فریب اطلاعات نادرست را نخورید
امروزه بیش از هر زمان دیگری به اطلاعات مختلف دسترسی داریم. خیلی از این اطلاعات برایمان مفید است. با این حال، هنگام جستجوی اطلاعات، باید مراقب موارد زیر باشیم:
اخبار گمراه‌کننده
گزارشات غلط
برای مثال، طی بیماری همه‌گیر کرونا، دبیر کل سازمان ملل متحد دربارهٔ نوع خاصّی از اطلاعات هشدار داد و گفت: «توصیه‌های پزشکی و روش‌های درمانی غیرقابل‌اعتماد رو به افزایش است. امروزه در رسانه‌ها دروغ‌های زیادی می‌شنویم. شایعات در اینترنت پخش شده است. نفرت و تبعیض بین مردم در همه جا دیده می‌شود.»
البته شنیدن اخبار نادرست، موضوع جدیدی نیست. کتاب مقدّس پیشگویی کرده بود که در زمان ما، «شریران و شیّادان روزبه‌روز بدتر خواهند شد، خود گمراه می‌شوند و دیگران را نیز گمراه می‌کنند.» (۲تیموتائوس ۳:۱، ۱۳) امروزه خیلی‌ها اخبار نادرستی را که در اینترنت می‌خوانند باور می‌کنند و آن را برای دیگران هم می‌فرستند. در نتیجه، اطلاعاتی که از طریق ایمیل‌ها، شبکه‌های اجتماعی و دیگران دریافت می‌کنیم می‌تواند ناقص یا اشتباه باشد.
شما چطور می‌توانید از اطلاعات غلط و شایعات دوری کنید؟ در ادامه به اصولی از کتاب مقدّس اشاره می‌کنیم که در این زمینه کمکمان می‌کند.
هر چیزی را که می‌بینید یا می‌شنوید باور نکنید.
آنچه کتاب مقدّس می‌گوید: «ساده‌لوح همه چیز را باور می‌کند، اما عاقل قدمهای خود را می‌سنجد.»—امثال ۱۴:۱۵.
اگر مراقب نباشیم، ممکن است به‌راحتی فریب بخوریم. برای مثال، متن تصاویر یا کلیپ‌هایی را که در اینترنت، به‌خصوص در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شود در نظر بگیرید. مردم به خاطر محتوای طنزآمیز این مطالب، آن‌ها را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند. با این حال، این متن‌ها و کلیپ‌ها معمولاً طوری ویرایش می‌شوند که برداشت اشتباهی به مخاطب بدهند. بعضی‌ها حتی ویدیوهایی از شخصیت‌های واقعی می‌سازند و حرف‌هایی به آن اضافه می‌کنند که آن‌ها اصلاً به زبان نیاورده‌اند.
«بیشتر مطالب در شبکه‌های اجتماعی مثل متن‌ها یا ویدیوهای طنز، ویرایش شده و برداشت اشتباهی به مخاطب می‌دهد.»—آکسیوس مِدیا.
از خودتان بپرسید: ‹آیا خبری که می‌خوانم واقعیت دارد یا نه؟›
دربارهٔ منبع و محتوای موضوع تحقیق کنید.
آنچه کتاب مقدّس می‌گوید: «از درستی هر چیز اطمینان یابید.»—۱تِسالونیکیان ۵:۲۱.
قبل از این که خبری را باور کنید و به دیگران بفرستید، چگونه می‌توانید مطمئن شوید که موثق است؟
دربارهٔ منبع خبر تحقیق کنید. شاید بعضی از سازمان‌ها و رسانه‌ها طوری اخبار را منتشر کنند که به نفع خودشان یا اهداف سیاسی‌شان باشد. منابع مختلف را با هم مقایسه کنید و ببینید که دربارهٔ یک موضوع خاص چه اخباری منتشر کرده‌اند. شاید بعضی وقت‌ها دوستانتان بدون این که خودشان مطلع باشند، اطلاعات نادرستی به شما بفرستند یا آن را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند. بنابراین، قبل از این که خبری را باور کنید، دربارهٔ منبع آن تحقیق کنید.
اطمینان یابید که محتوای خبر به‌روز و دقیق است. می‌توانید تاریخ خبر و مدارکی که آن را تأیید می‌کند را بررسی کنید. اگر می‌بینید که یک خبر بیش از حد خلاصه شده یا طوری نوشته شده است که احساس مخاطب را برانگیزد، باید بیشتر مراقب باشید.
«امروزه اطمینان حاصل کردن از موثق بودن یک خبر، به اندازهٔ شستن دست‌هایمان اهمیت دارد.»—شِریدار دارمپوری، بازرس تغذیه و بهداشت در سازمان ملل.
از خودتان بپرسید: ‹آیا این خبر بر اساس مدارک و شواهد است و همهٔ جوانب موضوع را در بر می‌گیرد؟›
به اخباری که طبق نظر شخصی دیگران است اطمینان نکنید.
آنچه کتاب مقدّس می‌گوید: «نادان است آن که بر خویشتن توکل دارد.»—امثال ۲۸:۲۶.
ما انسان‌ها معمولاً اطلاعاتی را که با نظر خودمان هماهنگ است سریع باور می‌کنیم. شرکت‌های اینترنتی هم ابتدا با بررسی موضوعاتی که در اینترنت جستجو کرده‌ایم به علایق ما پی می‌برند، سپس طوری اخبار و محتوای شبکه‌های اجتماعی را طراحی می‌کنند که مطابق علایق و نظرات ما باشد. اما مهم این است که اخباری که می‌شنویم درست و دقیق باشد، نه این که فقط مطابق نظر خودمان باشد.
«با این که ما انسان‌ها می‌توانیم معقولانه و منطقی فکر کنیم، خیلی وقت‌ها این کار را نمی‌کنیم. بیشتر تمایل داریم چیزی را باور کنیم که مطابق خواسته‌ها، آرزوها و نیات خودمان باشد.»—پیتر دیتو، روانشناس.
از خودتان بپرسید: ‹آیا این خبر را صرفاً به این خاطر باور می‌کنم که با نظر خودم هماهنگ است؟›
اطلاعات نادرست را پخش نکنید.
آنچه کتاب مقدّس می‌گوید: «خبر دروغ را پخش مکن.»—خروج ۲۳:۱.
اطلاعات نادرست می‌تواند بر افکار و اعمال دیگران تأثیر بگذارد. حتی اگر ناخواسته اطلاعات نادرست را پخش کنید ممکن است عواقب بدی برای دیگران به همراه داشته باشد.
«قبل از این که اطلاعات را به دیگران بفرستید باید از خود بپرسید، ‹آیا از درستی این موضوع اطمینان دارم؟› اگر همه این سؤال را از خودشان می‌پرسیدند، الآن این همه اطلاعات نادرست در اینترنت وجود نداشت.»—پیتر ادمز، معاون سازمان بررسی اخبار و اطلاعات.
از خودتان بپرسید: ‹آیا از درستی اطلاعاتی که می‌فرستم اطمینان دارم؟›