فصل پنج

فرزند خود را از طفولیت آموزش دهید

۱،‏ ۲.‏ والدین برای دریافت کمک در پرورش فرزندانشان باید به چه کسی روی آورند؟‏

‏«پسرانْ میراث از جانب خداوند میباشند»،‏ این سخنان حاکی از قدردانیِ پدری است که ۳۰۰۰ سال پیش می‌زیست.‏ (‏مزمور ۱۲۷:‏⁠۳‏)‏ حقیقتاً که شادی بچه‌دار شدن پاداشی است پرارزش از جانب خدا،‏ شادیی که برای اغلب افراد متأهل وجود دارد.‏ با این حال،‏ کسانی که دارای فرزند هستند زود درمی‌یابند که بچه‌دار شدن در کنار شادی با خود مسئولیت‌هایی نیز به همراه دارد.‏

^۲ پرورش فرزندان،‏ بویژه امروزه،‏ کاری است دشوار.‏ با وجود این،‏ بسیاری از پدر و مادرها در این کار موفق بوده‌اند،‏ و مزمورنویس با کلماتی که به او الهام شده بود به روش آن اشاره کرده و می‌گوید:‏ «اگر خداوند خانه را بنا نکند،‏ بنّایانش زحمت بیفایده میکشند.‏» (‏مزمور ۱۲۷:‏⁠۱‏)‏ هر چه دستورات یَهُوَه را دقیق‌تر انجام دهید،‏ پدر یا مادر بهتری خواهید شد.‏ کتاب مقدس می‌گوید:‏ «بتمامئ دل خود بر خداوند توکّل نما،‏ و بر عقل خود تکیه مکن.‏» (‏امثال ۳:‏⁠۵‏)‏ آیا مایلید در حالی که در تدارک پروژهٔ بیست سالهٔ پرورش فرزند خود هستید به پند یَهُوَه گوش فرا دهید؟‏

پذیرش دیدگاه کتاب مقدس

۳.‏ مسئولیت پدر در پرورش کودکان چیست؟‏

^۳ در بسیاری از خانواده‌های سراسر جهان،‏ مردان تربیت کودک را عمدتاً وظیفهٔ زن می‌دانند.‏ بله درست است،‏ کلام خدا مرد را نان‌آور اصلی خانه می‌داند.‏ اما در عین حال می‌گوید که مرد در خانه نیز مسئولیت‌هایی دارد.‏ کتاب مقدس می‌گوید:‏ «کار خود را در خارج آراسته کن،‏ و آنرا در مِلْک مُهیّا ساز،‏ و بعد از آن خانهٔ خویشرا بنا نما.‏» (‏امثال ۲۴:‏۲۷‏)‏ در نظر خدا،‏ پدرها و مادرها در کار تربیت فرزندان با یکدیگر شریک هستند.‏ —‏ امثال ۱:‏⁠۸،‏ ۹‏.‏

۴.‏ چرا نباید فرزندان پسر را از فرزندان دختر برتر بدانیم؟‏

^۴ به فرزندان خود به چه چشمی می‌نگرید؟‏ گزارشها حاکی از آنند که در آسیا «از نوزادان دختر استقبال گرمی نمی‌شود.‏» گفته می‌شود که تعصب در مورد دختران هنوز هم در آمریکای لاتین،‏ حتی در میان «خانواده‌های روشنفکر»،‏ وجود دارد.‏ اما حقیقت آن است که دختران فرزندان درجهٔ دوم نیستند.‏ یعقوب،‏ پدری مشهور در روزگار باستان،‏ فرزندان خود را،‏ منجمله همهٔ دخترانش را که تا آن زمان به دنیا آمده بودند به عنوان «فرزندانیکه خدا به [من] عنایت فرموده است» توصیف می‌کند.‏ (‏پیدایش ۳۳:‏⁠۱-‏۵؛‏ ۳۷:‏۳۵‏)‏ به همین شکل،‏ عیسی نیز همهٔ ‹بچه‌های کوچک› (‏پسر و دختر)‏ را که نزد او آوردند برکت داد.‏ (‏متی ۱۹:‏⁠۱۳-‏۱۵‏)‏ می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که او دیدگاه یَهُوَه را منعکس می‌کرد.‏ —‏ تثنیه ۱۶:‏۱۴‏.‏

۵.‏ یک زن و شوهر هنگامی که در مورد تعداد افراد خانواده تصمیم‌گیری می‌کنند باید به چه نکاتی توجه کنند؟‏

^۵ آیا در محیط اجتماعی شما مرسوم است که زن تا آنجا که می‌تواند فرزند به دنیا آورد؟‏ تعیین تعداد فرزندان یک زن و شوهر حقاً به عهدهٔ خود آنان است.‏ اما اگر والدین امکان فراهم آوردن غذا،‏ پوشاک و تحصیلات فرزندان متعدد خود را نداشته باشند،‏ چطور؟‏ بی‌تردید،‏ زن و شوهر باید این موضوع را هنگام تصمیم‌گیری در مورد تعداد افراد خانوادهٔ خود در نظر داشته باشند.‏ برخی از زن و شوهرها که نمی‌توانند از عهدهٔ بزرگ کردن همهٔ فرزندان خویش برآیند،‏ مسئولیت پرورش تعدادی از آنها را به خویشان خود می‌سپارند.‏ آیا این عمل درست است؟‏ در واقع،‏ خیر.‏ و این کار والدین را از وظیفه‌ای که در قبال فرزندانشان بر دوش دارند مبری نمی‌کند.‏ کتاب مقدس می‌گوید:‏ «اگر کسی وسائل زندگی خویشاوندان و مخصوصاً خانواده خود را فراهم نکند،‏ ایمان را انکار کرده .‏ .‏ .‏ است.‏» (‏۱تیموتاؤس ۵:‏⁠۸‏،‏ ا ش‏)‏ زن و شوهر مسئول تلاش می‌کنند تا تعداد افراد «خانواده» را طوری برنامه‌ریزی کنند که بتوانند ‹وسائل زندگی خویشاوندان خود را فراهم کنند.‏› آیا آنها می‌توانند از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کنند؟‏ این نیز یک تصمیم شخصی است،‏ و اگر زن و شوهر تصمیم به انجام آن بگیرند تعیین روشی که برای جلوگیری از بارداری از آن استفاده می‌کنند نیز به عهدهٔ خود آنهاست.‏ «هر کس حامل بار خود خواهد شد.‏» (‏غلاطیان ۶:‏⁠۵‏)‏ با این حال،‏ روش پیشگیری از بارداری که به هر شکلی با سقط جنین عمدی انجام شود بر خلاف اصول کتاب مقدس است.‏ یَهُوَه خدا «چشمهٔ حیات است.‏» (‏مزمور ۳۶:‏⁠۹‏)‏ بنابراین،‏ خاموش کردن حیات پس از آنکه نطفهٔ آن بسته شد بی‌حرمتی عظیمی به یَهُوَه و در حکم قتل است.‏ —‏ خروج ۲۱:‏⁠۲۲،‏ ۲۳؛‏ مزمور ۱۳۹:‏۱۶؛‏ ارمیا ۱:‏⁠۵‏.‏

برآورده ساختن نیازهای فرزندتان

۶.‏ تربیت کودک باید از چه زمانی آغاز شود؟‏

^۶ در امثال ۲۲:‏۶ آمده است:‏ «طفلرا در راهیکه باید برود تربیت نما.‏» تربیت فرزندان وظیفهٔ مهم دیگر والدین است.‏ اما باید از چه سنی آن را آغاز کرد؟‏ از سنین خیلی پایین.‏ پولس رسول اظهار داشت که تیموتاؤس «از طفولیّت» تربیت شده بود.‏ (‏۲تیموتاؤس ۳:‏۱۵‏)‏ واژهٔ یونانی که در اینجا بکار رفته است به معنی نوزاد کوچک یا حتی کودک تولدنیافته است.‏ (‏لوقا ۱:‏⁠۴۱،‏ ۴۴؛‏ اعمال ۷:‏⁠۱۸-‏۲۰‏)‏ بنابراین تیموتاؤس از سنین بسیار پایین تربیت یافت —‏ که البته کار درستی هم بود.‏ طفولیت سن ایده‌آلی است برای آغاز تربیت کودک.‏ حتی یک کودک خردسال نیز تشنهٔ کسب معرفت و آگاهی است.‏

۷.‏ الف)‏ چرا این امر که پدر و مادر هر دو با نوزاد رابطهٔ نزدیک برقرار کنند حائز اهمیت است؟‏ ب)‏ چه نوع رابطه‌ای بین یَهُوَه و یگانه پسر مولود او وجود داشت؟‏

^۷ مادری می‌گوید:‏ «وقتی برای اولین بار بچه‌ام را دیدم،‏ عاشق او شدم.‏» اغلب مادران چنین احساسی دارند.‏ این دلبستگی زیبا بین مادر و نوزاد پس از تولد با گذشت زمان و اوقاتی که با یکدیگر می‌گذرانند فزونی می‌یابد.‏ مراقبت از کودک نیز به این صمیمیت می‌افزاید.‏ (‏با ۱تسالونیکیان ۲:‏⁠۷ مقایسه شود.‏)‏ اینکه مادر نوزاد خود را نوازش کرده و با او صحبت کند در برآورده ساختن نیازهای عاطفی نوزاد اهمیت حیاتی دارد.‏ (‏با اشعیا ۶۶:‏۱۲ مقایسه شود.‏)‏ اما پدر چطور؟‏ او نیز باید با طفل خود رابطهٔ نزدیک برقرار کند.‏ یَهُوَه خود در این باره سرمشقی بشمار می‌رود.‏ در کتاب امثال،‏ ما به رابطهٔ یَهُوَه با یگانه پسر مولودش پی می‌بریم،‏ پسرش می‌گوید:‏ «‏خداوند مرا مبدای طریق خود داشت،‏ .‏ .‏ .‏ روز بروز شادی مینمودم.‏» (‏امثال ۸:‏⁠۲۲،‏ ۳۰؛‏ یوحنا ۱:‏⁠۱۴‏)‏ به همین ترتیب پدری خوب نیز با فرزند خود از همان اوان طفولیت رابطه‌ای گرم و پرمحبت برقرار می‌کند.‏ پدری می‌گوید:‏ «از خودتان مهر و محبت فراوان نشان دهید.‏ هیچ بچه‌ای تا بحال از فرط در آغوش گرفته شدن و بوسیدن هلاک نشده است.‏»‏

۸.‏ والدین باید چه نوع فعالیت ذهنیی را هر چه زودتر در اختیار نوزاد قرار دهند؟‏

^۸ اما نوزادان به توجهی بیش از این نیاز دارند.‏ از هنگام تولد،‏ مغز آنان برای پذیرش و ذخیرهٔ اطلاعات آمادگی دارد،‏ و والدین سرچشمهٔ اصلی این اطلاعات هستند.‏ به عنوان مثال زبان را در نظر بگیرید.‏ پژوهشگران می‌گویند که کیفیت یادگیری سخن گفتن و خواندن طفل به «نظر می‌آید که با ماهیت رابطهٔ متقابل او با والدینش در اوان طفولیت رابطهٔ نزدیک دارد.‏» از دوران نوزادی با طفل خود صحبت کنید و برایش کتاب بخوانید.‏ بزودی او نیز می‌خواهد از شما تقلید کند،‏ و دیری نمی‌پاید که به او خواندن خواهید آموخت.‏ او به احتمال زیاد پیش از ورود به مدرسه خواندن را خواهد آموخت.‏ این امر بویژه در مورد کشورهایی که در آنها تعداد معلمین کم و کلاس‌ها مملو از محصلین است مفید خواهد بود.‏

۹.‏ مهمترین هدفی که والدین باید بخاطر بسپارند چیست؟‏

^۹ خواست والدین مسیحی در درجهٔ اول این است که نیازهای روحانی فرزند خود را برآورده سازند.‏ (‏تثنیه ۸:‏⁠۳ ملاحظه شود.‏)‏ با چه هدفی؟‏ تا فرزندشان را در پرورش شخصیتی مسیح‌گونه،‏ در واقع در پوشیدن «انسانیّت تازه» یاری کنند.‏ (‏افسسیان ۴:‏۲۴‏)‏ آنها به این خاطر باید مصالح مناسب و روشهای مناسب بنا کردن را مد نظر داشته باشند.‏

حقیقت را به دقت به فرزند خود تعلیم دهید

۱۰.‏ کودکان باید چه خصوصیاتی را در خود پرورش دهند؟‏

^۱۰ کیفیت یک بنا تا حد زیادی به نوع مصالحی که در ساختمان آن به کار رفته است بستگی دارد.‏ پولس رسول اظهار کرد که بهترین مصالح برای شخصیت مسیحی،‏ «طلا یا نقره یا جواهر» است.‏ (‏۱قرنتیان ۳:‏⁠۱۰-‏۱۲‏)‏ اینها مظهر خصوصیاتی است همچون ایمان،‏ حکمت،‏ فطانت یا هوشیاری،‏ وفاداری،‏ احترام،‏ و سپاسگزاری عمیق برای یَهُوَه و قوانین او.‏ (‏مزمور ۱۹:‏⁠۷-‏۱۱؛‏ امثال ۲:‏⁠۱-‏۶؛‏ ۳:‏⁠۱۳،‏ ۱۴‏)‏ والدین چگونه می‌توانند فرزندانشان را از همان اوان کودکی آموزش دهند تا این خصوصیات را در خود پرورش دهند؟‏ با پیروی از خط‌مشی که مدتها پیش گذارده شد.‏

۱۱.‏ والدین اسرائیلی چگونه فرزندان خود را یاری می‌کردند تا شخصیتی خداپسندانه پرورش دهند؟‏

^۱۱ اندکی پیش از آنکه ملت اسرائیل به سرزمین موعود وارد شوند،‏ یَهُوَه به والدین اسرائیلی گفت:‏ «این سخنانیکه من امروز ترا امر میفرمایم بر دل تو باشد.‏ و آنها را به پسرانت بدقّت تعلیم نما و حین نشستنت در خانه و رفتنت براه و وقت خوابیدن و برخاستنت از آنها گفتگو نما.‏» (‏تثنیه ۶:‏⁠۶،‏ ۷‏)‏ بله،‏ پدر و مادرها باید سرمشق،‏ یار و معلم فرزندان خود باشند و با آنها رابطه برقرار کنند.‏

۱۲.‏ چرا بسیار پراهمیت است که والدین سرمشق خوبی باشند؟‏

^۱۲ سرمشق باشید.‏ یَهُوَه نخست گفت:‏ ‹این سخنان .‏ .‏ .‏ بر دل تو باشد.‏› سپس اضافه کرد:‏ «آنها را به پسرانت بدقّت تعلیم نما.‏» بنابراین خصوصیات خداپسندانه باید ابتدا در دل پدر و مادر جای بگیرد.‏ پدر و مادر باید به حقیقت عشق بورزند و بر طبق آن زندگی کنند.‏ فقط در آن هنگام است که پدر یا مادر می‌تواند به دل فرزند خود راه یابد.‏ (‏امثال ۲۰:‏⁠۷‏)‏ چرا؟‏ زیرا کودکان بیشتر تحت تأثیر آنچه که می‌بینند هستند تا آنچه که می‌شنوند.‏ —‏ لوقا ۶:‏۴۰؛‏ ۱قرنتیان ۱۱:‏⁠۱‏.‏

۱۳.‏ والدین مسیحی چگونه می‌توانند نمونهٔ عیسی را در ابراز محبت به فرزندانشان الگو قرار دهند؟‏

^۱۳ یار و غمخوار فرزندتان باشید.‏ یَهُوَه به والدین در اسرائیل گفت:‏ ‹حین نشستنت در خانه و رفتنت براه و وقت خوابیدن و برخاستنت با فرزندانت .‏ .‏ .‏ گفتگو نما.‏› این مستلزم آن است که والدین هر چقدر سرشان شلوغ باشد باز هم وقتی را به فرزندان خود اختصاص دهند.‏ جای تردید نیست که عیسی عقیده داشت که کودکان ارزش وقت او را دارند.‏ در طی آخرین روزهای خدمت روحانیش،‏ «[مردم] بچهای کوچک را نزد او آوردند تا ایشانرا لمس نماید.‏» واکنش عیسی در مقابل این کار چه بود؟‏ «ایشانرا در آغوش کشید و دست بر ایشان نهاده برکت داد.‏» (‏مرقس ۱۰:‏⁠۱۳،‏ ۱۶‏)‏ تصورش را بکنید،‏ عیسی آخرین دقایق عمر خود را سپری می‌کرد.‏ اما با این حال،‏ توجه و وقت خود را صرف کودکان کرد.‏ چه درس خوبی!‏

۱۴.‏ چرا مفید است که والدین اوقاتی را با فرزندشان بگذرانند؟‏

^۱۴ با کودکان خود رابطه برقرار کنید.‏ اگر اوقاتی را با فرزند خود بگذرانید می‌توانید با او رابطه برقرار کنید.‏ هر چه بیشتر با یکدیگر ارتباط داشته باشید،‏ بهتر می‌توانید دریابید که شخصیت او چگونه پرورش می‌یابد.‏ بخاطر داشته باشید،‏ ارتباط داشتن تنها صحبت کردن نیست.‏ مادری در برزیل گفت:‏ «باید هنر گوش کردن را می‌آموختم،‏ گوش کردن با دلم.‏» صبر و شکیبایی او هنگامی به ثمر رسید که پسرش افکار و احساساتش را با او در میان گذاشت.‏

۱۵.‏ در مورد تفریحات و سرگرمی‌ها باید چه نکاتی را بخاطر داشت؟‏

^۱۵ کودکان به «وقتی برای خنده .‏ .‏ .‏ و وقتی برای رقص» یعنی به تفریح نیاز دارند.‏ (‏جامعه ۳:‏⁠۱،‏ ۴؛‏ زکریا ۸:‏⁠۵‏)‏ اگر والدین با بچه‌ها با هم به تفریح بپردازند بسیار سازنده‌تر خواهد بود.‏ جای تأسف است که در بیشتر خانواده‌ها تفریح برابر است با تماشای تلویزیون.‏ برخی از برنامه‌های تلویزیون ممکن است سرگرم‌کننده باشند،‏ اما بسیاری دیگر ارزش‌های اخلاقی را زیر پا می‌گذارند،‏ و تماشای تلویزیون ارتباط بین افراد خانواده را از میان می‌برد.‏ بنابراین،‏ آیا بهتر نیست که با فرزندان خود به تفریحی سازنده روی آورید؟‏ آواز بخوانید،‏ با هم بازی کنید،‏ با دوستان خود معاشرت کنید و از محل‌های جالب دیدن کنید.‏ چنین فعالیت‌هایی ارتباط شما را با یکدیگر تقویت می‌کند.‏

۱۶.‏ والدین باید به فرزندان خود چه چیزی را در مورد یَهُوَه بیاموزند،‏ و چگونه باید این کار را انجام دهند؟‏

^۱۶ معلم فرزند خود باشید.‏ یَهُوَه گفت:‏ «[این سخنان] را به پسرانت بدقّت تعلیم نما.‏» آیات دیگر این قسمت به شما می‌گوید که چه چیزی را تعلیم دهید و چگونه آن را تعلیم دهید.‏ نخست،‏ «یَهُوَه خدای خود را بتمامئ جان و تمامئ قوّت خود محبّت نما.‏» (‏تثنیه ۶:‏⁠۵‏)‏ پس از آن،‏ ‏«این سخنان را .‏ .‏ .‏ بدقّت تعلیم نما.‏» آموزش‌هایی را به فرزند خود منتقل کنید که هدف از آن پرورش محبتی از دل به یَهُوَه و قوانین او باشد.‏ (‏با عبرانیان ۸:‏۱۰ مقایسه شود.‏)‏ مفهوم عبارت ‹بدقّت تعلیم دادن› آن است که باید با تکرار یک مطلب آن را تعلیم داد.‏ بنابراین در واقع یَهُوَه به شما می‌گوید که روش اصلی کمک به فرزندانتان برای پرورش شخصیتی خداپسندانه آن است که به طور پیگیر با آنها در مورد او صحبت کنید.‏ این کار شامل داشتن مطالعهٔ مرتب کتاب مقدس با آنهاست.‏

۱۷.‏ والدین باید چه خصوصیتی را در فرزند خود پدید آورند؟‏ چرا؟‏

^۱۷ اغلب والدین به این امر واقفند که رساندن اطلاعات به دل کودک کار آسانی نیست.‏ پطرس رسول هم‌ایمانان مسیحی خود را چنین ترغیب کرد:‏ «چون اطفالِ نو زاده مشتاق شیر روحانی و بیغشّ باشید.‏» (‏۱پطرس ۲:‏⁠۲‏)‏ عبارت ‏‹مشتاق بودن›‏ معرف آن است که بسیاری از افراد به طور طبیعی اشتهایی برای خوراک روحانی ندارند.‏ والدین مجبورند برای پدید آوردن این اشتیاق در فرزندان خود راه‌هایی بیابند.‏

۱۸.‏ برخی از شیوه‌های آموزش عیسی که به والدین توصیه می‌شود کدامند؟‏

^۱۸ عیسی با عنوان کردن مَثَل به دل مردم راه می‌یافت.‏ (‏مرقس ۱۳:‏۳۴؛‏ لوقا ۱۰:‏⁠۲۹-‏۳۷‏)‏ این شیوهٔ تعلیم بویژه در مورد کودکان مؤثر است.‏ اصول کتاب مقدس را با استفاده از داستانهای رنگارنگ و جالب،‏ مثلاً با استفاده از کتاب من از داستانهای کتاب مقدس تعلیم دهید.‏a بچه‌ها را وارد موضوع کنید.‏ اجازه دهید که با نقاشی کردن و نمایش دادن رویدادهای کتاب مقدس،‏ از قوهٔ خلاقیت خود استفاده کنند.‏ عیسی پرسش‌هایی را نیز مطرح می‌کرد.‏ (‏متی ۱۷:‏⁠۲۴-‏۲۷‏)‏ در هنگام مطالعهٔ خانوادگی خود از شیوهٔ تعلیم او تقلید کنید.‏ بجای آنکه فقط قوانین خدا را بازگو کنید،‏ پرسش‌هایی را مطرح کنید مانند:‏ چرا یَهُوَه چنین قانونی را به ما داده است؟‏ اگر به آن عمل کنیم چه می‌شود؟‏ اگر به آن عمل نکنیم چه می‌شود؟‏ چنین پرسش‌هایی به استدلال کودک کمک می‌کند و همچنین او را یاری می‌کند تا دریابد که قوانین خدا عملی و خوب هستند.‏ —‏ تثنیه ۱۰:‏⁠۱۳‏.‏

۱۹.‏ اگر پدر و مادرها اصول کتاب مقدس را در رفتار خود با کودکانشان به کار گیرند،‏ فرزندان آنها از چه امتیازاتی برخوردار خواهند شد؟‏

^۱۹ سرمشق،‏ یار و معلم کودکان خود باشید و با آنها رابطه برقرار کنید،‏ تا بتوانید کودکان خود را از اوان طفولیت یاری کنید که رابطه‌ای شخصی و نزدیکی با یَهُوَه خدا داشته باشند.‏ این رابطه سبب خواهد شد که فرزند شما مسیحیی سعادتمند بار بیاید.‏ او تلاش خواهد کرد تا مطابق اعتقادش زندگی کند حتی در هنگام مقابله با وسوسه‌ها و فشاری که از جانب دوستانش به او وارد می‌شود.‏ همیشه او را یاری کنید تا به این رابطهٔ پرارزش ارج نهد.‏ —‏ امثال ۲۷:‏۱۱‏.‏

اهمیت حیاتی تأدیب

۲۰.‏ تأدیب چیست،‏ و چگونه باید به کار گرفته شود؟‏

^۲۰ تأدیب تربیتی است که ذهن و دل را اصلاح می‌کند.‏ کودکان به طور مداوم بدان نیاز دارند.‏ پولس به پدران توصیه می‌کند که ‹[فرزندان خود] را بتأدیب و نصیحت خداوند تربیت نمایند.‏› (‏افسسیان ۶:‏⁠۴‏)‏ والدین باید تأدیب را با مهربانی انجام دهند،‏ درست همانند یَهُوَه.‏ (‏عبرانیان ۱۲:‏⁠۴-‏۱۱‏)‏ تأدیب بر اساس محبت می‌تواند با استدلال انجام شود.‏ به همین دلیل،‏ به ما گفته می‌شود که ‹تأدبیرا بشنویم.‏› (‏امثال ۸:‏۳۳‏)‏ تأدیب چگونه باید انجام شود؟‏

۲۱.‏ والدین هنگام تأدیب کودکانشان باید چه اصولی را بخاطر داشته باشند؟‏

^۲۱ برخی از والدین گمان می‌کنند که تأدیب کودکان صرفاً آن است که با آنها با لحنی تهدیدآمیز صحبت شود،‏ یا به آنها پرخاش و یا حتی توهین شود.‏ اما پولس در این مورد گوشزد می‌کند:‏ «ای پدران فرزندان خود را بخشم میاورید.‏» (‏افسسیان ۶:‏⁠۴‏)‏ به همهٔ مسیحیان توصیه می‌شود که ‹با همه کس ملایم .‏ .‏ .‏ باشند.‏ و با حلم مخالفین را تأدیب نمایند.‏› (‏۲تیموتاؤس ۲:‏⁠۲۴،‏ ۲۵‏)‏ والدین مسیحی در حالی که می‌دانند باید قاطعیت داشته باشند،‏ اما تلاش می‌کنند تا این سخنان را در هنگام تأدیب فرزندانشان بخاطر بسپارند.‏ با این حال گاهی تنها استدلال کافی نیست،‏ و ممکن است نوعی تنبیه لازم باشد.‏ —‏ امثال ۲۲:‏۱۵‏.‏

۲۲.‏ اگر کودکی به تنبیه نیاز پیدا کند،‏ باید او را در درک چه مطلبی یاری کرد؟‏

^۲۲ کودکان با یکدیگر تفاوت دارند بنابراین به انواع گوناگون تأدیب نیاز دارند.‏ برخی از آنها را «تنها با نصیحت [نمی‌توان] اصلاح کرد.‏» گاهی تنبیه می‌تواند زندگی آنها را نجات بخشد.‏ (‏امثال ۱۷:‏۱۰؛‏ ۲۳:‏⁠۱۳،‏ ۱۴؛‏ ۲۹:‏۱۹‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ اما کودک باید درک کند که به چه دلیل تنبیه می‌شود.‏ «چوب و تنبیه حکمت میبخشد.‏» (‏امثال ۲۹:‏۱۵؛‏ ایوب ۶:‏۲۴‏)‏ علاوه بر آن،‏ تنبیه نیز حدودی دارد.‏ یَهُوَه به قوم خود گفت:‏ «ترا به انصاف تأدیب خواهم نمود.‏» (‏ارمیا ۴۶:‏۲۸ب‏)‏ کتاب مقدس به هیچ وجه شلاق زدن یا کتک زدن را که باعث کبود و یا حتی مجروح شدن کودک می‌شود،‏ تأیید نمی‌کند.‏ —‏ امثال ۱۶:‏۳۲‏.‏

۲۳.‏ هنگامی که والدین کودک خود را تنبیه می‌کنند او باید قادر به تشخیص چه موضوعی باشد؟‏

^۲۳ یَهُوَه هنگامی که به قوم خود هشدار داد که می‌خواهد آنها را تأدیب کند،‏ ابتدا گفت:‏ «مترس زیرا که من با تو هستم.‏» (‏ارمیا ۴۶:‏۲۸ الف)‏ به همین ترتیب،‏ تأدیب پدر و مادر نیز به هر شکل مناسب آن،‏ نباید هرگز در کودک این احساس را بوجود آورد که رانده شده است.‏ (‏کولسیان ۳:‏۲۱‏)‏ بلکه،‏ کودک باید حس کند که دلیل آنکه تأدیب می‌شود آن است که پدر یا مادرش ‹با اوست›،‏ در کنار اوست.‏

کودک خود را از آسیب حفظ کنید

۲۴،‏ ۲۵.‏ یکی از خطرات شنیعی که باید کودکان را از گزند آن حفظ کرد،‏ چیست؟‏

^۲۴ بسیاری از افراد بالغ از دوران کودکی خود به عنوان دورانی خوش یاد می‌کنند.‏ آنها احساس گرم امنیت را بخاطر می‌آورند،‏ احساس اطمینان از اینکه تحت هر شرایطی والدینشان از آنها مراقبت می‌کنند.‏ والدین می‌خواهند که فرزندانشان چنین احساسی داشته باشند،‏ اما در دنیای فاسد امروز،‏ تأمین امنیت کودکان دشوارتر از گذشته است.‏

^۲۵ خطر شنیعی که در سال‌های اخیر افزایش یافته است تجاوز جنسی به کودکان است.‏ در مالزی،‏ گزارش می‌شود که تجاوز جنسی در طی ده سال،‏ چهار برابر شده است.‏ در آلمان حدود ۰۰۰,‏۳۰۰ کودک هر ساله مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند،‏ و در آمریکای جنوبی بنا بر تحقیقی که انجام شده است سالیانه تخمیناً این تعداد به رقم سرسام‌آور ۰۰۰,‏۰۰۰,‏۹ نفر بالغ می‌شود!‏ متأسفانه،‏ اکثر این کودکان در خانهٔ خود و توسط کسانی که می‌شناسند و به آنها اطمینان دارند مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند.‏ اما کودکان باید به حمایت شدید والدین خود اطمینان داشته باشند.‏ والدین چگونه می‌توانند حامی آنان باشند؟‏

۲۶.‏ برخی از روش‌هایی که از طریق آنها می‌توان امنیت کودکان را حفظ کرد کدامند،‏ و چگونه آگاهی می‌تواند حافظ کودک باشد؟‏

^۲۶ مطالعات نشانگر آنند که کودکانی که اطلاع چندانی از مسائل جنسی ندارند بویژه هدف تجاوز جنسی قرار می‌گیرند،‏ پس گام مهم در جهت جلوگیری از آن آموزش کودک است حتی در سنین طفولیت.‏ معرفت و آگاهی می‌تواند در حکم محافظی باشد «از راه شریر .‏ .‏ .‏ و از کسانیکه بسخنان کج متکلّم میشوند.‏» (‏امثال ۲:‏⁠۱۰-‏۱۲‏)‏ چه معرفتی؟‏ معرفت در مورد اصول کتاب مقدس،‏ معرفت دربارهٔ اینکه چه چیزی از لحاظ اخلاقی درست و چه چیزی نادرست است.‏ آگاهی از اینکه برخی از بزرگترها دست به کارهای بدی می‌زنند و اینکه یک کودک نباید هنگامی که کسی به او پیشنهاد انجام اعمال ناشایستی را کرد از او اطاعت کند.‏ (‏با دانیال ۱:‏⁠۴،‏ ۸؛‏ ۳:‏⁠۱۶-‏۱۸ مقایسه شود.‏)‏ انجام چنین آموزش‌هایی را تنها به یک بار محدود نکنید.‏ اغلب کودکان نیاز دارند که درس را برایشان تکرار کنند تا آن را خوب بخاطر بسپارند.‏ هنگامی که کودکان کمی بزرگتر شدند،‏ پدر باید از روی محبت به امور خصوصی دخترش احترام بگذارد و مادر نیز باید به امور خصوصی پسرش احترام بگذارد —‏ با این کار حس تشخیص کودک را در مورد عمل درست یا نادرست تقویت می‌کنند.‏ و البته یکی از بهترین حفاظها در مقابل سوءاستفاده از کودکان مراقبت دقیق شما والدین است.‏

در پی راهنمایی الهی باشید

۲۷،‏ ۲۸.‏ هنگامی که والدین با مسئلهٔ پرورش فرزند روبرو می‌شوند،‏ بهترین منبع کمک برای آنها کیست؟‏

^۲۷ واقعاً که تربیت کودک از همان اوان طفولیت کار دشواری است،‏ اما والدین باایمان مجبور نیستند که به تنهایی با این دشواری مقابله کنند.‏ در روزگار داوران،‏ هنگامی که مردی به نام مانوح آگاه شد که بزودی پدر خواهد شد،‏ از یَهُوَه تقاضا کرد تا او را برای پرورش کودکش یاری کند.‏ یَهُوَه دعای او را پاسخ گفت.‏ —‏ داوران ۱۳:‏⁠۸،‏ ۱۲،‏ ۲۴‏.‏

^۲۸ به همین شکل امروزه نیز والدین باایمان در همان حال که فرزندان خود را پرورش می‌دهند،‏ می‌توانند بوسیلهٔ دعا با یَهُوَه نیز صحبت کنند.‏ پدر یا مادر بودن کار پرزحمتی است،‏ اما پاداش‌های عظیمی با خود به همراه می‌آورد.‏ یک زن و شوهر مسیحی ساکن هاوایی می‌گویند:‏ «شما ۱۲ سال فرصت دارید تا کار خود را به انجام برسانید یعنی پیش از آنکه کودک شما به سنین نوجوانی پا گذارد.‏ اما اگر تلاش کرده و اصول کتاب مقدس را بکار گرفته باشید،‏ هنگامی که فرزندان شما قلباً مایل به خدمت به یَهُوَه باشند،‏ به شادی و آرامش دست می‌یابید.‏» (‏امثال ۲۳:‏⁠۱۵،‏ ۱۶‏)‏ وقتی که فرزند شما چنین تصمیمی می‌گیرد،‏ شما نیز خواهید گفت:‏ «پسرانْ [و دختران] میراث از جانب خداوند میباشند.‏»‏

‏[پاورقی‌ها]‏

این اصول کتاب مقدس چگونه می‌توانند .‏ .‏ .‏ والدین را در تربیت کودکان یاری کنند؟‏

به یَهُوَه توکل کنید.‏ —‏ امثال ۳:‏⁠۵‏.‏

احساس مسئولیت کنید.‏ —‏ ۱تیموتاؤس ۵:‏⁠۸‏.‏

یَهُوَه پدری مهربان است.‏ —‏ امثال ۸:‏⁠۲۲،‏ ۳۰‏.‏

والدین مسئول آموزش فرزندان خود هستند.‏ —‏ تثنیه ۶:‏⁠۶،‏ ۷‏.‏

تأدیب لازم است.‏ —‏ افسسیان ۶:‏⁠۴‏.‏

‏[کادر در صفحهٔ ۶۱]‏

تأدیب مؤثر

یکی از شیوه‌های مؤثر تأدیب آن است که کودکان به عواقب نامطلوب رفتار نادرست خود پی ببرند.‏ (‏غلاطیان ۶:‏۷‏؛‏ با خروج ۳۴:‏⁠۶،‏ ۷ مقایسه شود.‏)‏ به عنوان مثال اگر فرزند شما جایی را به‌هم ریخت،‏ اینکه خود به نظافت آنجا بپردازد می‌تواند عمیق‌ترین اثر را بر او بگذارد.‏ آیا با کسی بدرفتاری کرده است؟‏ از او بخواهید که پوزش بخواهد،‏ این کار می‌تواند این رفتار بد را اصلاح کند.‏ نوع دیگر تأدیب محروم کردن موقتی کودک از برخی امتیازات است تا نکتهٔ لازم را دریابد.‏ به این ترتیب کودک به این نکته پی می‌برد که پای‌بندی به اصول درست تا چه حد عاقلانه است.‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۵۷]‏

والدین،‏ نمونه،‏ یار و معلم کودکان خود باشید و با آنها ارتباط برقرار کنید