتاب مقدس کوتاه می‌شد،‏ برای فهم پیام آن احتمالاً دچار اشکال می‌شدیم.‏

مثالی بیاوریم:‏ کتاب مقدس در مورد داوود می‌توانست فقط گزارش دهد که مرتکب زنا و قتل شده،‏ سپس توبه کرد.‏ با این حال چقدر بهتر است که داوود با جملات خود از دل آکنده از دردش که نتیجهٔ عملش بود سخن می‌گوید و برای طلب بخشش از یَهُوَه تمنا و التماس می‌کند!‏ او می‌گوید:‏ «گناهم همیشه در نظر من است.‏» «خدایا دل شکسته و کوبیده را خوار نخواهی شمرد.‏» (‏مزمور ۵۱:‏۳،‏ ۱۷‏)‏ در نتیجه،‏ کتاب مقدس از گرمی،‏ تنوع و جاذبه‌ای که انسانها به آن بخشیده‌اند برخوردار است.‏

یَهُوَه بهترین روش را انتخاب کرد تا کلامش را در اختیار ما قرار دهد.‏ اگر چه انسانهایی با ضعفها و عیوبشان به این کار گمارده شدند،‏ روح‌القدس هنگام نوشتن راهنمای آنان بود تا غلط و اشتباهی از دست ایشان در آن نلغزد.‏ بنابراین کتاب مقدس از ارزش عالیی برخوردار است.‏ توصیه‌های آن درست،‏ منطقی و نبوتهای آن در مورد بهشت آینده بر روی زمین قابل‌اعتماد هستند.‏—‏مزمور ۱۱۹:‏۱۰۵؛‏ ۲پطرس ۳:‏۱۳‏.‏

چرا خود را به خواندن روزانهٔ بخشی از کتاب مقدس عادت ندهیم؟‏ پطرس نوشت:‏ «چون اطفالِ نوزاده مشتاق شیر روحانی و بیغشّ باشید تا از آن برای نجات نموّ کنید.‏» (‏۱پطرس ۲:‏۲‏)‏ چون همهٔ این کتب از الهام خداست متوجه خواهید شد که «بجهة تعلیم و تنبیه و اصلاح و تربیت در عدالت مفید است.‏ تا مرد خدا کامل و بجهة هر عملِ نیکو آراسته بشود.‏»—‏۲تیموتاؤس ۳:‏۱۶،‏ ۱۷‏.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

‏[کادر/تصاویر در صفحهٔ ۷]‏

موسی از کجا اطلاعات خود را به دست آورد؟‏

موسی سِفْرِ پیدایش را در کتاب مقدس نوشت،‏ ولی تمام مطالبی که او در این کتاب ثبت کرد بسیار پیش از حیات او اتفاق افتاده بودند.‏ او از کجا این اطلاعات را به دست آورد؟‏ این اطلاعات می‌توانستند مستقیماً از طرف خدا به او منتقل شده باشند و یا در مورد پاره‌ای وقایع ممکن است دهان به دهان و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته باشند.‏ به علت طول عمر زیاد انسانها در آن زمان،‏ بسیاری از مطالبی که موسی در پیدایش به ثبت رساند می‌توانست از طریق زنجیرهٔ انسانی بین آدم تا موسی که تنها با پنج نفر متصل می‌شد رسیده باشد—‏یعنی،‏ مَتُوشالَح،‏ سام،‏ اسحاق،‏ لاوی و عَمرَام.‏

به علاوه،‏ موسی ممکن است از اسناد مکتوب بهره گرفته باشد.‏ در این مقوله،‏ لازم به یادآوری است که موسی اغلب از عبارت «اینست پیدایش»‏ [یا ‏«سرگذشت،‏» ترجمهٔ تفسیری‏] استفاده می‌کند و پس از آن نام شخص مورد بحث را می‌آورد.‏ (‏پیدایش ۶:‏۹؛‏ ۱۰:‏۱؛‏ ۱۱:‏۱۰،‏ ۲۷؛‏ ۲۵:‏۱۲،‏ ۱۹؛‏ ۳۶:‏۱،‏ ۹؛‏ ۳۷:‏۲‏)‏ بعضی محققین می‌گویند که کلمهٔ عبری توه‌لِدهوهْت که «پیدایش» یا «سرگذشت» ترجمه شده است در واقع شرح‌حال‌های مکتوب تاریخیی بودند که موسی از آنها چون منابعی برای نوشته‌های خود استفاده کرد.‏ البته مسلماً این تنها روش نبوده است.‏

احتمالاً اطلاعات موجود در سِفْرِ پیدایش از طریق هر سه روش بالا به دست آمده‌اند—‏بعضی از طریق مکاشفات مستقیم،‏ بعضی دهان به دهان و بعضی دیگر از روی اسناد مکتوب.‏ لکن نکتهٔ مهم در اینجاست که این روح یَهُوَه بود که به موسی الهام می‌کرد.‏ بنابراین تمام نوشته‌های او بدرستی کلام خدا می‌باشد.‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۴]‏

خدا به طرق مختلف انسان‌ها را برای نوشتن کتاب مقدس الهام کرد