AYEGHLE 37
DZIA 114 « Bi boghan édzip »
Aval da dang mbeng naa bi yalan ékoar-koat
« Me nga tsini naa ma yane naa sôsôe éde é bo, ve daghan ! Ékoar-koat éde é mbe » (ÉSA. 5:7).
É DZAM BIA YE YEN
Bia ye yen aval éfônane Yésu da vole bia naa bi yalan ékoar-koat aval da ve Jehôva n’nem mbeng.
1-2. Aval avé abuiñ bôr da yalan éyong ba belane bo ya ékoar-koat, za dzam ki bi ne sili ?
ABUIÑ bôr ému, ba belane bo ya ékoar-koat. Ba tsible bo amu naa be ne akukut, amu ayong deba, nge ki amu nsin wôba. Abuiñ bôr ba dzukh amu naa abuiñ minkukum, ya bedjié, ba bis fave é mono ba wun. Bikoar-koat bi-mam bité, ya bife bôr ba bo, bi ne bia dzughu bia bebién, nge ki faa, é môr bia yem.
2 Biaa yaghane ki naa abuiñ bôr da wokh n’nem abé akal bikoar-koat bi-mam ba yen éning ému. Bia besese bia kômô naa be yem belane bia, bia kômô fe ning a mvoa été. Bôr bézing ba dzeng naa be kôm mindzukh mi ne éning ése ngura, nge ki faa, é si be too. Ya dzam té, ba ka bidjié, ba ka metsing, ba vôt fe betebe-ôsu bepoletik ba kiagh be naa, ba ye luman ékoar-koat. Vedaa, ane bekristen, ba yeghle bia naa, « bii se ki ngap ye émo » ye naa, bia yiène yane Édjié Nzame, édi da ye zu man aval ékoar-koat ése (Jean 17:16). Ve, bii se ki mane saalé naa bi tobe éwiñ, nge ki naa bi wôrane n’nem abé éyong bia yen ane ba belane môr ya ékoar-koat. Tam ézing, bi ne sili naa : “Aval avé ma yiène yalan ? Ye me ne bo dzam ézing éndagha naa me man ékoar-koat ?” Naa bi yalane minsili mité, n’tamane tare fas é dzam Jehôva ba Yésu ba tem nfa ékoar-koat.
JEHÔVA BA YÉSU BA VINI ÉKOAR-KOAT
3. Amu dzé da yiène naa bi wokh abé éyong bia yen ékoar-koat ? (Esaïe 5:7).
3 Biblia a ve bia akalgha da lere amu dzé ékoar-koat é ne bia tobe abé. A kane naa, Jehôva a nga vaghle bia éfônane dèñ, ye naa, a « dzing sôsôe ya nsang ô ne tetele » (Bya 33:5 ; Atar. 1:26). Aa vaghle ki bo dzam ézing ya ékoar-koat, ye naa, ñe aa kômô ki naa môr ézing a bo aval dzam té ! (Deut. 32:3, 4 ; Michée 6:8 ; Zach. 7:9). Éfônan, é tam nkulu medzô Isaías, Jehôva a nga wokh « n’yôn ô ne éwiñ » abuiñ Bisraelitas, éba bobeñang be mbe bé tsible (a lang Esaïe 5:7). É bôr be nga biane Atsing dèñ abuiñ biyong, bé belane fe é bôr bevoo ya ékoar-koat, Jehôva a nga ve be akira (Esaïe 5:5, 13).
4. Za dzam nlang ézing bia kuane Bivangelios été, wa lere ébe aval Yésu a yen ékoar-koat ? (A daghe fe évaghle).
4 Ane Jehôva, Yésu a dzing nsang ô ne sôsôe, a vini fe ékoar-koat. Môs ézing, é bo minkanghle mièñ a si va, a nga yen é môr a mbe bele éyem, é wo wèñ a kuè ô maneyang wu. Yésu a nga kômô vole môr té, ve, betebe-ôsu be ye menda-mezame be mbe be bele min’nem mi ne alet, béé nga yen ki mam aval té. Ya mbia n’wôghane mam wôba, be nga vane dang bis naa, be dzale atsing ye Sábado nge ki Sabbat ndaane naa, be vole é môr a mbe é yi avole. Za aval Yésu a nga wôran éyong a nga yen aval be nga yalan alé ? A nga « bira wokh n’nem mintéñ amu min’nem mieba mi mbe alet » (Marc 3:1-6).
Betebe-ôsu be ye menda-menzame Bejudíos, béé nga yem ki tebe étéñ bôr be mbe bé dzukh, ve Yésu ñe a nga yem tebe étéñ bôr beté (A daghe éfaghle 4)
5. Za dzam bia yiène siman ébe ôlun bia wokh éyong bia yen ékoar-koat dzam ézing ?
5 Amu ye naa Jehôva ba Yésu ba wokh ôlun akal ékoar-koat, déé se ki abé naa bia bi wôrane fe aval té (Beéph. 4:26 ya nota de estudio « Cuando se enojen »). Ve, bia yiène simane naa ôlun ôse bi ne wokh, amben wa yiène, waa ye ki zu kôm ékoar-koat. Ya dzam té, éyong bi ne mban a wokh ôlun, ô too fe kaa menié, ô ne bia vane dzughu ôsiman, ya fe nsôn (Bya 37:1, 8 ; Jacq. 1:20). Éde, za dzam bia yiène bo nge ba tsible bia nge ki bôr befe ? Bi ne yeghe abuiñ ébe éfônane Yésu.
AVAL YÉSU A NGA YALAN ÉKOAR-KOAT
6. Za bikoar-koat bi-mam bi mbe éyong Yésu a mbe a si va ? (A daghe fe évaghle).
6 Yésu a nga yen ékoar-koat éyong a mbe a si va. A mbe ngañiè ye aval betebe-ôsu be ye menda-menzame be nga tsible bôt (Mat. 23:2-4). A nga yen fe ane bidjié bi ya Roma bi nga tsible bôr ya belane fe be ya nget. Abuiñ Bejudíos é mbe dé kômô kôrô édjié Beromanos asi. Bevoo bézing, ane Bezelotes nge ki Bezélotes, be mbe nkoghane naa ba luman akal édo. Ve, Yésu éé dzi bo ngam ya nsama ézing ô nga lumane naa ô tsen édjié. Ya ke kuiñ naa, éyong a nga wokh naa bôr bézing ba dzeng naa be tele ñe ane kéza, Yésu a nga kôrô vôm té (Jean 6:15).
Yésu a nga kôrô é vôm bôr be mbe, éyong be nga kômô naa a ñong ngap ébe mam me poletik ye metam mèñ (A daghe éfaghle 6)
7-8. Amu dzé Yésu éé dzi ki dzeng naa a man ékoar-koat éyong a mbe a si va ? (Jean 18:36).
7 Éyong a mbe a si va, Yésu éé dzi ki ñii é mam me poletik été nfa ye naa a man ékoar-koat. Amu dzé ? A mbe é yem naa boan be-bôr baa so ki naa ba yiène djié bébién, nge ki naa, be ne de yem bo (Bya 146:3 ; Jér. 10:23). A mbe fe é yem naa, boan be-bôr béé se ki kôm bidoa bi-mam bia likh naa ékoar-koat é bo. Satan, éñi a ne Deble, éñe a djié éning di. A ne nsisim ô ne nget, wa belan édjié déñ naa a fuiñ ékoar-koat (Jean 8:44 ; Béeph. 2:2). Amben é bôr be bele mbemba min’nem ya éba be ne añep, baa béé se ki kôm ékoar-koat é ne éning di, amu baa bo ki é dzam é ne sôsôe éyong ése (Eccl. 7:20).
8 Yésu a mbe é yem naa Édjié Nzame éde da ye mane kôm é mam mesese ma likh naa ékoar-koat é bo. Amu dzam té, éde a nga kee é tam dzèñ, ya é ngu’u dzèñ naa, a « kanghle mbemba fuèñ ye Édjié Nzame » (Luc 8:1). A nga ban « é bôr ba wokh zèñ ya évéé akal sôsôe » naa, amanegha mvôô, ya ékoar-koat, da ye so (Mat. 5:6 ya nota de estudio nge ki note d’étude ; Luc 18:7, 8). Vedaa, édjié moan môr ézing déé se ki bo betsen beté, fave Édjié Nzame, édi « déé se ki ngap y’émo di », éde da ye be bo (a lang Jean 18:36).
VUGHE YÉSU ÉYONG WA TUBAN ÉKOAR-KOAT
9. Dzé da likh naa ô tobe ndzi-n’nem naa fave Édjié Nzame étam éde da ye man ékoar-koat ?
9 Ému, bia yen ékoar-koat a lôr abim Yésu a nga yen de éyong a mbe a si va. Ve, tsîn ye ékoar-koat bia yen « mesughlane melu » ma, a ngen Satan ya é bôr ba sukh ñe asi (2 Tim. 3:1-5, 13 ; Mel. 12:12). Aval ane Yésu, bia yem naa fave Édjié Nzame éde da ye zu mane vaa é mam mesese ma likh naa ékoar-koat é bo. Amu naa bia sukh Édjié té asi, éde bia tep fe naa bi ñong ngap ébe minsama mia tebe bengoman é ngam ayat. Biaa sukh ki mengu’u émo di da ve nfa ye naa é man ékoar-koat. N’tamane fas éfônane kal dzaa Stacya. Kaa ne a yeghe bebela, Stacy a nga ñii nsama wa bo wé kuiñ minseñ naa ba ka akal ékoar-koat. Ve, éde a nga sum naa a bele bisô nfa é dzam a mbe é bo. A dzô naa : « Éyong me mbe minsama mité, me mbe mé sili n’nem wom été nge ma bo faa é dzam é ne tetele. Éndagha ma sukh Édjié Nzame, ma yem naa me ne nfa ô ne tetele. Ma yem naa Jehôva éñe a ye dang yem luman akal é bôr ba dzukh, a dang aval me mbe da bo » (Bya 72:1, 4).
10. Aval ane Matthieu 5:43-48 a lere do, amu dzé biaa yiène ki dzeng naa bi tsen metsing nge ki bidjié ? (A daghe fe bivaghle).
10 Ému, bôr ba ñii minsama mia dzeng naa mi tsen bidjié. Vedaa asughlan, abuiñ ye été é bele édedaa ôlun, be ntoo kaa fe kang metsing, ba dzughu fe é bôr bevoo. Ve, se ki ayeghle té éde Yésu ñe a nga ve bia (Beéph. 4:31). Moadzang ézing a too éyôla naa Jeffrey a kane naa : « Ma yem naa éyong bôr ba ka bidjié, be wôla bo ébubu a wokh ôlun, ye sum naa ba tsam ya dzip biôm, a ke kuiñ ba dzughan bevoo ya éba bevoo ». Vedaa, Yésu a nga lere bia naa, bia yiène belane môr asese ya édzing, amben éba baa yebe ki é dzam bia bo, nge ki éba ba dzirane bia ô mvus (a lang Matthieu 5:43-48). Ane bekristen, bia ve mengu’u mese maa naa, bi saalé é dzam ésese daa vaghane ki ya éfônane Yésu a nga likh bia.
Bia yiène ñong ébangha nfa ye naa bi tsini naa biaa ñong ki ngap nfa é mam ma daghe mintsiè mi ye émo di (A daghe éfaghle 10)
11. Amu dzé é ne bia bo ndzukh biyong bizing naa bi vu Yésu ?
11 Amben bia yem naa Édjié Nzame da ye vaa ékoar-koat mbèmbèè, biyong bizing, éyong ba belane bia ya ékoar-koat, é ne bia bo ndzukh naa bi vu Yésu. N’tamane yen é dzam é nga bo Janiya, éñi be mbe bé tsighi. A mem naa : « Me mbe mé bira wokh ôlun. Me nga wokh n’nem mintéñ, me nga kômô fe kun ékoar-koat be nga bo ma. Éyong té éde me nga simane naa me ne ke sukh nsama wa ka bidjié, wé kame fe é bôr ba tsighi akal nsin ékôp wôba. Me nga wôrane naa dzam té é mbe ma vole naa me yem kulu ôlun ô mbe ma n’nem. » Ve, ya tam, Janiya a nga yen naa a yiène bo betsen. A dzô naa : « Me nga likh naa é bôr bevoo be tsen ôtemgha wom ; naa me vane furu mebun mam ébe moan môr, a lôr naa me furu mo ébe Jehôva. Me nga ñong nkighane naa ma kikh élar ésese ya nsama té. » Amben bia wokh abé amu naa ba tsible bia, nge ki, amu naa ba tsible bôr befe, bia yiène tobe nkee ya ôlun bia wôran, ye tsini éyong ésese naa, biaa ñong ki ngap ébe mam me ye émo di (Jean 15:19).
12. Amu dzé bia yiène tobe nkee ya é mam bia lang, éma bia yen, ya éma bia wokh ?
12 Dzé é ne bia vole naa bi yem kale ôlun bia wokh akal ékoar-koat ? Abuiñ bôr é yen-hang avole éyong ba top é mam ba lang, éma ba bèè, ya é mam ba yen. Abuiñ mam ba furu a nden, me ne vaa naa, ba kômô naa bôr be ka ya bidjié, ye naa, bôr be yaa. Abuiñ biyong, é bôr ba lôm mefuèñ biwala bingengeng, be ne dzô é mam bébién ba tem, zelan, ya é dzam ébién é va boban. Amben é fuèñ bi va wokh é ne bebela, bii se ki kôm mintsiè mité amu ye naa bi va lang é dzam é va lôt. Ya dzam té, éyong bia lôr abuiñ tam bi wokh, nge ki a lang mefuèñ meté, bi ne sum naa bia tobe éwiñ, nge ki a mane tekh (Mink. 24:10). Bi ne bo kaa bera tele Édjié Nzame ôsu bining biaa, ye vuène naa, fave Édjié Nzame étam, éde da ye mane vaa mindzukh misese.
13. Za aval a lang Biblia mban é ne bia vole éyong bia yen ékoar-koat ?
13 Éyong bia lang Biblia mban, bi binane fe, é ne bia vole naa bi zômô ékoar-koat. Kal dzaa ézing é too éyôla naa Alia, a nga bira tobe éwiñ éyong a nga yen ane bôr bézing be ye ayong dèñ ba belan éba bevoo abé. A nga wokh n’nem abé amu é bôr be nga bo mam meté, béé nga ve ki bo akira. A dzô naa : « Me nga yiène tobe ôsi ye sili mamién naa, “Ye ma bunu faa naa Jehôva a ye mane kôm mindzukh mise mi ?” Tam té, éde me nga lang Job 34:22-29. Bifus bité bi nga lere me naa, môr ézing aa se ki sobe ébe asu Jehôva. Fave éñe étam a bele nsang ô ne sôsôe, éñe fe a ye mane kôm mam mesese. » Nté bi ngen bia yane Édjié Nzame naa, é so ña sôsôe, bia yiène zômô ékoar-koat éndagha. Za aval ?
É DZAM BI NE BO ÉNDAGHA NFA ÉKOAR-KOAT
14. Za dzam bi ne bo éndagha nfa ye naa bi taa ñong ngap ékoar-koat é ne émo di été ? (Becolossien 3:10, 11).
14 É ne bo naa, bii se ki tsen aval bôr ba belan é bôr bevoo, ve nfa waa, bi ne belan é bôr bevoo ya mbemba n’nem. Aval ane bi ndaghe de yeghe, bia vu Yésu, éyong bia lere édzing. Aval édzing da tsini bia naa bi belan é bôr bevoo ya ngang, amben é bôr ba bo ékoar-koat (Mat. 7:12 ; Bero. 12:17). Da tobe Jehôva n’nem mbeng, éyong bia belan é bôr bevoo ya mbemba n’nem ya fe sôsôe (a lang Becolossien 3:10, 11).
15. Za aval bia vole bôr éyong bia kanghle bo é dzam Biblia a lere ?
15 É dzam da dang éban nfa ye naa bi yalan ékoar-koat, a ne a lere é bôr bevoo bebebela be ya Biblia. Amu dzé bia dzô do ? Amu naa, « n’yemane Jehôva » ô ne tsen é môr a mba môr a mintsiè, ya môr a meyirane naa, a venghane mbemba môr ya fe dzing mvoa (Esaïe 11:6, 7, 9). Kaa naa a yeghe bebela, fam ézing é too éyôla naa Jemal, a nga ke ñii nsama bôr ô mbe wé luman, nfa ye naa ô tsen édjié é mbe é si dèñ amu é mbe dé tsible bôt. A dzô naa : « Wéé se ki tsen bôr ya ngu’u. Me nga ke ma tsen se ki ya ngu’u, ve, amu é bebela me mbe mé yeghe a Biblia été. » É dzam Jemal a nga yeghe éde é nga tsini ñe naa a likh naa a yiran. Nge abuiñ bôr da tsini naa da tsen akal é bebela a ne a Biblia été, avitsang bôr éde da ye tsini naa da sukh ékoar-koat é ne ému.
16. Amu dzé wa kômô tsini naa wa kanghle bôr nfa é dzam Édjié Nzame da ye bo ?
16 Aval ane Yésu, bia bi bele fe nkôman ô ne ngu’u naa, bi kare bôr naa Édjié Nzame éde étam, da ye zu man ékoar-koat mbèmbèè. Ôyane té ô ne ve é bôr be va tsible ngu’u (Jér. 29:11). Stacy éñi bi va tare tu ô mvus, a kane naa : « A yeghe bebela, é va vole me naa, me zômô bikoar-koat bi-mam me nga yen, ya ébi mamién me nga lôt. Jehôva a belan é fuèñ ye a Biblia naa a fong bia. » Naa ô kanghle é mbemba fuèñ a ne a Biblia été naa, ékoar-koat da ye man, wa yiène tobe nkoghane. Nté sese wamién wa ye bele ndzi-n’nem, naa asiman é ne a Biblia été bi va fas ayeghle di été é ne bebela, wa ye dang tobe nkoghane naa ô kobe adzô té ya akeng, nge be tsiè wô do a sikôlô, nge ki é vôm wa bo ésèñb.
17. Za aval Jehôva a vole bia naa bi zômô ékoar-koat bia yen ému ?
17 Bia yem naa, bia ye tubane bikoar-koat bi-mam nté sese Satan a ye tsini naa a bo « ndjié ye émo di ». Ve, bii se ki étam, nge ki kaa ôyane nté bi ngen bia yane naa be zu ñe « wua nseng » (Jean 12:31). Ngalane Minfufup Mintsili, Jehôva a lere bia, se fave amu dzé ékoar-koat é ne abuiñ, a lere fe bia aval a wôran éyong a yen ane dzam té da likh bia naa bi tobe éwiñ (Bya 34:17-19). Ngalan é Ndôma dzèñ, Jehôva a lere bia aval bia yiène yalan ya ékoar-koat bia yen ému, ya aval Édjié dzèñ avitsang tam, da ye zu man ékoar-koat ése mbèmbèè (2 Pierre 3:13). Bia yiène tsini naa bia kanghle mbemba fuèñ ye Édjié ya ayông, ya tsini naa bia yane ya n’nem ôse é tam si da ye dzèñ ya « sôsôe ya tetele » (Esaïe 9:7).
DZIA 158 « A ye kang tam ! »
a Be va tsen biyôla bizing.
b A daghe fe Apéndice A metoan 24-27 ye moan abakh A dzing é bôt bevoo—Da ye wô vole a bo beyeghe.