AYEGHLE 33
DZIA 4 « Jehôva a ne mbaghle wom »
Yebeghe naa Jehôva a dzing wa
« Me va duru wa ébe ma ya édzing é ne sôsôe » (JÉR. 31:3).
É DZAM BIA YE YEN
Amu dzé bia yiène yebe naa Jehôva a dzing bia, ye aval bi ne wônô é ndzi-n’nem dzaa naa a dzing bia.
1. Amu dzé ô nga kee Jehôva éning duè ? (A daghe fe évaghle).
YE WA siman é tam ô nga kee Jehôva éning duè ? Ô nga ñong nkighane té amu naa ô nga tugha ñe yem ye dzing fe ñe. Ô nga kiagh ñe naa, nkômane wèñ éwô wa ye tele ôsu éning duè, ye naa, wa ye tsini naa wa dzing ñe ya n’nem wiè ôse, é ñuu duè ése, ôtemgha wiè ôse, ya é ngu’u duè ése (Marc 12:30). Atéé ye éyong té, édzing duè akal dèñ é nga bera ke da bo ngu’u. Ve, ô ne yalane ya, nge môr a sili wô naa : « Ye ô bele faa ndzi-n’nem naa wa dzing Jehôva » ? Kaa bisô, wa ye ñe dzô naa : « Ma dzing ñe a lôr môr ase, ye a lôr mam mese » !
Ye wa siman édzing ô nga wôran éyong ô nga kee Jehôva éning duè, ye fe éyong ô nga duban ? (A daghe éfaghle 1)
2-3. Za dzam Jehôva a kômô naa bi yebe, za dzam ki bia ye fas ayeghle di été ? (Jérémie 31:3).
2 Ve, ô ne yalane ya, nge môr a sili wô naa : « Ye ô bele faa ndzi-n’nem naa Jehôva a dzing wa » ? Ye wa ye likh naa tam é lôt nfa ye naa ô ve ñe éyalan, amu wa tem naa, tam ézing, waa yiène ki édzing Jehôva ? Kal dzaa ézing, éñi baa dzi tugha lere édzing éyong a mbe mong a nga dzô naa : « Me bele ndzi-n’nem naa ma dzing Jehôva ya n’nem wom ôse. Méé bele ki bisô ébe dzam té. Ve, abuiñ biyong, maa bele ndzi-n’nem naa Jehôva a dzing ma. » Éde, dzé é ne wô vole naa ô yem é dzam Jehôva a wôran ébe wa ?
3 Jehôva a kômô naa ô bele ndzi-n’nem naa a dzing wa (a lang Jérémie 31:3). Bebela a ne naa, Jehôva a nga duru wa ébe ñe. Éyong ô nga kee ñe éning duè ye dubane fe, a nga kee wa é dzôm é ne édedaa éban : édzing é ne sôsôe dèñ. Édzing té, é ne élar é ne ngu’u, ya édi da bem. Da tsini ñe naa, a yen besôsôe bebo-bisèñ bèñ, été, wa, ane « é dzôm [dèñ] é ne édedaa éban » (Mal. 3:17, atoan). Jehôva a kômô naa, ô bele ndzi-n’nem naa a dzing wa aval ane ntôô Pablo a mbe a bele ndzi-n’nem naa, Jehôva a dzing ñe. Pablo a nga tsili ya mebun naa : « Me bele ndzi-n’nem naa, ane awu, ane éning, ane bangele, ane bidjié, ane é mam me ne va éndagha, ane é mam ma zu, ane mengu’u, ane ntéñ, ane édoa, nge ki aval akômgha ése, déé se kanane bia ya édzing Nzame » (Bero. 8:38, 39). Ayeghle di, bia ye fas amu dzé bia yiène wônô ndzi-n’nem dzaa naa, Jehôva a dzing bia, ya dzé é ne bia vole naa bi bo do.
AMU DZÉ BIA YIÈNE YEBE NAA JEHÔVA A DZING BIA
4. Za minaa Satan a kômô naa bi yebe, aval avé ki, bi ne tep minaa mité ?
4 Éyong bia yebe édzing Jehôva, bi ne luman ya « melam » Satan (Beéph. 6:11). Satan a ye ve mengu’u mese nfa ye naa, bi dzôghe naa bia sèhane Jehôva. Ngura ôlam a belane wô, ô ne a yeghle bôr minaa naa, Jehôva aa dzing ki bia. Ô taa vuène naa, Satan a yem buane tam. A boble bia éyong bi ne atekh, tam ézing éyong bia wôrane mvoaran akal é mam bi nga lôr melu ô mvus, mindzukh bia tubane mio éndagha, nge ki faa, é wong bia wôran akal é mam me ne boban ôsu (Mink. 24:10). Satan a ne ane buémbuém, éñi a dzeng é tsit é ne atekh. Ya dzam té éde a dzeng naa, a wun bia é dzeng fe naa, bi sili mo ôsi éyong bi ne atekh. Nge bi tsini naa bia wônô é ndzi-n’nem dzaa naa Jehôva a dzing bia, bia ye dang tobe nkoghane naa bi « lumane » ya Satan, mefakh ye melam mèñ (1 Pierre 5:8, 9 ; Jacq. 4:7).
5. Amu dzé é ne éban naa bi wôrane naa, Jehôva a dzing bia ye naa bi ne éban é mis mèñ ?
5 Nge bi yebe édzing Jehôva, bi ne ñe yir bébéñ. Tame fas amu dzé bia dzô dzam té. Jehôva a nga vele bia ya nkômane ye naa, bi lere édzing ye naa be lere fe bia édzing. Éyalane da so bia n’nem éyong ba lere bia édzing, é ne naa bia, bi lere fe édzing. Ya dzam té, éyong bia bira wôrane naa, bi ne éban é mis Jehôva, ye naa, a dzing bia, bia, bia ye fe ñe bira dzing (1 Jean 4:19). Nté sese édzing daa akal dèñ da vem, édi a bele bia do, daa da ye fe vem. Biblia a tugha bia dzô naa : « A yir Nzame bébéñ, ñe a ye fe wa yir bébéñ » (Jacq. 4:8). Éndagha, aval avé bi ne wônô é ndzi-n’nem dzaa naa, Jehôva a dzing bia ?
DZÉ É NE BIA VOLE NAA BI YEBE ÉDZING JEHÔVA ?
6. Za mam bia yiène dzaa meyaghlan été nfa ye naa bi yebe édzing Jehôva ?
6 Boghe mban meyaghlane muè wé tu fe mingura mi-mam (Luc 18:1 ; Bero. 12:12). Dzaghe Jehôva abuiñ biyong a môs, naa a vole wa naa ô yen wamién aval a yen wa. Tam ézing, é ne bo naa wa wokh wamién abé, ye naa, da bo wa ayèñ naa, ô yebe naa Jehôva a dzing wa. Ve, simane naa, Jehôva a ne n’nen a lôr n’nem wiè (1 Jean 3:19, 20). A yem wa mbeng, a lôr abim wamién wa yem wamién ; a yen amben é dzam é ne naa, wéé se yen (1 Sam. 16:7 ; 2 Mila. 6:30). Ya dzam té, ô taa bele bisô naa ô « wiè » ñe n’nem wiè nfa ye naa, ô kare ñe é mam wa wôran, wé dzaa ñe avole naa ô yebe édzing dèñ (Bya 62:8). Éyong té, ven fe mengu’u nfa ye naa é mam wa bo me vaghane ya éma wa dzaa ñe meyaghlan, wé béé fe melepgha bia zu ke bia fas ôsu.
7-8. Za aval abakh Bya da ban bia édzing Jehôva a bele bia a do ?
7 Beleghe mebun ébe Éfiè Jehôva. Jehôva a nga ve é bôr be nga tsili Biblia ngu-ngu’u nfufup nsisim wèñ. Ya dzam té, bi ne bele mebun naa é mam bia yeghe été nfa wèñ, me ne bebela. N’tamane fas é mbemba dzam David a nga kobe nfa Jehôva. « Jehôva a ne bébéñ é bôr min’nem mi ne ndzughan ; a kôre é bôr ba wôran atekh » (Bya 34:18, atoan). Éyong wa wôran atekh, ô ne tem naa ô ne étam. Ve, Jehôva a kiagh naa metam meté, a ne wô bébéñ, amu a yen naa tam té éde wa dang yi avole déñ. Nten Bya ôfe été, David a nga tsili naa : « Jehôva a wôlô é miighe mam, a ndakh été » (Bya 56:8). Jehôva a yen éyong ô ne éwiñ, ya éyong wa wokh mintéñ. A bira wô bis, a bis fe étéñ ô tele. Da yili naa, é ne ane a wôlô é miighe muè é ñiè mo, ane me ne é mbemba mendzim me ne a ndakh é ne mboane ya ékôp tsit é môr a bo ékena a bele. Nten Bya 139:3, bia lang naa : « Wa [Jehôva] wa tugha yem mezen mam mesese ». Jehôva a yen mezen muè mesese, ve a bembe fave ébe é mbemba be-mam wa bo (Behéb. 6:10). Amu dzé ? Amu naa a dzing mengu’u mesese wa ve, naa ô ve ñe n’nem mbenga.
8 Ngalane bifus bia fong bi ne Éfiè dèñ été, Jehôva a dzô bia naa : « Ma kômô naa ô yem abim avé ma dzing wa, ya kale wa ». Ve, aval bi va yeghe ô mvus, Satan a yeghle minaa naa Jehôva aa dzing ki wa. Éñeng, nge biyong bizing ô bele bisô naa Jehôva a dzing wa, simeghe, ye sili wamién naa, ‘Za ma ye yebe, ye « ésaa minaa », ye « Nzame ye bebela » ?’ (Jean 8:44 ; Bya 31:5).
9. Za dzam Jehôva a ban é bôr ba dzing ñe ? (Akôre 20:5, 6).
9 A binan ébe aval Jehôva a yalan édzing. Tame tem é dzam Jehôva a nga dzô Moisés ya fe Bisraelitas (a lang Akôre 20:5, 6). Jehôva a nga kiagh naa, a ye tsini naa a lere é bôr ba dzing ñe, édzing é ne sôsôe. Ya bifiè bité, a nga ban naa, aa se ñong édzing é bôr ba lughe ñe kaa naa, ñe a tsim fe bo édzing té (Néh. 1:5). Éde é ne naa, nge biyong bizing, wa kômô naa be ban wa édzing Jehôva a bele wa do, simeghe ye sili wamién naa, ‘Ye ma dzing Jehôva ?’ Éyong té, temghe é dzam di : Nge wa dzing ñe, ye ve fe mengu’u naa ô ve ñe n’nem mbeng, ô bele ébangha déñ naa ñe a fe, a bira wa dzing (Dan. 9:4 ; 1 Becor. 8:3). Da yili naa, nge waa bele bisô ébe édzing ô bele a do Jehôva, amu dzé wa ye bele bisô ébe édzing ñe a bele wa do ? Édzing dèñ ya é sôsôe wèñ me ne é mam bii se sôhane mo.
10-11. Za aval Jehôva a kômô naa ô yen ntang ? (Begalates 2:20).
10 A binan ébe ntang. Metungha Yésu me ne é bura das Jehôva a nga ve boan be-bôt (Jean 3:16). Ve, ye Jehôva a nga lôm fe é Moan wèñ naa a zu wu akal duè ? Ôwé ! N’tamane siman éfônane ntôô Pablo. Simane naa, a nga bo abuiñ minsem kaa naa a venghane kristen, éde a nga yiène fe tsini naa a lumane ya bikop bièñ émién (Bero. 7:24, 25 ; 1 Tim. 1:12-14). Vedaa, a nga yen ntang ane é das Jehôva a nga ve ñe (a lang Begalates 2:20). Simane naa, Jehôva éñe a nga ve naa Pablo a tsili bifiè bité ngalane nfufup nsisim wèñ. Ya fe naa, é mam mese me ne a Biblia été, me ne akal ayeghle daa (Bero. 15:4). Bifiè Pablo bia lere aval Jehôva a kômô naa ô yen ntang, da yili naa, ane é das émién a va ve wa. Éyong wa yen ntang aval té, wa wônô é ndzi-n’nem duè naa, Jehôva a dzing wa.
11 Bia ve Jehôva akiba, amu a nga lôm Yésu a si va, naa a zu wu akal daa. Ve, akalgha éfe Yésu a nga so de a si va, é mbe naa a zu bia kare bebela nfa Nzame (Jean 18:37). Bebela té a lere fe é dzam Jehôva a wôran akal é boan bèñ.
AVAL YÉSU A NGA VOLE BIA NAA BI YEBE ÉDZING JEHÔVA
12. Amu dzé bi ne yebe é dzam Yésu a dzô bia nfa Jehôva ?
12 Éyong Yésu a mbe a si va, a nga dzing a kare bôt aval Môr Jehôva a ne (Luc 10:22). Bi ne yebe é dzam Yésu a nga dzô nfa Jehôva. Amu dzé ? Amu naa, Yésu a nga tobe édedaa ayap a dzôp été ya Jehôva kaa naa a so a si va (Becol. 1:15). Ya é mam a nga yeghe, ya éma a nga yen, Yésu a mbe é yem abim avé Jehôva a dzing bendôma bèñ, ya bengoan bèñ be ne ñe sôsôe. Aval avé Yésu a vole é bôr bevoo naa be yebe naa Nzame dzing be ?
13. Aval avé Yésu a kômo naa bi yen Jehôva ?
13 Yésu a kômô naa bi yen Jehôva ane émién a yen ñe. Bivangelios été, Yésu a nga luè Jehôva naa « Ésaa » a lôr biyong 160. Éyong a mbe é kobe betong bèñ, a mbe é belane bifiè ane « Ésaa wônan » nge ki « Ésaa wônan a ne a dzôp été » (Mat. 5:16 ; 6:26). Atoan akal ayeghle, édi ya Matthieu 5:16 da dzô naa : « Bebo-bisèñ Nzame be ye metam ô mvus be nga belan abuiñ minluène nfa ye naa be lere aval Môr Jehôva a ne, ye naa be luè ñe. Bia lang été, “Mengu’u mese”, “Éñi a dang ôyap ôyôp”, ya “Môra Mvele”. Ve, Yésu ñe a nga belan éfiè “Ésaa”, nfa ye naa a lere naa, é bôr ba lughu Jehôva be ne bele mbemba élar ya ñe. » Ôwé, Yésu a kômô naa bi yen Jehôva ane émién a yen fe ñe ; ane ndzidzing Ésaa waa, éñi a dzing é boan bèñ. N’tamane yen bifônane bibèñ bizing, ébi Yésu a nga belan éfiè « Ésaa » naa a lere aval Môr Jehôva a ne.
14. Za aval Yésu a nga lere naa éñil môr ye ébe bia a ne édedaa éban é mis Ésaa waa a ne a dzôp été ? (Matthieu 10:29-31). (A daghe fe évaghle).
14 Ôsusua, n’yeneghane bifiè Yésu bia kuane bio nten Matthieu 10:29-31 (a lang). Yésu a nga dzô naa Ésaa waa a tugha yem é vôm kada moan ônoan ye été ô ne. Vedaa, ônoan wéé se ki kang nge ki lere Jehôva édzing tam ézing. Ya dzam té, bi ne tobe ndzi-n’nem naa a ye dang kale kada môr ye ébe bia, amu naa bia sèhane ñe ya dzing fe ñe. Nfa bifiè « ésii é ne mina nlô é ne n’langhane », atoan akal ayeghle édi ye éfus 30 da dzô naa : « Jehôva a yem ame-mam té éde da ban bia naa, a tugha bis ntong Krist ase ». Ôwé, Yésu a kômô naa bi yebe naa, éñil môr ye ébe bia a ne édedaa éban é mis Ésaa waa a ne a dzôp té.
Jehôva a tugha yem é vôm kada moan ônoan ye été ô ne. Nge Jehôva a yen naa kada moan ônoan ô ne éban, ô ne tobe ndzi-n’nem naa a ye wô dang kale amu naa wa dzing ñe, ye sèhane fe ñe ! (A daghe éfaghle 14)
15. Bifiè Yésu a nga belane bio nten Jean 6:44, bia dzô wô za dzam nfa Ésaa wiè a ne a dzôp été ?
15 Daghe éfônane bèè Yésu a nga belane éfiè « Ésaa » (a lang Jean 6:44). Ésaa wiè a ne a dzôp été, a nga duru wa a bebela été ya édzing. Amu dzé a nga bo do ? Amu a nga yen naa ô bele mbemba n’nem (Bisè mintôl 13:48). Atoan akal ayeghle, édi Jean 6:44 da dzô naa, a ne bo naa Yésu a nga belane bifiè Jeremías bi ne tsîn éfus é ne nlô-adzô ye ayeghle di : « Me va duru wa ébe ma ya édzing é ne sôsôe [nge ki, me va tsini naa ma lere wa édzing é ne sôsôe] » (Jér. 31:3 ; atoan ; a vaghane ya Osée 11:4). Tam tem, ayilgha dzam té é bele. Ndzidzing Ésaa waa a ne a dzôp été a tsini naa a yen é mbemba be-mam ô bele, me ne naa, tam ézing wamién waa yen ki.
16. (a) Za dzam Yésu a dzô faa bia, amu dzé ki bia yiène yebe é dzam a dzô ? (b) Aval avé ô ne veme é ndzi-n’nem duè naa Jehôva a ne Ésaa wa yi ? (A daghe nkaalé « Ésaa bia besese bia yi »).
16 Yésu a nga yeghle wô naa : Jehôva aa se fave Ésaa wèñ ; ve, a ne fe Ésaa wiè. Yésu a kômô naa ô bele ébangha naa Jehôva a dzing wa, ye naa a bira wô bis. Ya dzam té, nge biyong bizing wa yi ébangha naa Jehôva a dzing wa, simghe, ô sili wamién naa, ‘ye naa maa yiène bele mebun ébe bifiè é Moan a tugha yem Ésaa waa mbeng, ye éñi a kobe bebela éyong ése ?’ (1 Pierre 2:22).
TSINIGHE NAA WA WÔNÔ É NDZI-N’NEM DUÈ
17. Amu dzé bia yiène tsini naa bia wônô é ndzi-n’nem dzaa naa, Jehôva a dzing bia ?
17 Bia yiène tsini naa bia wônô é ndzi-n’nem dzaa naa, Jehôva a dzing bia. Ane bi va yeghe ô mvus, nzizing waa Satan, aa ye ki likh naa a ndaghle bia nfa ye nge bi ne dzôghe naa bia sèhane Jehôva. Nfa ye naa bi sili mo ôsi, Satan a ye tsini naa a ve mengu’u naa, mebun bi bele naa Nzame a dzing bia, me man. Biaa yiène ki likh naa Satan a wun bia ! (Job 27:5).
18. Za aval ô ne wônô mebun muè ébe édzing Jehôva ?
18 Nfa ye naa ô wônô mebun muè ébe édzing Jehôva, tsinighe naa wa yaghlane ñe, wé dzaa ñe naa a vole wô naa ô yen wamién ane a yen wa. A binan ébe aval é bôr be nga tsili Biblia be nga lere naa édzing dèñ é ne. Fasghe ébe aval a yalan ya édzing ; tam ézing, aa se ñong édzing kaa na ñe a tsim fe ya édzing. A binan ébe amu dzé ô ne yen ntang ane é das a nga ve wa. Beleghe fe mebun ébe Yésu éyong a nga ban wô naa Jehôva a ne Ésaa wiè a ne a dzôp été. Éyong té, nge môr a sili wô naa : « Ye ô too faa ndzi-n’nem naa Jehôva a dzing wa ? », wa ye yalane ñe ya mebun naa : « Ôwé, a dzing ma ! Éde ma ve mengu’u melu mesese naa, maa me lere fe ñe naa ma dzing ñe ! »
DZIA 154 Édzing é ne mbèmbèè