مقالهٔ مطالعهای ۴۴
سرود ۱۳۸ موی سفید، تاجی پرجلال
حفظ شادی در دوران سالمندی
‹آنها در پیری پرنشاط خواهند بود.›—مزمور ۹۲:۱۴.
هدف از مقاله
بررسی این که چرا سالمندان باید شادیشان را حفظ کنند و چطور میتوانند این کار را انجام دهند.
۱-۲. یَهُوَه چه دیدی نسبت به خادمان سالمندش دارد؟ (مزمور ۹۲:۱۲-۱۴؛ تصویر ملاحظه شود.)
مردم در سراسر دنیا واکنشهای مختلفی به پیر شدن نشان میدهند. آیا روزی که اولین تار موی سفیدتان را دیدید، به یاد دارید؟ شاید میخواستید آن را بِکَنید تا کسی آن را نبیند. اما میدانستید که با کندن آن، نمیتوانید جلوی بیشتر شدن موهای سفید را بگیرید. طبیعی است که کنار آمدن با پیری برای بعضیها سخت است.
۲ اما پدر آسمانیمان دید متفاوتی به خادمان سالمندش دارد. (امث ۱۶:۳۱) او آنها را به درختان پرنشاط تشبیه میکند. (مزمور ۹۲:۱۲-۱۴ خوانده شود.) چرا این تشبیه مناسب است؟ درختان پرشاخ و برگ با گلهای خوشبو، معمولاً دههها عمر کردهاند. برای مثال، درخت گیلاس ژاپنی را در نظر بگیرد. بعضی از زیباترین انواع این درختان شگفتانگیز، بیشتر از هزار سال عمر کردهاند. درست مثل این درختان تنومند، خادمان سالخوردهٔ یَهُوَه در دید او زیبا هستند. یَهُوَه به موهای سفید خادمانش توجه نمیکند، بلکه روی خصوصیات زیبایشان تمرکز میکند. او پایداری و وفاداری آنها را طی سالها میبیند و برایش ارزش قائل است.
سالمندان وفادار درست مثل درختان تنومند و پرنشاط، در دید یَهُوَه زیبا و پربار هستند (بند ۲ ملاحظه شود)
۳. یَهُوَه چطور از سالمندان برای انجام مقصودش استفاده کرده است؟
۳ وقتی سن خادمان یَهُوَه بالا میرود، ارزششان در دید او کم نمیشود.a یَهُوَه اغلب از سالمندان برای انجام مقصودش استفاده کرده است. برای مثال، زمانی که سارا سالخورده بود، یَهُوَه به او گفت که مادر یک قوم بزرگ میشود و مسیح از نسل او خواهد آمد. (پیدا ۱۷:۱۵-۱۹) زمانی که موسی پیر بود، یَهُوَه از او خواست که قوم اسرائیل را از مصر بیرون ببرد. (خرو ۷:۶، ۷) یوحنای رسول هم وقتی مسن بود، تحت الهام یَهُوَه پنج کتاب از کتاب مقدّس را نوشت.
۴. مطابق امثال ۱۵:۱۵ چه چیزی به سالمندان کمک میکند تا سختیها را تحمّل کنند؟ (تصویر ملاحظه شود.)
۴ افراد سالخورده به خاطر پیری با چالشهای زیادی روبرو هستند. یک خواهر میگوید: «دست و پنجه نرم کردن با پیری، کار هر کسی نیست.» اما شاد بودنb میتواند به افراد مسن کمک کند تا در سختیها پایدار بمانند. (امثال ۱۵:۱۵ خوانده شود.) در این مقاله بررسی میکنیم که اشخاص سالخورده چطور میتوانند شاد بمانند و دیگران چطور میتوانند به آنها کمک کنند. اما اول میبینیم که چرا حفظ شادی در سالخوردگی میتواند یک چالش باشد.
روحیهٔ شاد میتواند به سالمندان کمک کند تا با سختیهای دوران پیری کنار بیایند (بند ۴ ملاحظه شود)
تأثیر سالخوردگی بر شادیتان
۵. چرا ممکن است بعضی از سالمندان دلسرد شوند؟
۵ چه چیزی ممکن است شما سالمندان را دلسرد کند؟ شاید دیگر نمیتوانید کارهایی بکنید که قبلاً انجام میدادید و از این بابت ناراحتید. شاید گاهی به فکر روزهایی میافتید که جوان و سرحال بودید. (جا ۷:۱۰) خواهری به اسم روبی میگوید: «برایم آسان نیست که لباس تنم کنم، چون درد دارم و نمیتوانم راحت حرکت کنم. حتی سخت است پاهایم را بلند کنم تا جوراب بپوشم. دستهایم بیحس هستند و آرتروز دارم، پس انجام سادهترین کارها هم برایم سخت است.» هارولد هم که قبلاً در بیتئیل خدمت میکرد، میگوید: «وقتی میبینم که دیگر نمیتوانم مثل قبل کارهایم را انجام دهم، ناراحت میشوم. قبلاً خیلی ورزش میکردم. بیسبال، بازی مورد علاقهام بود. دیگران میگفتند: ‹توپ را به هارولد بده چون همیشه به هدف میزند.› اما الآن فکر میکنم که حتی نمیتوانم توپ را پرت کنم.»
۶. الف) سالمندان ممکن است به چه دلایل دیگری دلسرد شوند؟ ب) سالمندان چطور میتوانند در رابطه با کنار گذاشتن رانندگی تصمیم درستی بگیرند؟ (مقالهٔ «آیا باید رانندگی را کنار بگذارم؟» در این مجلّه ملاحظه شود.)
۶ شاید دلسرد شدهاید، چون احساس میکنید تا حدّی استقلال خود را از دست دادهاید. برای مثال، شاید به پرستار نیاز دارید یا مجبور شدهاید با یکی از فرزندانتان زندگی کنید. ممکن است وضعیت سلامتی یا بیناییتان آنقدر بد شده که دیگر نمیتوانید به تنهایی بیرون بروید یا رانندگی کنید. این شرایط میتواند خیلی ناراحتکننده باشد. اما ارزش ما در دید یَهُوَه و دیگران، به تواناییمان در مراقبت از خود، داشتن زندگی مستقل و رانندگی کردن بستگی ندارد. ما میتوانیم اطمینان داشته باشیم که یَهُوَه احساساتمان را درک میکند. چیزی که برای یَهُوَه مهم و باارزش است، شخصیت باطنی ماست؛ یعنی محبت عمیقی که به او و همایمانانمان داریم.—۱سمو ۱۶:۷.
۷. اگر ناراحتید که شاید پایان این دنیا را نبینید، چه چیزی میتواند به شما کمک کند؟
۷ شاید از این که ممکن است پایان این دنیا را نبینید ناراحت باشید. اگر چنین احساسی دارید چه چیزی به شما کمک میکند؟ به یاد داشته باشید که یَهُوَه صبورانه منتظر روزی است که به این دنیای شریر پایان دهد. (اشع ۳۰:۱۸) صبر یَهُوَه بیدلیل نیست. یَهُوَه به میلیونها نفر فرصت داده که او را بشناسند و به او خدمت کنند. (۲پطر ۳:۹) پس وقتی احساس دلسردی میکنید، به این فکر کنید که در روزهای آخر تعداد زیادی از صبر یَهُوَه فایده خواهند برد؛ این میتواند شامل خویشاوندان خودتان هم باشد.
۸. پیری ممکن است چه تأثیری روی سالمندان بگذارد؟
۸ در هر سنی که باشیم، اگر حالمان خوب نباشد بیشتر احتمال دارد حرفی بزنیم یا کاری کنیم که بعداً پشیمان شویم. (جا ۷:۷؛ یعقو ۳:۲) برای مثال، ایّوب که مردی باایمان بود، وقتی رنج میکشید «از روی بیفکری» حرف میزد. (ایو ۶:۱-۳) سالمندان هم شاید به دلیل بیماری یا داروهایی که مصرف میکنند، حرفی بزنند یا کاری بکنند که با شخصیت واقعیشان هماهنگ نیست. البته هیچ کدام از ما نمیخواهیم سن یا سلامتیمان را بهانهای بدانیم تا نامهربان یا طلبکار باشیم. اگر متوجه شویم که به کسی حرف نسنجیدهای زدهایم، باید بلافاصله معذرتخواهی کنیم.—مت ۵:۲۳، ۲۴.
راههای حفظ شادی
چطور میتوانید با وجود سختیهای دوران پیری شاد بمانید؟ (بندهای ۹-۱۳ ملاحظه شود)
۹. چرا باید کمک دیگران را بپذیرید؟ (تصاویر ملاحظه شود.)
۹ کمک دیگران را بپذیرید. (غلا ۶:۲) ممکن است این کار در ابتدا سخت باشد. خواهری به اسم گرِتِل میگوید: «گاهی اوقات پذیرفتن کمک دیگران برایم سخت است، چون احساس میکنم مزاحم آنها میشوم. طول کشید تا طرز فکرم را تغییر دهم و با فروتنی قبول کنم که به کمک دیگران نیاز دارم.» با پذیرفتن کمک دیگران، به آنها این فرصت را میدهید تا شادی حاصل از کمک کردن را تجربه کنند. (اعما ۲۰:۳۵) مطمئناً خودتان هم از محبت و توجه دیگران، تشویق و دلگرم میشوید.
(بند ۹ ملاحظه شود)
۱۰. چرا باید قدردانیتان را ابراز کنید؟ (تصویر ملاحظه شود.)
۱۰ قدردانیتان را ابراز کنید. (کول ۳:۱۵؛ ۱تسا ۵:۱۸) وقتی دیگران برای ما کاری میکنند، احساس قدردانی در ما به وجود میآید؛ اما شاید فراموش کنیم آن را ابراز کنیم. در صورتی که با یک لبخند و تشکر ساده میتوانیم نشان دهیم که بابت زحماتشان قدردانیم. خواهری به اسم لیا که در بیتئیل از برادران و خواهران سالمند مراقبت میکند، میگوید: «یکی از خواهران سالمند برایم یادداشتهای کوچکی مینویسد و از من تشکر میکند. آن یادداشتها بلند و مفصل نیستند، اما خیلی دلنشین و محبتآمیزند. وقتی میبینم که او بابت کمکهایم قدردان است، خیلی خوشحال میشوم.»
(بند ۱۰ ملاحظه شود)
۱۱. چطور میتوانید به دیگران کمک کنید؟ (تصویر ملاحظه شود.)
۱۱ سعی کنید به دیگران کمک کنید. اگر وقت و انرژیتان را برای کمک به دیگران بگذارید، کمتر روی مشکلات خودتان تمرکز میکنید. یک ضربالمثل آفریقایی، افراد سالمند را به کتابخانهای پر از کتابهای آموزنده تشبیه میکند. اما اگر کتابها فقط روی قفسه باشند، چیزی به دیگران یاد نمیدهند. پس پیشقدم شوید و دانش و تجربهتان را با جوانها در میان بگذارید. به این شکل مثل یک کتابخانه، گنجینهٔ دانش خود را در اختیار آنها میگذارید. از جوانها سؤالاتی بپرسید و به حرفهایشان گوش دهید. به آنها بگویید که چرا زندگی طبق معیارهای یَهُوَه همیشه بهترین کار است و باعث شادی واقعی میشود. بدون شک وقتی جوانها را تشویق میکنید و به آنها قوّتقلب میدهید، خودتان هم شاد میشوید.—مز ۷۱:۱۸.
(بند ۱۱ ملاحظه شود)
۱۲. یَهُوَه در اِشَعْیا ۴۶:۴ چه وعدهای به سالمندان داده است؟ (تصویر ملاحظه شود.)
۱۲ از یَهُوَه بخواهید به شما نیرو دهد. ممکن است شما از لحاظ فیزیکی یا عاطفی خسته شوید، اما یَهُوَه «هیچ وقت خسته یا درمانده نمیشود.» (اشع ۴۰:۲۸) یَهُوَه چطور از قدرت بیپایانش استفاده میکند؟ او به خادمان سالمندش نیرو میدهد. (اشع ۴۰:۲۹-۳۱) یَهُوَه وعده داده است که به آنها کمک کند. (اِشَعْیا ۴۶:۴ خوانده شود.) او همیشه مطابق وعدههایش عمل میکند. (یوش ۲۳:۱۴؛ اشع ۵۵:۱۰، ۱۱) وقتی دعا میکنید و محبت و حمایت یَهُوَه را احساس میکنید، بدون شک شاد میشوید.
(بند ۱۲ ملاحظه شود)
۱۳. مطابق دوم قُرِنتیان ۴:۱۶-۱۸ باید چه چیزی را به یاد داشته باشیم؟ (تصویر ملاحظه شود.)
۱۳ فراموش نکنید که دوران سالمندی، موقتی است. وقتی میدانید که یک شرایط سخت روزی به پایان میرسد، تحمّل آن راحتتر میشود. کتاب مقدّس اطمینان میدهد که پیری و بیماری موقتی است. (ایو ۳۳:۲۵؛ اشع ۳۳:۲۴) در واقع بهترین روزهای زندگی پیش رویتان است نه پشت سرتان! فکر کردن به این موضوع باعث شادی شما میشود. (۲قُرِنتیان ۴:۱۶-۱۸ خوانده شود.) در ادامه میبینیم که دیگران چطور میتوانند به سالمندان کمک کنند.
(بند ۱۳ ملاحظه شود)
کمکهای برادران و خواهران
۱۴. چرا مهم است که به سالمندان سر بزنیم و با آنها در تماس باشیم؟
۱۴ مرتب به سالمندان سر بزنید و با آنها تماس بگیرید. (عبر ۱۳:۱۶) برادران و خواهران سالمند شاید احساس تنهایی کنند. برادری به اسم کَمیل که خانهنشین است، میگوید: «از صبح تا شب باید در خانه بمانم و گاهی احساس میکنم در قفس هستم. شرایطم خیلی خستهکننده است و مرا عصبی و کلافه میکند.» با سر زدن به سالمندان به آنها اطمینان میدهیم که برایشان ارزش قائلیم و دوستشان داریم. احتمالاً برای همهٔ ما پیش آمده که قصد داشتیم به یکی از سالمندان جماعت زنگ بزنیم یا به دیدنش برویم، اما این کار را نکردیم. همهٔ ما زندگی پرمشغلهای داریم، اما چه چیزی کمکمان میکند که به ‹چیزهای مهمتر› مثل سر زدن به سالمندان اولویت دهیم؟ (فیلیپ ۱:۱۰) ما میتوانیم در تقویم یادداشتهایی برای یادآوری بنویسیم که به افراد مسن در جماعتمان پیام بفرستیم یا با آنها تماس بگیریم. همچنین میتوانیم از قبل، زمان مشخصی برای دیدن آنها تعیین کنیم.
۱۵. جوانان و سالمندان چه کارهایی میتوانند با هم انجام دهند؟
۱۵ اگر جوان هستید، شاید ندانید که با سالمندان در مورد چه موضوعاتی صحبت کنید یا ندانید که آنها به چه کارهایی علاقه دارند. سعی کنید بیش از حد فکرتان را درگیر این موضوع نکنید، فقط یک دوست خوب برایشان باشید. (امث ۱۷:۱۷) قبل یا بعد از جلسات با سالمندان صحبت کنید. مثلاً از آنها بپرسید که آیهٔ مورد علاقهشان چیست یا بخواهید که خاطرهٔ جالبی از بچگیشان برایتان تعریف کنند. با آنها برنامهٔ تلویزیونی شاهدان یَهُوَه را تماشا کنید. شاید بتوانید در انجام بعضی از کارها به آنها کمک کنید. برای مثال، میتوانید دستگاههای الکترونیکیشان را بهروز کنید یا نشریات جدید را برای آنها دانلود کنید. خواهری سالمند به اسم کارول میگوید: «کارهایی را که خودتان از انجام آن لذّت میبرید، همراه سالمندان انجام دهید. با این که پیر شدهام، هنوز میخواهم از زندگیام لذّت ببرم. برای مثال دوست دارم خرید کنم، به رستوران بروم و در طبیعت باشم.» خواهری به اسم مایرا میگوید: «یکی از دوستانم ۹۰ سال دارد. او ۵۷ سال از من بزرگتر است. اما چون با هم فیلم نگاه میکنیم و میخندیم، بیشتر اوقات تفاوت سنیمان را حس نمیکنم. ما طی سختیها و مشکلات هم با یکدیگر مشورت میکنیم.»
۱۶. چرا خوب است که سالمندان را هنگام مراجعه به دکتر همراهی کنیم؟
۱۶ سالمندان را هنگام مراجعه به دکتر همراهی کنید. علاوه بر رساندن آنها به مراکز درمانی، مطمئن شوید که کادر درمانی رفتار خوبی با آنها دارند و به نیازهایشان رسیدگی میکنند. (اشع ۱:۱۷) شما میتوانید برای کمک به سالمندان از صحبتهای دکتر یادداشتبرداری کنید. خواهر مسنی به اسم روت میگوید: «معمولاً وقتی تنها پیش دکتر میروم، حرفهایم را جدی نمیگیرند. بعضی وقتها به من میگویند: ‹این مشکل، روحی روانی است و فقط در ذهنت است.› اما وقتی کسی همراه من میآید، نحوهٔ برخورد دکتر کاملاً فرق میکند. از برادران و خواهرانی که وقت میگذارند و همراه من میآیند واقعاً قدردانم.»
۱۷. چطور میتوانیم همراه سالمندان موعظه کنیم؟
۱۷ با سالمندان موعظه کنید. بعضی از سالمندان تواناییاش را ندارند به موعظهٔ خانهبهخانه بروند. شاید بتوانید خواهر مسنی را برای موعظه با چرخدستی دعوت کنید و یک صندلی ببرید که او کنار چرخدستی بنشیند. یا شاید بتوانید برادر سالخوردهای را به یکی از مطالعههایتان دعوت کنید و حتی مطالعه را در خانهٔ آن برادر انجام دهید. پیران جماعت میتوانند جلسات موعظه را در خانهٔ برادران و خواهران سالمند برگزار کنند تا شرکت در آن برایشان راحتتر باشد. هر کاری که ما برای محبت کردن و احترام گذاشتن به سالمندان انجام میدهیم، یَهُوَه را خوشحال میکند.—امث ۳:۲۷؛ روم ۱۲:۱۰.
۱۸. در مقالهٔ بعدی چه موضوعی بررسی میشود؟
۱۸ در این مقاله دیدیم که یَهُوَه چقدر سالمندان را دوست دارد و برایشان ارزش قائل است. این عزیزان برای برادران و خواهران جماعت هم باارزشند. هر چند که پیری مشکلات خودش را دارد، شما سالمندان میتوانید با کمک یَهُوَه شادیتان را حفظ کنید. (مز ۳۷:۲۵) دانستن این موضوع دلگرمکننده است که بهترین روزهای زندگی پیش رویتان است، نه پشت سرتان! عدهای باید از اعضای سالمند خانواده، فرزند یا دوستی بیمار مراقبت کنند. در این صورت چطور میتوانند شادیشان را حفظ کنند؟ این موضوع در مقالهٔ بعدی بررسی میشود.
سرود ۳۰ یَهُوَه، یاور و دوستم
a ویدیوی ای سالمندان، نقش خطیری دارید در وبسایت jw.org یا اَپ ®JW Library ملاحظه شود.