چشمان یَهُوَه نیات دل هر کس را می‌آزماید
‹چشمان یَهُوَه می‌نگرد، پلک‌های وی بنی‌آدم را می‌آزماید.› — مز ۱۱:۴.
۱. چه نوع اشخاصی شما را مجذوب خود می‌سازند؟
شخصی را تصوّر کنید که به شما محبتی خالصانه دارد، همیشه عقیدهٔ خود را صادقانه بیان می‌کند، در هر شرایطی آمادهٔ کمک به شماست و اگر نیاز به راهنمایی یا پندی دارید با کمال میل به شما یاری می‌رساند. (مز ۱۴۱:۵؛ غلا ۶:۱) آیا چنین فردی شما را مجذوب خود نمی‌کند؟ یَهُوَه و پسر او، عیسی مسیح نیز چنین محبت خالصانه‌ای به فردفرد انسان‌ها دارند. در حقیقت علاقه و توجه آنان به ما از هر گونه محبت بشری فراتر است و انگیزهٔ آنان هیچ رنگی از خودخواهی ندارد. آنان به ما کمک می‌کنند تا «حیات جاودانی» را به دست آوریم. — ۱تیمو ۶:۱۹؛ مکا ۳:۱۹.
۲. یَهُوَه تا چه حد به خادمانش علاقه و توجه نشان می‌دهد؟
۲ داود در یکی از مزامیر، عمق علاقهٔ یَهُوَه به انسان‌ها را چنین بیان می‌کند: ‹چشمان یَهُوَه می‌نگرد، پلک‌های وی بنی‌آدم را می‌آزماید.› (مز ۱۱:۴) آری، خدا نه تنها اَعمال ما را می‌نگرد، بلکه نیات دل ما را نیز می‌آزماید. داود می‌نویسد: «تو از دل من باخبری. حتی در شب به سراغم آمدی و مرا آزمودی و خطایی در من نیافتی.» (مز ۱۷:۳، ترجمهٔ تفسیری) به روشنی می‌توان دید که داود از عمق توجه و علاقهٔ یَهُوَه آگاه بود. او می‌دانست که اگر افکار گناه‌آلود را از خود دور نکند و فریب به دل راه دهد، یَهُوَه را از خود می‌رنجاند و سبب نارضایتی او می‌شود. آیا شما نیز همانند داود چنین آشکار توجه یَهُوَه را به خود حس می‌کنید؟
یَهُوَه از نیات دل ما آگاه است
۳. یَهُوَه چه دید معقولانه‌ای نسبت به ناکاملی‌های ما دارد؟
۳ توجه یَهُوَه در اصل به باطن و دل ماست. (مز ۱۹:۱۴؛ ۲۶:۲) او خطاهای جزئی ما را نادیده می‌گیرد. برای نمونه وقتی سارا، همسر ابراهیم از روی ترس و خجالت به فرشتهٔ خدا پاسخی نادرست داد، آن فرشته به نرمی با او برخورد کرد. (پیدا ۱۸:۱۲-۱۵) و یا زمانی که ایّوب ‹خویشتن را از خدا عادل‌تر› شمرد، یَهُوَه با آگاهی از شرایط او که تحت حملات شیطان قرار گرفته بود، برکات خود را از او دریغ نداشت. (ایو ۳۲:۲؛ ۴۲:۱۲) همچنین یَهُوَه از سخنان صریح بیوه‌زن اهل صَرَفَه به ایلیای نبی رنجیده نشد. چرا که می‌دانست او با غم و ماتم از دست دادن تنها فرزندش روبروست. — ۱پاد ۱۷:۸-۲۴.
۴، ۵. یَهُوَه چگونه با بزرگواری با اَبیمَلِک برخورد کرد؟
۴ از آنجایی که یَهُوَه نیات دل همه را می‌آزماید او حتی به بی‌ایمانان نیز توجه نشان می‌دهد. نمونهٔ آن برخورد یَهُوَه خدا با اَبیمَلِک، پادشاه فلسطی در شهر جِرار است. اَبیمَلِک غافل از اینکه سارا همسر ابراهیم است او را به همسری خود درآورد. اما قبل از این که با او همبستر شود یَهُوَه در خواب به او چنین گفت: «من نیز می‌دانم که این را به ساده دلی خود کردی، و من نیز تو را نگاه داشتم که به من خطا نورزی، و از این سبب نگذاشتم که او را لمس نمایی. پس الآن زوجهٔ این مرد را رد کن، زیرا که او نبی است، و برای تو دعا خواهد کرد تا زنده بمانی.» — پیدا ۲۰:۱-۷.
۵ اَبیمَلِک پرستندهٔ خدایان کاذب بود و قطعاً یَهُوَه می‌توانست با او به تندی برخورد کند. اما یَهُوَه می‌دانست که او در آن خصوص صادقانه عمل کرده است. یَهُوَه خدا با در نظر داشتن این امر با بزرگواری به اَبیمَلِک پادشاه نشان داد که چگونه طلب بخشش کند و ‹زنده بماند.› آیا چنین خدایی شایستهٔ پرستش نیست؟
۶. عیسی با رفتارش چگونه نشان داد که پدرش را الگو قرار داده است؟
۶ عیسی پدرش را به بهترین شکل الگو قرار داد او به خصوصیات خوب شاگردانش توجه داشت و آمادهٔ بخشش آنان بود. (مر ۱۰:۳۵-۴۵؛ ۱۴:۶۶-۷۲؛ لو ۲۲:۳۱، ۳۲؛ یو ۱۵:۱۵) رفتار عیسی هماهنگ با گفته‌اش در یوحنّا ۳:۱۷ بود که گفت: «زیرا خدا پسر خود را در جهان نفرستاد تا بر جهان داوری کند، بلکه تا به وسیلهٔ او جهان نجات یابد.» آری، محبت و علاقهٔ یَهُوَه و عیسی به ما عمیق و همیشگی است. آنان خواهان زندگی ابدی برای ما هستند و این امر خود گواه این محبت و علاقه است. (ایو ۱۴:۱۵) به دلیل همین محبت است که یَهُوَه دل ما را می‌آزماید. این محبت نشان می‌دهد که چگونه یَهُوَه به ما می‌نگرد و چگونه با ما برخورد می‌کند. — ۱یوحنّا ۴:۸، ۱۹ خوانده شود.
یَهُوَه با دیدهٔ محبت ما را نظاره می‌کند
۷. انگیزهٔ یَهُوَه از نظاره کردن ما چیست؟
۷ چقدر اشتباه خواهد بود که فکر کنیم یَهُوَه به مانند پلیسی در آسمان ما را تحت نظر دارد تا در حال ارتکاب به گناه غافلگیرمان کند. شیطان است که با بدبینی همواره دنبال فرصتی است که ما را متهم کند. (مکا ۱۲:۱۰) او حتی در مواردی که هیچ انگیزهٔ بدی در میان نباشد انگیزهٔ بد به ما نسبت می‌دهد. (ایو ۱:۹-۱۱؛ ۲:۴، ۵) مزمورنویس در بارهٔ یَهُوَه خدا می‌نویسد: ‹ای یاه، اگر گناهان را به نظر آوری، کیست ای یَهُوَه که به حضور تو بایستد؟› (مز ۱۳۰:۳) جواب این سؤال واضح است، قطعاً هیچ کس. (جا ۷:۲۰) مانند پدر یا مادری مهربان که به فرزند عزیزشان توجه دارند تا او را از هر گونه آسیبی حفظ کنند، یَهُوَه نیز با دلی رحیم و دیدهٔ محبت ما را نظاره می‌کند. او ما را از ناکاملی‌ها و ضعف‌هایمان آگاه می‌سازد تا بتوانیم خود را از هر گونه آسیبی حفظ کنیم. — مز ۱۰۳:۱۰-۱۴؛ مت ۲۶:۴۱.
۸. یَهُوَه خادمینش را چگونه راهنمایی و تعلیم می‌دهد؟
۸ یَهُوَه محبتش را در راهنمایی‌ها و تعالیمی که از طریق کلامش و خوراک روحانی که «غلام امین و دانا» فراهم می‌آورد به ما نشان می‌دهد. (مت ۲۴:۴۵؛ عبر ۱۲:۵، ۶) همچنین از طریق جماعت مسیحی و پیران جماعت نیز به ما یاری می‌رساند. در کنار آن، یَهُوَه همواره ما را نظاره می‌کند که چگونه به تعالیم پدرانهٔ او پاسخ می‌دهیم تا بیشتر به ما کمک کند. در مزمور ۳۲:۸ آمده است: «تو را حکمت خواهم آموخت و به راهی که باید رفت ارشاد خواهم نمود و تو را به چشم خود که بر تو است نصیحت خواهم فرمود.» بسیار اهمیت دارد که همواره به یَهُوَه گوش فرا دهیم. او را به عنوان معلّم و پدر مهربانمان بشناسیم و خود را در مقابلش متواضع سازیم. — متّیٰ ۱۸:۴ خوانده شود.
۹. از چه خصایصی باید دوری کنیم و چرا؟
۹ از سوی دیگر، نباید هیچگاه کم‌ایمانی، غرور یا «فریب گناه» ما را سخت‌دل سازد. (عبر ۳:۱۳؛ یعقو ۴:۶) پرورش افکار و امیال مضر اغلب سبب بروز چنین خصایصی است. چنین خصایصی می‌تواند شخص را تا جایی بکشد که نصایح بجای کلام خدا را رد کند. حتی بدتر از آن ممکن است چنان در رفتار و اَعمال ناپسند خود غرق شود که خود را دشمن خدا سازد. براستی چه وضعیت اسفباری. (امث ۱:۲۲-۳۱) در اینجا به بررسی شرح حال قائن، فرزند نخست آدم و حوّا می‌پردازیم.
یَهُوَه همه چیز را می‌بیند و هماهنگ با آن عمل می‌کند
۱۰. یَهُوَه چرا قربانی قائن را رد کرد و قائن چگونه عمل کرد؟
۱۰ هنگامی که قائن و هابیل برای یَهُوَه قربانی گذراندند او نه تنها به هدیهٔ آنان توجه داشت بلکه انگیزهٔ آنان را از تقدیم قربانی نیز در نظر داشت. خدا به دلیل ایمان هابیل هدیهٔ او را مقبول داشت، اما به دلیل کم‌ایمانی قائن هدیه او را نپذیرفت. (پیدا ۴:۴، ۵؛ عبر ۱۱:۴) قائن بجای این که از این موقعیت درس گیرد و رفتار خود را تغییر دهد نسبت به برادر خود خشمناک شد. — پیدا ۴:۶.
۱۱. دل فریبندهٔ قائن چگونه آشکار گشت، ما چه می‌آموزیم؟
۱۱ یَهُوَه با دیدن رفتار نادرست قائن به او گفت که اگر درست عمل می‌کرد از او نیز راضی می‌بود. متأسفانه قائن این پند آفریدگار را جدی نشمرد و برادر خود را به قتل رساند. در پاسخ گستاخانه‌ای که قائن به یَهُوَه داد انگیزهٔ نادرست او آشکار شد. یَهُوَه از او پرسید: «برادرت هابیل کجاست؟» قائن با تندی پاسخ داد: «نمی‌دانم، مگر پاسبان برادرم هستم؟» (پیدا ۴:۷-۹) براستی که دل می‌تواند چنان فریبنده باشد که شخص را به بی‌اعتنایی به گفتهٔ خدا بکشاند. (ار ۱۷:۹) بیایید از چنین گزارشاتی درس گیریم و به سرعت افکار و امیال نادرست را از خود دور سازیم. (یعقوب ۱:۱۴، ۱۵ خوانده شود.) باشد که هنگام شنیدن پند و نصحیت از کلام خدا، از آن قدردان باشیم و آن را نشانه‌ای از محبت و لطف یَهُوَه شماریم.
هیچ گناهی از چشم او مخفی نیست
۱۲. یَهُوَه در مقابل گناه چگونه عمل می‌کند؟
۱۲ برخی شاید فکر کنند می‌توانند از نتایج گناهی که از چشمان دیگران دور است بگریزند. (مز ۱۹:۱۲) نباید فراموش کرد که هیچ گناهی از چشم یَهُوَه مخفی نیست «بلکه همه چیز در چشمان او که کار ما با وی است، برهنه و منکشف می‌باشد.» (عبر ۴:۱۳) یَهُوَه داوری است که نیات قلبی ما را می‌آزماید و اگر عملی خطا انجام دهیم آن را بر طبق عدالت کامل خود پاسخ می‌گوید. او ‹خدای رحیم و رئوف و دیرخشم و کثیراحسان و وفاست› اما در مقابل آنانی که نسبت به گناه خود ندامت نشان نمی‌دهند «گناه را هرگز بی‌سزا نخواهد گذاشت.» یَهُوَه گناه آنانی که ‹عمداً گناه› می‌کنند و با فریبکاری و حیله‌گری رفتار می‌نمایند بی‌سزا نخواهد گذاشت. (خرو ۳۴:۶، ۷؛ عبر ۱۰:۲۶) این حقیقت را می‌توان در برخورد یَهُوَه با عَخان، حنانیا و سِفیرَه مشاهده کرد.
۱۳. افکار نادرست عَخان چگونه به رفتار نادرست او منجر گردید؟
۱۳ عَخان قانون خدا را نادیده گرفت و غنایم جنگی شهر اَریحا را در چادر خود مخفی کرد. به احتمال زیاد خانواده‌اش نیز با او همدست شدند. هنگامی که گناهش برملا شد او به جدی بودن آن پی برد و گفت: ‹به یهُوَه خدای اسرائیل گناه کردم.› (یوش ۷:۲۰) عَخان نیز مانند قائن انگیزهٔ بد به دل خود راه داده بود. عَخان طمّاع بود و همین باعث شد که فریبکارانه عمل کند. از آنجایی که غنایم شهر اَریحا متعلّق به یَهُوَه خدا بود عَخان در واقع از خدا دزدی کرده بود. این عمل عَخان به قیمت جان او و خانواده‌اش تمام شد. — یوش ۷:۲۵.
۱۴، ۱۵. چرا خدا حنانیا و سِفیرَه را محکوم کرد، و ما چه درسی می‌گیریم؟
۱۴ حنانیا و همسر او سِفیرَه از اعضای جماعت مسیحیان اورشلیم در قرن اوّل بودند. بعد از پَنْطیکاست ۳۳ م. برای کمک به نوایمانان که از مناطق دوردست به اورشلیم آمده بودند اعاناتی جمع‌آوری می‌شد. حنانیا نیز زمین خود را فروخت و بخشی از مبلغ زمین را اعانه داد، اما چنین وانمود کرد که تمام مبلغ را اهدا کرده است. همسرش نیز از این موضوع آگاه بود. بدون شک این دو می‌خواستند مورد احترام و توجه خاص جماعت قرار گیرند. یَهُوَه با معجزه‌ای عمل ریاکارانهٔ آنان را بر پِطْرُس رسول برملا ساخت. پِطْرُس نیز حنانیا را با خطای بزرگش روبرو نمود. همان دم حنانیا بر زمین افتاد و مرد. کمی بعد همسرش سِفیرَه نیز جان داد. — اعما ۵:۱-۱۱.
۱۵ حنانیا و سِفیرَه در دام ضعفی زودگذر نیفتادند. آن‌ها با دروغ و حیله می‌خواستند رسولان را فریب دهند. از آن بدتر آنان ‹روح‌القدس را فریب دادند و به خدا دروغ گفتند.› برخورد یَهُوَه با آنان به روشنی نشان می‌دهد که او در صورت لزوم آماده است جماعت را از هر گونه ریاکاری محفوظ دارد. براستی که «افتادن به دست‌های خدای زنده چیزی هولناک است.» — عبر ۱۰:۳۱.
در هر زمان به یَهُوَه وفادار بمانید
۱۶. الف) چگونه شیطان تلاش می‌کند که خادمان خدا را از او دور سازد؟ ب) در منطقهٔ شما شیطان برای این منظور از چه دام‌هایی استفاده می‌کند؟
۱۶ شیطان تمام تلاش خود را می‌کند که دل ما را فاسد سازد تا با عملی یهُوَه را از خود ناخوشنود سازیم. (مکا ۱۲:۱۲، ۱۷) بازتاب مقاصد شرورانهٔ شیطان به وضوح در دنیا دیده می‌شود؛ برای مثال، زیرپا گذاشتن اصول اخلاقی و رواج خشونت. امروزه دسترسی به تصاویر مبتذل از طریق کامپیوتر و دیگر وسایل الکترونیکی بسیار آسان است. اما ما باید مراقب باشیم که هیچ گاه در دام‌های شیطان گرفتار نشویم. باید با عزمی استوار همچون داود بگوییم: «در طریق کامل به خردمندی رفتار خواهم نمود. . . . در خانهٔ خود با دل سلیم [دل پاک] سالک خواهم شد.» — مز ۱۰۱:۲.
۱۷. الف) چرا یَهُوَه عاقبت گناهان مخفی را آشکار می‌کند؟ ب) باید به چه کاری مصمم باشیم؟
۱۷ امروزه یَهُوَه مانند گذشته به طریقی معجزه‌آسا ریاکاری افراد و گناه بزرگ آنان را آشکار نمی‌کند. اما، همهٔ گناهان را می‌بیند و به روش و در وقت مناسب پرده از آن برمی‌دارد. پولُس می‌گوید: «گناهان بعضی‌ها اکنون آشکار است و آن‌ها را به سوی کیفر می‌کشاند اما گناهان دیگران بعدها معلوم خواهد شد.» (۱تیمو ۵:۲۴، انجیل شریف) انگیزهٔ اصلی یَهُوَه از آشکار ساختن اَعمال نادرست محبت است. او جماعت مسیحی را دوست دارد و نمی‌خواهد که به گناه آلوده شود. به علاوه یَهُوَه همواره توبهٔ خالصانهٔ آنانی را که گناهی مرتکب شده‌اند می‌پذیرد. (امث ۲۸:۱۳) پس ما نیز باید مصمم باشیم که با تمام دل به یَهُوَه وفادار بمانیم و از هر آنچه تأثیری سوء بر ما دارد پرهیز کنیم.
دل خود را محفوظ نگاه دارید
۱۸. داود پادشاه از پسرش خواست که چه شناختی نسبت به خدا داشته باشد؟
۱۸ داود به پسرش سلیمان گفت: ‹خدای پدر خود را بشناس و او را به دل کامل و به ارادت تمام عبادت نما زیرا یَهُوَه همهٔ دل‌ها را تفتیش می‌نماید و هر تصوّر فکرها را ادراک می‌کند.› (۱توا ۲۸:۹) داود به سلیمان گفت که تنها اعتقاد داشتن به خدا کافی نیست و از او خواست که عمق توجه و محبت یَهُوَه به خادمانش را درک کند. آیا شما هم چنین شناختی از یَهُوَه دارید؟
۱۹، ۲۰. مطابق مزمور ۱۹:۷-۱۱ داود چگونه به یَهُوَه نزدیک شد، و ما چگونه می‌توانیم مانند داود عمل کنیم؟
۱۹ یَهُوَه می‌داند انسان‌هایی که نگرشی درست دارند به او جذب خواهند شد و شناخت خصوصیات زیبایش آنان را به او نزدیک خواهد ساخت. از این رو، یَهُوَه از ما می‌خواهد که او را بشناسیم و با خصوصیات فوق‌العاده‌اش آشنا شویم. چگونه می‌توانیم به چنین هدفی برسیم؟ با مطالعهٔ کلام خدا و دریافت برکات او در زندگی‌مان. — امث ۱۰:۲۲؛ یو ۱۴:۹.
۲۰ آیا شما نیز هر روز کلام خدا را مطالعه می‌کنید و برای به کار بستن آن از خدا کمک می‌طلبید؟ آیا می‌دانید زندگی‌ای که هماهنگ با اصول کتاب مقدّس باشد چقدر ارزشمند است؟ (مزمور ۱۹:۷-۱۱ خوانده شود.) اگر چنین است، ایمان شما به خدا و محبت شما به او همچنان فزونی خواهد یافت. و یَهُوَه نیز به شما از هر زمانی نزدیک‌تر می‌شود چنان که گویی دست در دست شما گام بر می‌دارد. (اشع ۴۲:۶؛ یعقو ۴:۸) آری، همچنان که شما در راه تنگ زندگی قدم برمی‌دارید یَهُوَه به شما برکت می‌دهد و شما را به خود نزدیک نگاه می‌دارد. و به این ترتیب محبتش را به شما ثابت می‌کند. — مز ۹۱:۱، ۲؛ مت ۷:۱۳، ۱۴.
پاسخ شما چیست؟
• چرا یَهُوَه ما را می‌آزماید؟
• چه چیز سبب شده است که برخی دشمن خدا گردند؟
• چگونه می‌توانیم نشان دهیم که یَهُوَه را همواره در نظر داریم؟
• چگونه می‌توانیم دل خود را محفوظ داریم؟
[تصویر در صفحهٔ ۹]
یَهُوَه چگونه مانند پدر یا مادری مهربان به ما می‌نگرد؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۰]
از شرح حال حنانیا چه درسی می‌گیریم؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۱]
چگونه می‌توانیم با دلی کامل یَهُوَه را خدمت کنیم؟