موضوع اصلی این شماره
آیا بشر زمین را بهکلّی به نابودی خواهد کشید؟
«یک طبقه میروند و طبقهٔ دیگر میآیند و زمین تا به ابد پایدار میماند.»—سلیمان پادشاه، ۱۱۰۰ سال قبل از میلاد.a
این نگارندهٔ کتاب مقدّس عمر کوتاه انسان را با پایندگی زمین مقایسه کرده، تضاد آشکار آن را نمایان میسازد. آری، هزاران سال است که نسلی میرود و نسلی میآید، اما زمین برای بقای حیات به طرز فوقالعادهای پایدار مانده و خود را ترمیم کرده است.
برخی صاحبنظران سالهای پس از جنگ جهانی دوم را «سالهای پرشتاب» نامیدهاند. در این دوران هر شخص در طول عمر خود شاهد پیشرفتی عظیم در حوزهٔ حمل و نقل، ارتباطات و دیگر تکنولوژیها بوده است. این پیشرفت تکنولوژی تغییری بیسابقه در اقتصاد جهانی به وجود آورده است. بسیارند کسانی که از سطح رفاهی برخوردارند که پیش از آن غیرممکن تصوّر میشد. در این دوران جمعیت جهان نیز تقریباً سه برابر افزایش یافت.
البته واضح است که این تغییرات هزینهٔ گزافی برای زمین داشته است. گفته میشود که فعالیتهای بشر در حال مختل کردن چرخههای زمین است. بعضی دانشمندان معتقدند که از لحاظ زمینشناسی ما به عصری قدم گذاشتهایم که بشر تأثیری محسوس و فاحش بر سیّارهٔ زمین میگذارد.
کتاب مقدّس زمانی را پیشگویی کرده است که انسان ‹زمین را به نابودی میکشاند.› (مکاشفه ۱۱:۱۸) برخی بر این باورند که این شاید همین زمانی را توصیف میکند که ما در آن به سر میبریم. این تخریب تا چه زمانی ادامه خواهد یافت؟ آیا به حدّی خواهد رسید که زمین دیگر قابل ترمیم نباشد؟ به راستی آیا بشر زمین را بهکلّی به نابودی خواهد کشید؟
آیا زمین به حدّی تخریب خواهد شد که قابل ترمیم نباشد؟
آیا خرابی زمین به نقطهای خواهد رسید که دیگر نجات آن غیرممکن باشد؟ بعضی دانشمندان بر این گمانند که پیشبینی تأثیر این تغییرات، کار آسانی نیست. به همین دلیل، نگران آنند که اکنون به نقطهای نزدیک میشویم که بهناگاه و به نحوی غیرمنتظره تغییراتی در شرایط آب و هوایی ایجاد شود و این تغییرات تأثیری فاجعهبار بر زمین داشته باشد.
برای مثال، لایهٔ یخ ناحیهٔ غربی قطب جنوب را در نظر بگیریم. برخی معتقدند که با ادامه یافتن گرمایش زمین، ذوب این لایه به مرحلهای خواهد رسید که قابل بازگشت نخواهد بود. ما میدانیم که سفیدی یخ نور خورشید را انعکاس میدهد. اما با ذوب شدن و کوچک شدن لایهٔ یخ، آب اقیانوس که نور کمتری را منعکس میکند، از زیر لایهٔ یخ نمایان میشود و تیرهتر بودن این آبها گرمای نور خورشید را بیشتر جذب میکند و این خود باعث میشود که لایهٔ یخ سریعتر ذوب شود. اگر این روند همچنان ادامه یابد، فاجعهبار خواهد بود. پیامد ذوب این لایهٔ یخ، بالا آمدن سطح اقیانوسهاست و اثرات فاجعهآمیز آن دامنگیر صدها میلیون نفر خواهد شد.
بشر روزبهروز به محیط زیست مقروضتر میشود!
برای روبرو شدن با این وضعیت اضطراری برنامههای مختلفی ارائه شده است. یکی از برنامههای درازمدت، «توسعهٔ معقول» نام گرفته است که مفهوم آن برنامهای متناسب با محدودیتهای زیستمحیطی زمین برای توسعهٔ اقتصادی و اجتماعی است. نتیجه چه بوده است؟
این وضعیت را میتوان به بحران اقتصادی اخیر تشبیه کرد. همان طور که این بحران جهانی به دلیل غیرقابل پرداخت شدن بدهیهای سنگین آن رخ داد، برای بشر نیز امروزه پرداخت بدهیهایش به محیط زیست روزبهروز دشوارتر میشود. آری، سرعت بهرهگیری انسان از منابع زمین، بیش از سرعت بازگشت طبیعی این منابع به زمین است. آیا میتوان چارهای جست؟ یک متخصص بومشناسی، صادقانه اذعان میکند: «باید گفت، ما به هیچ وجه نمیدانیم چگونه به نحوی صحیح از این سیّاره مراقبت کنیم.» آری، کتاب مقدّس درست میگوید که ‹آدمی قادر بر هدایت قدمهای خویش نمیباشد.›— اِرْمیا ۱۰:۲۳.
از سوی دیگر، کتاب مقدّس به ما اطمینان میدهد که آفریدگارمان خدا اجازه نخواهد داد که بشر زمین را از لحاظ زیستمحیطی به اصطلاح به خاک سیاه بنشاند. در مزمور ۱۱۵:۱۶ آمده است: ‹خداوند زمین را به انسان بخشید.› (ترجمهٔ تفسیری) آری، زمین هدیهای از جانب پروردگارمان است. (یعقوب ۱:۱۷) آیا میتوان تصوّر کرد که این هدیهٔ الٰهی همچون کالایی با تاریخ مصرف، موقتی باشد؟ به هیچ وجه! برای اثبات این امر ببینیم زمین چگونه طراحی شده است.
مقصود از آفرینش زمین چه بود؟
کتاب مقدّس با جزئیات نشان میدهد که چگونه خدا زمین را خلق کرد. در کتاب مقدّس آمده است که در ابتدا، ‹زمین تهی و بایر بود.› اما جالب آن که در همان جا همچنین سخن از آبها به میان آمده است؛ مادهای که بدون آن وجود حیات بر روی زمین غیرممکن میبود. (پیدایش ۱:۲) سپس خدا گفت: «روشنایی بشود.» (پیدایش ۱:۳) ظاهراً در آن زمان بود که نور خورشید از جو زمین عبور کرد و برای نخستین بار بر سطح زمین تابید. پس از آن، کتاب مقدّس به چگونگی شکلگیری زمین و دریا میپردازد. (پیدایش ۱:۹، ۱۰) سپس اشاره میکند: «زمین نباتات را رویانید، علفی که موافق جنس خود تخم آورد و درخت میوهدار.» (پیدایش ۱:۱۲) بدین گونه فرایندهایی همچون فتوسنتز و چرخههایی که برای وجود حیات ضروری است، به وجود آمد. مقصود از همهٔ اینها چه بود؟
اِشَعْیا، یکی از انبیای زمان باستان در مورد خدا چنین گفت: ‹خدا زمین را سرشت و ساخت و آن را استوار نمود و آن را عبث نیافرید، بلکه به جهت سکونت مصوّر نمود.› (اِشَعْیا ۴۵:۱۸) مطابق این آیه مقصود خدا از آفرینش زمین این بود که انسانها تا به ابد بر روی آن زندگی کنند.
متأسفانه انسان با استفادهٔ نابجای خود از این هدیهٔ زیبای الٰهی، آن را به مرز نابودی رسانده است. با این حال، جای خوشحالی است که مقصود خدا تغییر نکرده است. یکی از نگارندگان کتاب مقدّس نوشت: «خدا انسان نیست که دروغ بگوید. و از بنیآدم نیست که به ارادهٔ خود تغییر بدهد. آیا او سخنی گفته باشد و نکند؟» (اعداد ۲۳:۱۹) در واقع، خدا اجازه نمیدهد که انسان زمین را کاملاً به نابودی بکشد، زیرا او بهزودی ‹کسانی را که زمین را به نابودی میکشند، نابود میگرداند.›—مکاشفه ۱۱:۱۸.
زمین خانهٔ ابدی ما
عیسی در یکی از موعظههای معروف خود گفت: «خوشا به حال نرمخویان، زیرا آنان زمین را به میراث خواهند برد.» (مَتّی ۵:۵) عیسی در همان موعظه همچنین اشاره نمود که چگونه زمین از نابودی نجات خواهد یافت. او به پیروان خود آموخت که چنین دعا کنند: «پادشاهی تو بیاید. ارادهٔ تو، چنانکه در آسمان انجام میشود، بر زمین نیز به انجام رسد.» آری، پادشاهی خدا، یعنی حکومت الٰهی مقصود خدا را در خصوص زمین جامهٔ عمل خواهد پوشاند.—مَتّی ۶:۱۰.
خدا در مورد تغییرات چشمگیری که آن حکومت الٰهی به وجود خواهد آورد، چنین اعلام نمود: «اینک همه چیز را نو میسازم.» (مکاشفه ۲۱:۵) آیا این بدین مفهوم است که خدا زمینی دیگر را جایگزین این زمین خواهد کرد؟ خیر، زیرا خودِ زمین عامل مشکلات آن نیست. عامل اصلی بحرانی که زمین را تهدید میکند، کسانی هستند که ‹آن را به نابودی میکشند؛› منجمله انواع حکومتهایی که بشر برقرار کرده است. خدا این عامل را از میان برخواهد داشت و با «آسمانی جدید و زمینی جدید» جایگزین خواهد ساخت، یعنی با حکومتی آسمانی که بر مردم روی زمین حکمرانی خواهد کرد.—مکاشفه ۲۱:۱.
انسان با بهرهگیری از منابع طبیعی زمین به اصطلاح بدهی عظیمی بالا آورده است. اما خدا این بدهی را پرداخت خواهد کرد. مزمورنویس در توصیف آنچه خدا انجام خواهد داد، در مزمور الهامی خود چنین نوشت: «تو زمین را سیراب میسازی و آن را حاصلخیز میگردانی.» آری، خدا با معتدل ساختن آب و هوای زمین، محصولات فراوان و فراتر از همه برکات بیکران خود زمین را به بهشتی واقعی مبدّل خواهد ساخت.—مزمور ۶۵:۹-۱۳، ترجمهٔ تفسیری.
پیارلا، منشی مهاتما گاندی، رهبر فقید هند به نقل از او چنین اظهار داشت: «محصولی که زمین به بار میآورد، کفایت نیاز بشر را میکند، اما کفایت طمع او را نمیکند.» پادشاهی خدا با دگرگون ساختن نیّت دل انسانها، در واقع به ریشهٔ مشکلات زمین خواهد پرداخت. اِشَعْیای نبی پیشگویی کرد که تحت حکومت الٰهی انسانها «ضرر و فسادی نخواهند کرد؛» نه به زمین و نه به یکدیگر. (اِشَعْیا ۱۱:۹) در واقع، امروزه میلیونها نفر، از هر فرهنگ و قوم و طبقهای در مورد معیارهای والای خدا آموزش میبینند. آنان آموزش میبینند که خدا و همنوع خود را دوست بدارند، از نعمتهای خدا سپاسگزار باشند، از محیط زیست مراقبت کنند، منابع طبیعی را حفظ نمایند و زندگیای هماهنگ با مقصود آفریدگار را در پیش گیرند. آری، آنان برای زندگی بر روی زمینی بهشتی آماده میشوند.— جامعه ۱۲:۱۳؛ مَتّی ۲۲:۳۷-۳۹؛ کولُسیان ۳:۱۵.
گزارش آفرینش در کتاب پیدایش با این سخنان پایان مییابد: «خدا هر چه ساخته بود، دید و همانا بسیار نیکو بود.» (پیدایش ۱:۳۱) شکی نیست که خدا اجازه نخواهد داد که کرهٔ زمین، این جواهر عالم خلقت به نابودی کشیده شود. جای امیدواری است که بدانیم آیندهٔ زمین در دست آفریدگار مهربانمان یَهُوَه خداست. او وعده داده است: «صالحان وارث زمین خواهند بود و در آن تا به ابد سکونت خواهند نمود.» (مزمور ۳۷:۲۹) امید است شما نیز در میان آن صالحانی باشید که زمین را خانهٔ ابدی خود خواهند خواند.
a نقلی از کتاب جامعه باب ۱ آیهٔ ۴ در کتاب مقدّس.
b به زبان فارسی ترجمه نشده است.