راهکارهایی برای خانواده
چگونه می‌توانید به فرزندتان یاد دهید که با شکست روبرو شود؟
فرزند شما دیر یا زود، به نوعی با شکست و ناکامی روبرو می‌شود. چگونه می‌توانید به او کمک کنید که با این شرایط کنار بیاید؟
آنچه باید بدانید
شکست بخشی از یادگیری است. کتاب مقدّس می‌گوید: «همهٔ ما بسیار خطا می‌کنیم.» (یعقوب ۳:۲، پاورقی) کودکان نیز خطا می‌کنند. با این حال، شکست و ناکامی می‌تواند تأثیر مثبتی نیز داشته باشد، زیرا به کودکان کمک می‌کند که بر شرایط سخت غلبه کنند. آنان لزوماً با این توانایی متولّد نمی‌شوند و باید آن را بیاموزند. خانمی به نام لورا می‌گوید: «من و همسرم متوجه شدیم که بهتره بذاریم فرزندمون با شکست روبرو بشه تا این که وانمود کنیم چیزی نشده. این طوری او یاد میگیره وقتی چیزی طبق خواستش پیش نرفت، از تلاش دست نکشه.»
کودکان معمولاً به‌سختی با شکست کنار می‌آیند. یک دلیل عمدهٔ آن این است که والدینشان به آنان یاد نداده‌اند که برای خطاهایشان جوابگو باشند. برای مثال، زمانی که کودک در امتحانات نمره‌ای بد می‌گیرد، بعضی از والدین معلّم را مقصر می‌دانند یا اگر با دوستش اختلاف پیدا کند، دوستش را مقصر می‌دانند.
بنابراین، اگر والدین دائماً کودک را از پیامدهای اشتباهاتش محفوظ نگه دارند، او نمی‌تواند بیاموزد که برای آن جوابگو باشد.
آنچه می‌توانید انجام دهید
به فرزند خود بیاموزید که با پیامد اعمال خود روبرو شود.
در کتاب مقدّس آمده است: «انسان هر چه بکارد، همان را درو خواهد کرد.»—غَلاطیان ۶:۷.
هر عملی، پیامدی دارد. هر خسارتی هزینه‌ای دارد و هر خطایی نتیجه‌ای دارد. فرزندان باید اصل علّت و معلول را به یاد داشته باشند و تا حدّی جوابگوی عمل خطای خود باشند. بنابراین از انداختن تقصیر به گردن دیگران و توجیه خطایشان پرهیز کنید. در عوض، با در نظر گرفتن سن کودک، بگذارید با پیامد عمل خود روبرو شود تا بتواند به وضوح ببیند عمل خطایش چه نتیجه‌ای داشته است.
به کودک خود در یافتن راه‌حل کمک کنید.
در کتاب مقدّس آمده است: «اگر مرد پارسا هفت بار نیز بیفتد، باز بر خواهد خاست.»—امثال ۲۴:۱۶.
شکست می‌تواند دردناک باشد اما دنیا که به آخر نرسیده است. به جای این که مسئلهٔ پیش‌آمده را یک بی‌عدالتی بدانیم، به فرزند خود کمک کنیم تا به دنبال یک راه‌حل باشد. برای مثال، اگر پسرتان در امتحانی قبول نشده است، به او کمک کنید که به دنبال راه‌حلی باشد تا بهتر درس بخواند و دفعهٔ بعد قبول شود. (امثال ۲۰:۴) اگر دخترتان با دوستش دعوای لفظی کرده است، به او کمک کنید تا بدون در نظر داشتن مقصر، بتواند پیشقدم شود و مشکل را حل کند.—رومیان ۱۲:۱۸؛ ۲تیموتائوس ۲:۲۴.
فروتنی را به فرزندتان آموزش دهید.
اصل کتاب مقدّس: «خود را برتر از آنچه باید مپندارید.»—رومیان ۱۲:۳.
این که به فرزندتان بگویید که در هر چیزی «بهترین» می‌باشد، به دور از واقعیت است و برای او مفید نیست. بدیهی است که حتی باهوش‌ترین کودکان نیز همیشه در همهٔ درس‌ها بهترین نمره را نخواهند آورد. همچنین کودکانی که در ورزشی استعداد دارند، همیشه برنده نخواهند شد. کودکانی که فروتن هستند و خود را برتر از دیگران نمی‌دانند، بهتر قادر خواهند بود که با شکست‌ها و ناکامی‌ها کنار بیایند.
به گفتهٔ کتاب مقدّس، رویارویی با سختی‌ها می‌تواند قدرت استقامت و پایداری ما را بالا ببرد. (یعقوب ۱:۲-۴) پس هرچند شکست و ناکامی مأیوس‌کننده است، به فرزندتان کمک کنید که در چنین شرایطی استقامت به خرج دهد و بیش از حد مأیوس و ناامید نشود.
پرورش استقامت در کودکان مانند پرورش هر مهارت دیگری نیاز به زمان و تلاش فراوان دارد. با این حال، نتیجهٔ آن در دوران نوجوانی‌شان دیده خواهد شد. در کتاب «بزرگ کردن فرزندان با محبت و اطمینان»a آمده است: «نوجوانانی که یاد گرفته‌اند با مشکلاتشان به‌خوبی کنار بیایند، معمولاً در مواجهه با سختی‌ها تصمیمات عجولانه و خطرناکی نمی‌گیرند. برعکس احتمال این که آنان خودشان را با شرایط جدید و غیرمنتظره تطبیق دهند بسیار بیشتر است.» همچنین توانایی کنار آمدن با مشکلات، در دوران بزرگسالی نیز به آنان کمک خواهد کرد.
توصیه: شما خود نمونه باشید. فراموش نکنید که فرزندتان از نحوه‌ای که شما با مشکلات زندگی کنار می‌آیید، سرمشق خواهد گرفت.
a Letting Go With Love and Confidence