-
صلح و آرامش را در خانهٔ خود حفظ کنیدراز سعادت خانوادگی
-
-
فصل یازده
صلح و آرامش را در خانهٔ خود حفظ کنید
۱. برخی از موضوعاتی که باعث تفرقه در خانوادهها میشود کدامند؟
خوشا بحال آنانی که در خانوادهٔ آنها محبت، همدلی و آرامش وجود دارد. امیدواریم که خانوادهٔ شما در میان آنها باشد. جای تأسف است که خانوادههای بیشماری با این توصیفات تطابق ندارند و به دلایل مختلف در آنها تفرقه وجود دارد. چه عاملی باعث تفرقه در خانواده میشود؟ در این بخش سه عامل را مورد بحث قرار خواهیم داد. اعضای برخی از خانوادهها دارای دین مشابهی نیستند. در برخی دیگر فرزندان ممکن است والدین تنی و مشترک نداشته باشند. در بعضی خانوادههای دیگر، به نظر میرسد که تلاش برای امرار معاش یا میل به کسب مادیات اعضای خانواده را از یکدیگر جدا میکند. با این حال، عواملی که باعث تفرقه دریک خانواده میشوند، ممکن است بر خانوادهٔ دیگر تأثیری نداشته باشد. اختلاف در کجاست؟
۲. بعضی از افراد برای کسب راهنمایی در امور زندگی خانوادگی به چه منابعی مراجعه میکنند، ولی بهترین راهنما کدام است؟
۲ یک عامل، دیدگاه اعضای خانواده است. اگر شما تلاش کنید تا با صداقت به دیدگاه فرد دیگر توجه کنید، به احتمال زیاد برای حفظ وحدت خانوادگی دانایی و بصیرت بیشتری خواهید داشت. عامل دوم منبعی است که برای راهنمایی بدان مراجعه میکنید. بسیاری از مردم به توصیههای همکاران، همسایگان، نویسندگان روزنامه، یا راهنماهای انسانی دیگر عمل میکنند. اما برخی دیگر دریافتهاند که کلام خدا دربارهٔ موقعیت آنان چه میگوید، و سپس آنچه را که فرا گرفتهاند به مورد اجرا میگذارند. انجام این کار چگونه میتواند به افراد خانواده کمک کند تا آرامش را حفظ کنند؟ — ۲تیموتاؤس ۳:۱۶، ۱۷.
اگر شوهر شما عقاید مذهبی متفاوتی داشته باشد
۳. الف) اندرز کتاب مقدس دربارهٔ ازدواج با فردی که اعتقادات مذهبی متفاوت دارد چیست؟ ب) برخی از اصول پایهای که به زن یا شوهر بیایمان مربوط میشوند، کدامند؟
۳ کتاب مقدس جداً به ما توصیه میکند که از ازدواج با کسی که با عقاید مذهبی ما موافق نیست خودداری کنیم. (تثنیه ۷:۳، ۴؛ ۱قرنتیان ۷:۳۹) با این حال، ممکن است که پس از ازدواج با حقیقت کتاب مقدس آشنا شده باشید ولی شوهرتان آن را نپذیرفته باشد. در آنصورت چه باید کرد؟ البته، سوگند ازدواج بر جای خود باقی میماند. (۱قرنتیان ۷:۱۰) کتاب مقدس بر تداوم پیوند زناشویی تأکید دارد و اشخاص متأهل را تشویق میکند که بجای گریز از یکدیگر، اختلافات خود را حل کنند. (افسسیان ۵:۲۸-۳۱؛ تیطس ۲:۴، ۵) اما اگر شوهرتان بشدت با اینکه شما به دین کتاب مقدس عمل کنید مخالفت کرد، چطور؟ او ممکن است تلاش کند که شما را از رفتن به جلسات جماعت باز دارد، یا شاید بگوید که نمیخواهد همسرش خانه به خانه برود و در مورد دین صحبت کند. در این صورت چه خواهید کرد؟
۴. زنی که شوهرش با او همایمان نیست چگونه میتواند از خود همدلی نشان دهد؟
۴ از خود بپرسید، ‹چرا شوهرم اینطور فکر میکند؟› (امثال ۱۶:۲۰، ۲۳) اگر حقیقتاً معنای اعمال شما را درک نکند، ممکن است نگران شما شود. یا شاید به دلیل اینکه شما دیگر در بعضی مراسم که برای افراد فامیل اهمیت دارند، شرکت نمیکنید، از جانب آنها تحت فشار قرار گرفته باشد. یک شوهر اظهار کرد: «تنها توی خانه، احساس میکردم که مرا رها کردهاند.» این مرد احساس میکرد که یک دین، همسرش را از او گرفته است. اما غرور مانع آن بود که اقرار کند تنهاست. شاید لازم باشد به شوهرتان اطمینان دهید که محبت شما به یَهُوَه به معنای آن نیست که حالا دیگر به شوهر خود کمتر از گذشته محبت دارید. حتماً اوقاتی را به او اختصاص دهید.
۵. زنی که شوهرش مذهبی متفاوت دارد باید از چه لحاظ سنجیده عمل کند؟
۵ اما اگر بخواهید با موقعیت به نحوی عاقلانه برخورد کنید باید چیزی بسیار مهمتر را در نظر بگیرید. کلام خدا به زنان چنین توصیه میکند: «شوهران خود را اطاعت نمائید چنانکه در خداوند میشاید.» (کولسیان ۳:۱۸) بدین ترتیب، در مورد بروز روحیهٔ استقلالطلبی هشدار میدهد. به علاوه، این آیه با گفتن اینکه «چنانکه در خداوند میشاید»، نشان میدهد که اطاعت از شوهر باید توأم با اطاعت از خداوند باشد. باید در این مورد تعادل را حفظ کرد.
۶. یک زن مسیحی باید چه اصولی را بخاطر بسپارد؟
۶ برای یک مسیحی شرکت در جلسات جماعت و شهادت به دیگران در مورد دین کتاب مقدس، جوانب پراهمیتی از پرستش حقیقی را تشکیل میدهند که نباید آنها را نادیده گرفت. (رومیان ۱۰:۹، ۱۰، ۱۴؛ عبرانیان ۱۰:۲۴، ۲۵) اما اگر یک انسان صریحاً به شما فرمان دهد که از پیروی یکی از خواستهای خدا خودداری کنید، چه خواهید کرد؟ رسولان عیسی مسیح اعلام کردند: «خدا را میباید بیشتر از انسان اطاعت نمود.» (اعمال ۵:۲۹) نمونهای که آنها بجای گذاشتند در حکم پیشینهای است که در هر موقعیتی در زندگی کارآیی دارد. آیا محبت شما به یَهُوَه شما را وا میدارد که تخصیصی را که حقاً به او تعلق دارد به او عرضه کنید؟ در عین حال، آیا محبتی که به شوهر خود دارید و احترامی که برای او قائلید سبب میشود که این کار را طوری انجام دهید که مورد پذیرش شوهرتان نیز باشد؟ — متی ۴:۱۰؛ ۱یوحنا ۵:۳.
۷. یک زن مسیحی باید مصمم به انجام چه کاری باشد؟
۷ عیسی خاطرنشان کرد که این کار همیشه امکانپذیر نیست. او هشدار داد که اعضای باایمان برخی از خانوادهها به دلیل مخالفتی که با پرستش حقیقی وجود دارد، خود را منزوی احساس میکنند، مانند آنکه شمشیری مابین آنها و دیگر افراد خانواده واقع شده است. (متی ۱۰:۳۴-۳۶) زنی در ژاپن با چنین چیزی روبرو شد. شوهر او در طی ۱۱ سال با او مخالفت میکرد. شوهرش بشدت با او بدرفتاری میکرد و بارها او را بیرون نگاه داشته و در خانه را به روی او قفل کرده بود. اما او استقامت کرد. دوستان او در جماعت مسیحی او را یاری کردند. او همیشه دعا میکرد و از آیهای که در ۱پطرس ۲:۲۰ آمده است دلگرمی بسیار کسب میکرد. این زن مسیحی معتقد بود که اگر استقامت کند، زمانی خواهد رسید که شوهرش نیز با او به خدمت یَهُوَه خواهد پرداخت. و همینطور هم شد.
۸، ۹. یک زن چگونه میتواند از بوجود آوردن موانع بیهوده در راه شوهرش خودداری کند؟
۸ برای تأثیر گذاردن بر طرز فکر همسرتان راههای عملی بسیاری وجود دارد. به عنوان مثال، اگر شوهرتان به دین شما اعتراضی دارد، کاری نکنید که برای شکایات خود در این زمینه دلایل موجهی داشته باشد. خانه را پاکیزه نگاه دارید. به ظاهر خود توجه کنید. از ابراز کلمات محبتآمیز و قدرشناسانه مضایقه نکنید. بجای آنکه از او انتقاد کنید حامی او باشید. به او نشان دهید که او را رئیس خانه میدانید. اگر احساس میکنید که به شما بدی شده است در پی انتقام برنیایید. (۱پطرس ۲:۲۱، ۲۳) ناکاملی بشری را از نظر دور نکنید، و اگر مشاجرهای پیش آمد، با فروتنی برای عذرخواهی پیشقدم شوید. — افسسیان ۴:۲۶.
۹ اجازه ندهید که شرکت در جلسات باعث شود که غذای شوهرتان دیر شود. همچنین میتوانید برای شرکت در خدمت موعظه وقتی را انتخاب کنید که شوهرتان در خانه نباشد. برای زن مسیحی عاقلانهتر است که در صورت مخالفت شوهرش، از موعظه به او خودداری نماید. بلکه از اندرز پطرس رسول پیروی کند: «ای زنان شوهران خود را اطاعت نمائید تا اگر بعضی نیز مطیع کلام نشوند سیرت زنانْ ایشانرا بدون کلام دریابد، چونکه سیرتِ طاهر و خداترس شما را بینند.» (۱پطرس ۳:۱، ۲) زنان مسیحی سعی میکنند تا ثمرات روح خدا را به نحو کاملتری از خود نشان دهند. — غلاطیان ۵:۲۲، ۲۳.
هنگامی که زن شما یک مسیحی فعال نیست
۱۰. یک مرد باایمان که دارای همسری با دین متفاوت است چگونه باید با او رفتار کند؟
۱۰ اما اگر شوهر برخلاف همسر خود یک مسیحی فعال باشد، چطور؟ کتاب مقدس در این موارد راهنمای ماست. این کتاب میگوید: «اگر کسی از برادران زنی بیایمان داشته باشد و آنزن راضی باشد که با وی بماند او را جدا نسازد.» (۱قرنتیان ۷:۱۲) همچنین به شوهران چنین گوشزد میکند: «ای شوهران زوجهای خود را محبّت نمائید.» — کولسیان ۳:۱۹.
۱۱. مردی مسیحی که همسرش همایمان او نباشد، چگونه میتواند در اجرای سروری بر همسرش از خود دانایی و کاردانی نشان دهد؟
۱۱ اگر عقاید مذهبی زن شما با عقاید شما متفاوت باشد، بویژه مراقب باشید که برای او احترام قائل شوید و به احساسات و عواطف او توجه کنید. زن شما، به عنوان یک فرد بالغ حق دارد اعتقادات مذهبی خود را بجا آورد، حتی اگر اینها با اعتقادات شما در تناقض باشند. هنگامی که برای نخستین بار با او دربارهٔ اعتقادات خود سخن میگویید انتظار نداشته باشید که اعتقادات دیرینهٔ خود را کنار گذاشته به ایدهای جدید روی آورد. بجای آنکه با لحنی شدید، آداب و رسوم مذهبی را که او و خانوادهاش سالیان متمادی در دل نگاه داشتهاند، اشتباه بخوانید، صبورانه تلاش کنید که به کمک نوشتههای مقدس برای او استدلال کنید. شاید اگر وقت زیادی را به فعالیتهای مربوط به جماعت اختصاص دهید احساس کند که از او غافل شدهاید. همسر شما ممکن است با کوششهای شما در راه خدمت به یَهُوَه مخالفت کند، اما در واقع فقط میخواهد بگوید: «دلم میخواهد بیشتر با من باشی!» صبور باشید. او به یاری ملاحظه و توجه مهرآمیز شما پس از چندی ممکن است به پرستش حقیقی روی آورد. — کولسیان ۳:۱۲-۱۴؛ ۱پطرس ۳:۸، ۹.
تعلیم و تربیت فرزندان
۱۲. حتی اگر زن و شوهری همایمان نباشند، اصول کتاب مقدس در مورد تربیت فرزندان چگونه باید بکار گرفته شوند؟
۱۲ اگر در خانوادهای اتحاد مذهبی وجود نداشته باشد، گاهی تعلیم مذهبی به فرزندان مشکل ایجاد میکند. چگونه باید اصول کتاب مقدس را در این باره بکار گرفت؟ کتاب مقدس پدر را مسئول اصلی تعلیم فرزندان معین میکند، اما مادر نیز در این باره نقش مهمی ایفا میکند. (امثال ۱:۸؛ با پیدایش ۱۸:۱۹ مقایسه شود؛ تثنیه ۱۱:۱۸، ۱۹.) پدر حتی اگر سروری مسیح را نپذیرد، باز هم رئیس خانواده است.
۱۳، ۱۴. زنی که شوهرش او را از بردن فرزندانشان به جلسات مسیحی یا مطالعه با آنها منع کند، چه میتواند بکند؟
۱۳ برخی از پدران بیایمان مخالفتی با این امر ندارند که مادر خانواده به فرزندان آموزش مذهبی بدهد. برخی دیگر با این کار مخالفند. اگر شوهرتان به شما اجازه ندهد که کودکان را به جلسات جماعت ببرید یا حتی با آنها در خانه به مطالعهٔ کتاب مقدس بپردازید، چه باید بکنید؟ در اینجا باید به چند وظیفهٔ خود توأماً عمل کنید — یعنی وظیفهٔ شما در قبال یَهُوَه خدا، در قبال سروری شوهرتان، و در قبال فرزندان عزیزتان. چگونه میتوانید این وظایف را با یکدیگر تلفیق کنید؟
۱۴ تردیدی نیست که در این باره دعا خواهید کرد. (فیلپیان ۴:۶، ۷؛ ۱یوحنا ۵:۱۴) اما در نهایت این شما هستید که باید در مورد شیوهٔ عمل خود تصمیمگیری کنید. اگر با کاردانی عمل کنید، و برای شوهر خود روشن سازید که نمیخواهید جای او را به عنوان سرپرست خانواده بگیرید، چه بسا عاقبت از شدت مخالفت او کاسته شود. حتی اگر شوهرتان به شما اجازه ندهد که بچهها را با خود به جلسات ببرید و یا یک مطالعهٔ منظم کتاب مقدس با آنها داشته باشید، باز هم میتوانید به آنها آموزش دهید. با صحبتهای روزانه و سرمشق خوب خود، سعی کنید تا حدی محبت یَهُوَه، ایمان به کلام وی، احترام به والدین — منجمله به پدر آنها — علاقه به دیگران، و حس وظیفهشناسی را در دل آنها بنشانید. پدر آنها سرانجام متوجه نتایج خوب آن خواهد شد و شاید قدر کوششهای شما را بداند. — امثال ۲۳:۲۴.
۱۵. پدر باایمان در قبال تعلیم و تربیت کودکانش چه مسئولیتی بر دوش دارد؟
۱۵ اگر شما شوهری باایمان هستید و همسرتان همایمان شما نیست، در آن صورت باید مسئولیت پرورش فرزندان خود را «بتأدیب و نصیحت خداوند» بر دوش بگیرید. (افسسیان ۶:۴) البته مادامیکه به این کار مشغولید باید با همسر خود با مهربانی، محبت، و انصاف عمل کنید.
اگر مذهب شما با مذهب والدینتان یکی نباشد
۱۶، ۱۷. کودکانی که به مذهبی غیر از مذهب والدین خود گرویدهاند، باید کدام اصول کتاب مقدس را بخاطر داشته باشند؟
۱۶ اینکه کودکان صغیر از لحاظ مذهبی دیدگاهی برای خود اتخاذ کنند که با دیدگاه والدینشان متفاوت است، دیگر امری غیرمعمول نیست. آیا شما هم در زمرهٔ آنها هستید؟ اگر چنین است، کتاب مقدس اندرزی برای شما دارد.
۱۷ کلام خدا میگوید: «والدین خود را در خداوند اطاعت نمائید زیرا که این انصاف است. پدر و مادر خود را احترام نما.» (افسسیان ۶:۱، ۲) این به معنی حرمت و احترامی مفید به والدین است. البته با اینکه اطاعت از والدین پراهمیت است، نباید با بیتوجهی به خدای حقیقی همراه باشد. هنگامی که کودک به سنی میرسد که میتواند برای خود تصمیمگیری کند، میزان مسئولیت او در قبال اعمالش نیز فزونی میگیرد. این نه تنها در مورد قوانین دنیوی، بلکه بویژه در مورد قوانین الهی صدق میکند. کتاب مقدس قید میکند: «هر یکی از ما حساب خود را بخدا خواهد داد.» — رومیان ۱۴:۱۲.
۱۸، ۱۹. اگر کودکان مذهبی متفاوت با والدین خود داشته باشند، چطور میتوانند والدین خود را یاری کنند تا اعتقادات آنان را بهتر درک کنند؟
۱۸ اگر اعتقادات شما باعث شوند که در زندگی خود تغییراتی دهید، سعی کنید دیدگاه والدین خود را درک کنید. آنها به احتمال زیاد از اینکه شما در نتیجهٔ آموختن و بکارگیری تعالیم کتاب مقدس احترامگذارتر و مطیعتر شده و در انجام کارهایی که از شما میخواهند کوشش بیشتری بخرج میدهید، خشنود خواهند شد. با این حال، اگر مذهب جدید شما باعث شود که اعتقادات و رسومی را که برای آنها محترم شمرده میشوند کنار بگذارید، ممکن است احساس کنند که شما از قبول میراثی که آنها به شما بخشیدهاند خودداری میکنید. همچنین اگر اعمال شما مورد قبول عموم نباشد یا اگر انجام این اعمال باعث شود که توجه شما از اهدافی که به گمان آنها میتوانند در موفقیت مادی شما مؤثر باشند، منحرف شود، ممکن است، نگران شما باشند. غرور نیز میتواند مانند سدی عمل کند. در حقیقت آنها ممکن است گمان کنند که منظور شما این است که شما حق دارید و آنها در اشتباه هستند.
۱۹ به همین دلیل، سعی کنید هر چه سریعتر ترتیبی دهید که والدینتان با تعدادی از پیران یا شاهدان باتجربهٔ دیگر جماعت محلیتان ملاقات کنند. والدین خود را تشویق کنید تا از تالار ملکوت دیدن کنند تا با گوش خود مطالبی را که مورد بحث قرار میگیرد بشنوند و به چشم خود ببینند که شاهدان یَهُوَه چه نوع افرادی هستند. با گذشت زمان ممکن است خیال والدینتان آسودهتر شود. حتی در مواقعی که والدین جداً مخالفت میکنند، نشریات مربوط به کتاب مقدس را نابود میکنند، و کودکان را از شرکت در جلسات مسیحی منع میکنند، معمولاً باز هم فرصتی پیش میآید تا در محلی دیگر به مطالعه پرداخت، با مسیحیان دیگر صحبت کرد، و به نحوی غیررسمی به دیگران کمک کرد و شهادت داد. همچنین میتوانید به یَهُوَه دعا کنید. برخی از جوانان باید پیش از آنکه به فعالیت بیشتر بپردازند صبر کنند تا به سنی برسند که بتوانند خانواده را ترک کنند. موقعیت در خانه هر طور که باشد، فراموش نکنید که ‹پدر و مادر خود را احترام نمایید.› در حفظ آرامش در خانه سهم خود را ادا کنید. (رومیان ۱۲:۱۷، ۱۸) بالاتر از همه سعی کنید که در مقابل خدا از آرامش برخوردار باشید.
دشواری پدرخوانده یا مادرخوانده بودن
۲۰. اگر کودکان پدرخوانده یا مادرخوانده داشته باشند، چه احساساتی ممکن است در آنها پدید آید؟
۲۰ در بسیاری از خانوادهها دشواری بزرگ، مسائل مذهبی نیست بلکه به روابط خونی در خانواده مربوط میشود. امروزه در بسیاری از خانوادهها فرزندانی از ازدواجهای پیشین یکی از والدین یا هر دوی آنها وجود دارند. در فرزندان چنین خانوادههایی ممکن است حسادت و نفرت یا شاید تعارض علائق پدید آید. در نتیجه ممکن است تلاشهای صادقانهٔ پدرخوانده یا مادرخواندهٔ خود را برای تبدیل شدن به پدر و مادری خوب رد کنند. چه عاملی میتواند در موفقیت یک خانوادهٔ ناتنی مؤثر باشد؟
۲۱. والدین ناتنی با وجود شرایط ویژهٔ حاکم بر خانوادهشان چرا باید برای دریافت کمک به اصول کتاب مقدس مراجعه کنند؟
۲۱ در نظر داشته باشید که با وجود این شرایط ویژه، اصول کتاب مقدس که برای خانوادههای دیگر مفید هستند در اینجا نیز بکار میآیند. نادیده انگاشتن این اصول ممکن است، برای مدتی، ظاهراً مشکلی را تسکین دهد اما به احتمال زیاد در آینده به درد و اندوه منجر خواهد شد. (مزمور ۱۲۷:۱؛ امثال ۲۹:۱۵) حکمت و دانایی را در خود پرورش دهید — حکمتِ بکارگیری اصول خدایی با در نظر داشتن فواید درازمدت آن، و دانایی در درک این موضوع که چرا اعضای خانواده چیزی را میگویند و کاری را انجام میدهند. همچنین به همدلی نیاز است. — امثال ۱۶:۲۱؛ ۲۴:۳؛ ۱پطرس ۳:۸.
۲۲. چرا پذیرش پدر یا مادر ناتنی ممکن است برای کودکان دشوار باشد؟
۲۲ اگر پدرخوانده یا مادرخوانده هستید، شاید بخاطر بیاورید که به عنوان دوست خانواده مورد پذیرش کودکان بودید. اما هنگامی که پدرخوانده یا مادرخواندهٔ آنها شدید رفتار آنها نسبت به شما تغییر کرد. بچهها پدر یا مادر اصلی خود را که حالا دیگر با آنها زندگی نمیکند بخاطر میآورند، و ممکن است با تعارض علائق مواجه شوند، امکان دارد گمان کنند که شما میخواهید مهری را که نسبت به پدر یا مادر غایب خود دارند از میان ببرید. گاهی ممکن است صریحاً به شما یادآوری کنند که پدر یا مادر آنها نیستید. این گفته آزاردهنده است. اما ‹در دل خود بزودی خشمناک مشوید.› (جامعه ۷:۹) هنگام رو در رویی با عواطف کودکان، بصیرت و همدلی لازم است.
۲۳. چگونه میتوان تأدیب و تنبیه را در خانوادهای که در آن فرزندخوانده وجود دارد اِعمال کرد؟
۲۳ این خصوصیات هنگامی که تأدیب و تنبیه انجام میگیرد، بسیار پراهمیت هستند. تأدیب و تنبیه مستمر حیاتی است. (امثال ۶:۲۰؛ ۱۳:۱) و از آنجاییکه کودکان با یکدیگر تفاوت دارند، تأدیب نیز نمیتواند همیشه یکسان باشد. برخی از والدین ناتنی دریافتهاند که حداقل در ابتدا، بهتر است که پدر یا مادر تنی به این جنبهٔ وظیفهٔ والدین رسیدگی کند. با این حال، این امر که هر دو ولی در مورد تأدیب و تنبیه توافق داشته باشند و به آن عمل کنند، و فرزند تنی خود را به فرزندخواندهٔ خود ترجیح ندهند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. (امثال ۲۴:۲۳) اطاعت پراهمیت است، اما نباید ناکاملی را نیز از نظر دور داشت. از خود واکنش افراطی نشان ندهید. با محبت تأدیب و تنبیه کنید. — کولسیان ۳:۲۱.
۲۴. چگونه میتوان از بروز مشکلات جنسی بین افراد خانوادهٔ ناتنی پیشگیری کرد؟
۲۴ گفتگوهای خانوادگی در پیشگیری از مسائل میتوانند بسیار مفید باشند. این گفتگوها به افراد خانواده کمک میکند تا توجه خود را بر موضوعات مهم زندگی معطوف کنند. (با فیلپیان ۱:۹-۱۱ مقایسه شود.) همچنین میتوانند به هر یک از افراد خانواده نشان دهند که چگونه در رسیدن به اهداف خانواده سهمی داشته باشد. به علاوه، گفتگوهای صریح خانوادگی میتواند از بروز مشکلات اخلاقی جلوگیری کند. دختران باید بدانند که در حضور پدرخوانده یا برادرخواندههای خود چگونه لباس بپوشند، و به پسران در مورد رفتار مناسب با مادرخوانده و خواهرخواندههایشان باید توصیههایی شود. — ۱تسالونیکیان ۴:۳-۸.
۲۵. چه خصوصیاتی به حفظ آرامش و صلح در خانوادهٔ ناتنی کمک میکند؟
۲۵ در رو در رویی با دشواریهای ویژهٔ پدرخواندگی یا مادرخواندگی از خود صبر و شکیبایی نشان دهید. پرورش روابط تازه به وقت نیاز دارد. کسب محبت و احترام کودکانی که با شما پیوند خونی ندارند میتواند کار بسیار دشواری باشد. با این حال امکانپذیر است. دلی باتدبیر و دانا همراه با میل شدید برای خشنود کردن یَهُوَه، کلید رسیدن به آرامش در یک خانوادهٔ ناتنی است. (امثال ۱۶:۲۰) چنین خصوصیاتی همچنین میتوانند شما را یاری کنند تا از عهدهٔ مشکلات دیگر برآیید.
آیا عشق به مادیات باعث تفرقه در خانهٔ شماست؟
۲۶. مسائل مالی و طرز تفکر در مورد مادیات چگونه میتوانند در خانواده تفرقه ایجاد کنند؟
۲۶ مسائل مالی و طرز تفکر مربوط به مادیات میتواند از راههای مختلف در خانواده تفرقه بوجود آورد. جای تأسف است که برخی از خانوادهها به دلیل مشاجرات مربوط به پول و میل دستیابی به ثروت — یا لااقل کمی ثروتمندتر شدن، از هم میپاشند. تفرقه و اختلافات میتواند زمانی پدید آید که زن و شوهر هر دو به شغلی مشغولند و رویهٔ «پول من، پول تو» را در پیش میگیرند. حتی اگر مشاجرهای هم پیش نیاید، هنگامی که هر دو نفر آنها بکار مشغولند ممکن است برنامهٔ کاریشان طوری باشد که وقت چندانی برای با هم بودن باقی نماند. گرایشی که در دنیا رو به افزایش است آن است که پدر برای رسیدن به درآمد بیشتری که هیچگاه نمیتواند در محل زندگی خود کسب کند، مدتها دور از خانواده به سر میبرد — ماهها یا حتی سالها. این امر میتواند به مشکلات بسیار جدی بینجامد.
۲۷. برخی از اصولی که میتوانند به خانواده در هنگام بروز فشار مالی کمک کنند، کدامند؟
۲۷ از آنجایی که خانوادهها با فشارها و نیازهای متفاوتی روبرو هستند، نمیتوان قانونی کلی برای مقابله با این موقعیتها ارائه کرد. با این حال اندرزهای کتاب مقدس میتوانند مفید واقع شوند. به عنوان مثال، امثال ۱۳:۱۰ به این امر اشاره میکند که با ‹پذیرفتن پند› گاهی میتوان از کشمکشهای بیهوده جلوگیری کرد. این تنها به معنای آن نیست که نظرات خود را بیان کنیم بلکه مستلزم آن است که به توصیهٔ فرد دیگری رجوع کنیم و دریابیم که او چگونه به موضوع مینگرد. علاوه بر آن داشتن یک برنامهریزی مالی معقولانه میتواند برای پدید آوردن یکپارچگی در تلاشهای خانواده مفید باشد. گاهی، شاید موقتاً، ضروری باشد که زن و شوهر هر دو برای تأمین مخارج اضافی، بخصوص هنگامی که فرزندان یا افراد تحت تکلف دیگری نیز وجود داشته باشند، به کار بپردازند. در این صورت، شوهر میتواند به همسر خود اطمینان دهد که باز هم اوقاتی را با او میگذراند. شوهر به همراه فرزندان میتوانند با مهربانی در انجام بعضی کارها که زن معمولاً به تنهایی به آنها رسیدگی میکند او را یاری کنند. — فیلپیان ۲:۱-۴.
۲۸. عمل کردن به چه تذکراتی برای رسیدن به اتحاد در خانواده مؤثر خواهد بود؟
۲۸ با این حال بخاطر داشته باشید که با اینکه در این سیستم، پول یک ضرورت محسوب میشود اما با خود سعادت به همراه نمیآورد. تردیدی نیست که پول نمیتواند زندگیبخش باشد. (جامعه ۷:۱۲) حقیقتاً که تأکید بیش از حد بر مادیات میتواند سبب نابودی روحانی و اخلاقی شود. (۱تیموتاؤس ۶:۹-۱۲) چقدر بهتر خواهد بود که به ملکوت خدا و عدالت او اولویت بدهیم، با این اطمینان که او به تلاشهای ما برای رفع نیازهای زندگی برکت میدهد! (متی ۶:۲۵-۳۳؛ عبرانیان ۱۳:۵) با اولویت دادن به مصالح روحانی و حفظ آرامش و صلحی که با خدا داریم، میتوانیم خانوادهٔ خود را حتی اگر به دلایلی در آن تفرقه و اختلاف وجود داشته باشد، از مهمترین جوانب حقیقتاً متحد سازیم.
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . . افراد خانواده را یاری کنند تا آرامش را در خانه حفظ کنند؟
مسیحیان فطانت و دانایی را پرورش میدهند. — امثال ۱۶:۲۱؛ ۲۴:۳.
محبت و احترام در زندگی زناشویی، به مذهب زن و شوهر بستگی ندارد. — افسسیان ۵:۲۳، ۲۵.
فرد مسیحی هیچگاه به عمد قانون خدا را نمیشکند. — اعمال ۵:۲۹.
مسیحیان صلحجو و آرامشطلب هستند. — رومیان ۱۲:۱۸.
زودرنج نباشید. — جامعه ۷:۹.
[کادر در صفحهٔ ۱۳۹]
ازدواج شایسته حیثیت و آرامش به همراه میآورد
امروزه بسیاری از مردان و زنان بدون هیچگونه تعهد قانونی مانند زن و شوهر با یکدیگر زندگی میکنند. این مشکلی است که کسی که تازه ایمان آورده است ممکن است مجبور به مقابله با آن باشد. در بعضی موارد پیوند آنها مورد پذیرش جامعه یا بر طبق رسوم قومی است، اما قانونی نیست. با این حال معیار کتاب مقدس لازم میداند که ازدواج قانوناً به ثبت برسد. (تیطس ۳:۱؛ عبرانیان ۱۳:۴) کتاب مقدس برای کسانی که در میان جماعت مسیحی هستند همچنین مقرر کرده است که در پیوند زناشویی باید یک شوهر و یک زن وجود داشته باشد. (۱قرنتیان ۷:۲؛ ۱تیموتاؤس ۳:۲، ۱۲) پیروی از این معیار نخستین قدم در راه حفظ آرامش در خانهٔ شماست. (مزمور ۱۱۹:۱۶۵) ضوابط یَهُوَه غیرواقعی یا طاقتفرسا نیستند. آنچه او به ما آموزش میدهد به نفع ماست. — اشعیا ۴۸:۱۷، ۱۸.
[تصویر در صفحهٔ ۱۳۰]
سعی کنید نظرات دیگری را درک کنید
[تصویر در صفحهٔ ۱۳۸]
والدین تنی و ناتنی، بر راهنمایی کتاب مقدس تکیه کنید
-
-
شما میتوانید بر مشکلاتی که به خانواده صدمه میزنند غالب آییدراز سعادت خانوادگی
-
-
فصل دوازده
شما میتوانید بر مشکلاتی که به خانواده صدمه میزنند غالب آیید
۱. در برخی از خانوادهها چه مشکلات پنهانیی وجود دارند؟
اتومبیل کهنهای را تازه شسته و براق کردهاند. به نظر عابرین، درخشان و تقریباً نو جلوه میکند. اما زیر قشری از رنگ، زنگ فرسایندهای در حال از میان بردن بدنهٔ این اتومبیل است. این مشابه وضعیت بعضی خانوادههاست. با اینکه در ظاهر همه چیز به نظر خوب میآید، اما چهرههای خندان ترس و درد را پنهان میکنند. پشت درهای بسته عوامل فرسایندهای در حال از میان بردن آرامش خانواده هستند. دو تا از مشکلاتی که میتوانند چنین اثری داشته باشند الکلیسم و خشونت هستند.
صدمات الکلیسم
۲. الف) دیدگاه کتاب مقدس در مورد استفاده از مشروبات الکلی چیست؟ ب) الکلیسم چیست؟
۲ کتاب مقدس مصرف معقولانهٔ مشروبات الکلی را محکوم نمیکند، بلکه میگساری را محکوم میکند. (امثال ۲۳:۲۰، ۲۱؛ ۱قرنتیان ۶:۹، ۱۰؛ ۱تیموتاؤس ۵:۲۳؛ تیطس ۲:۲، ۳) الکلیسم مشکلی جدیتر از میگساری است؛ الکلیسم مصرف مزمن، مفرط و بیاختیار مشروبات الکلی است. افراد الکلی معمولاً اشخاص بالغ هستند. اما متأسفانه در میان نوجوانان نیز میتوان آنها را یافت.
۳، ۴. اثرات الکلیسم را بر روی همسر و فرزندان فرد الکلی توصیف کنید.
۳ کتاب مقدس سالها پیش نشان داد که سوءاستفاده از الکل میتواند آرامش خانواده را مختل کند. (تثنیه ۲۱:۱۸-۲۱) همهٔ افراد خانواده تحت اثرات فرسایندهٔ الکلیسم قرار میگیرند. همسر فرد الکلی ممکن است غرق کوششهای خود برای ترک عادت فرد الکلی شود یا بشدت درگیر مقابله با رفتار غیر قابل پیشبینی وی باشد. او سعی میکند مشروبات الکلی را دور از چشم نگاه دارد یا دور بریزد، پول او را پنهان کند، و محبت فرد الکلی به خانوادهاش و زندگیش، حتی محبت او را به خدا واسطه قرار دهد — با این همه فرد الکلی همچنان به عادت خود ادامه میدهد. در حالی که تلاشهای او برای کنترل عادت فرد الکلی به شکست میانجامند، احساس عجز و ناتوانی میکند. ممکن است دچار احساس ترس، خشم، تقصیر، ناآرامی، اضطراب و عدم اطمینان بنفس شود.
۴ کودکان نیز هنگامی که یکی از والدینشان دچار اعتیاد به الکل است از اثرات آن مصون نمیمانند. بعضی از آنها مورد ضرب و شتم قرار میگیرند. بعضی دیگر مورد سوءاستفادهٔ جنسی. آنها حتی ممکن است گمان کنند که اعتیاد به الکلِ پدر یا مادرشان تقصیر آنهاست. غالباً به دلیل رفتار بیثبات فرد الکلی، کودکان احساس اطمینان خود را نسبت به دیگران از دست میدهند. همچنین به دلیل آنکه نمیتوانند براحتی در مورد رویدادهای خانه صحبت کنند، ممکن است شروع به پنهان کردن احساسات خود بکنند، و اینکار اغلب عواقب مضر جسمی به همراه دارد. (امثال ۱۷:۲۲) چنین کودکانی با این فقدان اعتماد بنفس یا عزت نفس خود قدم به دوران بزرگسالی میگذارند.
خانواده چه میتواند بکند؟
۵. چگونه میتوان الکلیسم را کنترل کرد، و چرا این کار دشوار است؟
۵ با اینکه بسیاری از متخصصین اظهار میکنند که الکلیسم درمانپذیر نیست، اما اغلب آنها معتقدند که با یک برنامهٔ پرهیز کامل میتوان تا حدی بهبودی یافت. (با متی ۵:۲۹ مقایسه شود.) با وجود این، صحبت در مورد متقاعد کردن فرد معتاد به قبول کمک، آسانتر از عمل کردن به آن است، زیرا چنین فردی معمولاً منکر آن است که مشکلی دارد. با این همه، هنگامی که بقیهٔ اعضای خانواده در صدد مقابله با مسائلی که اعتیاد فرد الکلی برای آنها بوجود آورده برمیآیند، فرد الکلی ممکن است متوجه مشکل خود شود. پزشکی که در امر کمکرسانی به افراد الکلی و خانوادههای آنان تجربه داشت، اظهار کرد: «به نظر من مهمترین چیز آن است که افراد خانواده به سالمترین وجهی به کار و زندگی خود برسند. بدین ترتیب فرد الکلی هر چه بیشتر به تفاوتی که بین او و بقیهٔ افراد خانواده وجود دارد پی میبرد.»
۶. بهترین سرچشمهٔ اندرز و راهنمایی برای خانوادههایی که یک فرد الکلی در میان خود دارند چیست؟
۶ اگر یکی از اعضای خانوادهٔ شما دچار اعتیاد به الکل است، اندرزهای وحیشدهٔ کتاب مقدس میتوانند شما را یاری کنند تا به سالمترین وجه ممکن زندگی کنید. (اشعیا ۴۸:۱۷؛ ۲تیموتاؤس ۳:۱۶، ۱۷) به برخی از اصولی که به خانوادهها برای مقابلهٔ موفقیتآمیز با الکلیسم کمک کردهاند توجه کنید.
۷. اگر یکی از اعضای خانواده الکلی باشد، چه کسی مسئول آن است؟
۷ همهٔ تقصیرها را به گردن نگیرید. کتاب مقدس میگوید: «هر کس حامل بار خود خواهد شد»، و «هر یکی از ما حساب خود را بخدا خواهد داد.» (غلاطیان ۶:۵؛ رومیان ۱۴:۱۲) فرد الکلی ممکن است وانمود کند که افراد خانواده مسئول هستند. به عنوان مثال ممکن است بگوید: «اگر با من بهتر رفتار میکردید، مشروب نمیخوردم.» اگر دیگران نشان دهند که با او موافقند، با این کار او را به مشروبخواری تشویق میکنند. حتی اگر قربانی اوضاع، شرایط و آدمها شده باشیم، باز هم همهٔ ما — منجمله افراد الکلی — مسئول اعمال خود هستیم. — با فیلپیان ۲:۱۲ مقایسه شود.
۸. برخی از روشهایی که از طریق آنها میتوان به فرد الکلی کمک کرد تا با عواقب مشکل خود روبرو بشود کدامند؟
۸ گمان نکنید که همیشه باید فرد الکلی را از گزند عواقب اعتیادش محافظت کنید. مثلی از کتاب مقدس در مورد فرد خشمگین میتواند به همان میزان در مورد فرد الکلی نیز صادق باشد: «اگر او را خلاصی دهی آنرا باید مکرّر بجا آوری.» (امثال ۱۹:۱۹) بگذارید فرد الکلی عواقب اعتیاد خود را بچشد. بگذارید ریخت و پاشهای خود را تمیز کند یا صبح روز بعد از صحنهٔ مشروبخواری، به کارفرمای خود تلفن بزند.
۹، ۱۰. چرا خانوادههایی که فردی الکلی در میان خود دارند باید پذیرای کمک باشند، و آنها باید بویژه از چه کسانی کمک بجویند؟
۹ کمک دیگران را بپذیرید. امثال ۱۷:۱۷ میگوید: «دوست خالص در همهٔ اوقات محبّت مینماید. و برادر بجهة تنگی مولود شده است.» اگر یک فرد الکلی در خانه داشته باشید، به معنی آن است که با تنگی و گرفتاری روبرو هستید. به کمک احتیاج دارید. در اتکا به ‹دوست خالص› درنگ نکنید. (امثال ۱۸:۲۴) صحبت با کسانی که این مشکل را درک میکنند یا کسانی که با موقعیت مشابهی روبرو هستند میتواند پیشنهاداتی عملی در مورد کارهایی که باید انجام داد و کارهایی که نباید انجام داد، در اختیار ما بگذارد. اما تعادل را حفظ کنید. با افراد مورد اعتماد خود صحبت کنید، کسانی که «سرّ» شما را فاش نکنند. — امثال ۱۱:۱۳.
۱۰ بیاموزید که به پیران مسیحی اعتماد کنید. پیران جماعت مسیحی میتوانند سرچشمهٔ بسیار خوبی برای کمک باشند. این مردان مجرب کلام خدا را آموختهاند و اصول آن را در عمل تجربه کردهاند. آنها را میتوان «مثل پناهگاهی از باد و پوششی از طوفان . . .، و مانند جویهای آب در جای خشک و سایهٔ صخرهٔ عظیم در زمین تعبآورنده» دانست. (اشعیا ۳۲:۲) پیران مسیحی نه تنها از جماعت در مقابل عوامل زیانبخش بطور کلی محافظت میکنند، بلکه افراد را تسلیخاطر و دلگرمی میدهند و به کسانی که مشکلی دارند توجه شخصی میکنند. از کمک آنها کمال استفاده را ببرید.
۱۱، ۱۲. چه کسی بهترین کمک را برای خانوادههای افراد الکلی فراهم میآورد، و این کمک چگونه داده میشود؟
۱۱ بالاتر از همه از یَهُوَه نیرو بگیرید. کتاب مقدس بگرمی به ما اطمینان میدهد: «خداوند نزدیک شکستهدلان است، و روح کوفتگانرا نجات خواهد داد.» (مزمور ۳۴:۱۸) اگر بدلیل فشارهای زندگی با یک فرد الکلی در خانه، احساس دلشکستگی یا درماندگی میکنید، بدانید که ‹خداوند نزدیک است.› او درک میکند که زندگی خانوادگی شما تا چه حد طاقتفرساست. — ۱پطرس ۵:۶، ۷.
۱۲ اعتقاد به آنچه یَهُوَه در کلام خود آورده است میتواند ما را یاری کند تا با نگرانیها مقابله کنیم. (مزمور ۱۳۰:۳، ۴؛ متی ۶:۲۵-۳۴؛ ۱یوحنا ۳:۱۹، ۲۰) مطالعهٔ کلام خدا و زندگی بر طبق اصول آن شما را قادر میسازد تا از کمک روحالقدس خدا که میتواند به شما «برترئ قوّت» ببخشد تا با مشکلات روزانه مقابله کنید، برخوردار شوید. — ۲قرنتیان ۴:۷.a
۱۳. مشکل دومی که به بسیاری از خانوادهها صدمه میزند چیست؟
۱۳ افراط در مصرف مشروبات الکلی میتواند منجر به مشکل دیگری شود که به بسیاری از خانوادهها صدمه وارد آورده است — خشونت خانوادگی.
صدمات ناشی از خشونت خانوادگی
۱۴. خشونت خانوادگی چه موقع آغاز شد، و موقعیت در حال حاضر چگونه است؟
۱۴ اولین عمل خشونتآمیز خانوادگی در تاریخ بشر، بین دو برادر به نامهای قائِن و هابیل رخ داد. (پیدایش ۴:۸) از آن زمان تاکنون، انسان به انواع و اقسام گوناگون خشونت خانوادگی دست زده است. شوهرانی که همسر خود را کتک میزنند، زنانی که به شوهران خود حمله میکنند، والدینی که با بیرحمی کودکان خود را به باد کتک میگیرند، و فرزندان بالغی که با والدین سالمند خود بدرفتاری میکنند.
۱۵. خشونت خانوادگی از لحاظ عاطفی چه تأثیری بر اعضای خانواده دارد؟
۱۵ صدماتی که از خشونت خانوادگی ناشی میشود تنها جسمی نیست. یک زن کتکخورده گفت: «آدم خیلی احساس گناه و خجالت میکند. صبحها اغلب، دلم نمیخواهد از رختخواب بیرون بیایم، با خود میگویم کاش اینها را خواب دیده بودم.» کودکانی که شاهد خشونت خانوادگی هستند یا قربانی آن میشوند خود نیز ممکن است پس از رشد و تشکیل خانواده دست به خشونت بزنند.
۱۶، ۱۷. تعدی عاطفی چیست، و چه تأثیری بر اعضای خانواده میگذارد؟
۱۶ خشونت خانوادگی به آزار بدنی محدود نمیشود. اغلب اوقات حالتِ حملهٔ لفظی را دارد. امثال ۱۲:۱۸ میگوید: «هستند که مثل ضرب شمشیر حرفهای باطل میزنند.» این «ضرب» که نشانگر خشونت خانوادگی است شامل ناسزاگویی و فریاد، همینطور انتقاد مداوم، توهین، و تهدید به خشونت جسمی است. زخمهای ناشی از خشونت عاطفی نادیدنی هستند و دیگران اغلب متوجه آنها نمیشوند.
۱۷ امری که بویژه غمانگیز است خرد کردن کودک از لحاظ عاطفی است — انتقاد مداوم از او و دستکم گرفتن قابلیتها، هوش، یا ارزش فردی وی. چنین تعدی لفظی میتواند روحیهٔ کودک را در هم بشکند. درست است همهٔ کودکان به تأدیب و تنبیه نیاز دارند. اما کتاب مقدس به پدران گوشزد میکند: «فرزندان خود را خشمگین مسازید مبادا شکستهدل شوند.» — کولسیان ۳:۲۱.
چگونگی جلوگیری از خشونت خانوادگی
۱۸. خشونت خانوادگی از کجا سرچشمه میگیرد، و راهی که کتاب مقدس برای متوقف کردن آن ارائه میدهد چیست؟
۱۸ خشونت در خانواده از ذهن و دل آغاز میشود؛ کردار ما از اندیشهٔ ما سرچشمه میگیرد. (یعقوب ۱:۱۴، ۱۵) برای متوقف کردن خشونت، شخص مهاجم باید شیوهٔ تفکر خود را تغییر دهد. (رومیان ۱۲:۲) آیا چنین چیزی ممکن است؟ بله. کلام خدا قدرت دارد افراد را دگرگون کند. این کلام میتواند حتی ‹قلعهٔ› نظرات ویرانگر را نیز از ریشه برکند. (۲قرنتیان ۱۰:۴؛ عبرانیان ۴:۱۲) معرفت دقیق کتاب مقدس میتواند آنچنان تغییر کلی در افراد ایجاد کند که گویی انسانیت و شخصیتی جدید را به تن کردهاند. — افسسیان ۴:۲۲-۲۴؛ کولسیان ۳:۸-۱۰.
۱۹. یک مسیحی باید چه دیدی و چه رفتاری نسبت به همسر خود داشته باشد؟
۱۹ نظر فرد در مورد همسرش. کلام خدا میگوید: «مردان زنان خویشرا مثل بدن خود محبّت نمایند. زیرا هر که زوجهٔ خود را محبّت نماید خویشتنرا محبّت مینماید.» (افسسیان ۵:۲۸) کتاب مقدس همچنین میگوید که شوهر باید همسر خویش را ‹چون با ظروف ضعیفتر . . . محترم دارد.› (۱پطرس ۳:۷) به زنان تذکر داده میشود که «شوهردوست» باشند و شوهر خود را ‹احترام نمایند.› (تیطس ۲:۴؛ افسسیان ۵:۳۳) بدون شک هیچ شوهر خداترسی نمیتواند حقیقتاً بگوید که واقعاً همسر خود را محترم میدارد، اگر او را از لحاظ بدنی یا لفظی مورد حمله قرار دهد. و هیچ زنی پس از فریاد زدن بر سر شوهرش، کنایه و زخمزبان زدن به او، یا مرتباً از او عیبجویی کردن نمیتواند بگوید که حقیقتاً به شوهر خود محبت دارد و برایش احترام قائل است.
۲۰. والدین در مقابل چه کسی مسئولیت فرزندان خود را بر دوش دارند، و چرا والدین نباید انتظار بیش از حد از فرزندان خود داشته باشند؟
۲۰ دید درست در مورد فرزندان. فرزندان مستحق، حتی محتاج محبت و توجه والدینشان هستند. کلام خدا کودکان را «میراث از جانب خداوند» و ‹اجرت› میخواند. (مزمور ۱۲۷:۳) والدین در مقابل یَهُوَه مسئولند که از این میراث مراقبت کنند. کتاب مقدس از «کارهای طفلانه» و «حماقت» دوران کودکی سخن میگوید. (۱قرنتیان ۱۳:۱۱؛ امثال ۲۲:۱۵) والدین نباید از اینکه حماقت را در کودکان خود میبینند تعجب کنند. خردسالان مانند افراد بالغ نیستند. والدین نباید از کودک خود بیش از تواناییهای سنی، زمینهٔ خانوادگی، و قابلیتهایش انتظار داشته باشند. — پیدایش ۳۳:۱۲-۱۴.
۲۱. نگرش و شیوهٔ رفتار خداپسندانه نسبت به والدین سالمند چیست؟
۲۱ دیدگاه در مورد والدین سالمند. لاویان ۱۹:۳۲ میگوید: «در پیش ریش سفید برخیز و روی مرد پیر را محترم دار.» بنابراین قانون خدا احترام و توجه بسیاری را به سالمندان مبذول میدارد. این امر میتواند با دشواری همراه باشد، اگر یک پدر یا مادر سالمند انتظار بیش از حد داشته یا بیمار بوده و شاید حرکات و ذهنش کند شده باشد. با این همه به فرزندان یادآوری میشود که «حقوق اجداد خود را ادا کنند.» (۱تیموتاؤس ۵:۴) این به معنی آن است که با آنها با متانت و احترام رفتار کنند، شاید حتی از لحاظ مالی آنها را تأمین کنند. بدرفتاری با والدین سالمند از لحاظ جسمی یا به هر شکل دیگری کاملاً با شیوهٔ رفتاری که کتاب مقدس برای ما نقل میکند مغایرت دارد.
۲۲. خصوصیت کلیدی برای غلبه بر مشکل خشونت خانوادگی چیست، و چگونه میتوان آن را بکار بست؟
۲۲ خویشتنداری را در خود پرورش دهید. امثال ۲۹:۱۱ میگوید: «احمق تمامئ خشم خود را ظاهر میسازد، امّا مرد حکیم بتأخیرْ آنرا فرو مینشاند.» چگونه میتوانید خشم خود را کنترل کنید؟ بجای آنکه بگذارید عجز و نارضایتی در درون شما انباشته شود، بسرعت برای برطرف کردن دشواریها عمل کنید. (افسسیان ۴:۲۶، ۲۷) اگر احساس کردید که نمیتوانید خود را کنترل کنید صحنه را ترک کنید. دست به دعا شوید و تقاضای روحالقدس خدا را بکنید تا خویشتنداری را در شما ایجاد کند. (غلاطیان ۵:۲۲، ۲۳) قدم زدن یا انجام تمرینات بدنی میتواند شما را یاری کند تا عواطف و احساسات خود را کنترل کنید. (امثال ۱۷:۱۴، ۲۷) تلاش کنید که «دیر غضب» باشید. — امثال ۱۴:۲۹.
جدایی یا ماندن با یکدیگر؟
۲۳. اگر یکی از اعضای جماعت مسیحی بطور مکرر و بدون آنکه توبه کند بشدت به خشونت دست بزند، به عنوان مثال خانوادهٔ خود را مورد آزار بدنی قرار دهد، چه چیزی میتواند پیش بیاید؟
۲۳ کتاب مقدس «دشمنی و نزاع . . . و خشم» را از جمله کارهایی میشمارد که خدا محکوم کرده است و میگوید «کنندگان چنین کارها وارث ملکوت خدا نمیشوند.» (غلاطیان ۵:۱۹-۲۱) بنابراین هر کسی را که ادعای مسیحی بودن کند و بطور مکرر و بیآنکه توبه کند بشدت خشمگین شود، شاید همسر یا فرزندان خود را مورد آزار بدنی قرار دهد، میتوان از جماعت مسیحی اخراج کرد. (با ۲یوحنا ۹، ۱۰ مقایسه شود.) بدین ترتیب جماعت از آزاردهندگان پاک نگاه داشته میشود. — ۱قرنتیان ۵:۶، ۷؛ غلاطیان ۵:۹.
۲۴. الف) همسرانی که مورد آزار قرار میگیرند چگونه ممکن است واکنش نشان دهند؟ ب) دوستان خیرخواه و پیران جماعت چگونه میتوانند از کسی که همسرش او را آزار میدهد حمایت کنند، اما چه کاری را نباید انجام دهند؟
۲۴ مسیحیانی که در حال حاضر مورد ضرب و شتم همسر خود قرار میگیرند و هیچ نشانهای از تغییر در همسرشان دیده نمیشود، چه میتوانند بکنند؟ برخی از آنها به دلایل گوناگون تصمیم گرفتهاند که با همسر تندخوی خود بمانند. برخی دیگر او را ترک کردهاند، زیرا احساس میکردند که سلامت بدنی، روانی، و روحانی — شاید حتی زندگی آنان — در خطر است. تصمیمی که فردی که مورد خشونت خانوادگی قرار میگیرد اتخاذ میکند، تصمیم شخصی او در مقابل یَهُوَه است. (۱قرنتیان ۷:۱۰، ۱۱) دوستان خیرخواه، خویشاوندان، یا پیران مسیحی میتوانند کمکها و اندرزهایی را ارائه کنند، اما نباید شخص آسیبدیده را تحت فشار قرار دهند تا شیوهٔ خاصی را انتخاب کند. این تصمیم شخصی اوست. — رومیان ۱۴:۴؛ غلاطیان ۶:۵.
پایان مشکلات زیانآور
۲۵. مقصود یَهُوَه برای خانواده چیست؟
۲۵ هنگامی که یَهُوَه آدم و حَوّا را به ازدواج یکدیگر درآورد، مقصود او به هیچ وجه آن نبود که خانوادهها با مشکلات زیانآوری همچون الکلیسم و خشونت، تباه شده و فرسوده گردند. (افسسیان ۳:۱۴، ۱۵) خانواده قرار بود جایی باشد مملو از محبت و آرامش، جایی که همهٔ نیازهای روانی، عاطفی، و روحانی تکتک اعضای آن برآورده شود. اما هنگامی که گناه وارد صحنه شد، خانواده بسرعت سیر قهقرایی را پیمود. — با جامعه ۸:۹ مقایسه شود.
۲۶. چه آیندهای در انتظار کسانی است که تلاش میکنند بر طبق شرایط یَهُوَه زندگی کنند؟
۲۶ جای خوشحالی است که یَهُوَه مقصود خود را برای خانواده رها نکرده است. او وعدهٔ دنیای آرام و جدیدی را میدهد که مردم در آن «به امنیت بدون ترسانندهٔ ساکن خواهند شد.» (حزقیال ۳۴:۲۸) در آن وقت، الکلیسم، خشونت خانوادگی، و همهٔ مشکلات دیگری که به خانوادههای امروز صدمه میزنند، متعلق به گذشته خواهند بود. مردم لبخند بر لب خواهند داشت، نه برای پنهان کردن ترس و درد، بلکه به دلیل آنکه «از فراوانئ سلامتی [یا آرامش] متلذّذ» شدهاند. — مزمور ۳۷:۱۱.
[پاورقیها]
a در برخی از کشورها، مراکز درمانی، بیمارستانها، و برنامههای بهبودی وجود دارند که مختص کمک به افراد الکلی و خانوادهٔ آنان هستند. درخواست کمک از چنین مراکزی بستگی به تصمیم شخصی دارد. انجمن بینالمللی شاگردان کتاب مقدس از هیچ روش درمانی بخصوصی حمایت نمیکند. با وجود این، باید مراقب بود که در هنگام درخواست کمک اصول نوشتههای مقدس را زیرپا نگذاریم.
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . . به خانواده کمک کنند تا از مشکلاتی که باعث صدمات جدی میشوند پرهیز کنند؟
یَهُوَه افراط در مصرف مشروبات الکلی را محکوم میکند. — امثال ۲۳:۲۰، ۲۱.
هر فردی مسئول اعمال خود است. — رومیان ۱۴:۱۲.
نمیتوانیم بدون خویشتنداری به نحو قابل قبولی به خدا خدمت کنیم. — امثال ۲۹:۱۱.
مسیحیان واقعی والدین سالمند خود را محترم میدارند. — لاویان ۱۹:۳۲.
[تصویر در صفحهٔ ۱۴۶]
پیران مسیحی میتوانند سرچشمهٔ بسیار خوبی از کمک برای حل مشکلات خانوادگی باشند
[تصویر در صفحهٔ ۱۵۱]
همسران مسیحی که به یکدیگر محبت دارند و برای یکدیگر احترام قائلند بسرعت مشکلات خود را برطرف میکنند
-
-
اگر زندگی زناشویی در آستانهٔ از هم پاشیدگی باشدراز سعادت خانوادگی
-
-
فصل سیزده
اگر زندگی زناشویی در آستانهٔ از هم پاشیدگی باشد
۱، ۲. هنگامی که زندگی زناشویی با مشکل همراه است، چه پرسشی را باید مطرح کنیم؟
در سال ۱۹۸۸، زنی ایتالیایی به نام لوچیا به یأس و افسردگی شدید دچار بود.a پس از گذشت ده سال، زندگی زناشویی او در حال پایان یافتن بود. بارها سعی کرده بود با شوهر خود آشتی کند، اما بجایی نرسید. در نتیجه به دلیل عدم توافق از او جدا شد و حال باید دو دختر خود را بتنهایی بزرگ میکرد. لوچیا با اشاره به آن زمان نقل میکند: «مطمئن بودم که هیچ چیزی نمیتواند ازدواج ما را نجات دهد.»
۲ چنانچه شما هم دچار مشکلات زناشویی باشید، میتوانید موقعیت لوچیا را درک کنید. زندگی زناشویی شما ممکن است با ناراحتی همراه باشد و شاید از خود بپرسید که آیا هنوز میتوان آن را نجات داد. اگر چنین است، توجه به این پرسش برایتان مفید خواهد بود: آیا من از همهٔ اندرزهای خوبی که خدا در کتاب مقدس برای کمک به بنای زندگی زناشویی موفق ارائه داده است، پیروی کردهام؟ — مزمور ۱۱۹:۱۰۵.
۳. با اینکه طلاق رونق گرفته است، چه واکنشی را میتوان در میان افراد طلاقگرفته و افراد خانوادهٔ آنها مشاهده کرد؟
۳ هنگامی که بین زن و شوهر کشمکشها بالا میگیرد، به نظر میآید که خاتمه دادن به زندگی زناشویی آسانترین نحوهٔ عمل است. اما با اینکه در بسیاری از کشورها افزایش تعداد خانوادههای از هم پاشیده غیر قابل تصور است، مطالعات اخیر نشان میدهند که درصد بالایی از مردان و زنان طلاقگرفته از جدایی خود پشیمانند. تعدادی از آنها بیش از کسانی که به زندگی زناشویی خود ادامه میدهند به بیماری دچار میشوند، چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ روانی. سردرگمی و اندوه ناشی از طلاق در کودکان سالها بطول میانجامد. والدین و دوستان خانوادهٔ از هم پاشیده نیز رنج میبرند. حال دیدگاه خدا یعنی بنیانگذار ازدواج در این مورد چیست؟
۴. مشکلات زندگی زناشویی را چگونه باید برطرف کرد؟
۴ همانطور که در فصلهای پیشین به آن اشاره شد، مقصود خدا آن بود که زندگی زناشویی پیوندی برای تمام عمر باشد. (پیدایش ۲:۲۴) پس چرا ازدواجها تا این حد از هم میپاشند؟ چنین چیزی نمیتواند در طی یک شب رخ دهد. معمولاً نشانههای هشداردهندهای وجود دارند. مشکلات کوچک در زندگی زناشویی میتوانند بزرگ و بزرگتر شده و بجایی برسند که بنظر لاینحل بیایند. اما اگر بیدرنگ و به یاری کتاب مقدس به این مشکلات رسیدگی شود، میتوان از انحلال بسیاری از ازدواجها جلوگیری کرد.
واقعبین باشید
۵. در هر ازدواجی باید با چه موقعیت واقعبینانهای روبرو شد؟
۵ عاملی که گاهی منجر به مشکل میشود انتظارات غیرواقعبینانه است که حداقل یکی از طرفین در ازدواج ممکن است داشته باشد. داستانهای عاشقانه، مجلات پرطرفدار، برنامههای تلویزیونی، و فیلمهای سینمایی میتوانند آرزوها و خیالاتی را بوجود آورند که فرسنگها با زندگی واقعی فاصله دارند. چنانچه این خیالات به وقوع نپیوندند، شخص ممکن است حس کند که فریب خورده و احساس ناخرسندی، حتی عصبانیت کند. اما چگونه دو فرد ناکامل میتوانند در زندگی زناشویی خود به سعادت دست یابند؟ برای دستیابی به یک رابطهٔ موفق باید تلاش کرد.
۶. الف) کتاب مقدس چه دید متعادلی از ازدواج بدست میدهد؟ ب) برخی از دلایل اختلافنظر در زندگی زناشویی کدامند؟
۶ کتاب مقدس، کتابی است قابل اجرا. این کتاب اذعان میکند که در زندگی زناشویی شادیهایی وجود دارد، اما در ضمن هشدار میدهد که کسانی که ازدواج میکنند «در جسم زحمت خواهند کشید.» (۱قرنتیان ۷:۲۸) همانطور که قبلاً به آن اشاره شد، زن و شوهر هر دو ناکامل هستند و گناه میکنند. ساختار روانی و عاطفی و تربیت آنها با یکدیگر متفاوت است. زوجها گاهی در مورد پول، فرزندانشان و خانوادههای یکدیگر اختلاف پیدا میکنند. سرچشمهٔ اختلافات همچنین میتواند مسائل جنسی و اینکه به اندازهٔ کافی با یکدیگر وقت صرف نمیکنند نیز باشد.b رسیدگی به این موضوعات به زمان نیاز دارد، با این حال قوی باشید! اغلب زن و شوهرها توانایی مقابله با چنین مشکلاتی را دارند و به راهحلهایی دست مییابند که مورد پذیرش هر دوی آنهاست.
در مورد اختلافات گفتگو کنید
۷، ۸. چنانچه بین زن و شوهر ناراحتی یا سوءتفاهم وجود داشته باشد، کتاب مقدس چه روشی برای مقابله با آنها ارائه میدهد؟
۷ برای بسیاری از افراد مشکل است که در هنگام صحبت از آزردگیها، سوءتفاهمات، یا اشتباهات شخصی خود، خونسردی خود را حفظ کنند. زن یا شوهر بجای آنکه مستقیماً بگوید: «فکر میکنم منظورم را درست درک نکردی»، ممکن است احساساتی شود و موضوع را بزرگ جلوه دهد. بسیاری دیگر میگویند: «فقط به فکر خودت هستی»، یا «دوستم نداری.» طرف دیگر که نمیخواهد درگیر مشاجره شود، ممکن است از پاسخ دادن خودداری کند.
۸ راه بهتر آن است که از اندرز کتاب مقدس پیروی کنیم: «خشم گیرید و گناه مورزید؛ خورشید بر غیظ شما غروب نکند.» (افسسیان ۴:۲۶) از یک زن و شوهر که ۶۰ سال از ازدواجشان میگذشت، پرسیدند که راز موفقیت زندگی زناشویی آنها چیست. شوهر پاسخ داد: «ما یاد گرفتهایم که پیش از آنکه اختلافاتمان را برطرف نکردهایم بخواب نرویم، هر چقدر هم که کوچک باشند.»
۹. الف) در کتاب مقدس چه چیزی به عنوان بخش حیاتی تبادلنظر و گفتگو معرفی میشود؟ ب) زن و شوهرها غالباً نیاز به انجام چه کاری دارند، حتی اگر انجام آن مستلزم شجاعت و تواضع باشد؟
۹ چنانچه زن و شوهر با یکدیگر اختلاف پیدا کنند، هر یک از آنها باید «در شنیدن تند و در گفتن آهسته و در خشم سُست باشد.» (یعقوب ۱:۱۹) پس از آنکه بدقت به صحبتهای یکدیگر گوش کردند، ممکن است لازم باشد که هر دوی آنها از یکدیگر پوزش بخواهند. (یعقوب ۵:۱۶) گفتن صادقانهٔ: «از اینکه ترا رنجاندم معذرت میخواهم،» احتیاج به تواضع و شجاعت دارد. اما اگر زن و شوهر اختلافات خود را بدین شکل برطرف کنند، نه تنها به حل مشکلاتشان نائل میشوند بلکه رابطهای گرم و صمیمی در میان آنان بوجود میآید تا از بودن با یکدیگر لذت بیشتری ببرند.
حق زناشویی را ادا کنیم
۱۰. پولس چه حفاظی را به مسیحیان قرنتس توصیه کرد که میتواند برای مسیحی امروز نیز کاربرد داشته باشد؟
۱۰ هنگامی که پولس رسول به قرنتیان نامه نوشت، «بسبب زنا» ازدواج را توصیه کرد. (۱قرنتیان ۷:۲) دنیای امروز شاید به بدی یا حتی بدتر از قُرِنتُس باستان باشد. موضوعات غیراخلاقی که مردم دنیا با صراحت در مورد آنها صحبت میکنند، شیوهٔ گستاخانهٔ لباس پوشیدن آنها، و داستانهای شهوتانگیز که در مجلهها و کتابها، تلویزیون و سینماها ارائه میشوند همه دست به دست یکدیگر داده امیال جنسی نامشروع را دامن میزنند. پولس رسول به قرنتیان که در محیط مشابهی زندگی میکردند گفت: «نکاح از آتِش هوس بهتر است.» — ۱قرنتیان ۷:۹.
۱۱، ۱۲. الف) زن و شوهر چه دِینی نسبت به یکدیگر دارند، و با چه روحیهای باید آن را ادا کنند؟ ب) چنانچه لازم باشد حق زناشوئی موقتاً قطع شود، چگونه باید با این موقعیت روبرو شد؟
۱۱ بنابراین، کتاب مقدس به مسیحیان متأهل چنین توصیه میکند: «شوهر حقّ زنرا ادا نماید و همچنین زن حقّ شوهر را.» (۱قرنتیان ۷:۳) توجه داشته باشید که تأکید بر بخشیدن است — نه طلبیدن. رابطهٔ نزدیک جسمانی در زندگی زناشویی فقط هنگامی حقیقتاً رضایتبخش است که هر یک از طرفین در فکر صلاح دیگری باشد. به عنوان مثال کتاب مقدس به شوهران فرمان میدهد که با زنان خود «با فطانت» رفتار کنند. (۱پطرس ۳:۷) این موضوع بویژه در مورد بخشیدن و طلبیدن در حق زناشویی صادق است. اگر با زن با ملایمت رفتار نشود، ممکن است که او از این جنبهٔ زندگی زناشویی لذت نبرد.
۱۲ اوقاتی پیش میآید که زن و شوهر مجبور میشوند دیگری را از حق زناشویی محروم کنند. در مورد زن در مواقع بخصوصی از ماه یا هنگامی که بشدت احساس خستگی میکند. (با لاویان ۱۸:۱۹ مقایسه شود.) یا شوهر هنگامی که در محل کار با مشکلی جدی روبرو است و از لحاظ عاطفی خسته و فرسوده است. بهترین شیوهٔ رفتار در این گونه موارد آن است که هر دو طرف با صراحت در مورد موقعیت گفتگو کنند و «برضای طرفَین» توافق کنند. (۱قرنتیان ۷:۵) این کار از اینکه طرف مقابل برداشتهای عجولانه بکند جلوگیری میکند. اما اگر زنی عمداً شوهر خود را محروم کند یا شوهری تعمداً حق زناشویی را با مهربانی ادا نکند، طرف مقابل ممکن است هدف وسوسه قرار گیرد. تحت چنین شرایطی مشکلات زناشویی پیش میآید.
۱۳. مسیحیان چگونه میتوانند برای پاک نگاه داشتن افکار خود تلاش کنند؟
۱۳ خدمتگزاران متأهل خدا، مانند همهٔ مسیحیان دیگر، باید از نشریات و فیلمهای سکسی که میتوانند امیال ناپاک و غیرطبیعی در فرد بوجود آورند پرهیز کنند. (کولسیان ۳:۵) آنها در رفتار با همهٔ افراد جنس مقابل، باید همیشه مراقب افکار و اعمال خود باشند. عیسی هشدار داد: «هر کس بزنی نظر شهوت اندازد هماندم در دل خود با او زنا کرده است.» (متی ۵:۲۸) زن و شوهرها با بکار بستن توصیههای کتاب مقدس دربارهٔ مسائل جنسی، باید قادر باشند از افتادن در دام وسوسهها و ارتکاب زنا خودداری کنند. آنها میتوانند کماکان به رابطهٔ نزدیک و نشاطآور زناشویی که در آن به رابطهٔ جنسی به عنوان هدیهٔ سالمی از جانب یَهُوَه، بنیانگذار ازدواج ارج نهاده میشود، ادامه دهند. — امثال ۵:۱۵-۱۹.
دلایل طلاق از دید کتاب مقدس
۱۴. موقعیت غمانگیزی که گاهی پدید میآید چیست؟ و چرا؟
۱۴ جای خوشحالی است که در زندگی زناشویی اغلب مسیحیان مشکلی وجود ندارد که نتوان آن را برطرف کرد. اما گاهی موقعیت شکل دیگری به خود میگیرد. از آنجاییکه انسانها ناکامل هستند و در میان دنیای گناهآلود زیر سلطهٔ شیطان زندگی میکنند، برخی از ازدواجها واقعاً به مرحلهٔ از هم پاشیدگی میرسند. (۱یوحنا ۵:۱۹) مسیحیان باید چگونه با چنین موقعیت سختی مقابله کنند؟
۱۵. الف) بر طبق کتاب مقدس تنها دلیل برای طلاق با امکان ازدواج مجدد چیست؟ ب) چرا برخی از افراد تصمیم گرفتهاند که از همسر خیانتکار خود طلاق نگیرند؟
۱۵ همانطور که در فصل ۲ این کتاب بدان اشاره شد، بر طبق کتاب مقدس زنا تنها دلیل برای طلاق با امکان ازدواج مجدد است.c (متی ۱۹:۹) اگر مدرک قاطع در دست دارید که همسرتان به شما وفادار نمانده است، با تصمیم دشواری روبرو هستید. آیا به زندگی زناشویی خود ادامه خواهید داد یا اینکه طلاق خواهید گرفت؟ در این باره هیچ قانونی وجود ندارد. بعضی از مسیحیان همسر خود را که صادقانه توبه کرده است کاملاً بخشیدهاند و ازدواج حفظشدهشان موفق بوده است. برخی دیگر بخاطر فرزندان خود از طلاق گرفتن خودداری میکنند.
۱۶. الف) برخی از عواملی که بعضی را وادار به اخذ طلاق از همسر خطاکارشان کرده است کدامند؟ ب) هنگامی که فرد بیگناه تصمیم میگیرد از همسر خود طلاق بگیرد یا به زندگی زناشوئی خود ادامه دهد، چرا هیچکس نباید تصمیم او را مورد انتقاد قرار دهد؟
۱۶ از طرف دیگر این عمل گناهآلود ممکن است به حاملگی یا ابتلا به یک بیماری مقاربتی واگیردار انجامیده باشد. یا شاید لازم باشد که کودکان را از گزند یکی از والدین که از آنها سوءاستفادهٔ جنسی میکند، محفوظ نگاه داشت. واضح است که پیش از تصمیمگیری باید به نکات بسیاری توجه کرد. اما اگر دریابید که همسرتان به شما خیانت کرده است و پس از آن دوباره با او رابطهٔ جنسی برقرار کنید، نشان دادهاید که او را بخشیدهاید و مایل به ادامهٔ زندگی زناشویی خود هستید. در این صورت از دیدگاه کتاب مقدس دیگر دلیلی برای طلاق و ازدواج مجدد وجود نخواهد داشت. هیچکس نباید فضولی کند و سعی کند دخالتی در تصمیمگیری شما بکند، همینطور هیچکس نباید تصمیمی را که اتخاذ کردهاید مورد انتقاد قرار دهد. این شمایید که باید با عواقب تصمیمگیری خود زندگی کنید. «هر کس حامل بار خود خواهد شد.» — غلاطیان ۶:۵.
دلایل جدایی
۱۷. در صورتی که زنا انجام نشده باشد، کتاب مقدس چه محدودیتهایی را برای جدایی یا طلاق قائل میشود؟
۱۷ آیا موقعیتهایی وجود دارند که حتی اگر همسر شخص مرتکب زنا نشده باشد باز هم جدایی یا شاید طلاق ممکن باشد؟ بله، اما در چنین صورتی، فرد مسیحی نمیتواند برای ازدواج مجدد در پی یافتن شخص دیگری باشد. (متی ۵:۳۲) کتاب مقدس، اجازه میدهد که چنین جدایی انجام گیرد، اما شرط میکند که کسی که همسر خود را ترک میکند باید «مجرّد بماند یا با شوهر [یا همسر] خود صلح کند.» (۱قرنتیان ۷:۱۱) برخی از موقعیتهای حادی که ممکن است جدایی را اقتضا کنند، کدامند؟
۱۸، ۱۹. برخی از موارد حادی که میتواند شخص را وادارد تا لزوم جدایی قانونی یا طلاق را، حتی اگر ازدواج مجدد ممکن نباشد، مورد بررسی قرار دهد کدامند؟
۱۸ خانواده ممکن است به دلیل تنبلی و کاهلی فاحش یا عادات بد شوهر، فقیر و تهیدست شود.d او ممکن است درآمد خانواده را صرف قمار، یا اعتیاد خود به مواد مخدر یا مشروبات الکلی کند. کتاب مقدس اظهار میکند: «اگر کسی برای . . . اهل خانهٔ خود تدبیر نکند منکر ایمان و پستتر از بیایمانست.» (۱تیموتاؤس ۵:۸) اگر چنین فردی از تغییر روش خود سر باز زند، شاید حتی درآمد همسرش را صرف عادات زشت خود کند، زن او میتواند برای حفظ رفاه خود و فرزندانش خواستار جدایی قانونی (بدون طلاق قطعی) شود.
۱۹ در صورتی که شخص رفتاری فوقالعاده خشونتآمیز داشته باشد، احتمالاً بطور مکرر همسر خود را کتک بزند تا حدی که سلامتی و حتی زندگی او به خطر بیفتد، نیز میتوان دست به چنین عمل قانونی زد. به علاوه، اگر همسر فردی بطور مداوم او را تحت فشار قرار دهد تا فرمانهای خدا را بنحوی زیرپا بگذارد، بویژه اگر کار بجایی برسد که زندگی روحانی فرد به خطر بیفتد، وی میتواند تقاضای جدایی کند. طرفی که در خطر است میتواند چنین نتیجهگیری کند که تنها راه برای آنکه ‹خدا را بیشتر از انسان اطاعت نماید›، احراز جدایی قانونی است. — اعمال ۵:۲۹.
۲۰. الف) در صورتی که خانوادهای از هم بپاشد، دوستان باتجربه و پیران جماعت میتوانند چه چیزی را ارائه دهند، و چه چیزهایی را نباید ارائه دهند؟ ب) افراد متأهل برای انجام چه کاری نباید نکاتی را که کتاب مقدس دربارهٔ جدایی و طلاق ذکر میکند به عنوان بهانه قرار دهند؟
۲۰ در همهٔ مواردِ همسرآزاری شدید، هیچکس نباید بر طرف مظلوم فشار آورد که از همسر خود جدا شود یا با او بماند. دوستان باتجربه، و پیران جماعت میتوانند نقش حامی داشته و اندرزهای مبتنی بر کتاب مقدس را ارائه دهند، اما آنها نمیتوانند همهٔ جزئیات را در مورد روابط بین یک زن و شوهر بدانند. فقط یَهُوَه است که میتواند همه چیز را ببیند. البته، چنانچه زن مسیحی برای پایان دادن به زندگی زناشویی خود به بهانههای غیر قابل قبول متوسل شود، نمیتوان گفت که به ترتیبات خدایی ازدواج احترام گذارده است. اما اگر وضعیت فوقالعاده خطرناک کماکان باقی بماند، هیچکس نباید زن را به سبب تقاضای جدایی مورد انتقاد قرار دهد. همین مطلب در مورد شوهر مسیحی که تقاضای جدایی از همسر خود را میکند نیز عیناً صادق است. «همهٔ ما پیش کرسی قضاوت خدا خواهیم ایستاد.» — رومیان ۱۴:۱۰، انجیل شریف.
چگونه ازدواجی از هم پاشیده حفظ شد؟
۲۱. چه تجربهای نشانگر آن است که توصیههای کتاب مقدس در مورد زندگی زناشویی قابل اجرا و کاری هستند؟
۲۱ سه ماه پس از آنکه لوچیا، که پیش از این به او اشاره کردیم، از شوهر خود جدا شد، با شاهدان یَهُوَه برخورد کرد و مطالعهٔ کتاب مقدس را آغاز کرد. او چنین توضیح میدهد: «با کمال تعجب، دیدم که کتاب مقدس برای مشکل من راهحلهای عملی ارائه میدهد. بعد از فقط یک هفته مطالعهٔ کتاب مقدس، فوراً تصمیم گرفتم با شوهرم آشتی کنم. امروز میتوانم بگویم که یَهُوَه میداند چطور ازدواجهایی را که به وضعی بحرانی رسیدهاند نجات دهد، چون آموزشهای او به زن و شوهر یاد میدهد برای همدیگر ارزش قائل باشند. اینکه بعضیها میگویند شاهدان یَهُوَه در خانوادهها تفرقه میاندازند حقیقت ندارد. در مورد من موضوع دقیقاً برعکس بود.» لوچیا آموخت که اصول کتاب مقدس را در زندگیش بکار گیرد.
۲۲. همهٔ زن و شوهرها باید به چه چیزی اطمینان داشته باشند؟
۲۲ لوچیا حالت استثنایی ندارد. زندگی زناشویی باید پربرکت باشد، نه مانند باری سنگین. به همین دلیل، یَهُوَه عالیترین منبعی را که در زمینهٔ اندرزهای مربوط به زندگی زناشویی تاکنون به رشتهٔ تحریر درآمده به ما عرضه کرده است — یعنی کلام ارزشمند خود را. کتاب مقدس میتواند «جاهل را حکیم» گرداند. (مزمور ۱۹:۷-۱۱) این کتاب بسیاری از ازدواجها را که به مرز از هم پاشیدگی رسیده بودند نجات بخشیده و ازدواجهای بسیار دیگری را که با مشکلات جدی همراه بودند بهبود بخشیده است. امیدواریم که همهٔ زن و شوهرها به اندرزهای یَهُوَه خدا در زمینهٔ زندگی زناشویی اطمینان کامل داشته باشند. اینها حقیقتاً قابل اجرا و کاری هستند!
[پاورقیها]
a نام شخص تغییر داده شده است.
b در فصلهای پیشین به برخی از این موضوعات اشاره شد.
c اصطلاح کتاب مقدس که «زنا» ترجمه شده است معانی فسق، همجنسگرایی، نزدیکی کردن با حیوانات و هر عمل نامشروع عمدی دیگر را نیز که در آن از آلات تناسلی استفاده شود، در بر دارد.
d این امر شامل مواقعی نیست که شوهر، با وجود حسن نیّت خود، به دلایلی که از اختیار او خارج است، از قبیل بیماری یا فقدان امکان شغلی، قادر به تأمین خانوادهٔ خود نیست.
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . . مانع از هم پاشیدگی زندگی زناشویی شوند؟
ازدواج هم منبع شادی و هم منبع زحمت است. — امثال ۵:۱۸، ۱۹؛ ۱قرنتیان ۷:۲۸.
اختلافنظرها را فوراً برطرف کنید. — افسسیان ۴:۲۶.
در هنگام گفتگو، گوش کردن به اندازهٔ صحبت کردن اهمیت دارد. — یعقوب ۱:۱۹.
حق زناشویی باید با از خود گذشتگی و ملایمت ادا شود. — ۱قرنتیان ۷:۳-۵.
[تصویر در صفحهٔ ۱۵۴]
مشکلات را فوراً برطرف کنید. نگذارید خشمتان تا غروب آفتاب باقی بماند
-
-
به پای یکدیگر پیر شویمراز سعادت خانوادگی
-
-
فصل چهارده
به پای یکدیگر پیر شویم
۱، ۲. الف) با فرا رسیدن دوران پیری چه تغییراتی پدید میآیند؟ ب) مردان خداترس روزگار کتاب مقدس چگونه موفق شدند در دوران پیری خود به رضایت خاطر دست یابند؟
گذشت عمر تغییرات فراوانی را با خود به همراه میآورد. ضعف جسمانی نیرو و طراوت ما را رفتهرفته از میان میبرد. در آینه چین و چروکهای تازه و موهایمان را که تدریجاً سفید شده و میریزند، مشاهده میکنیم. ممکن است دچار ضعف حافظه شویم. با ازدواج فرزندان و سپس رسیدن نوهها روابط تازهای پدید میآیند. برای بعضی، بازنشستگی موجب تغییراتی در برنامهٔ زندگی آنها میشود.
۲ در حقیقت، گذشت عمر میتواند دشوار باشد. (جامعه ۱۲:۱-۸) اما به خادمان خدا در روزگار کتاب مقدس توجه کنید. با آنکه سرانجام به مرگ تسلیم شدند، هم به حکمت و هم به فهم دست یافتند، که همین رضایتخاطر فراوانی در دوران پیری برایشان به همراه داشت. (پیدایش ۲۵:۸؛ ۳۵:۲۹؛ ایوب ۱۲:۱۲؛ ۴۲:۱۷) اینان چگونه موفق شدند با سعادت به پیری برسند؟ مطمئناً به دلیل آنکه بر طبق اصولی زندگی کردند که امروزه آنها را میتوان در کتاب مقدس یافت.—مزمور ۱۱۹:۱۰۵؛ ۲تیموتاؤس ۳:۱۶، ۱۷.
۳. اندرز پولس برای مردان و زنان سالمند چه بود؟
۳ پولس رسول در نامهٔ خود به تیطس، به کسانی که پا به سنین بالا میگذارند راهنماییهای خوبی ارائه کرد. او چنین نوشت: «مردان پیر هشیار و باوقار و خرداندیش و در ایمان و محبّت و صبر صحیح باشند. همچنین زنان پیر در سیرتْ متّقی باشند و نه غیبتگو و نه بندهٔ شراب زیاده بلکه معلّمات تعلیم نیکو.» (تیطس ۲:۲، ۳) پیروی از این سخنان میتواند شما را برای رودررویی با دشواریهای سالخوردگی یاری کند.
به مستقل شدن فرزندانتان خو بگیرید
۴، ۵. واکنش برخی از والدین در مورد اینکه فرزندانشان خانه را ترک کنند چیست، و چگونه بعضی از آنها با موقعیت جدید خو گرفتهاند؟
۴ تغییر نقش به سازگاری نیاز دارد. این موضوع چقدر در هنگامی که فرزندان خانه را ترک و ازدواج میکنند، صادق است! برای بسیاری از والدین این امر برای نخستین بار یادآور آن است که در حال پیر شدن هستند. والدین از اینکه فرزندانشان بالغ شدهاند خوشحالند، اما غالباً نگران این موضوع هستند که مبادا همهٔ تلاش خود را در راه آماده ساختن فرزندانشان برای زندگی مستقل انجام نداده باشند. و شاید جای آنها را در خانه خالی ببینند.
۵ اینکه والدین کماکان نگران رفاه فرزندان خود باشند، حتی هنگامی که خانه را ترک میکنند، امری قابل درک است. مادری میگوید: «فقط اگر مرتب به من خبر بدهند که سلامتند—خیالم راحت میشود.» پدری نقل میکند: «وقتی دخترم از خانه رفت، دوران سختی داشتیم. چون همیشه همهٔ کارها را با هم انجام میدادیم، جای خالیش را شدیداً حس میکردیم.» این پدر و مادر چگونه با فقدان فرزندانشان مقابله کردند؟ در بسیاری از موارد، با توجه و کمک به دیگران.
۶. چه چیزی میتواند به ما کمک کند تا در مورد روابط خانوادگی دید درستی را حفظ کنیم؟
۶ هنگامی که فرزندان خانواده ازدواج میکنند، نقش والدین نیز تغییر میکند. پیدایش ۲:۲۴ چنین عنوان میکند: «مرد پدر و مادر خود را ترک کرده با زن خویش خواهد پیوست و یک تن خواهند بود.» شناخت اصول خدایی در مورد سروری و نظم شایسته، والدین را یاری خواهد کرد تا دید درستی از اوضاع داشته باشند.—۱قرنتیان ۱۱:۳؛ ۱۴:۳۳، ۴۰.
۷. پدری که دخترانش خانه را برای ازدواج ترک کرده بودند، چه طرز فکر خوبی از خود نشان داد؟
۷ زن و شوهری که دو دخترشان ازدواج کرده و خانه را ترک کرده بودند، در زندگی خود یک خلأ عاطفی احساس میکردند. در ابتدا، شوهر از دامادهایش خوشش نمیآمد. اما بر روی اصل سروری تفکر کرد، دریافت که حال دیگر شوهران دخترانش مسئول خانوادههای خود هستند. به همین خاطر، وقتی دخترانش از او تقاضای کمک فکری میکردند، او میپرسید که نظر شوهرانشان دربارهٔ موضوع چیست، و سپس تا جای ممکن از نظر آنها حمایت میکرد. دامادهایش حالا به او به چشم دوست مینگرند و پیشنهاداتش را با علاقه میپذیرند.
۸، ۹. بعضی از والدین چگونه خود را با استقلال فرزندان خود سازش دادهاند؟
۸ اما اگر عروس و داماد جدید، در حین اینکه کاری بر خلاف کتاب مقدس انجام نمیدهند، به آنچه که والدینشان صلاح میدادند نیز عمل نکنند، چطور؟ زن و شوهری که فرزندانشان ازدواج کردهاند چنین توضیح میدهند: «ما همیشه به آنها کمک میکنیم تا دیدگاه یَهُوَه را بدانند اما اگر با تصمیم آنها موافق نباشیم، آن را میپذیریم و آنها را حمایت و تشویق میکنیم.»
۹ در برخی از کشورهای آسیایی، برای بعضی از مادران بویژه پذیرفتن استقلال پسرانشان کار دشواری است. با این حال چنانچه به نظم و اصل سروری مسیحی احترام بگذارند، درمییابند که اختلافاتشان با عروسهایشان بسیار کم خواهد شد. یک زن مسیحی که پسرانش ازدواج کرده و خانه را ترک کردهاند میبیند که این امر برایش «مایهٔ افتخار روزافزون» بوده است. او از مشاهدهٔ توانایی آنها در ادارهٔ خانوادهٔ جدیدشان احساس خرسندی بسیار میکند. همین به نوبهٔ خود بار جسمی و روانی او و شوهرش را که رو به پیری میروند سبکتر میکند.
پیوند زناشوییتان را دوباره محکم سازید
۱۰، ۱۱. چه اندرزی از کتاب مقدس میتواند به افراد کمک کند تا در برخی از دامهای میانسالی گرفتار نشوند؟
۱۰ افراد واکنشهای گوناگونی در مقابل پا گذاشتن به سنین میانسالی از خود نشان میدهند. بعضی از مردان سعی میکنند با تغییر سبک لباس، خود را جوانتر جلوه دهند. بسیاری از زنان نگران تغییراتی هستند که یائسگی با خود به همراه میآورد. متأسفانه برخی از افراد میانسال با زیادی خودمانی بودن با جوانان جنس مخالف حساسیت و حسادت همسر خود را برمیانگیزند. اما مردان سالمند خداترس، «خرداندیش» هستند و عنان امیال ناشایست را بدست دارند. (۱پطرس ۴:۷) زنان بالغ و باتجربه نیز، از روی محبتی که به شوهرانشان و میلی که به راضی کردن یَهُوَه دارند، تلاش میکنند تا ثبات را در ازدواجشان برقرار کنند.
۱۱ به لَمُوْئیل پادشاه وحی شد تا محسنات «زن صالحه» را که «تمامئ روزهای عمر خود، [به شوهرش] خوبی خواهد کرد و نه بدی» به رشتهٔ تحریر درآورد. یک شوهر مسیحی درک خواهد کرد که چگونه همسرش تلاش میکند تا با ناراحتیهایی که در سنین میانسالی با آنها روبروست مقابله کند. محبت شوهر او را وامیدارد تا ‹[زنش] را بستاید.›—امثال ۳۱:۱۰، ۱۲، ۲۸.
۱۲. با گذشت عمر، زن و شوهر چگونه میتوانند به یکدیگر نزدیکتر میشوند؟
۱۲ هر دوی شما ممکن است در طی سالهای پرمشغلهای که صرف پرورش فرزندان خود کردید، برای برآورده ساختن نیازهای فرزندانتان خواستههای خود را با خرسندی کنار نهاده باشید. پس از آنکه آنها خانه را ترک کردند موقع آن است که به زندگی زناشوییتان جهت دیگری بدهید. شوهری میگوید: «هنگامی که دخترهایم خانه را ترک کردند، من دوباره دوران نامزدی را با زنم شروع کردم.» شوهر دیگری میگوید: «ما به سلامتی همدیگر اهمیت میدهیم و به هم یادآوری میکنیم که باید ورزش کنیم.» او و همسرش برای آنکه احساس تنهایی نکنند در خانهٔ خود را به روی دیگر اعضای جماعت باز گذاشتهاند. بله، علاقه نشان دادن به دیگران با خود برکاتی به همراه میآورد. و علاوه بر آن، موجب خشنودی یَهُوَه است.—فیلپیان ۲:۴؛ عبرانیان ۱۳:۲، ۱۶.
۱۳. صراحت و صداقت در زندگی زن و شوهری که در کنار یکدیگر پا به سنین پیری میگذارند، چه نقشی دارند؟
۱۳ اجازه ندهید که در زمینهٔ تبادلنظر، بین شما و همسرتان شکافی ایجاد شود. با یکدیگر با صراحت گفتگو کنید. (امثال ۱۷:۲۷) شوهری چنین اظهارنظر میکند: «با توجه و ملاحظه به یکدیگر درک خود را از همدیگر عمیقتر میکردیم.» همسر او با این گفته نظر وی را تأکید میکند: «هر چه پیرتر میشویم، از چای خوردن و صحبت و همکاری با یکدیگر بیشتر لذت میبریم.» اگر صریح و بیآلایش باشید میتوانید پیوند زناشویی خود را محکمتر سازید، و به آن انعطافپذیری ببخشید تا حملههای شیطان، این نابودکنندهٔ زندگی زناشویی خنثی شود.
از بودن با نوههای خود لذت ببرید
۱۴. نقشی که مادربزرگ تیموتاؤس در تربیت او به صورت یک مسیحی ایفا کرد چه بود؟
۱۴ نوهها «تاج» سالخوردگان هستند. (امثال ۱۷:۶) همنشینی با نوهها حقیقتاً میتواند نشاطآور باشد—پرجنب و جوش و شادیآور. کتاب مقدس از لوئیس، مادربزرگی که با دخترش اُفنیکی، اعتقاداتش را در اختیار نوهٔ خردسال خود تیموتاؤس قرار داد، بخوبی یاد میکند. این کودک با آگاهی از ارزشی که مادر و مادربزرگش برای حقیقت کتاب مقدس قائل بودند، پرورش یافت.—۲تیموتاؤس ۱:۵؛ ۳:۱۴، ۱۵.
۱۵. مادربزرگها و پدربزرگها چه سهم ارزشمندی میتوانند در تربیت نوههایشان داشته باشند، اما از انجام چه کاری باید خودداری کنند؟
۱۵ مادربزرگها و پدربزرگها بخصوص در این زمینه میتوانند سهم بسزایی داشته باشند. شما ای مادربزرگها و پدربزرگها، پیش از این معرفت خود را در مورد مقصودهای یَهُوَه در اختیار فرزندانتان قرار دادهاید. حالا نیز میتوانید همین کار را با نسل دیگری انجام دهید! بسیاری از کودکان از گوش کردن به داستانهای کتاب مقدس از زبان پدربزرگ و مادربزرگشان لذت فراوانی میبرند. البته، شما نباید مسئولیت پدر آنها را برای جای دادن حقایق کتاب مقدس در دل فرزندانش به عهده بگیرید. (تثنیه ۶:۷) بلکه مکمل آن باشید. دعای شما مانند دعای مزمورنویس باشد که میگوید: «ایخدا مرا تا زمان پیری و سفیدموئی نیز ترک مکن، تا این طبقه را از بازوی تو خبر دهم، و جمیع آیندگان را از توانائئ تو.»—مزمور ۷۱:۱۸؛ ۷۸:۵، ۶.
۱۶. پدربزرگها و مادربزرگها چگونه میتوانند از اینکه عامل پدید آمدن کدورت و ناراحتی در خانوادههایشان باشند خودداری کنند؟
۱۶ جای تأسف است که بعضی پدربزرگها و مادربزرگها آنقدر نوههای خردسال خود را لوس میکنند که بین پدربزرگها و مادربزرگها و فرزندانشان اختلاف ایجاد میشود. با این حال، مهربانی بیشائبهٔ شما نسبت به نوههایتان ممکن است باعث شود که آنها حرف دلشان را با شما راحتتر در میان بگذارند تا با والدینشان. گاهی کودکان امیدوارند که پدربزرگ و مادربزرگ آسانگیرشان در مقابل والدینشان از آنها جانبداری کنند. در آنصورت چه باید کرد؟ خرداندیشی و حکمت بخرج دهید و نوههایتان را تشویق کنید تا با والدینشان بیپرده صحبت کنند. میتوانید برای آنها توضیح دهید که یَهُوَه از این کار خرسند میشود. (افسسیان ۶:۱-۳) اگر لازم باشد، به کودکان پیشنهاد کنید که برای آسانتر کردن کارها، میتوانید با والدینشان صحبت کنید. در مورد تجربیاتی که در طی سالها کسب کردهاید با صراحت با نوههایتان صحبت کنید. صداقت و صراحت شما میتواند برای آنها مفید باشد.
خود را با سنتان تطبیق دهید
۱۷. مسیحیان سالمند باید از کدام تصمیم مزمورنویس پیروی کنند؟
۱۷ با گذشت سالها، درخواهید یافت که قادر به انجام همهٔ کارهایی که پیش از این انجام میدادید یا همهٔ کارهایی که میخواهید انجام دهید، نیستید. چگونه شخص میتواند به روند پیری خو بگیرد؟ شاید ذهن شما ۳۰ ساله باشد، اما یک نگاه به آینه نمایانگر واقعیت دیگری است. ناامید نشوید. مزمورنویس از یَهُوَه چنین تمنا میکرد: «در زمان پیری مرا دور مینداز، چون قوّتم زایل شود مرا ترک منما.» مصمم باشید که از عزم راسخ مزمورنویس پیروی کنید. او چنین گفت: «من دائماً امیدوار خواهم بود، و بر همهٔ تسبیح تو خواهم افزود.»—مزمور ۷۱:۹، ۱۴.
۱۸. یک مسیحی بالغ چگونه میتواند از بازنشستگی خود استفاده درست ببرد؟
۱۸ بسیاری از افراد پیش از بازنشستگی، خود را آماده میکنند تا یَهُوَه را بیشتر تسبیح بخوانند. پدری که حالا بازنشسته شده است چنین توضیح میدهد: «از پیش برنامهریزی کردم که پس از آنکه دخترم مدرسه را تمام کرد چه بکنم. مصمم بودم که خدمت موعظهٔ تماموقت را آغاز کنم، و برای آنکه بهتر بتوانم به یَهُوَه خدمت کنم کسبم را فروختم. از خدا با دعا تقاضای راهنمایی کردم.» اگر به سن بازنشستگی نزدیک میشوید، میتوانید از سخنان آفریدگار بزرگ ما تسلیخاطر یابید: «تا به پیرئ شما من همان هستم و تا بشیخوخیّتْ من شما را خواهم برداشت.»—اشعیا ۴۶:۴.
۱۹. به کسانی که به سنین پیری پا میگذارند چه اندرزی داده میشود؟
۱۹ خو گرفتن به بازنشستگی ممکن است آسان نباشد. پولس رسول به مردان سالمند توصیه کرد که «هشیار» یا عاقل و متین باشند. این به معنای آن است که باید در همه چیز از خود خویشتنداری نشان دهند، نه اینکه در زندگی به راحتطلبی تمایل داشته باشند. ممکن است که پس از بازنشستگی نیاز بیشتری به یک برنامهٔ روزانه و انضباط شخصی وجود داشته باشد. پس همیشه مشغول باشید، «پیوسته در عمل خداوند بیفزائید چون میدانید که زحمت شما در خداوند باطل نیست.» (۱قرنتیان ۱۵:۵۸) برای یاری دیگران دلهایتان را به روی آنها بگشایید. (۲قرنتیان ۶:۱۳) بسیاری از مسیحیان این کار را با موعظهٔ غیورانهٔ بشارت، مطابق با امکانات خود انجام میدهند. با بالا رفتن سن، «در ایمان و محبّت و صبر صحیح» باشید.—تیطس ۲:۲.
بر اندوه مرگ همسر خود فائق آیید
۲۰، ۲۱. الف) در سیستم کنونی، چه عاملی سرانجام باعث جدایی زن و شوهر میشود؟ ب) سرمشق خوبی که حنّا برای همسران داغدیده بجای گذاشت چیست؟
۲۰ موضوع اندوهبار اما حقیقی آن است که در سیستم کنونی، زن و شوهرها سرانجام در اثر مرگ از یکدیگر جدا میشوند. همسران داغدیدهٔ مسیحی میدانند که عزیزانشان حالا آرمیدهاند، و اطمینان دارند که آنها را دوباره خواهند دید. (یوحنا ۱۱:۱۱، ۲۵) اما ضایعهٔ وارده، در هر حال دلخراش و ناگوار است. فرد باقیمانده چگونه میتواند با این موقعیت روبرو شود؟a
۲۱ به خاطر سپردن آنچه که یکی از شخصیتهای کتاب مقدس انجام داد میتواند ما را در این زمینه یاری کند. حنّا تنها پس از هفت سال زندگی زناشویی بیوه شد، و مطالبی که در مورد او میخوانیم مربوط به زمانی است که ۸۴ سال داشت. میتوان اطمینان داشت که وی هنگامی که همسرش را از دست داد بسیار اندوهناک بود. او چگونه با این اندوه مقابله کرد؟ حنّا شبانهروز در معبد به عبادت یَهُوَه خدا مشغول بود. (لوقا ۲:۳۶-۳۸، د ج) زندگی حنّا که سراسر خدمت مقدس بود بدون تردید پادزهر بسیار خوبی برای اندوه و تنهاییی بود که به عنوان یک زن بیوه از آن رنج میبرد.
۲۲. برخی از مردان و زنان بیوه چگونه با تنهایی مقابله میکنند؟
۲۲ زنی ۷۲ ساله که ده سال است همسر خود را از دست داده چنین توضیح میدهد: «دشوارترین چیز برایم آن است که کسی نیست تا به حرفهایم گوش بدهد. شوهرم شنوندهٔ خوبی بود. ما در مورد جماعت و شرکتمان در کار موعظهٔ مسیحی با یکدیگر گفتگو میکردیم.» زن بیوهٔ دیگری میگوید: «با اینکه زمان مرهم خوبی است اما من دریافتهام که بهتر است بگوییم کارهایی که فرد در این مدت انجام میدهد، مرهم خوبی است. حالا شما برای کمک به دیگران فرصت بیشتری در اختیار دارید.» یک زن بیوهٔ ۶۷ ساله با این نکته موافقت کرده، میگوید: «یک راه بسیار خوب برای مقابله با داغدیدگی تسلی دادن دیگران است.»
سالخوردگانی که در چشم خدا ارزشمندند
۲۳، ۲۴. کتاب مقدس چه تسلیخاطر خوبی برای سالمندان، بخصوص افراد بیوه فراهم میآورد؟
۲۳ با اینکه مرگ، همسر عزیزمان را به کام خود میکشد، اما یَهُوَه همیشه امین و قابل اطمینان است. داوود، پادشاه باستانی چنین سرائید: «یک چیز از خداوند خواستم و آنرا خواهم طلبید، که تمام ایّام عمرم در خانهٔ خداوند ساکن باشم، تا جمال خداوند را مشاهده کنم، و در هیکل او تفکّر نمایم.»—مزمور ۲۷:۴.
۲۴ پولس رسول چنین درخواست میکند: «بیوه زنانرا اگر فیالحقیقه بیوه باشند محترم دار.» (۱تیموتاؤس ۵:۳) اندرزهایی که در پی این دستور میآید نشانگر آن است که بیوهزنان شایسته که خویشاوند نزدیکی نداشتند ممکن بود به حمایت مالی جماعت نیاز پیدا کنند. با وجود این، مفهوم «محترم» داشتن، معنی ارزش قائل شدن را نیز دربر دارد. زنان و مردان بیوه و خداترس میتوانند تسلیخاطر فراوانی از آگاهی از این امر که یَهُوَه برای آنها ارزش قائل است و از آنها نگاهداری خواهد کرد، کسب کنند!—یعقوب ۱:۲۷.
۲۵. سالمندان چه هدفی را هنوز میتوانند دنبال کنند؟
۲۵ کلام وحیشدهٔ خدا اعلام میکند: ‹عزّت پیران موی سفید ایشان است.› این موی سفید «تاج جمال است، هنگامیکه در راه عدالت یافت شود.» (امثال ۱۶:۳۱؛ ۲۰:۲۹) پس سعی کنید چه متأهل باشید و چه مجدداً مجرد، در زندگی خود به خدمت یَهُوَه اولویت بدهید. بدین ترتیب در حال حاضر از خوشنامی در برابر خدا و در آینده از امید زندگی جاودانی در دنیایی عاری از رنجهای پیری، برخوردار خواهید شد.—مزمور ۳۷:۳-۵؛ اشعیا ۶۵:۲۰.
[پاورقیها]
a برای اطلاعات بیشتر در این باره، به بروشور وقتی کسی که دوستش دارید میمیرد، چاپ انجمن بینالمللی شاگردان کتاب مقدس رجوع کنید.
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . . به زن و شوهرانی که به سنین پیری پا میگذارند کمک کنند؟
نوهها «تاج» مادربزرگها و پدربزرگها هستند.—امثال ۱۷:۶.
سنین سالخوردگی میتوانند فرصتهای بیشتری برای خدمت به یَهُوَه با خود به همراه آورند.—مزمور ۷۱:۹، ۱۴.
به سالمندان توصیه میشود که «هشیار» یا متین باشند.—تیطس ۲:۲.
همسران داغدیده، با اینکه عمیقاً غصهدار هستند، میتوانند از کتاب مقدس تسلیخاطر بگیرند.—یوحنا ۱۱:۱۱، ۲۵.
یَهُوَه برای سالمندان وفادار ارزش قائل است.—امثال ۱۶:۳۱.
[تصویر در صفحهٔ ۱۶۶]
در حالیکه به سنین پیری پا میگذارید، محبت خویش را به یکدیگر دوباره استحکام بخشید
-
-
به والدین سالمند خود احترام بگذاریمراز سعادت خانوادگی
-
-
فصل پانزده
به والدین سالمند خود احترام بگذاریم
۱. ما چه دِینی نسبت به والدینمان بر گردن داریم، و به همین دلیل باید چه احساسی نسبت به آنها داشته باشیم و چگونه در مقابل آنها عمل کنیم؟
اندرز مرد حکیمی از روزگار باستان چنین است: «پدر خویشرا که ترا تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.» (امثال ۲۳:۲۲) شاید بگویید: ‹هیچوقت چنین کاری نخواهم کرد!› اغلب ما بجای آنکه مادر — یا پدر—خود را خوار بشماریم، احساس محبت عمیقی نسبت به آنها میکنیم. ما میدانیم که دین بزرگی نسبت به آنها به گردن داریم. در درجهٔ اول، این والدین ما بودند که به ما زندگی بخشیدند. درست است که یَهُوَه سرچشمهٔ زندگی است، اما بدون والدینمان نمیتوانستیم به وجود آییم. ما نمیتوانیم جبران زندگی باارزشی را که والدینمان به ما بخشیدهاند، بکنیم. از آن گذشته به ازخودگذشتگیها، مراقبتهای دلسوزانه، مخارج، و توجه پرمحبتی که لازمهٔ کمک به پرورش فرزند از دوران کودکی تا مرحلهٔ بزرگسالی است، فکر کنید. پس اندرز کلام خدا چقدر معقولانه است که میگوید: «پدر و مادر خود را احترام نما . . . تا ترا عافیت باشد و عمر دراز بر زمین کنی!»—افسسیان ۶:۲، ۳.
آگاهی از نیازهای عاطفی
۲. فرزندان چگونه میتوانند «حقوق» والدینشان را ادا کنند؟
۲ پولس رسول به مسیحیان نوشت: «فرزندان یا نوادهها . . . خانهٔ خود را با دینداری نگاه دارند و حقوق اجداد خود را ادا کنند که این در حضور خدا نیکو و پسندیده است.» (۱تیموتاؤس ۵:۴) فرزندان بالغ این «حقوق» را با سپاسگزاری از سالها محبت، کار، و مراقبتی که والدین و پدربزرگها و مادربزرگهایشان برای آنها انجام دادهاند ادا میکنند. یکی از راههایی که فرزندان میتوانند از طریق آن سپاسگزاری خود را ابراز کنند، آن است که درک کنند افراد سالخورده مانند افراد دیگر به محبت و قوت قلب نیاز دارند—و اغلب اوقات شدیداً. مانند همهٔ ما آنها نیز نیاز دارند بدانند که دیگران برایشان ارزش قائل هستند. آنها نیاز دارند که بدانند زندگیشان ارزش زیستن دارد.
۳. چگونه میتوانیم به والدین و پدربزرگ و مادربزرگهایمان احترام بگذاریم؟
۳ ما میتوانیم با ابراز محبت به والدین و پدربزرگها و مادربزرگهایمان به آنها احترام بگذاریم. (۱قرنتیان ۱۶:۱۴) اگر والدین ما با ما زندگی نمیکنند، باید این نکته را بخاطر داشته باشیم که ارتباط ما با آنها برایشان اهمیت بسیار دارد. یک نامهٔ نشاطآور، یک تماس تلفنی، یا ملاقات آنها میتواند سهم بسزایی در شادی آنها داشته باشد. مییو که در ژاپن زندگی میکند در سن ۸۲ سالگی نوشت: «دخترم [که شوهرش خادم سیار است] به من میگوید: ‹مادر، خواهش میکنم تو هم با ما «مسافرت» کن.› او برنامهٔ مسیر مسافرتشان و شمارهٔ تلفن محل اقامت هفتگیشان را برایم میفرستد. من میتوانم نقشهام را باز کنم و بگویم: ‹آهان. حالا اینجا هستند!› من همیشه از یَهُوَه از اینکه به من چنین دختری داده است سپاسگزاری میکنم.»
برآورده ساختن نیازهای مالی
۴. سنت مذهبی یهودی چگونه بیرحمی و سنگدلی را در قبال والدین سالمند ترویج میداد؟
۴ آیا احترام به والدین مستلزم برآورده ساختن نیازهای مادی آنها نیز میشود؟ بله. غالباً اینطور است. در روزگار عیسی رهبران مذهبی یهودی رسمی داشتند بدین صورت که اگر کسی اعلام میکرد که پول یا ملکش را «وقف کار خدا» کرده است از مسئولیت مراقبت از والدینش با کمک این پول یا ملک مبرا بود. (متی ۱۵:۳-۶) چقدر بیعاطفه و بیرحم! در واقع، این رهبران مذهبی مردم را تشویق میکردند که نه تنها به والدین خود احترام نگذارند بلکه با برآورده نساختن نیازهای آنان، آنها را تحقیر کنند. ما هیچگاه چنین کاری نباید بکنیم!—تثنیه ۲۷:۱۶.
۵. با وجود امکاناتی که در برخی از کشورها وجود دارد، احترام گذاشتن به والدین چگونه گاهی شامل دادن کمک مالی نیز میشود؟
۵ امروزه در بسیاری از کشورها برنامههای تأمین اجتماعی از طرف دولت، بعضی از نیازهای مادی افراد سالمند را از قبیل خوراک، پوشاک و مسکن برآورده میسازند. علاوه بر آن، افراد سالمند خود ممکن است تدارکاتی برای روزهای پیری خود دیده باشند. اما اگر این تدارکات به اتمام برسد یا کافی نباشد، فرزندان آنها میتوانند با انجام هر آنچه که از دستشان برمیآید نیازهای والدین خود را برطرف کرده و بدین ترتیب احترام آنها را نگاهدارند. در واقع، مراقبت از والدین سالمند گواهی است بر تخصیص خدایی، یعنی تخصیص شخص به یَهُوَه خدا، بنیانگذار نظام خانواده.
محبت و ازخودگذشتگی
۶. بعضی از افراد چه تغییراتی در زندگی خود دادهاند تا بتوانند نیازهای والدینشان را برآورده سازند؟
۶ بسیاری از فرزندان بالغ با محبت و ازخودگذشتگی به برطرف کردن نیازهای والدین رنجور و ناتوان خود میپردازند. برخی از آنها والدینشان را در خانهٔ خود یا محلی نزدیک به محل اقامت خود جای دادهاند. برخی دیگر به خانهٔ والدینشان نقل مکان کردهاند. بارها، چنین ترتیباتی هم برای والدین و هم برای فرزندان آنها پربرکت بودهاند.
۷. چرا بهتر است که در تصمیمگیری در مورد والدین سالمند عجله نکنیم؟
۷ اما گاهی چنین نقلمکانهایی نتیجهٔ خوب نمیدهد. چرا؟ شاید به سبب آنکه چنین تصمیمگیریهایی عجولانه یا فقط از روی احساسات انجام شدهاند. کتاب مقدس به نحوی حکیمانه هشدار میدهد: «مرد زیرک در رفتار خود تأمّل مینماید.» (امثال ۱۴:۱۵) به عنوان مثال، تصور کنید که مادر سالخوردهٔ شما از عهدهٔ کارها برنمیآید و شما گمان میکنید که نقلمکان کردن به خانهٔ شما برایش مفید خواهد بود. اگر با زیرکی گامهایی را که برمیدارید مورد توجه قرار دهید، از خود خواهید پرسید: نیازهای او در حال حاضر چیست؟ آیا خدمات اجتماعی خصوصی یا دولتی راهحل مناسب دیگری ارائه میدهند؟ آیا مادرم میخواهد نقلمکان کند؟ اگر مایل باشد، انجام این کار چه اثراتی بر زندگی او خواهد داشت؟ آیا از دوستانش دور خواهد شد؟ در اینصورت این امر چه تأثیر عاطفیی بر روی او خواهد داشت؟ آیا در مورد این موضوعات با او صحبت کردهاید؟ نقلمکان کردن او چه اثراتی بر شما، همسر و فرزندان خود شما خواهد داشت؟ اگر مادرتان احتیاج به کمک پیدا کند چه کسی این کمک را در اختیارش قرار خواهد داد؟ آیا میتوان این مسئولیت را مشترکاً به عهده گرفت؟ آیا با همهٔ کسانی که مستقیماً در این کار درگیر هستند راجع به این موضوع صحبت کردهاید؟
۸. برای آنکه بدانید چگونه به والدین سالمند خود کمک کنید با چه کسانی میتوانید مشورت کنید؟
۸ از آنجاییکه مسئولیت مراقبت از مادرتان بر دوش همهٔ فرزندان خانواده است، شاید عاقلانهتر باشد که یک جلسهٔ خانوادگی تشکیل دهید تا همه بتوانند در تصمیمگیری شرکت کنند. صحبت با پیران در جماعت مسیحی یا با دوستان که با موقعیت مشابهی روبرو بودهاند نیز میتواند مفید باشد. کتاب مقدس هشدار میدهد: «از عدم مشورت تدبیرها باطل میشود. امّا از کثرت مشورتدهندگان برقرار میماند.»—امثال ۱۵:۲۲.
همدلی و زیرکی نشان دهید
۹، ۱۰. الف) با وجود کهولت سالخوردگان باید چه چیزی را در مورد آنها مراعات کنیم؟ ب) هنگامی که فرزند بالغ خانواده برای والدین سالخوردهٔ خود تصمیمگیریهایی میکند باید چه چیزی را در مورد آنها رعایت کند؟
۹ احترام گذاردن به والدین سالمند مستلزم همدلی و زیرکی است. با فرا رسیدن عواقب پیری، راه رفتن، غذا خوردن، و بخاطر آوردن وقایع برای افراد سالمند رفتهرفته دشوارتر میشود. آنان ممکن است به کمک نیاز پیدا کنند. غالباً فرزندان در مورد امنیت و رفاه والدین خود زیاده از حد از خود حساسیت نشان میدهند و سعی میکنند آنها را راهنمایی کنند. اما افراد سالمند نیز افراد بالغی هستند که یک عمر حکمت و تجربه دارند، و از خود مراقبت کرده و برای خود تصمیمگیری کردهاند. نقش آنان به عنوان والدین و افرادی بالغ ممکن است عامل تعیینکنندهٔ هویت و پدیدآورندهٔ عزت نفس آنان باشد. والدینی که احساس میکنند باید کنترل زندگیشان را حالا به دست فرزندانشان بسپارند ممکن است به افسردگی یا خشم دچار شوند. برخی از آنها در مقابل چیزی که در نظر آنان از میان رفتن استقلال فردیشان است اظهار انزجار کرده و مقاومت میکنند.
۱۰ هیچ راهحل آسانی برای چنین مسائلی وجود ندارد، اما اگر تا جای ممکن به آنها اجازه دهیم که از خود مراقبت کنند و برای خود تصمیمگیری کنند کاری از روی مهربانی انجام دادهایم. عاقلانهتر است پیش از آنکه تصمیمی به صلاح والدینتان اتخاذ کنید با خود آنها صحبت کنید. تا همینجا نیز، در اثر پیری، از خیلی چیزها محروم شدهاند. بگذارید آنچه را که برایشان باقیمانده است حفظ کنند. احتمالاً در خواهید یافت که هر چه کمتر سعی کنید زندگی والدینتان را کنترل کنید، رابطهٔ شما با آنها بهتر میشود. همهٔ شما راضیتر و خوشحالتر خواهید بود. حتی اگر لازم باشد برای صلاح آنان بر روی بعضی مسائل تأکید کنید، احترام گذاردن به والدینتان مستلزم آن است که برای آنها شخصیت قائل شوید و ملاحظهٔ آنها را بکنید. کلام خدا چنین اندرز میدهد: «در پیش ریشسفید برخیز و روی مرد پیر را محترم دار.»—لاویان ۱۹:۳۲.
حفظ طرزفکر صحیح
۱۱-۱۳. اگر روابط بین فرزند و والدینش در گذشته مطلوب نبوده است، او چگونه میتواند در هنگام پیری آنها از عهدهٔ مراقبت از ایشان برآید؟
۱۱ گاهی یکی از مشکلاتی که فرزندان بالغ برای احترام گذاردن به والدین سالخوردهشان با آن روبرو هستند، روابط گذشتهٔ آنها با والدینشان است. شاید پدر شما مردی سرد و نامهربان، یا مادر شما فردی سلطهجو و سختگیر بوده است. ممکن است هنوز از اینکه آنها پدر و مادری دلخواه برای شما نبودهاند، احساس نارضایتی، خشم یا رنجش بکنید. آیا میتوانید بر این احساسات غلبه کنید؟a
۱۲ باسه که در فنلاند پرورش یافته است، چنین نقل میکند: «پدرخواندهٔ من در ارتش نازی افسر اساس بود. زود از کوره درمیرفت و خطرناک میشد. او بارها جلوی چشم من مادرم را به باد کتک گرفت. یکبار وقتی از دستم عصبانی بود، کمربندش را باز کرد و با طرف قلاب آن توی صورتم زد. ضربه آنقدر محکم بود که از آن طرف تخت به زمین افتادم.»
۱۳ اما قضیه روی دیگری نیز داشت. باسه اضافه میکند: «از طرف دیگر، آدم سختکوشی بود و خانوادهمان را از لحاظ مادی کاملاً تأمین میکرد. او هرگز به من محبت پدرانه نشان نداد، اما میدانستم که از لحاظ عاطفی داغدیده است. هنگامی که پسرکی بیش نبود مادرش او را از خانه بیرون انداخت. او مجبور بود برای بقا به مشتهای خود متوسل شود و هنوز مردی جوان بود که وارد جنگ شد. من میتوانستم تا حدی رفتار او را درک کنم و ملامتش نکنم. وقتی بزرگتر شدم، دلم میخواست به او تا دم مرگش تا حد توانم کمک کنم. کار آسانی نبود، اما هر چه از دستم برآمد انجام دادم. سعی کردم تا هنگام مرگش برایش پسر خوبی باشم، و فکر میکنم که مرا پذیرفت.»
۱۴. چه آیههایی در همهٔ موارد، منجمله هنگامی که مسئلهٔ مراقبت از والدین سالخورده مطرح میشود، کاربرد دارند؟
۱۴ در مورد مسائل خانوادگی نیز مانند موارد دیگر این اندرز کتاب مقدس بکار میآید: «خود را به دلسوزی، مهربانی، فروتنی، ملایمت و بردباری ملبس سازید. متحمل یکدیگر شوید. اگر از دیگران شکوه و شکایتی دارید یکدیگر را عفو کنید و چنانکه خداوند شما را بخشیده است شما نیز یکدیگر را ببخشید.»—کولسیان ۳:۱۲، ۱۳، انجیل شریف.
مراقبان نیز احتیاج به مراقبت دارند
۱۵. چرا مراقبت از والدین گاهی اندوهبار و دلخراش است؟
۱۵ مراقبت از والدین ناتوان کار دشواری است، که شامل وظایف، مسئولیتها و وقت بسیار است. اما جنبهٔ عاطفی آن از همه دشوارتر است. مشاهدهٔ اینکه والدینتان سلامتی، حافظه و استقلال فردی خود را از دست میدهند، غمانگیز است. سَندی که اهل پرتوریکو است چنین نقل میکند: «مادرم قلب خانواده بود. مراقبت از او برایم خیلی دردناک بود. اول لنگان لنگان راه میرفت؛ بعد برای راه رفتن به عصا احتیاج پیدا کرد، بعد از آن به چهارچرخه و بعد به صندلی چرخدار. پس از آن وضعش رو به وخامت گذاشت تا اینکه فوت کرد. او به سرطان استخوان دچار شده بود و به مراقبت دائم—شبانهروزی—احتیاج داشت. ما او را میشستیم، به او غذا میدادیم و برایش کتاب میخواندیم. کار بسیار سختی بود، بخصوص از لحاظ عاطفی. آن لحظهای که متوجه شدم مادرم در واقع در حال مرگ است اشکم سرازیر شد چون خیلی دوستش داشتم.»
۱۶، ۱۷. در مورد فرد مراقب چه توصیهای میتواند برای حفظ تعادل کارها مفید واقع شود؟
۱۶ اگر شما نیز در چنین شرایطی قرار بگیرید برای مقابله با آن، چه میتوانید بکنید؟ گوش فرا دادن به سخنان یَهُوَه توسط خواندن کتاب مقدس و صحبت با او از طریق دعا کمک عظیمی برای شما خواهد بود. (فیلپیان ۴:۶، ۷) به نحوی عملی، حتماً غذای کافی و مغذی صرف کنید و سعی کنید به اندازهٔ کافی بخوابید. با انجام این کار، هم از لحاظ عاطفی و هم از لحاظ جسمی برای مراقبت از عزیزتان آمادهتر خواهید بود. شاید بتوانید ترتیبی بدهید که گاهی از جریان کارهای روزانه فارغ شده کمی استراحت کنید. حتی اگر امکان گرفتن تعطیلی وجود نداشته باشد، عاقلانهتر است که وقتی را به استراحت و تفریح اختصاص دهید. برای آنکه مدتی را دور از پدر یا مادر بیمار خود بگذرانید، میتوانید از شخص دیگری بخواهید که جای شما را بگیرد.
۱۷ مراقبان معمولاً از خود بیش از حد معقول انتظار دارند. اما بخاطر آنچه قادر به انجام آن نیستید احساس تقصیر نکنید. تحت بعضی شرایط ممکن است مجبور شوید عزیز خود را به یکی از مراکز نگاهداری از سالخوردگان بسپارید. اگر مراقبت والدین ناتوان خود را به عهده دارید از خود انتظار بیش از حد معقول نداشته باشید. شما نه تنها باید نیازهای والدینتان، بلکه نیازهای فرزندان، همسر و خودتان را نیز برآورده سازید.
نیرویی ورای حد معمول
۱۸، ۱۹. یَهُوَه وعدهٔ چه کمک و حمایتی را داده است، و چه تجربهای نشانگر آن است که به وعدهٔ خود عمل میکند؟
۱۸ یَهُوَه از طریق کلام خود، کتاب مقدس، با مهربانی راهنماییهایی را ارائه میدهد که میتواند به کسی که مراقبت از والدین سالخوردهاش را به عهده دارد کمک فراوان بکند، اما این تنها کمکی نیست که به آنها عرضه میکند. به مزمورنویس وحی شده، مینویسد: «خداوند نزدیک است بآنانیکه او را میخوانند.» «تضرّع ایشانرا شنیده ایشانرا نجات میدهد.» یَهُوَه وفاداران خود را حتی تحت دشوارترین شرایط نجات داده یا حفاظت خواهد کرد.—مزمور ۱۴۵:۱۸، ۱۹.
۱۹ مِرنه، اهل فیلیپین هنگام مراقبت از مادرش که دچار سکتهٔ مغزی شده بود، این موضوع را تجربه کرد. مرنه مینویسد: «هیچ چیزی غمانگیزتر از آن نیست که عزیزتان جلوی چشمتان درد بکشد، نتواند به شما بگوید دردش از کجاست . . . مثل آن بود که کمکم غرق میشد و برای نجاتش کاری از دستم برنمیآمد. بارها جلوی یَهُوَه زانو زدم و به او گفتم که چقدر خسته هستم. مثل داوود که از یَهُوَه تمنا میکرد تا اشکهایش را در شیشه نگاه دارد و او را بخاطر آورد، با صدای بلند گریه میکردم. [مزمور ۵۶:۸] و یَهُوَه همانطور که وعده داده بود به من نیروی لازم را داد. ‹یَهُوَه تکیهگاه من بود.›»—مزمور ۱۸:۱۸.
۲۰. چه وعدههایی از کتاب مقدس به مراقبان کمک میکند تا خوشبینی خود را حفظ کنند، حتی اگر کسانی که از آنها مراقبت میشود فوت کنند؟
۲۰ میگویند که مراقبت از والدین سالمند «قصهایست که پایان خوشی ندارد.» با وجود همهٔ تلاشهایی که برای مراقبت از سالمندان انجام میشود، آنها ممکن است سرانجام جان بسپارند، مانند مادر مرنه. اما آنهاییکه به یَهُوَه توکل دارند میدانند که مرگ پایان قصه نیست. پولس رسول چنین گفت: «بخدا امیدوارم . . . که قیامت مردگان از عادلان و ظالمان نیز خواهد شد.» (اعمال ۲۴:۱۵) کسانی که والدین سالمند خود را از دست دادهاند میتوانند از امید رستاخیز و وعدهٔ دنیای جدید پر از نشاطی که ساختهٔ خداست و در آن «موت نخواهد بود،» تسلیخاطر یابند.—مکاشفه ۲۱:۴.
۲۱. نتایج خوب احترام به والدین سالخورده چیست؟
۲۱ خادمان خدا برای والدینشان ارزش فراوانی قائلند، حتی اگر پیر و سالخورده باشند. (امثال ۲۳:۲۲-۲۴) به آنها احترام میگذارند. با این کار، به آنچه که مَثَل وحیشده میگوید دست مییابند: «پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، و والدهٔ تو مسرور خواهد گردید.» (امثال ۲۳:۲۵) و بالاتر از همه، کسانی که به والدین سالمند خود احترام بگذارند، همچنین رضایت یَهُوَه خدا را کسب کردهاند و به او احترام گذاردهاند.
[پاورقیها]
a در اینجا منظور بحث ما مواقعی نیست که والدین بشدت از قدرت خود و اطمینانی که کودکانشان به آنها داشتهاند سوءاستفاده کرده، و دست به اعمالی زدهاند که میتواند جرم محسوب شود.
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . .
به ما برای احترام گذاشتن به والدین سالمندتان کمک کنند؟
ما باید حقوق والدین و پدربزرگها و مادربزرگهایمان را ادا کنیم.—۱تیموتاؤس ۵:۴.
همهٔ کارهای شما باید با محبت همراه باشد. — ۱قرنتیان ۱۶:۱۴.
هیچگاه نباید با عجله دست به تصمیمگیریهای مهم زد. — امثال ۱۴:۱۵.
باید والدین سالخورده را محترم بداریم، حتی اگر بیمار و ناتوان باشند.—لاویان ۱۹:۳۲.
مقابله با پیری و مرگ همیشگی نخواهد بود.—مکاشفه ۲۱:۴.
[تصویر در صفحهٔ ۱۷۹]
اگر بدون صحبت با والدینمان برای آنها تصمیمگیری کنیم کار عاقلانهای نکردهایم
-
-
آیندهٔ پابرجایی برای خانوادهٔ خود تضمین کنیدراز سعادت خانوادگی
-
-
فصل شانزده
آیندهٔ پابرجایی برای خانوادهٔ خود تضمین کنید
۱. هدف یَهُوَه از برقراری نظام خانواده چه بود؟
هنگامی که یَهُوَه آدم و حَوّا را با ازدواج به یکدیگر پیوست، آدم شادی خویش را با سرودن نخستین شعر مکتوب به زبان عبری ابراز کرد. (پیدایش ۲:۲۲، ۲۳) با این حال نظر آفریدگار تنها آن نبود که برای فرزندان بشری خود شادمانی به ارمغان آورد. او از زن و شوهرها و خانوادهها میخواهد که ارادهٔ او را به جا آورند. او به نخستین زوج چنین گفت: «بارور و کثیر شوید و زمین را پر سازید و در آن تسلّط نمائید و بر ماهیان دریا و پرندگان آسمان و همهٔ حیواناتیکه بر زمین میخزند حکومت کنید.» (پیدایش ۱:۲۸) چه وظیفهٔ بزرگ و پراجری! اگر آدم و حوّا با فرمانبرداری کامل ارادهٔ یَهُوَه را به جا آورده بودند، چقدر خود و فرزندان آیندهشان سعادتمند میشدند!
۲، ۳. خانوادهها چگونه میتوانند در حال حاضر به بیشترین میزان سعادت دست یابند؟
۲ امروز نیز خانوادههایی که با همکاری یکدیگر ارادهٔ خدا را به جا میآورند از همه سعادتمندتر هستند. پولس رسول نوشت: «دینداری [«تخصیص خدایی»، د ج] برای هر چیز مفید است که وعدهٔ زندگئ حال و آینده را دارد.» (۱تیموتاؤس ۴:۸) خانوادهای که مطابق با تخصیص خدایی زندگی کند و راهنماییهای یَهُوَه را همانطور که در کتاب مقدس آمدهاند دنبال کند در «زندگئ حال» به سعادت دست خواهد یافت. (مزمور ۱:۱-۳؛ ۱۱۹:۱۰۵؛ ۲تیموتاؤس ۳:۱۶) حتی اگر فقط یکنفر از اعضای خانواده به اصول کتاب مقدس عمل کند، بهتر از آن است که هیچکس بدانها عمل نکند.
۳ این کتاب بسیاری از اصول کتاب مقدس را که در سعادت خانوادگی نقش دارند مورد بحث قرار داده است. شاید متوجه شده باشید که بعضی از این اصول در سراسر کتاب به دفعات تکرار شدهاند. چرا؟ زیرا حقایق نیرومندی را که بر جنبههای گوناگون زندگی خانوادگی تأثیر میگذارند، نشان میدهند. خانوادهای که کوشش میکند اصول کتاب مقدس را به جا آورد درمییابد که تخصیص خدایی واقعاً ‹وعدهٔ زندگئ حال را دارد.› بیایید به چهار اصل مهم از این اصول دوباره نگاهی بیندازیم.
ارزش خویشتنداری
۴. چرا خویشتنداری یا پرهیزکاری در زندگی زناشویی عاملی حیاتی است؟
۴ سلیمان پادشاه گفت: «کسیکه بر روح خود تسلّط ندارد، مثل شهر منهدم و بیحصار است.» (امثال ۲۵:۲۸؛ ۲۹:۱۱) ‹تسلط داشتن بر روح خود›، یا خویشتنداری، برای کسانی که خواهان زندگی زناشویی سعادتمند هستند امری حیاتی است. تسلیم شدن به احساسات ویرانگر مانند خشم یا شهوت غیراخلاقی، باعث صدماتی میشود که برای جبران آنها سالها زمان لازم است—البته اگر اصلاً قابل جبران باشند.
۵. چگونه یک انسان ناکامل میتواند خویشتنداری را در خود پرورش دهد، و این کار چه فوایدی برای او خواهد داشت؟
۵ البته، هیچیک از نوادگان آدم نمیتواند به طور کامل بر جسم ناکامل خود تسلط داشته باشد. (رومیان ۷:۲۱، ۲۲) خویشتنداری یا پرهیزکاری همچنین یکی از ثمرات روح است. (غلاطیان ۵:۲۲، ۲۳) به همین دلیل، اگر برای دستیابی به خویشتنداری دعا کنیم، اگر اندرزهای شایستهٔ نوشتههای مقدس را بکار گیریم، و اگر با کسانی معاشرت کنیم که خویشتندارند و از معاشرت با کسانی که این خصلت را دارا نیستند پرهیز کنیم، روح خدا این خصوصیت را در ما پدید خواهد آورد. (مزمور ۱۱۹:۱۰۰، ۱۰۱، ۱۳۰؛ امثال ۱۳:۲۰؛ ۱پطرس ۴:۷) چنین طریقی ما را یاری خواهد کرد تا حتی هنگامی که وسوسه میشویم، ‹از زنا بگریزیم.› (۱قرنتیان ۶:۱۸) بدین ترتیب از خشونت بری خواهیم بود و یا از الکلیسم پرهیز میکنیم یا بر آن غالب میآییم. و با موقعیتهای تحریکآمیز و دشوار با آرامش بیشتری روبرو خواهیم شد. امیدواریم که همه—منجمله فرزندان—پرورش این ثمرهٔ پراهمیت روح را بیاموزند.—مزمور ۱۱۹:۱، ۲.
دیدگاهی مناسب از اصل سروری
۶. الف) ترتیب الهی سروری چیست؟ ب) برای آنکه سروری مرد برای خانوادهاش سعادت به همراه آورد باید او چه چیزی را بخاطر بسپارد؟
۶ دومین اصل پراهمیت، شناسایی اصل سروری است. پولس ترتیب درست را توصیف کرده، میگوید: «میخواهم شما بدانید که سر هر مرد مسیح است و سر زن مرد و سر مسیح خدا.» (۱قرنتیان ۱۱:۳) این به معنای آن است که مرد سر یا رئیس خانواده است، همسر وی حامی وفادار اوست، و فرزندان مطیع والدین خود هستند. (افسسیان ۵:۲۲-۲۵، ۲۸-۳۳؛ ۶:۱-۴) اما توجه کنید که اصل سروری تنها در صورتی به سعادت منجر خواهد شد که به طریق درست اِعمال شود. شوهرانی که مطابق با تخصیص خدایی زندگی میکنند میدانند که سروری منش دیکتاتوری نیست. آنان از عیسی، سر خود پیروی میکنند. با اینکه عیسی «سر همه چیز» بود، «نیامد تا مخدوم شود بلکه تا خدمت کند.» (افسسیان ۱:۲۲؛ متی ۲۰:۲۸) به همین شکل، یک مرد مسیحی نیز سروری را نه به نفع خود، بلکه برای حفظ منافع همسر و فرزندانش اِعمال میکند.—۱قرنتیان ۱۳:۴، ۵.
۷. کدام اصول کتاب مقدس به زن کمک میکنند تا نقشی را که خدا برای او در خانواده تعیین کرده است ایفا کند؟
۷ نقش زنی که مطابق با تخصیص خدایی زندگی میکند رقابت با شوهرش یا تلاش برای سلطهجویی بر او نیست. او از اینکه حامی شوهرش باشد و با او همکاری کند خوشنود است. کتاب مقدس گاهی میگوید که زن «متعلق» به شوهرش است، بدین ترتیب جای شکی باقی نمیماند که شوهرش سر اوست. (پیدایش ۲۰:۳، ترجمهٔ دنیای جدید) زن به وسیلهٔ ازدواج تحت «شریعتِ شوهرش» قرار میگیرد. (رومیان ۷:۲) کتاب مقدس در عین حال، زن را ‹معاون› و «موافق» مینامد. (پیدایش ۲:۲۰) او خصوصیات و قابلیتهایی را که شوهرش فاقد آنهاست ارائه میکند، و از شوهرش حمایت لازم را به عمل میآورد. (امثال ۳۱:۱۰-۳۱) کتاب مقدس همچنین میگوید که زن «یار» شوهرش است یعنی دوش به دوش او کار میکند. (ملاکی ۲:۱۴) این اصول کتاب مقدس زن و شوهر را یاری میکنند تا به مقام یکدیگر واقف شوند و با یکدیگر با عزت و احترام رفتار کنند.
‹در شنیدن تند باشید›
۸، ۹. برخی از اصولی را که به اعضای خانواده کمک میکنند تا مهارتهای خود را برای تبادلنظر بهبود بخشند، توضیح دهید.
۸ در این کتاب بر لزوم تبادلنظر مرتباً تأکید شده است. به چه دلیل؟ زیرا اگر افراد با یکدیگر صحبت کنند و واقعاً به سخنان یکدیگر گوش دهند، کارها بهتر پیش میروند. بارها بر روی این موضوع تأکید شده است که تبادلنظر یک جادهٔ دوطرفه است. یعقوب شاگرد، آن را به این شکل توصیف میکند: «هر کس در شنیدن تند و در گفتن آهسته . . . باشد.»—یعقوب ۱:۱۹.
۹ موضوع پراهمیت دیگر آن است که به طرز صحبتمان توجه کنیم. با سخنان عجولانه، ستیزهجویانه، یا انتقاد شدید نمیتوان به نحوی موفقیتآمیز تبادلنظر کرد. (امثال ۱۵:۱؛ ۲۱:۹؛ ۲۹:۱۱، ۲۰) حتی وقتی سخنانمان صحیح است نیز اگر به نحوی بیرحمانه، مغرورانه یا با بیملاحظگی ابراز شود، بیشتر باعث ضرر خواهد بود تا منفعت. گفتار ما باید دلنشین باشد، و «اصلاحشدهٔ بنمک.» (کولسیان ۴:۶) سخنان ما باید مثل «سیبهای طلا در مرصعکارئ نقره» باشد. (امثال ۲۵:۱۱) خانوادههایی که تبادلنظر درست را میآموزند گام بسیار بزرگی در راه دستیابی به سعادت برداشتهاند.
نقش حیاتی محبت
۱۰. در زندگی زناشویی چه نوع محبتی حیاتی است؟
۱۰ واژهٔ «محبت» بارها در این کتاب آمده است. آیا نوع اصلی محبتی را که بدان اشاره شد بخاطر دارید؟ درست است که محبت عاشقانه (به زبان یونانی اِرُس) نقش مهمی در زندگی زناشویی ایفا میکند، و همینطور در یک ازدواج موفق، مهر عمیق و دوستی (به زبان یونانی فیلیا ) بین زن و شوهر پدید میآید. اما محبتی که از همه مهمتر است محبتی است که واژهٔ یونانی آگاپه معرف آن است. این محبتی است که ما برای یَهُوَه، عیسی و همسایهمان در خود پرورش میدهیم. (متی ۲۲:۳۷-۳۹) این محبتی است که یَهُوَه نسبت به نوع بشر ابراز میکند. (یوحنا ۳:۱۶) چقدر عالی است که همین نوع محبت را نسبت به همسر و فرزندان خود داشته باشیم!—۱یوحنا ۴:۱۹.
۱۱. محبت چگونه میتواند به صلاح زندگی زناشویی عمل کند؟
۱۱ این محبت والا در زندگی زناشویی حقیقتاً «عامل همبستگی کامل» است. (کولسیان ۳:۱۴، ترجمهٔ تفسیری) این عامل زن و شوهر را به یکدیگر پیوند میدهد و آنها را وامیدارد تا بخواهند به صلاح یکدیگر و فرزندانشان عمل کنند. چنانچه خانوادهها با مشکلاتی مواجه شوند، محبت آنها را یاری میکند تا با همبستگی به این امور بپردازند. محبت زن و شوهر را یاری میکند که حتی در هنگام سالخوردگی نیز دست از حمایت و قدردانی از یکدیگر برندارند. «محبت . . . نفع خود را طالب نمیشود، . . . در همه چیز صبر میکند و همه را باور مینماید، در همه حال امیدوار میباشد و هر چیز را متحمل میباشد. محبّت هرگز ساقط نمیشود.»—۱قرنتیان ۱۳:۴-۸.
۱۲. چرا اگر زن و شوهر به خدا محبت داشته باشند ازدواج آنها مستحکم خواهد بود؟
۱۲ پیوند زناشویی هنگامی بویژه مستحکم میشود که نه تنها با محبت بین زن و شوهر بلکه در درجهٔ اول با محبت به یَهُوَه استوار شده باشد. (جامعه ۴:۹-۱۲) چرا؟ یوحنای رسول چنین نوشت: «همین است محبّت خدا که احکام او را نگاه داریم.» (۱یوحنا ۵:۳) بنابراین، زن و شوهر باید تخصیص خدایی را به فرزندان خود آموزش دهند، نه فقط به این دلیل که به فرزندانشان محبت دارند بلکه به این خاطر که این فرمان یَهُوَه است. (تثنیه ۶:۶، ۷) آنها باید از اعمال غیراخلاقی پرهیز کنند، نه فقط به این دلیل که به یکدیگر محبت میورزند بلکه عمدتاً به این خاطر که به یَهُوَه محبت دارند، که ‹فاسقان و زانیانرا داوری خواهد فرمود.› (عبرانیان ۱۳:۴) حتی اگر یکی از طرفین مسبب مشکلات بسیار جدی در زندگی زناشویی باشد، محبتی که در طرف دیگر برای یَهُوَه وجود دارد او را وامیدارد که کماکان به اصول کتاب مقدس پایبند بماند. خانوادههایی که در آنها محبت به یکدیگر با محبت به یَهُوَه پیوند خورده است، حقیقتاً سعادتمند هستند!
خانوادهای که ارادهٔ خدا را بجا میآورد
۱۳. تصمیم به انجام ارادهٔ خدا چگونه میتواند به افراد کمک کند تا به مسائلِ واقعاً مهم چشم بدوزند؟
۱۳ تمام زندگی یک مسیحی، پیرامون انجام خواست خدا دور میزند. (مزمور ۱۴۳:۱۰) تخصیص خدایی در واقع همین است. انجام خواست خدا به خانوادهها کمک میکند تا توجه خود را بر موضوعات واقعاً مهم معطوف دارند. (فیلپیان ۱:۹، ۱۰) به عنوان مثال، عیسی هشدار داد: «آمدهام تا مرد را از پدر خود و دختر را از مادر خویش و عروس را از مادر شوهرش جدا سازم. و دشمنان شخص اهل خانهٔ او خواهند بود.» (متی ۱۰:۳۵، ۳۶) بسیاری از پیروان عیسی، مطابق با هشدار او، به وسیلهٔ اعضای خانوادهٔ خود مورد آزار قرار گرفتهاند. چه وضعیت غمانگیز و دردناکی! با این حال، پیوندهای خانوادگی نباید بر محبت ما به یَهُوَه خدا و عیسی مسیح چیره شوند. (متی ۱۰:۳۷-۳۹) اگر کسی علیرغم مخالفت خانواده از خود تحمل و بردباری نشان دهد، افراد مخالف ممکن است پس از مشاهدهٔ اثرات خوبی که تخصیص خدایی بر او داشته است تغییر عقیده دهند. (۱قرنتیان ۷:۱۲-۱۶؛ ۱پطرس ۳:۱، ۲) حتی اگر چنین چیزی پیش نیاید، دست کشیدن از خدمت به خدا به دلیل مخالفت دیگران، برایمان هیچ نفع دائمی به همراه نخواهد داشت.
۱۴. تمایل به انجام ارادهٔ خدا چگونه میتواند به والدین کمک کند تا به صلاح فرزندانشان عمل کنند؟
۱۴ انجام خواست خدا به والدین کمک خواهد کرد تا درست تصمیمگیری کنند. به عنوان مثال، در برخی از جوامع والدین به فرزندان خود به چشم سرمایهٔ آینده نگاه میکنند و انتظار دارند که فرزندانشان در هنگام پیری از آنها مراقبت کنند. این امر که فرزندان بالغ از والدین سالخوردهٔ خود مراقبت کنند، درست و شایسته است، اما چنین بینشی نباید موجب شود که والدین فرزندان خود را به مالپرستی بکشانند. چنانچه والدین به فرزندان خود آموزش دهند که برای دارایی مالی خود بیش از موضوعات روحانی اهمیت قائل شوند، در حق آنها خوبی نکردهاند.—۱تیموتاؤس ۶:۹.
۱۵. اُفنیکی، مادر تیموتاؤس، چه سرمشق عالیی از مادری که میخواهد مطابق با ارادهٔ خدا عمل کند بجا گذاشت؟
۱۵ نمونهٔ خوبی در این زمینه اُفنیکی، مادرِ دوست جوان پولس، تیموتاؤس است. (۲تیموتاؤس ۱:۵) اگر چه اُفنیکی همسری بیایمان داشت، همراه با مادربزرگ تیموتاؤس، لوئیس با موفقیت تیموتاؤس را در راه پیجویی تخصیص خدایی پرورش داد. (۲تیموتاؤس ۳:۱۴، ۱۵) هنگامی که تیموتاؤس به سن مناسب رسید، اُفنیکی به او اجازه داد تا خانه را ترک کرده و به صورت همکار میسیونری پولس، کار موعظهٔ ملکوت را در پیش بگیرد. (اعمال ۱۶:۱-۵) این زن چقدر باید از اینکه پسرش به میسیونری برجسته مبدل شد احساس شادی کرده باشد! تخصیص خدایی که تیموتاؤس به عنوان فردی بالغ از خود نشان میداد بخوبی تربیت دوران کودکی وی را منعکس میساخت. بیگمان، اُفنیکی از شنیدن گزارشات مربوط به خدمت روحانی وفادارانهٔ تیموتاؤس احساس رضایت و شادی میکرد، با وجود آنکه احتمالاً دلش برای او تنگ میشد.—فیلپیان ۲:۱۹، ۲۰.
خانواده و آیندهٔ شما
۱۶. عیسی به عنوان فرزند پسر چه توجهی از خود نشان داد، اما منظور اصلی او چه بود؟
۱۶ عیسی در خانوادهای خداترس پرورش یافت، و در دوران بزرگسالی نشان داد که یک پسر باید چگونه به مادر خود توجه داشته باشد. (لوقا ۲:۵۱، ۵۲؛ یوحنا ۱۹:۲۶) با این حال منظور اصلی عیسی بجا آوردن ارادهٔ خدا بود، و در مورد او این کار شامل باز کردن راه برخورداری از زندگی جاودانی برای انسانها بود. او این کار را هنگامی انجام داد که زندگی کامل انسانی خود را به عنوان فدیه برای بشر گناهکار تقدیم کرد.—مرقس ۱۰:۴۵؛ یوحنا ۵:۲۷، ۲۸.
۱۷. روش وفادارنهٔ عیسی برای کسانی که خواست خدا را انجام میدهند، راه دستیابی به چه امیدهای والایی را گشود؟
۱۷ پس از مرگ عیسی، یَهُوَه او را به زندگی آسمانی برخیزانید و به او اختیارات عظیمی داد، و سرانجام او را به عنوان پادشاه ملکوت آسمانی منصوب کرد. (متی ۲۸:۱۸؛ رومیان ۱۴:۹؛ مکاشفه ۱۱:۱۵) قربانی عیسی این امکان را برای برخی از انسانها به وجود آورد تا انتخاب شوند و با او در ملکوت حکمرانی کنند. این قربانی همچنین راه را برای بقیهٔ انسانهای خوشقلب هموار ساخت تا بتوانند از زندگی کامل بر روی زمینی که شرایط بهشتی دوباره در آن برقرار شده است، برخوردار شوند و لذت ببرند. (مکاشفه ۵:۹، ۱۰؛ ۱۴:۱، ۴؛ ۲۱:۳-۵؛ ۲۲:۱-۴) یکی از بزرگترین نعماتی که امروز از آنِ ماست نقل بشارت به همسایگانمان میباشد.—متی ۲۴:۱۴.
۱۸. چه یادآوری و دلگرمیی، هم به خانوادهها و هم به افراد دیگر داده شده است؟
۱۸ همانطور که پولس رسول نشان داد، زندگی مطابق با تخصیص خدایی نویددهندهٔ این وعده است که مردم میتوانند این برکات را در زندگی «آینده» به میراث ببرند. بیگمان، این بهترین راه دستیابی به سعادت است! بخاطر داشته باشید، «دنیا و شهوات آن درگذر است لکن کسیکه به ارادهٔ خدا عمل میکند تا بأبد باقی میماند.» (۱یوحنا ۲:۱۷) بنابراین چه خود فرزند باشید و چه دارای فرزند باشید، چه شوهر باشید و چه زن، چه مجرد باشید با فرزند یا بدون فرزند، تلاش کنید تا اراده و خواست خدا را بجا آورید. حتی هنگامی که تحت فشار روحی قرار دارید یا با مشکلات بسیار سخت رودررو هستید، هرگز فراموش نکنید که خادم خدای زنده هستید. بنابراین، طوری باشید که اعمال شما سبب شادی یَهُوَه شود. (امثال ۲۷:۱۱) و طوری باشید که کردار شما به سعادتمندیتان منجر شود، چه در حال حاضر و چه در طی زندگی جاودانی در دنیای جدید آینده!
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . .
به سعادت خانوادگی شما کمک کنند؟
خویشتنداری یا پرهیزکاری را میتوان پرورش داد.—غلاطیان ۵:۲۲، ۲۳.
با داشتن دیدی درست از سروری، زن و شوهر هر دو صلاح خانواده را میجویند.—افسسیان ۵:۲۲-۲۵، ۲۸-۳۳؛ ۶:۴.
گوش کردن نیز بخشی از تبادلنظر است.—یعقوب ۱:۱۹.
محبت به یَهُوَه زندگی زناشویی را استحکام میبخشد.—۱یوحنا ۵:۳.
انجام ارادهٔ خدا مهمترین هدف خانواده است.—مزمور ۱۴۳:۱۰؛ ۱تیموتاؤس ۴:۸.
[کادر در صفحهٔ ۱۸۸]
نعمت تجرد
همه ازدواج نمیکنند. و همهٔ زن و شوهرها هم تصمیم به بچهدار شدن نمیگیرند. عیسی مجرد بود، و در مورد نعمت تجرد چنانچه «بجهة ملکوت خدا» باشد سخن گفت. (متی ۱۹:۱۱، ۱۲) پولس رسول نیز ازدواج نکرد. وی از تجرد و ازدواج، هر دو به عنوان ‹نعمت› یاد میکند. (۱قرنتیان ۷:۷، ۸، ۲۵-۲۸) اگر چه قسمت اعظم این کتاب به مطالب مربوط به زندگی زناشویی و تربیت فرزندان اختصاص داده شده است، اما نباید امکاناتی را که در مجرد ماندن یا ازدواج بدون داشتن فرزند وجود دارد فراموش کرد.
-