ارادهٔ آزاد هدیه‌ای باارزش از خدا

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ در خصوص ارادهٔ آزاد چه اختلاف نظرهایی وجود دارد؟‏ ب)‏ کتاب مقدّس در مورد آزادی در انتخاب چه تعلیم می‌دهد،‏ در اینجا چه پرسش‌هایی بررسی می‌شود؟‏

خانمی که با تصمیمی شخصی روبرو بود به دوستش گفت:‏ «به جای این که منو به فکر کردن واداری،‏ فقط به من بگو چه کار کنم.‏ این راحت‌تره.‏» این خانم به جای این که از ارادهٔ آزادش،‏ این هدیهٔ باارزش که آفریدگار به او بخشیده است بهره گیرد،‏ ترجیح می‌داد به او بگویند که چه بکند.‏ شما چطور؟‏ آیا تصمیماتتان را خودتان می‌گیرید یا ترجیح می‌دهید دیگران برای شما تصمیم‌گیری کنند؟‏ نظر شما در مورد ارادهٔ آزاد و آزادی در تصمیم‌گیری چیست؟‏

^۲ در مورد این موضوع برای قرن‌ها بحث و گفتگوهای بسیاری شده است.‏ برخی کاملاً منکر وجود ارادهٔ آزادند و معتقدند که خدا تمامی اعمال ما را از پیش تعیین کرده است.‏ برخی دیگر می‌گویند ارادهٔ آزاد برای ما تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که از آزادی مطلق برخوردار باشیم.‏ واضح است که برای درک درست این مطلب باید به کلام خدا،‏ کتاب مقدّس رجوع کنیم.‏ کلام خدا نشان می‌دهد که ما با ارادهٔ آزاد آفریده شده‌ایم،‏ به این معنی که قادریم و آزادیم که خود استدلال و انتخاب کنیم.‏ ‏(‏یوشَع ۲۴:‏۱۵ خوانده شود.‏)‏ در این مقاله بر مبنای کتاب مقدّس به این پرسش‌ها پاسخ داده می‌شود:‏ چگونه باید از آزادی در تصمیم‌گیری بهره گیریم؟‏ آیا این آزادی محدودیتی نیز دارد؟‏ چرا بهره‌گیری از ارادهٔ آزادمان نشانگر عمق محبتمان به خداست؟‏ چگونه می‌توانیم به تصمیمات دیگران احترام بگذاریم؟‏

از یَهُوَه خدا و عیسی چه می‌آموزیم؟‏

۳.‏ یَهُوَه خدا در به کار بستن آزادی‌اش چه نمونه‌ای گذاشته است؟‏

^۳ تنها یَهُوَه خدا از آزادی مطلق برخوردار است،‏ با این همه شیوه‌ای که او آن را به کار می‌گیرد،‏ الگو و چهارچوبی برای ماست.‏ برای مثال،‏ او قوم اسرائیل را به عنوان گنج خود یا قومی خاص برگزید.‏ (‏تث ۷:‏۶-‏۸‏)‏ این انتخابی بی‌اساس نبود،‏ بلکه بر پایهٔ اصول بود.‏ در واقع یَهُوَه خدا با این کار به وعده‌ای عمل کرد که قرن‌ها پیش به دوستش ابراهیم داده بود.‏ (‏پیدا ۲۲:‏۱۵-‏۱۸‏)‏ افزون بر این،‏ یَهُوَه همواره آزادی خود را در چهارچوب محبت و عدالت به کار می‌گیرد.‏ این امر در شیوه‌ای که برای تأدیب اسرائیلیان در پیش گرفته بود،‏ آشکار است.‏ آنان بارها پرستش پاک را ترک کردند،‏ اما زمانی که خالصانه توبه می‌کردند،‏ یَهُوَه خدا به انتخاب خود و با میل و رغبت یا به اصطلاح به گفتهٔ کتاب مقدّس «به رایگان» به آنان محبت و ترحّم نشان می‌داد.‏ او گفت:‏ «من ارتداد ایشان را شفا خواهم داد؛‏ و ایشان را به‌رایگان دوست خواهم داشت.‏» (‏هو ۱۴:‏۴‏)‏ آری،‏ یَهُوَه از آزادی‌اش برای استفادهٔ دیگران بهره می‌گیرد.‏ به‌راستی چه نمونهٔ فوق‌العاده‌ای!‏

۴،‏ ۵.‏ الف)‏ اولین مخلوقی که از ارادهٔ آزاد برخوردار شد چه کسی بود،‏ و چگونه آن را به کار گرفت؟‏ ب)‏ هر یک از ما باید به پاسخ چه پرسشی بیندیشیم؟‏

^۴ یَهُوَه در آفرینش مخلوقات هوشمندش از روی محبت به آنان ارادهٔ آزاد بخشید.‏ اولین کسی که از این برکت برخوردار شد،‏ پسر ارشدش یعنی اولین مخلوق او بود،‏ او که «صورت خدای نادیدنی» است.‏ (‏کول ۱:‏۱۵‏)‏ حتی پیش از این که عیسی بر زمین آید وفادار ماندن به یَهُوَه خدا را برگزید و نخواست که به شیطان و دیگر سرکشان بپیوندد.‏ بعدها زمانی که بر زمین آمد،‏ همچنان راه وفاداری را برگزید و وسوسه‌های شیطان،‏ دشمن اصلی یَهُوَه خدا را رد کرد.‏ (‏مت ۴:‏۱۰‏)‏ عیسی شب پیش از مرگش از صمیم دل دعا کرد و بار دیگر تأکید کرد که خواست او انجام خواست یَهُوَه خداست.‏ او گفت:‏ «ای پدر،‏ اگر خواست توست،‏ این جام را از من دور کن.‏ اما خواست تو انجام شود،‏ نه خواست من.‏» (‏لو ۲۲:‏۴۲‏)‏ باشد که ما نیز عیسی را سرمشق قرار دهیم و از ارادهٔ آزادمان در جهت جلال یَهُوَه خدا و انجام خواست او بهره گیریم.‏ آیا چنین کاری برای ما ممکن است؟‏

^۵ آری،‏ ما می‌توانیم عیسی را سرمشق قرار دهیم چرا که ما نیز به صورت و شبیه خدا آفریده شده‌ایم.‏ (‏پیدا ۱:‏۲۶‏)‏ البته ما محدودیم و واضح است که همچون یَهُوَه خدا از آزادی مطلق برخوردار نیستیم.‏ در کلام خدا آمده است که آزادی ما محدود است و ما باید چهارچوبی که یَهُوَه خدا برایمان تعیین کرده است،‏ در نظر داشته باشیم.‏ برای مثال در کتاب مقدّس آمده است که زنان باید مطیع شوهران خود باشند و فرزندان مطیع والدینشان.‏ (‏افس ۵:‏۲۲؛‏ ۶:‏۱‏)‏ این محدودیت‌ها چه تأثیری بر بهره‌گیری ما از ارادهٔ آزادمان دارد؟‏ زندگی ابدی ما به پاسخمان به این پرسش بستگی دارد.‏

استفاده و سوءاستفاده از ارادهٔ آزاد

۶.‏ تشبیهی بیاورید که نشان دهد چرا برخورداری از آزادی در چهارچوبی خاص بجاست.‏

^۶ آیا آزادی محدود را می‌توان آزادی واقعی خواند؟‏ البته.‏ چرا می‌توان چنین گفت؟‏ آزادی در چهارچوبی مشخص یا محدود برای انسان‌ها حافظ آنان است.‏ برای مثال،‏ شاید تصمیم بگیرید به شهری دور سفر کنید.‏ آیا برای سفر شاهراهی را انتخاب می‌کردید که قوانین رانندگی در آن رعایت نمی‌شود و هر کس آزاد است با هر سرعتی و در هر جهت جاده براند؟‏ آیا در چنین شاهراهی احساس امنیت می‌کردید؟‏ مسلّماً خیر.‏ در واقع برای این که همه بتوانند از برکت آزادی واقعی بهره برند،‏ چهارچوب‌ها ضروری است.‏ حال نمونه‌هایی از کتاب مقدّس را بررسی می‌کنیم که نشان می‌دهد به کار بستن آزادی‌مان در چهارچوب معیارهای یَهُوَه خدا عاقلانه است.‏

۷.‏ الف)‏ نعمت ارادهٔ آزاد چگونه آدم را از دیگر موجودات در باغ عدن متمایز کرد؟‏ ب)‏ نمونه‌ای بیاورید که آدم ارادهٔ آزادش را به شایستگی به کار بست.‏

^۷ یَهُوَه خدا پس از این که آدم،‏ اولین انسان را آفرید همان هدیه و نعمتی را که به موجودات هوشمند در آسمان داده بود به او نیز بخشید،‏ نعمت ارادهٔ آزاد.‏ این نعمت الٰهی آدم را از حیوانات که مطابق غریزه زندگی می‌کردند،‏ متمایز می‌ساخت.‏ آدم می‌توانست از این آزادی خود به صورتی شایسته بهره گیرد.‏ برای مثال حیوانات پیش از انسان آفریده شدند و یَهُوَه خدا لذّت نام‌گذاری آن مخلوقاتش را به اولین پسر زمینی‌اش سپرد.‏ خدا همهٔ حیوانات را «نزد آدم آورد تا ببیند آدم چه نامی بر آن‌ها خواهد نهاد.‏» آدم هر حیوان را نظاره کرد و نامی مناسب برای هر یک برگزید.‏ یَهُوَه خدا به انتخاب آدم احترام گذاشت و آن را تغییر نداد بلکه «هر آنچه آدم هر جاندار را خواند،‏ همان نامش شد.‏»—‏پیدا ۲:‏۱۹‏.‏

۸.‏ آدم چگونه از ارادهٔ آزادش سوءاستفاده کرد و نتیجهٔ آن چه بود؟‏

^۸ یَهُوَه خدا مسئولیتی به آدم سپرد،‏ یَهُوَه به او گفت:‏ «بارور و کثیر شوید و زمین را پر سازید و بر آن تسلّط یابید.‏ بر ماهیان دریا و بر پرندگان آسمان و بر هر جانداری که بر زمین حرکت می‌کند،‏ فرمان برانید.‏» (‏پیدا ۱:‏۲۸‏)‏ مسئولیت آدم پرورش و حفاظت از بهشت زمینی بود،‏ اما آدم به وسعت آزادی‌ای که جهت انجام این فرمان به او بخشیده شده بود،‏ قانع نبود.‏ او از درخت ممنوعه خورد و از چهارچوبی که یَهُوَه خدا برای او قرار داده بود پا فراتر گذاشت.‏ نتیجهٔ این سوءاستفادهٔ ناشایست از آزادی،‏ هزاران سال درد و مصیبت برای نوادگان آدم بود.‏ (‏روم ۵:‏۱۲‏)‏ آگاهی از عواقب تصمیم آدم،‏ باید ما را بر آن دارد که در به‌کارگیری از آزادی‌مان در چهارچوبی که یَهُوَه خدا برای ما تعیین کرده است،‏ احساس مسئولیت بیشتری بکنیم.‏

۹.‏ یَهُوَه خدا چه انتخابی به قوم اسرائیل داد،‏ و واکنش قوم چه بود؟‏

^۹ نوادگان آدم و حوّا ناکاملی و مرگ را از آنان به میراث بردند.‏ با این همه،‏ حق استفاده از ارادهٔ آزاد برایشان محفوظ ماند.‏ این امر در رفتار خدا با اسرائیلیان آشکار است.‏ یَهُوَه خدا از طریق موسی،‏ آن قوم را در انتخاب این افتخار که قوم خاص او باشند،‏ آزاد گذاشت.‏ (‏خرو ۱۹:‏۳-‏۶‏)‏ واکنش آنان چه بود؟‏ آنان آزادانه شرایطی را که لازم بود قومی با نام خدا باشند،‏ پذیرفتند و همهٔ قوم یکصدا پاسخ دادند:‏ «هر آنچه خداوند فرموده است،‏ خواهیم کرد.‏» (‏خرو ۱۹:‏۸‏)‏ متأسفانه،‏ قوم بعدها از آزادی خود سوءاستفاده کرد و عهد خود را زیر پا گذاشت.‏ باشد که ما درس عبرت گیریم و با نزدیک ماندن به یَهُوَه خدا و به گوش گرفتن معیارهای عادلانهٔ او همیشه قدر و ارزش ارادهٔ آزادمان را بدانیم.‏—‏۱قر ۱۰:‏۱۱‏.‏

۱۰.‏ چه نمونه‌هایی ثابت می‌کند که انسان‌های ناکامل می‌توانند ارادهٔ آزاد خود را در جهت جلال خدا به کار بندند؟‏ (‏تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.‏)‏

^۱۰ در عبرانیان باب ۱۱‏،‏ نام ۱۶ خادم خدا ذکر شده است که ارادهٔ آزادشان را در چهارچوب معیارهای یَهُوَه خدا به کار بستند و برکات فراوان و امید قطعی و زیبایی برای آینده نصیب خود ساختند.‏ برای مثال،‏ نوح،‏ ایمان فوق‌العاده‌ای نشان داد و با ساختن کشتی برای حفظ خانواده‌اش و نسل‌های بعدی راه اطاعت از فرامین یَهُوَه خدا را برگزید.‏ (‏عبر ۱۱:‏۷‏)‏ ابراهیم و سارا با میل خود راهنمایی‌های یَهُوَه خدا را برای رسیدن به سرزمین موعود به گوش گرفتند.‏ پس از آغاز این سفر طولانی نیز «فرصت بازگشت» به شهر پررونق اور را داشتند.‏ اما با ایمان چشم به آینده و تحقق وعده‌های یَهُوَه خدا دوخته بودند.‏ آری،‏ آنان «در پی مکانی بهتر» بودند.‏ (‏عبر ۱۱:‏۸،‏ ۱۳،‏ ۱۵،‏ ۱۶‏)‏ موسی نیز به جای چشم دوختن به گنج‌های مصر و «به جای لذّتِ زودگذرِ گناه،‏ برگزید که همراه قوم خدا مورد آزار قرار گیرد.‏» (‏عبر ۱۱:‏۲۴-‏۲۶‏)‏ باشد که ایمان این خادمان خدا را سرمشق قرار داده،‏ نعمت پرارزش ارادهٔ آزاد را ارج نهیم و در جهت خواست خدا آن را به کار گیریم.‏

۱۱.‏ الف)‏ یکی از بزرگ‌ترین برکات ارادهٔ آزاد چیست؟‏ ب)‏ چه امری شما را برمی‌انگیزد که از ارادهٔ آزادتان به‌درستی بهره گیرید؟‏

^۱۱ هر چند که شاید آسان‌تر به نظر رسد که دیگران برای ما تصمیم‌گیری کنند،‏ اما با این کار خود را از یکی از زیباترین برکات ارادهٔ آزاد محروم می‌کنیم.‏ این برکت در تَثنیه ۳۰:‏۱۹،‏ ۲۰ به صراحت بیان شده است.‏ ‏(‏خوانده شود.‏)‏ در آیهٔ ۱۹ انتخابی که قوم اسرائیل با آن روبرو بودند،‏ آمده است.‏ آیه۲۰ٔ گویای این امر است که یَهُوَه خدا این فرصت باارزش را به آنان بخشید تا آنچه در دل داشتند،‏ ابراز کنند.‏ ما نیز می‌توانیم پرستش یَهُوَه خدا را برگزینیم‏.‏ انگیزه‌ای بالاتر از این نیست که نعمت خداداد ارادهٔ آزادمان را برای ابراز عشق و محبتمان به او و جلال او به کار گیریم.‏

از ارادهٔ آزاد خود سوءاستفاده نکنید

۱۲.‏ در به کار گرفتن ارادهٔ آزادمان چه امری را باید در نظر بگیریم؟‏

^۱۲ فرض کنید به دوستی هدیه‌ای باارزش می‌دهید.‏ چقدر ناراحت‌کننده است اگر بفهمید آن را دور انداخته یا از این هم بدتر،‏ برای آسیب رساندن به کسی از آن استفاده کرده است.‏ یَهُوَه ارادهٔ آزاد،‏ این هدیهٔ باارزش را به ما بخشیده است،‏ حال تصوّرش را بکنید از این که بسیاری با ناسپاسی از این آزادی خود جهت آزار دیگران استفاده می‌کنند،‏ یَهُوَه چه احساسی دارد.‏ به‌راستی،‏ درست همان گونه که کتاب مقدّس پیشگویی کرده بود در «روزهای آخر» مردم «ناسپاس» خواهند بود.‏ (‏۲تیمو ۳:‏۱،‏ ۲‏)‏ باشد که ما هیچ‌گاه از این هدیهٔ پرارزش یَهُوَه سوءاستفاده نکنیم یا آن را بدیهی نشماریم.‏ چگونه می‌توانیم چنین کنیم؟‏

۱۳.‏ ممکن است در زندگی در چه جوانبی از ارادهٔ آزادمان سوءاستفاده کنیم؟‏

^۱۳ تمامی ما در خصوص انتخاب معاشران،‏ تفریحات و شیوهٔ لباس پوشیدن و آرایشمان آزادیم.‏ با این همه،‏ اگر بردهٔ تمایلات نَفْسانی‌مان شویم و شیوهٔ ناشایست و آیین و مدهای دنیای امروز را بپذیریم،‏ این آزادی را «بهانه‌ای برای بدکاری» ساخته‌ایم.‏ ‏(‏۱پِطرُس ۲:‏۱۶ خوانده شود.‏)‏ به جای این که «این آزادی را فرصتی برای پیروی از امیال نَفْسانی» قرار دهیم،‏ ما مصمم هستیم که همهٔ تصمیماتمان «برای جلال خدا» باشد.‏—‏غلا ۵:‏۱۳؛‏ ۱قر ۱۰:‏۳۱‏.‏

۱۴.‏ توکل به یَهُوَه خدا چه ارتباطی با ارادهٔ آزاد ما دارد؟‏

^۱۴ راه دیگر برای استفادهٔ بجا از ارادهٔ آزادمان این است که به یَهُوَه خدا توکل کنیم و بگذاریم او در چهارچوب محافظی که خود تعیین کرده است،‏ راهنمای ما باشد.‏ او تنها کسی است که ما را ‹به آنچه به سودمان است تعلیم می‌دهد،‏ و در طریقی که باید برویم هدایت می‌کند.‏› (‏اشع ۴۸:‏۱۷‏)‏ ما باید با تواضع این حقیقت در کلام خدا را بپذیریم که «راه انسان از آنِ او نیست،‏ و آدمی که راه می‌رود،‏ قادر به هدایت قدمهای خویش نمی‌باشد.‏» (‏ار ۱۰:‏۲۳‏)‏ باشد که هیچ‌گاه همچون آدم و اسرائیلیان سرکش در این دام نیفتیم که به عقل خود تکیه کنیم،‏ بلکه همیشه ‹با تمامِ دلِ خود بر خداوند توکل کنیم.‏›—‏امث ۳:‏۵‏.‏

به آزادی دیگران در تصمیم‌گیری حرمت نهیم

۱۵.‏ اصلی که در غَلاطیان ۶:‏۵ آمده است چه درسی به ما می‌دهد؟‏

^۱۵ از دیگر جوانب چهارچوب آزادی‌ای که یَهُوَه خدا به ما بخشیده است،‏ احترام گذاشتن به حق انتخاب دیگران است.‏ همهٔ ما از ارادهٔ آزاد برخورداریم از این رو ممکن است ما مسیحیان تصمیمات متفاوتی اتخاذ کنیم.‏ این موضوع حتی در مورد رفتار و پرستشمان نیز صدق می‌کند.‏ اصلی را که در غَلاطیان ۶:‏۵ آمده است،‏ در نظر گیرید.‏ ‏(‏خوانده شود.‏)‏ اگر مد نظر داشته باشیم که هر کس مسئول تصمیمات خود است و «بار خود را حمل خواهد کرد» به حق دیگران در به‌کارگیری ارادهٔ آزادشان احترام می‌گذاریم.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ چگونه حق انتخاب در جماعت قُرِنتُس موضوع بحث شده بود؟‏ ب)‏ چگونه پولُس موضوع را حل کرد،‏ و این امر چه درسی در مورد حق انتخاب به ما می‌دهد؟‏

^۱۶ به نمونه‌ای در کتاب مقدّس توجه کنید که نشان می‌دهد باید به تصمیمات برادرانمان در خصوص موضوعاتی که به وجدان هر مسیحی مربوط می‌شود،‏ احترام بگذاریم.‏ در قُرِنتُس در مورد خوردن گوشت‌هایی که ممکن بود برای بت‌ها قربانی شده باشد و پس از آن در بازار فروخته می‌شد،‏ میان مسیحیان اختلافاتی بوجود آمده بود.‏ برخی این گونه استدلال می‌کردند:‏ «ما می‌دانیم که بت هیچ است» پس خوردن آن گوشت‌ها نیز مانعی ندارد.‏ اما برای برخی دیگر که قبلاً این بت‌ها را پرستش می‌کردند خوردن آن گوشت عملی حاکی از پرستش آن‌ها بود.‏ (‏۱قر ۸:‏۴،‏ ۷‏)‏ این موضوعی حساس بود،‏ موضوعی که می‌توانست عامل تفرقه و گروه‌بندی در جماعت شود.‏ پولُس چگونه جماعت قُرِنتُس را یاری کرد که دید یَهُوَه خدا را به آن موضوع درک کنند؟‏

^۱۷ ابتدا پولُس به هر دو طرف یادآور شد که خوردن یا نخوردن چیزی آنان را به خدا نزدیک‌تر نمی‌کند.‏ (‏۱قر ۸:‏۸‏)‏ سپس به آنان هشدار دارد که ‹این حق آنان در انتخاب به نحوی سبب لغزش ضعیفان نشود.‏› (‏۱قر ۸:‏۹‏)‏ پس از آن به آنانی که وجدان حساس‌تری داشتند،‏ فرمان داد که در مورد آنان که از آن گوشت می‌خورند،‏ داوری و قضاوت نکنند.‏ (‏۱قر ۱۰:‏۲۵،‏ ۲۹،‏ ۳۰‏)‏ پس لازم بود در مورد این موضوع مهم که به پرستش مربوط می‌شد،‏ هر مسیحی به وجدان خود رجوع کرده،‏ تصمیم‌گیری کند.‏ حال بجاست از خود بپرسیم که آیا ما نباید به حق انتخاب و تصمیم‌گیری برادرانمان در امور کم‌اهمیت‌تر احترام بگذاریم؟‏—‏۱قر ۱۰:‏۳۲،‏ ۳۳‏.‏

۱۸.‏ چگونه می‌توانید نشان دهید که برای نعمت ارادهٔ آزاد ارزش قائلید؟‏

^۱۸ یَهُوَه خدا به ما نعمت ارادهٔ آزاد و آزادی حقیقی بخشیده است.‏ (‏۲قر ۳:‏۱۷‏)‏ ما برای این نعمت الٰهی ارزش فراوان قائلیم،‏ چرا که به ما قدرت تصمیم‌گیری می‌دهد و می‌توانیم از طریق آن عمق محبتمان را به یَهُوَه خدا نشان دهیم.‏ باشد که با به کار بستن این هدیهٔ پرارزش در جهت جلال یَهُوَه خدا و احترام گذاشتن به حق انتخاب دیگران،‏ قدردانی‌مان را از آن نشان دهیم.‏