Kune Tale ga na Yaca ni Kalou ena iVolatabu Vakirisi Makawa
NA YACA ni Kalou, Jiova, e vakatakilakilataki ena Tetragrammaton, na va na matanivola vakaiperiu יהוה (YHWH). Sa dede na kena vakabauti ni sega ni kune na yaca ni Kalou ena ilavelave ni iVolatabu Vakirisi makawa na Septuagint. E mani veiletitaki kina nira sega ni lavetaka na dauvolaivola na yaca vakalou nira lavelave mai na iVolatabu Vakaiperiu ina iVolatabu Vakirisi Vakarisito.
Na ka e kune ena vica vata na drau na yabaki sa oti e vakaraitaka ni tiko dina na yaca ni Kalou ena Septuagint. E kaya e dua na itukutuku: “Era qarauna na Jiu era bula ena veiliutaki vakirisi mera taqomaka na yaca tabu ni Kalou, nira vakadewataka na iVolatabu Vakaiperiu ina kena vakirisi, era lavetaka kece sara ga na Tetragrammaton ina vakadewa vakirisi.”
Na tiki ni kuta e tabaki toka ena imawi, e dua ga vei ira na vica vata era laurai rawa. A kune e Oxyrhynchus, mai Ijipita, e kena naba na 3522. Na tiki ni kuta oqo e se vakayagataki sara ena imatai ni senitiuri S.K.a E rauta ni 7 qai 10.5 na sedimita na kena levu qai lewena tiko e dua na tiki ni ivakamacala mai na Jope 42:11, 12. Na yaca ni Kalou, e vakatakilakilataki tiko ena itaba, e basika ena volavola makawa vakaiperiu.b
Vakacava, a kune dina na yaca vakalou ena ilavelave taumada ni iVolatabu Vakirisi Vakarisito? E kaya na vuku o George Howard: “Ni a volai tu ga na Tetragram ena ilavelave ni iVolatabu Vakirisi makawa[na Septuagint] e wili tale ga me tikinivolatabu ni lotu taumada, e rawa kina ni vakabauti nira maroroya na Tetragram o ira na vola na V[eiyalayalati] V[ou] ena gauna era lavelave kina mai na iVolatabu.” Kena irairai ni dede ga vakalailai oya era sosomitaka sara na daulavelavetaki na yaca vakalou ena icavuti me vaka na Kyʹri·os (Turaga) kei na The.osʹ (Kalou).
[iVakamacala e ra]
a Ena ikuri ni ivakamacala ni kuta e kune mai Oxyrhynchus, raica Na Vale ni Vakatawa, 15 Feperueri, 1992, taqana e 26-8.
b Ena so tale na yaca vakalou ena ivakavakadewa makawa vakirisi, raica na New World Translation of the Holy Scriptures−With References, appendix 1C.
[iTaba ni Credit Line ena tabana e 30]
Courtesy of the Egypt Exploration Society