کتابخانهٔ آنلاین نشریات شاهدان یَهُوَه
کتابخانهٔ آنلاین
نشریات شاهدان یَهُوَه
فارسی
  • کتاب مقدّس
  • نشریات
  • جلسات
  • ب۰۵ ۱/‏۹ ص ۲۳-‏۲۷
  • در این دوران پرتلاطم با خدا راه روید

ویدیویی برای انتخاب شما موجود نیست.

متأسفانه، پخش ویدیو ممکن نیست.

  • در این دوران پرتلاطم با خدا راه روید
  • برج دیده‌بانی ۲۰۰۵
  • عنوان‌های فرعی
  • مطالب مشابه
  • با خدا راه روید نه با امّت‌ها
  • چگونگی و اهمیت راه رفتن با خدا
  • خَنوخ در دوران پرتلاطم با خدا راه می‌رفت
  • چگونه خَنوخ قوّت یافت تا با خدا راه رود؟‏
  • از خَنوخ بیاموزیم
  • ‏«او خدا را خشنود ساخته است»‏
    برج دیده‌بانی (‏عمومی)‏ ۲۰۱۷
  • مردی شجاع
    کتاب من از داستان‌های کتاب مقدّس
  • دلیری با ایمان و خداترسی
    برج دیده‌بانی ۲۰۰۶
  • نکاتی از کتاب پیدایش —‏ قسمت اوّل
    برج دیده‌بانی ۲۰۰۴
برج دیده‌بانی ۲۰۰۵
ب۰۵ ۱/‏۹ ص ۲۳-‏۲۷

در این دوران پرتلاطم با خدا راه روید

‏«خَنوخ با خدا راه می‌رفت و نایاب شد،‏ زیرا خدا او را برگرفت.‏» —‏ پیدایش ۵:‏۲۴‏.‏

۱.‏ چه مسائلی نشانگر وضعیت اسفبار زمان ماست؟‏

دوران پرتلاطم!‏ به راستی که این عبارت،‏ بخصوص از سال ۱۹۱۴ که ملکوت خدا تأسیس یافته،‏ به خوبی معرف دنیایی است که از ناآرامی و خشونت پر شده است.‏ از آن زمان تا به حال،‏ انسان در «ایّام آخر» به سر می‌برد.‏ مصیبت‌هایی همچون قحطی،‏ امراض گوناگون،‏ زمین‌لرزه‌ها و جنگ‌ها زندگی بشر را به مقیاس بی‌سابقه‌ای احاطه کرده است.‏ (‏ ۲تیموتاؤس ۳:‏۱؛‏ مکاشفه ۶:‏۱-‏۸‏)‏ این وضعیت بر آنانی که یَهُوَه را خدمت می‌کنند هم تأثیر گذاشته است.‏ همگی ما تا حدودی باید با بی‌ثباتی و مشکلات این زمانه بسازیم.‏ فشارهای اقتصادی،‏ ناآرامی سیاسی،‏ جنایت و تبهکاری و امراض گوناگون از جمله عواملی هستند که زندگی را برای مردم غیرقابل تحمّل کرده‌اند.‏

۲.‏ خادمین یَهُوَه با چه مشکلاتی روبرو هستند؟‏

۲ علاوه بر مصایب موجود،‏ تعداد بسیاری از خادمین یَهُوَه متحمّل ضربات شدید و پی‌درپی شیطان شده‌اند،‏ کسی که همواره با آنانی «که احکام خدا را حفظ می‌کنند و شهادتِ عیسی را نگاه می‌دارند،‏» مقاومت می‌کند.‏ (‏ مکاشفه ۱۲:‏۱۷‏)‏ البته همهٔ ما متحمّل زجر و شکنجه نشده‌ایم،‏ اما به عنوان مسیحیان حقیقی باید در مقابل شیطان و روحی که در میان انسان‌ها رواج داده است مقاومت کنیم.‏ (‏ اَفَسُسیان ۲:‏۲؛‏ ۶:‏۱۲‏)‏ باید همواره بیدار و هوشیار باشیم تا تحت تأثیر این روح واقع نشویم،‏ زیرا دائماً در محل کار،‏ در مدرسه و مکان‌های دیگر با افرادی سروکار داریم که به پرستش حقیقی تمایل و علاقه‌ای ندارند.‏

با خدا راه روید نه با امّت‌ها

۳،‏ ۴.‏ مسیحیان از چه لحاظی با مردم دنیا متفاوتند؟‏

۳ در قرن اوّل هم مسیحیان مانند امروز می‌بایست با روح این جهان مبارزه می‌کردند.‏ و با این کار فرق فاحشی در میان آنان و مردم خارج از جماعت به وجود آمد.‏ پولُس رسول این تفاوت را چنین توضیح داد:‏ «پس این را می‌گویم و در خداوند شهادت می‌دهم که شما دیگر رفتار منمایید،‏ چنانکه امّت‌ها در بطالتِ ذهنِ خود رفتار می‌نمایند.‏ که در عقل خود تاریک هستند و از حیات خدا محروم،‏ به سبب جهالتی که به جهت سختدلی ایشان در ایشان است.‏ که بی‌فکر شده،‏ خود را به فجور [گناه] تسلیم کرده‌اند تا هر قِسم ناپاکی را به حرص به عمل آورند.‏» —‏ اَفَسُسیان ۴:‏۱۷-‏۱۹‏.‏

۴ این آیات چقدر با فصاحت و قدرت،‏ تاریکی روحانی و اخلاقی این جهان را چه در زمان پولُس و چه در این زمان توضیح داده است!‏ مانند مسیحیان قرن اوّل،‏ مسیحیان امروز نیز همانند امّت‌ها رفتار نمی‌نمایند.‏ آن‌ها با خدا راه رفتن را افتخاری بس بزرگ می‌دانند.‏ البته بعضی‌ها می‌پندارند که برای یک انسان خاکی بی‌ارزش و ناکامل راه رفتن با خدا غیرممکن است.‏ لیکن،‏ کتاب مقدّس نشان می‌دهد که این کار امکان‌پذیر است.‏ از این گذاشته،‏ یَهُوَه از انسان چنین توقعی را دارد.‏ در سال ۷۰۰ ق.‏د.‏م.‏ به میکاه،‏ نبی خدا چنین الهام شد:‏ ‏«خداوند از تو چه چیز را می‌طلبد غیر از اینکه انصاف را به جا آوری و رحمت را دوست بداری و در حضور خدای خویش با فروتنی سلوک نمایی [ یا راه روی]؟‏» —‏ میکاه ۶:‏۸‏.‏

چگونگی و اهمیت راه رفتن با خدا

۵.‏ چگونه امکان دارد که انسان ناکامل با خدا راه رود؟‏

۵ چگونه می‌توان با خدایی پرقدرت و نادیده راه رفت؟‏ البته منظور راه رفتن مجازی است.‏ در کتاب مقدّس عبارت «راه رفتن» می‌تواند به منظور «دنبال کردن کسی یا چیزی بخصوص» باشد.‏a با توجه به این موضوع،‏ شخصی که با خدا راه می‌رود،‏ راه مورد تصدیق و خوشایند خدا را دنبال می‌کند.‏ دنبال کردن چنین راهی ما را از اکثر مردم اطرافمان متمایز می‌کند.‏ زیرا راه دیگری برای یک مسیحی واقعی وجود ندارد.‏ چرا؟‏ دلایل بسیاری وجود دارد.‏

۶،‏ ۷.‏ چرا راه رفتن با خدا بهترین طریق است؟‏

۶ یک دلیل این است که یَهُوَه آفریدگار ما و چشمهٔ حیات است.‏ او هر چیزی را که برای زندگی احتیاج داریم برای ما تأمین می‌کند.‏ (‏ مکاشفه ۴:‏۱۱‏)‏ در نتیجه تنها او حق دارد که بگوید چگونه راه برویم.‏ به علاوه،‏ با خدا راه رفتن تنها طریق عاقلانه و سودمند می‌باشد.‏ یَهُوَه تدارکاتی را برای بخشیدن گناهان کسانی که با او راه می‌روند فراهم کرده است.‏ او حتی امید قطعی زندگی ابدی را به آنان ارزانی داشته است.‏ این پدر پرمحبت،‏ به کسانی که با او راه می‌روند نصایح عاقلانه‌ای می‌دهد تا حتی در حال حاضر هم با وجود ناکاملی و دنیایی که در زیر سلطهٔ شیطان است،‏ زندگی باسعادتی داشته باشند.‏ (‏ یوحنّا ۳:‏۱۶؛‏ ۲تیموتاؤس ۳:‏۱۵،‏ ۱۶؛‏ ۱یوحنّا ۱:‏۸؛‏ ۲:‏۲۵؛‏ ۵:‏۱۹‏)‏ رغبت در راه رفتن با خدا دلیل دیگری است که به صلح و اتحاد جماعت می‌افزاید.‏ —‏ کُولُسیان ۳:‏۱۵،‏ ۱۶‏.‏

۷ در خاتمه و از همه مهم‌تر،‏ وقتی با خدا راه می‌رویم،‏ نشان می‌دهیم که در بارهٔ موضوع حق حاکمیت وی که در باغ عدن مطرح شد طرف که را گرفته‌ایم.‏ (‏ پیدایش ۳:‏۱-‏۶‏)‏ طریق زندگی ما به همه نشان می‌دهد که کاملاً با یَهُوَه هستیم و با غیرت تمام اعلام می‌کنیم که او به تنهایی سزاوار است بر عالَم حاکم باشد.‏ (‏ مزمور ۸۳:‏۱۸‏)‏ در نتیجه هماهنگ با دعاهایمان که می‌گوییم نام خدا مقدّس باد و ارادهٔ او کرده شود عمل می‌کنیم.‏ (‏ متّیٰ ۶:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ چقدر عاقلند کسانی که ترجیح می‌دهند با خدا راه روند!‏ آنان می‌توانند مطمئن باشند که راهی درست انتخاب کرده‌اند،‏ زیرا یَهُوَه تنها «خدای حکیم» است.‏ هیچ گاه اشتباهی از او سر نمی‌زند.‏ —‏ رومیان ۱۶:‏۲۶‏.‏

۸.‏ چگونه دوران خَنوخ و نوح مانند دوران امروز بود؟‏

۸ در این دوران پرتلاطم که اکثر مردم به یَهُوَه بی‌توجه‌اند چگونه می‌توان مانند یک مسیحی زندگی کرد؟‏ جواب این سؤال را می‌توانیم با در نظر گرفتن زندگی مردان باایمان دوران باستان بیابیم که با وجود سختی‌ها توانستند کمال اخلاقی خود را حفظ کنند.‏ خَنوخ و نوح دو تن از چنین مردانی بودند.‏ آنان در دورانی مانند دوران ما زندگی می‌کردند.‏ شرارت در همه جا به اوج خود رسیده بود.‏ در دوران نوح زمین پر از شرارت و فساد اخلاقی شده بود.‏ اما خَنوخ و نوح با روح بد دنیای خود مقاومت کردند و با یَهُوَه راه رفتند.‏ چگونه توانستند در این کار موفق شوند؟‏ برای جواب به این سؤال،‏ در این مقاله زندگی خَنوخ را مورد بررسی قرار می‌دهیم و در مقالهٔ بعدی زندگی نوح را.‏

خَنوخ در دوران پرتلاطم با خدا راه می‌رفت

۹.‏ چه اطلاعاتی در بارهٔ خَنوخ در دست داریم؟‏

۹ کتاب مقدّس خَنوخ را اوّلین شخصی معرفی کرده است که با خدا راه می‌رفت.‏ کلام خدا می‌گوید:‏ «خَنوخ بعد از آوردن مَتوشالَح،‏ سیصد سال با خدا راه می‌رفت.‏» (‏ پیدایش ۵:‏۲۲‏)‏ این کتاب،‏ بعد از اینکه طول عمر او را ذکر می‌کند،‏ که در مقایسه با عمر ما بسیار طولانی است ولی در آن دوران عمر نسبتاً کوتاهی محسوب می‌شد،‏ اظهار می‌دارد:‏ «خَنوخ با خدا راه می‌رفت و نایاب شد،‏ زیرا خدا او را برگرفت.‏» (‏ پیدایش ۵:‏۲۴‏)‏ چنین پیداست که قبل از اینکه دشمنانش به او صدمهٔ جانی رسانند،‏ یَهُوَه زندگی او را گرفت و به خواب مرگ فرو برد.‏ (‏ عبرانیان ۱۱:‏۵،‏ ۱۳‏)‏ به غیر از این آیات در چند جای دیگر کتاب مقدّس هم،‏ به خَنوخ اشاره شده است.‏ ولی از اطلاعاتی که در دست داریم می‌توان گفت که خَنوخ در دوران پرتلاطمی زندگی می‌کرد.‏

۱۰،‏ ۱۱.‏ الف)‏ بعد از نافرمانی آدم و حوّا چگونه فساد به سرعت شیوع یافت؟‏ ب)‏ پیام نبوی خَنوخ چه بود و با چه عکس‌العملی مواجه شد؟‏

۱۰ برای مثال،‏ در نظر بگیرید بعد از اینکه آدم گناه کرد،‏ با چه سرعتی فساد در همه جا شیوع پیدا کرد.‏ کتاب مقدّس می‌گوید پسر ارشد آدم،‏ قائن اوّلین انسانی بود که مرتکب قتل شد.‏ (‏ پیدایش ۴:‏۸-‏۱۰‏)‏ بعد از مرگ فجیع هابیل،‏ آدم و حوّا صاحب فرزند دیگری به نام شِیث شدند.‏ در بارهٔ او می‌خوانیم:‏ «برای شِیث نیز پسری متولّد شد و او را اَنوش نامید.‏ در آن وقت به خواندن اسم یَهُوَه شروع کردند.‏» (‏ پیدایش ۴:‏۲۵،‏ ۲۶‏)‏ متأسفانه «خواندن اسم یَهُوَه» حالت مرتدانه‌ای داشت.‏b سال‌ها بعد از تولّد اَنوش،‏ شخصی از نسل قائن به نام لَمَک سرودی برای دو زن خود سرایید.‏ در آن سرود لَمَک از کشتن مردی جوان که باعث زخمی شدنش گشته بود صحبت می‌کند.‏ او هشدار داده،‏ می‌گوید:‏ «اگر برای قائن هفت چندان انتقام گرفته شود،‏ هرآینه برای لَمَک،‏ هفتاد و هفت چندان.‏» —‏ پیدایش ۴:‏۱۰،‏ ۱۹،‏ ۲۳،‏ ۲۴‏.‏

۱۱ با ذکر چنین خلاصهٔ کوتاهی شواهد امر نشان می‌دهد خرابکاری شیطان در باغ عدن،‏ شرارت را در مدت کوتاهی میان فرزندان آدم رواج داد.‏ کلام الهام‌شده و پرقدرت خَنوخ،‏ نبی یَهُوَه،‏ نه تنها در آن دوران،‏ بلکه امروزه هم تکان‌دهنده است.‏ یهودا گزارش می‌دهد که خَنوخ چنین پیشگویی کرد:‏ «اینک خداوند با هزاران هزار از مقدّسین خود آمد.‏ تا بر همه داوری نماید و جمیع بی‌دینان را ملزم سازد،‏ بر همهٔ کارهای بی‌دینی که ایشان کردند و بر تمامی سخنان زشت که گناهکاران بی‌دین به خلاف او گفتند.‏» (‏ یهودا ۱۴،‏ ۱۵‏)‏ این کلام در حارمَجِدّون به تحقق کامل خواهد رسید.‏ (‏ مکاشفه ۱۶:‏۱۴،‏ ۱۶‏)‏ می‌توان مطمئن بود که در روزگار خَنوخ «گناهکاران بی‌دین» بسیاری بودند که از نبوّت او خشمناک می‌شدند.‏ محبت یَهُوَه باعث شد قبل از اینکه دست این شریران به خَنوخ رسد او را برگیرد.‏

چگونه خَنوخ قوّت یافت تا با خدا راه رود؟‏

۱۲.‏ چه چیزی خَنوخ را از معاصران خود متمایز می‌کرد؟‏

۱۲ در باغ عدن آدم و حوّا به حرف شیطان گوش دادند و آدم بر ضدّ یَهُوَه سرکشی کرد.‏ (‏ پیدایش ۳:‏۱-‏۶‏)‏ اما پسرش هابیل راه او را پیش نگرفت و یَهُوَه با چشم رضایت به او نگریست.‏ (‏ پیدایش ۴:‏۳،‏ ۴‏)‏ متأسفانه اکثر فرزندان آدم مانند هابیل نبودند.‏ اما خَنوخ که چند قرن بعد به دنیا آمد چنین بود.‏ فرق خَنوخ با بسیاری از افراد دیگر نسل آدم چه بود؟‏ پولُس رسول جواب این سؤال را چنین می‌دهد:‏ «به ایمان خَنوخ منتقل گشت تا موت را نبیند و نایاب شد چرا که خدا او را منتقل ساخت زیرا قبل از انتقال وی شهادت داده شد که رضامندی خدا را حاصل کرد.‏» (‏ عبرانیان ۱۱:‏۵‏)‏ خَنوخ از جمله «گروه انبوهی از [شاهدانِ قبل از مسیحیت]» بود؛‏ مثالی عالی از یک فرد باایمان.‏ (‏ عبرانیان ۱۲:‏۱‏)‏ ایمان خَنوخ باعث شد تا طی ۳۰۰ سال عمر خود که سه برابر عمر ماست،‏ در رفتار درست پایدار باقی بماند.‏

۱۳.‏ خَنوخ چه نوع ایمانی داشت؟‏

۱۳ پولُس رسول در بارهٔ ایمان خَنوخ و دیگر شاهدان چنین نوشت:‏ «پس ایمان،‏ اعتماد بر چیزهای امید داشته شده است و برهانِ چیزهای نادیده.‏» (‏ عبرانیان ۱۱:‏۱‏)‏ آری،‏ ایمان اعتمادی است که بر پایهٔ اطمینان به چیزی که به تحقق آن امیدواریم بنا شده است؛‏ چنان امیدواری‌ای که بر وجود و زندگی ما تأثیری عمیق می‌گذارد.‏ چنین ایمانی باعث شد که خَنوخ برخلاف مردم آن زمان با خدا راه رود.‏

۱۴.‏ ایمان خَنوخ احتمالاً بر چه معرفت دقیقی پی‌ریزی شده بود؟‏

۱۴ چنین ایمانی بر اساس معرفت دقیق بنا شده است.‏ معرفت خَنوخ تا چه حد بود؟‏ (‏ رومیان ۱۰:‏۱۴،‏ ۱۷؛‏ ۱تیموتاؤس ۲:‏۴‏)‏ بدون شک او از اتفاقی که در باغ عدن رخ داد باخبر بود.‏ شاید از زندگی و زیبایی آن باغ هم مطلع می‌بود چرا که آن باغ احتمالاً در دوران او هنوز از بین نرفته بود،‏ فقط کسی حق ورود به آن را نداشت.‏ (‏ پیدایش ۳:‏۲۳،‏ ۲۴‏)‏ خَنوخ می‌دانست مقصود خدا برای فرزندان آدم این بود که زمین را پر سازند و مانند آن باغ به بهشت تبدیل کنند.‏ (‏ پیدایش ۱:‏۲۸‏)‏ بدون شک او به انتظار وعدهٔ یَهُوَه در بارهٔ ذریّت موعود بود که سر شیطان حیله‌گر،‏ عامل مشکلات را بکوبد.‏ (‏ پیدایش ۳:‏۱۵‏)‏ زیرا نبوّت الهام‌شدهٔ خود خَنوخ که در کتاب یهودا درج شده است به نابودی ذریّت شیطان اشاره می‌کند.‏ از آنجایی که خَنوخ ایمان داشت می‌دانیم او خدا را می‌پرستید و می‌دانست یَهُوَه «جویندگان خود را [پاداش] می‌دهد.‏» (‏ عبرانیان ۱۱:‏۶‏)‏ بنابراین اگرچه خَنوخ معرفت و شناختی را که ما در دست داریم نداشت،‏ اما به حد کافی آگاهی و معرفت داشت تا بنیان ایمان خود را پی‌ریزی کند.‏ با چنین ایمانی خَنوخ توانست در آن دوران پرتلاطم کمال اخلاقی خود را حفظ کند.‏

از خَنوخ بیاموزیم

۱۵،‏ ۱۶.‏ از زندگی خَنوخ چه می‌آموزیم؟‏

۱۵ از آنجایی که ما هم مانند خَنوخ می‌خواهیم یَهُوَه را در این دوران پرتلاطم خوشنود کنیم،‏ می‌باید از خَنوخ بیاموزیم.‏ نه تنها باید در مورد یَهُوَه و مقاصدش معرفت دقیق کسب کنیم،‏ بلکه بگذاریم این معرفت طریق زندگی‌مان را جهت دهد.‏ (‏ مزمور ۱۱۹:‏۱۰۱؛‏ ۲پِطْرُس ۱:‏۱۹‏)‏ باید اجازه دهیم که خدا مسیر زندگی ما را تعیین کند،‏ و همیشه با تمام وجودمان در پی راضی نگه داشتن او هم با افکار و هم با اَعمالمان باشیم.‏

۱۶ ما مدرکی در دست نداریم که کسی دیگر به جز خَنوخ در آن دوران یَهُوَه را خدمت می‌کرد.‏ اما آنچه مسلّم است او یا تنها بود یا جزو اقلیت بود.‏ ما نیز در این دنیا در اقلیت هستیم.‏ ولی این موضوع ما را مأیوس نمی‌کند،‏ زیرا اگر یَهُوَه با ماست که می‌تواند به ضدّ ما بایستد.‏ (‏ رومیان ۸:‏۳۱‏)‏ خَنوخ با شجاعت نابودی خدانشناسان را اعلام کرد.‏ ما هم با وجود تمسخر،‏ مخالفت و اذیت و آزار با شجاعت «بشارت ملکوت» را موعظه می‌کنیم.‏ (‏ متّیٰ ۲۴:‏۱۴‏)‏ خَنوخ در مقایسه با معاصرانش عمر کوتاه‌تری داشت.‏ با وجود این،‏ امید خود را به این دنیا نبست.‏ او چشمان خود را به چیزی بس عظیم‌تر دوخته بود.‏ (‏ عبرانیان ۱۱:‏۱۰،‏ ۳۵‏)‏ ما هم چشمان و حواس خود را به تحقق مقصود یَهُوَه دوخته‌ایم.‏ دیگر از این جهان نهایت استفاده را نمی‌کنیم.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۷:‏۳۱‏)‏ در عوض،‏ از قدرت و هرچه که داریم در راه خدمت به یَهُوَه استفاده می‌کنیم.‏

۱۷.‏ در مقایسه با خَنوخ ما از چه معرفتی برخورداریم،‏ و با این معرفت چه باید بکنیم؟‏

۱۷ خَنوخ ایمان داشت ذریّتی که یَهُوَه وعده داده بود در وقت معین خواهد آمد.‏ اکنون حدود ۲۰۰۰ سال از آمدن مسیح موعود،‏ عیسی،‏ به جهان می‌گذرد.‏ او جان خود را فدیه داد و راه نجات را برای ما و شاهدان باایمان باستان همچون خَنوخ باز کرد.‏ آن ذریّت اکنون به عنوان پادشاه ملکوت خدا در آسمان حکمرانی می‌کند و شیطان را از آسمان‌ها به زمین انداخته است که اوضاع اسفبار روی زمین بوضوح نشانگر آن است.‏ (‏ مکاشفه ۱۲:‏۱۲‏)‏ براستی که در مقایسه با خَنوخ ما از معرفت و دانش فراوانی برخورداریم.‏ باشد که همانند خَنوخ ایمانی استوار داشته باشیم و همواره اعتماد خود را در به تحقق پیوستن وعده‌های خدا در زندگی زنده نگه داریم،‏ و با خدا راه رویم حتی اگر در دنیایی پرتلاطم زندگی می‌کنیم.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

a به کتاب بینش (‏ انگل‍.‏)‏ جلد اوّل،‏ صفحهٔ ۲۲۰،‏ بند ۶،‏ چاپ شاهدان یَهُوَه مراجعه شود.‏

b قبل از دوران اَنوش،‏ یَهُوَه با آدم صحبت می‌کرد.‏ او هدیهٔ هابیل را قبول کرد.‏ خدا حتی با قائن قبل از اینکه حسادت و خشمش به اوج خود رسد و هابیل را بکشد رابطه داشت.‏ پس می‌توان گفت که این «خواندن اسم یَهُوَه» به معنی دیگری بود،‏ نه به معنی پرستش او.‏

مرور

‏• راه رفتن با خدا به چه معناست؟‏

‏• چرا راه رفتن با خدا بهترین طریق زندگی است؟‏

‏• با وجود دورانی پرتلاطم،‏ چه چیزی به خَنوخ کمک کرد تا با خدا راه رود؟‏

‏• از خَنوخ چه می‌آموزیم؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۵]‏

به ایمان،‏ «خَنوخ با خدا راه می‌رفت»‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۷]‏

کاملاً معتقدیم که وعده‌های یَهُوَه به تحقق می‌پیوندد

‏[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۲۳]‏

Woman, far right: FAO photo/B. Imevbore; collapsing building: San Hong R-C Picture Company

    نشریات فارسی (۱۹۹۳-‏۲۰۲۵)‏
    خروج
    ورود
    • فارسی
    • هم‌رسانی
    • تنظیم سایت
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • شرایط استفاده
    • حفظ اطلاعات شخصی
    • تنظیمات مربوط به حریم شخصی
    • JW.ORG
    • ورود
    هم‌رسانی