چگونه می‌توان تواضع واقعی داشت؟
تواضع واقعی در نظر خدا منزلتی والا دارد. یعقوب در این باره نوشت: «خدا متکبّران را مخالفت می‌کند، امّا فروتنان را فیض می‌بخشد.» ( یعقوب ۴:۶) در اینجا یعقوب تلویحاً به این چند آیه از بخش عبرانی کتاب مقدس اشاره کرد: «زیرا که خداوند متعال است، لیکن بر فروتنان نظر می‌کند، و امّا متکبّران را از دور می‌شناسد.» «چشمان بلند انسان پست و تکبّر مردان خم خواهد شد و در آن روز خداوند به تنهایی متعال خواهد بود.» «یقین که [خدا] مستهزئین را استهزا می‌نماید، اما متواضعان را فیض می‌بخشد.»—مزمور ۱۳۸:۶؛ اشعیا ۲:۱۱؛ امثال ۳:۳۴.
پطرس رسول نیز ما را ترغیب و تشویق کرد که روحیه‌ای متواضع داشته باشیم و گفت: «همه با یکدیگر فروتنی را بر خود ببندید زیرا خدا با متکبّران مقاومت می‌کند و فروتنان را فیض می‌بخشد.»—۱پطرس ۵:۵.
تواضع مسیح
ممکن است از خود بپرسیم، متواضع بودن چه فایده‌ای دارد؟ برای کسانی که می‌خواهند مسیحی واقعی باشند جواب این سؤال بسیار اساسی است، چرا که متواضع بودن یعنی همچون مسیح بودن. عیسی با قبول وظیفهٔ ترک قلمرو آسمانی و آمدن به زمین و مبدل شدن به انسانی ساده، و اندکی پایین‌تر از فرشتگان، حقیقتاً تواضع و فروتنی خود را ثابت کرد. ( عبرانیان ۲:۷) وی گرچه پسر خدا بود، تحقیرهای دشمنان مذهبی خویش را تحمل نمود. عیسی تحت آزمایشات سخت آرامش خود را از دست نداد، اگرچه هر آن می‌توانست فوجی از ملائکه را برای خود حاضر سازد.—متی ۲۶:۵۳.
سرانجام عیسی را با خفت و خواری بر چوبه‌ای آویختند، اما در آن حال نیز به عهد خود با پدرش وفادار ماند. از این رو، پولس در مورد وی نوشت: «همین فکر در شما نیز باشد که در مسیح عیسی نیز بود که چون در صورت خدا بود، با خدا برابر بودن را غنیمت نشمرد، لیکن خود را خالی کرده، صورت غلام را پذیرفت و در شباهت مردمان شد و چون در شکل انسان یافت شد، خویشتن را فروتن ساخت و تا به موت بلکه تا به موت صلیب مطیع گردید.»—فیلپیان ۲:۵-۸.
حال ما چگونه می‌توانیم تواضع واقعی ابراز کنیم؟ چطور می‌توانیم به طریقی متواضعانه، و نه غرورآمیز، با مسائل روبرو شویم؟
عکس‌العمل شخص متواضع
در اینجا می‌خواهیم ببینیم چگونه می‌توانیم در زندگی روزمره، محل کار و یا خدمت مسیحیمان، متواضع و فروتن باشیم. اگر قرار بر این است که کارها با موفقیت انجام شوند، به یک سرپرست، مدیر، و یا ناظر نیاز است. شخصی که تصمیمات را اتخاذ نماید. عکس‌العمل ما در مقابل تصمیم این فرد مسئول چیست؟ آیا می‌گوییم: «من توی این کار چند تا پیراهن بیشتر از او پاره کرده‌ام. چه حقی داره اینطور به من دستور بده؟» ولی اگر ما متواضع و فروتن باشیم تبعیّت می‌کنیم. شخص متواضع همچنین سعی می‌کند: ‹هیچ چیز را از راه تعصّب و عُجْب مکند، بلکه با فروتنی دیگران را از خود بهتر بداند.›—فیلپیان ۲:۳.
وقتی از طرف شخصی جوانتر و یا از طرف یک زن توصیه و یا پیشنهادی به ما می‌شود، عکس‌العمل ما چگونه است؟ اگر متواضع باشیم لااقل روی آن فکر می‌کنیم. اگر مغرور باشیم فوراً با حالت تغیّر آن را رد می‌کنیم. ما چه چیز را دوست داریم، شنیدن تملق و چاپلوسی مردم که در نهایت اثری مخرب بر شخصیت ما دارد و یا شنیدن نصیحتی سازنده که شخصیت ما را اصلاح می‌کند؟—امثال ۲۷:۹؛ ۲۹:۵.
آیا از پس سختیها و مشکلات بر می‌آییم؟ داشتن روحیه‌ای متواضع ما را همچون ایوب قادر به تحمل موقعیتهای دشوار می‌سازد. لیکن، چنانچه روحیه‌ای مغرور داشته باشیم هنگامی که در موقعیتی اندوهبار قرار می‌گیریم و یا تصور می‌کنیم شخصی به ما بی‌اعتنایی کرده است، ممکن است سرخورده و دلسرد شویم، و حتی به تمرّد و سرکشی رو آوریم.—ایوب ۱:۲۲؛ ۲:۱۰؛ ۲۷:۲-۵.
شخص متواضع بامحبت و بخشنده است
چقدر برای عده‌ای دشوار است که بگویند: «ببخشید. اشتباه از من بود. تو حق داشتی.» دلیل آن چیست؟ غرور! در حالی که چه بسیارند مواقعی که زن و شوهرها با عذرخواهی و پوزشی خالصانه توانسته‌اند براحتی به اختلاف یا مجادلهٔ خود پایان دهند.
آیا حاضریم شخصی را که باعث رنجش ما شده است ببخشیم؟ یا اینکه از روی غرور عمل او را به دل گرفته، روزها و حتی ماهها با وی صحبت نمی‌کنیم؟ آیا در فکر اقدامی تلافی‌جویانه هستیم؟ سر بسیاری از انسانها به دلیل این گونه اقدامات تلافی‌جویانه بر باد رفته است. یا شاید برای مقابله به مثل در تلاشیم تا با گفتن دروغ و افترا شخص مقابل را از چشم دیگران بیندازیم. شخص متواضع چنین نمی‌کند. محبت او به دیگران باعث می‌شود آنان را ببخشد. زیرا شخص بامحبت کینه به دل نمی‌گیرد. یَهُوَه نیز حاضر به بخشش گناهان اسرائیلیان باستان بود، البته اگر ایشان غرور خود را کنار می‌گذاشتند. اشخاص فروتن و متواضعی که عیسی را پیروی می‌کنند حاضرند، حتی بدفعات، شخصی را که باعث رنجششان شده است ببخشند!—یوئیل ۲:۱۲-۱۴؛ متی ۱۸:۲۱، ۲۲؛ ۱قرنتیان ۱۳:۵.
شخص متواضع ‹دیگران را بیشتر از خود اکرام می‌نماید.› ( رومیان ۱۲:۱۰) و یا بر طبق ترجمهٔ تفسیری: ‹دیگران را بیشتر از خود احترام می‌کند.› آیا ما نیز دیگران را به دلیل استعدادها و تواناییهایشان تحسین می‌کنیم؟ و یا برعکس، همیشه درصدد هستیم شهرت ایشان را به شکلی لکه‌دار کنیم؟ آیا می‌توانیم طرف مقابلمان را واقعاً تحسین کنیم؟ عدم اعتمادبنفس و یا غرور انجام این کار را برای شخص دشوار می‌کند.
شخص مغرور عجول است لیکن، شخص متواضع شکیبا و صبور. در مورد ما چطور؟ آیا هنگامی که رفتار شخص را ذره‌ای ناخوشایند تعبیر می‌کنیم فوراً دلخور می‌شویم؟ این عمل درست نقطهٔ مقابل صبر است. چنانچه متواضع باشیم، خود را اینقدر مهم نخواهیم پنداشت. می‌توانیم شاگردان عیسی را بیاد آوریم که هنگامی که خود را مهم پنداشتند چه بر سر ایشان آمد—در میان ایشان نزاعی سخت افتاد که کدام یک از ایشان بزرگتر است. ایشان فراموش کرده بودند که «غلامان بی‌منفعت» هستند!—لوقا ۱۷:۱۰؛ ۲۲:۲۴؛ مرقس ۱۰:۳۵-۳۷، ۴۱.
وُلتِر، نویسندهٔ فرانسوی، تواضع را «افتادگی . . . و پادزهر کبر و غرور» وصف کرد. آری، تواضع یعنی افتادگی و فروتنی. شخص متواضع روحیه‌ای افتاده دارد و نه خودستا، و رفتارش بسیار محترمانه و مؤدب است.
چرا باید برای متواضع بودن تلاش کنیم؟ زیرا با این کار نظر لطف خدا را جلب می‌کنیم و او رهنمودهایی الهی در اختیار ما می‌گذارد. یکی از دلایلی که یَهُوَه فرشته‌ای را نزد دانیال فرستاد تا رؤیایی بر او ظاهر سازد این بود که وی در نظر یَهُوَه شخصی متواضع و «محبوب» بود! ( دانیال ۹:۲۳؛ ۱۰:۱۱، ۱۹) اجر و پاداش متواضع بودن بسیار است. ما بدین وسیله دوستانی خوب و پرمهر پیدا خواهیم کرد، و از همه مهمتر برکات یَهُوَه را نصیب خود خواهیم ساخت. «[اجر] تواضع و خداترسی، دولت و جلال و حیات است.»—امثال ۲۲:۴.
[تصویر در صفحهٔ ۷]
گاه یک عذرخواهی کوچک چقدر کارها را ساده‌تر می‌کند