عذرخواهی کردن
چرا اینقدر سخت است؟
در ماه ژوئیهٔ سال ۲۰۰۰، قانونی در ایالت کالیفرنیا در آمریکا به تصویب مجلس رسید مبنی بر اینکه چنانچه شخصی در تصادف شخصی دیگر را مجروح سازد، همدردی کردن با فرد مجروح مسئولیتی از لحاظ قانونی برای وی در بر نخواهد داشت. چرا این موضوع در مجلس مطرح شد؟ طبق گزارشات، در تصادفاتی که مجروح و مصدوم به جا می‌گذاشت، افراد اغلب از ترس اینکه مبادا سخنانشان در دادگاه علیه خود ایشان به کار رود از هر گونه عذرخواهی پرهیز می‌کردند. لذا، برخی نیز از اینکه فوراً از ایشان عذرخواهی نمی‌شد تصادفی کوچک را به مشاجره‌ای بزرگ مبدل می‌ساختند.
البته اگر مسبب تصادف نبوده‌ایم نیازی هم به عذرخواهی کردن نداریم. به علاوه، چنانکه مَثَلی قدیمی می‌گوید: «کثرت کلام از گناه خالی نمی‌باشد، اما آنکه لب‌هایش را ضبط نماید عاقل است» و این نشان می‌دهد که گاهی واقعاً لازم است مراقب آنچه به زبان می‌آوریم باشیم. ( امثال ۱۰:۱۹؛ ۲۷:۱۲) اما، خوب است در رفتار خود مؤدب و دلسوز باشیم.
آیا متوجه شده‌اید که برای عده‌ای حتی وقتی هیچ موضوع قانونی‌ای مطرح نیست عذرخواهی کردن بسیار دشوار است؟ زن خانه‌داری شاید گِله کند که ‹شوهرش هیچ وقت عذرخواهی نمی‌کند.› کارفرمایی شاید اظهار دارد که ‹کارمندانش تقصیر به گردن نمی‌گیرند، و بندرت عذرخواهی می‌کنند.› و معلّمی شاید بگوید: ‹ در مدرسه شاگردان یاد نمی‌گیرند به یکدیگر ببخشید بگویند.›
یکی از دلایل عذرخواهی نکردن ترس از مواجه شدن با بی‌اعتنایی طرف مقابل است. شخص ممکن است با تصور روبرو شدن با چهرهٔ سرد و رفتار ناخوشایند شخص مقابل، نتواند قدم پیش گذارد و احساسات خود را آنطور که باید به زبان آورد. و چه بسا شخص مقابل کاملاً از او دوری کرده راه آشتی و مصالحه را بسیار دشوار سازد.
گاهی نیز دلیل عذرخواهی نکردن بی‌توجهی به احساسات شخص مقابل است. فرد ممکن است پیش خود استدلال کند: ‹ دسته‌گلی که من به آب دادم با یک عذرخواهی رفع و رجوع نمی‌شود.› پوزش نخواستن برخی نیز به دلیل ترس از نتایج احتمالی آن است. فرد ممکن است پیش خود بگوید: ‹با این کار مرا مسبب اصلی خواهند دانست، و از من انتظار جبران خسارت خواهند داشت.› از دیگر موانع بزرگ که باعث می‌شود شخص به اشتباه خود اذعان نکند غرور است. شخصی که غرورش اجازه نمی‌دهد بگوید «معذرت می‌خواهم» در واقع پیش خود می‌گوید، ‹چرا با اعتراف به اشتباهم آبروی خودم را ببرم و موقعیتم را در خطر بیندازم.›
آری، اکثر انسان‌ها به دلایل مختلف از زیر عذرخواهی کردن شانه خالی می‌کنند. آیا عذرخواهی کردن واقعاً لازم است؟ فایدهٔ آن چیست؟
[تصویر در صفحهٔ ۳]
«بچه‌ها یاد نمی‌گیرند به یکدیگر ببخشید بگویند»
[تصویر در صفحهٔ ۳]
«شوهرم هرگز عذرخواهی نمی‌کند»
[تصویر در صفحهٔ ۳]
«کارمندانم تقصیر به گردن نمی‌گیرند»