کتابی که سوءتفسیر شده است

‏«اعتقاد به گردش دوگانهٔ زمین بدور محور خود و خورشید نادرست است،‏ و کاملاً مغایر با نوشته‌های مقدس.‏» این جمله نقل قولی است از تصویب‌نامهٔ انجمن ممنوعیتِ کلیسای کاتولیک روم در سال ۱۶۱۶.‏۱ آیا کتاب مقدس واقعاً با حقایق علمی تناقض دارد؟‏ یا اینکه سوءتفسیر شده است؟‏

در زمستان سال‌های ۱۶۰۹ و ۱۶۱۰،‏ گالیلئو گالیله تلسکوپی را که تازه ساخته بود متوجه آسمان‌ها کرد و چهار قمری را که دور مشتری در چرخشند کشف کرد.‏ مشاهدات او اساس عقیدهٔ رایج آن زمان را که همهٔ اجرام آسمانی به دور زمین می‌گردند از هم پاشید.‏ پیش از آن،‏ در سال ۱۵۴۳،‏ منجم لهستانی نیکلا کپرنیک فرضیه داده بود که سیارات بر گرد خورشید می‌گردند.‏ گالیله صحت علمی این فرضیه را ثابت کرد.‏

اما در نظر عالمان الهیاتِ کاتولیک این گفته بدعت بود.‏ کلیسا مدت‌ها بر این عقیده بود که زمین مرکز عالم است.‏^۲ این نظریه بر پایهٔ برداشت تحت‌اللفظی نوشته‌های مقدس بود که زمین ‹بر اساسش استوار شده،‏ تا جنبش نخورَد تا ابدالآباد.‏› (‏مزمور ۱۰۴:‏۵‏)‏ گالیله به روم فرا خوانده شد و در مقابل دادگاه تفتیش عقاید قرار گرفت.‏ او را تحت بازپرسی شدید وادار کردند تا کشفیات خود را انکار کند،‏ و تا پایان عمر در خانه‌اش تحت بازداشت نگاه داشتند.‏

در سال ۱۹۹۲،‏ حدود ۳۵۰ سال پس از مرگ گالیله،‏ کلیسای کاتولیک عاقبت صحت گفته‌های او را اعلام کرد.‏^۳ اما اگر گفته‌های گالیله صحت داشت آیا کتاب مقدس در این باره اشتباه می‌کرد؟‏

مفهوم حقیقی آیه‌های کتاب مقدس را دریابیم

گالیله به صحت کتاب مقدس اعتقاد داشت.‏ هنگامی که کشفیات علمی او با برداشتی که از بعضی آیه‌های کتاب مقدس رواج داشت تناقض پیدا کرد،‏ استدلال کرد که عالمان الهیات مفهوم حقیقی این آیه‌ها را درنیافته‌اند.‏ او چنین نوشت:‏ «دو حقیقت هرگز نمی‌توانند با یکدیگر تناقض داشته باشند.‏»‏^۴ او اظهار داشت که اصطلاحات دقیق علمی با کلمات روزمرهٔ کتاب مقدس تناقض ندارند.‏ اما عالمان الهیات نمی‌خواستند قانع شوند.‏ آنها تأکید می‌کردند که همهٔ گفته‌های کتاب مقدس دربارهٔ زمین را باید به صورت تحت‌اللفظی پذیرفت.‏ در نتیجه،‏ نه تنها کشفیات گالیله را رد کردند بلکه به مفهوم حقیقی چنین آیه‌هایی نیز دست نیافتند.‏

حقیقتاً عقل سلیم حکم می‌کند که وقتی کتاب مقدس دربارهٔ «چهار گوشهٔ زمین» سخن می‌گوید،‏ بدانیم که منظور آن نیست که نویسندگان کتاب مقدس باور داشتند که زمین در واقع چهارگوش یا مربعی شکل است.‏ (‏مکاشفه ۷:‏۱‏)‏ کتاب مقدس به زبان عامهٔ مردم نگاشته شده است و در بسیاری از موارد از تشبیه و استعاره استفاده می‌کند.‏ بنابراین وقتی کتاب مقدس می‌گوید که زمین دارای ‹چهار گوشه،‏› ‹بنیادی› پایدار،‏ ‹پایه‌ها› و ‹سنگ‌زاویه› است،‏ نمی‌خواهد توصیفی علمی از زمین به دست دهد؛‏ بلکه واضح است که به صورت مجازی سخن می‌گوید،‏ همانطور که اغلب در سخنان روزمره پیش می‌آید.‏a —‏ اِشَعْیا ۵۱:‏۱۳؛‏ ایّوب ۳۸:‏۶‏.‏

زندگی‌نامه‌نویسی به نام ال.‏گِی‌مونات در کتاب خود با عنوان گالیلئو گالیلئی می‌نویسد:‏ «عالمان الهیاتِ تنگ‌نظر که می‌خواستند علم را به استدلال‌هایی بر پایهٔ کتاب مقدس محدود کنند،‏ فقط کتاب مقدس را بی‌حرمت می‌ساختند.‏»‏^۵ در واقع تفسیرهای این عالمان الهیات بود که قید و بندهای غیرمعقولانه بر علم می‌گذاشت نه خود کتاب مقدس.‏

به همین شکل،‏ امروزه نیز وقتی بنیادگرایان مذهبی اصرار می‌ورزند که زمین در شش روز بیست و چهار ساعته آفریده شد،‏ کتاب مقدس را تحریف می‌کنند.‏ (‏پیدایش ۱:‏⁠۳-‏۳۱‏)‏ چنین نگرشی نه با علم توافق دارد نه با کتاب مقدس.‏ کلمهٔ «روز» در کتاب مقدس نیز مانند زبان روزمره،‏ اصطلاحی انعطاف‌پذیر است و به دوره‌های زمانی با مدت‌های متفاوت اطلاق می‌شود.‏ در پیدایش ۲:‏۴،‏ شش روز آفرینش همگی مجموعاً «روز» خوانده می‌شوند.‏ در کتاب مقدس کلمهٔ عبری که «روز» ترجمه شده است،‏ می‌تواند به معنی «مدتی طولانی»‏^۶ باشد.‏ بنابراین در کتاب مقدس هیچ شاهدی دال بر اینکه روزهای آفرینش از بیست و چهار ساعت تشکیل می‌شوند وجود ندارد.‏ بنیادگرایانی که خلاف این را تعلیم می‌دهند کتاب مقدس را سوءتفسیر می‌کنند.‏ —‏ ۲پِطْرُس ۳:‏۸ نیز ملاحظه شود.‏

در سراسر تاریخ،‏ عالمان الهیات بارها دست به تحریف کتاب مقدس زده‌اند.‏ به چند مورد دیگر توجه کنید که مذاهب جهان مسیحیت گفته‌های کتاب مقدس را سوءتفسیر کرده‌اند.‏

سوءتفسیرهای مذاهب

در اغلب موارد،‏ اعمال کسانی که ادعا می‌کنند به کتاب مقدس حرمت می‌گذارند و از آن پیروی می‌کنند،‏ باعث بدنام کردن این کتاب می‌شود.‏ این به‌اصطلاح مسیحیان،‏ به نام خدا خون یکدیگر را می‌ریزند.‏ در حالی که کتاب مقدس تذکر می‌دهد که پیروان مسیح باید ‹یکدیگر را محبّت نمایند.‏› —‏ یوحنّا ۱۳:‏۳۴،‏ ۳۵؛‏ متّیٰ ۲۶:‏۵۲‏.‏

برخی از روحانیان جیب اعضای مذهب خود را خالی می‌کنند و پولی را که بزحمت کسب کرده‌اند از چنگشان بیرون می‌آورند؛‏ این کاری است که با آموزش کتاب مقدس فرسنگ‌ها فاصله دارد،‏ در کتاب مقدس آمده است:‏ «مفت یافته‌اید،‏ مفت بدهید.‏» —‏ متّیٰ ۱۰:‏۸؛‏ ۱پِطْرُس ۵:‏⁠۲،‏ ۳‏.‏

روشن است که نمی‌توان از روی گفتار و کردار کسانی که از کتاب مقدس نقل قول می‌کنند یا مدعی زندگی بر طبق آن هستند،‏ در مورد این کتاب قضاوت کرد.‏ بنابراین فرد روشن‌بین می‌تواند شخصاً کتاب مقدس را بررسی کند و به موضوع و استثنائی بودن این کتاب پی ببرد.‏

‏[پاورقی]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۴]‏

دو تلسکوپ گالیله

‏[تصویر در صفحهٔ ۵]‏

گالیله در مقابل دادگاه تفتیش عقاید