Wase 20

Vakaturi—O Cei, e Vei?

1, 2. Eda kila vakacava ni ra a vakabauta na veivakaturi na dauveiqaravi ni Kalou ena gauna e liu?

ERA DAU VAKABAUTA na veivakaturi na dauveiqaravi ni Kalou. A kaya na iVolatabu me baleti Eparama, o koya a bula ena 2,000 na yabaki ni bera na sucu i Jisu e vuravura: “Sa vakadinata ko koya sa rawarawa vua na Kalou me vakabulai koya [luvena o Aisake] tale mai na mate.” (Iperiu 11:17-19) E muri a qai taroga na dauveiqaravi ni Kalou o Jope: “Kevaka sa ciba na tamata, ena bula tale ko koya?” Ni sauma tiko ga na nona taro, sa qai kaya vua na Kalou: “Ko ni na kaci mai, ka’u na rogo yani vei kemuni.” E vakaraitaka e keri ni vakabauta na veivakaturi.​—Jope 14:14, 15.

² A vakamacalataka o Jisu ena nona a tiko e vuravura: “Ni na vakaturi cake tale ko ira na mate, sa tukuna ko Mosese mai na kau ni sa vakatoka na Turaga, Na Kalou i Eparaama, kei na Kalou i Aisake, kei na Kalou i Jekope. Ni sa sega ni nodra Kalou na mate ko koya, a nodra ga era sa bula tiko; ni ra sa bula kecega vei koya.” (Luke 20:37, 38) Na vosa “veivakaturi” e vakayagataki ena 40 vakacaca na vanua ena iVolatabu Vakirisi Vakarisito. Na veivakaturi e dua dina na i vakavuvuli levu ena iVolatabu.​—Iperiu 6:1, 2.

3. Na cava a kaya o Marica me vakaraitaka ni vakabauta na veivakaturi?

³ A vakaraitaka o Marica na i tokani i Jisu ni vakabauta na veivakaturi ena gauna a mate kina o Lasarusa na ganena. Nona rogoca ni sa lako mai o Jisu, a cici yani o Marica me tavaka. A kaya, “Turaga, kevaka ko ni a tiko eke, sa sega ni ciba na ganequ.” Ni raica nona lomabibi, a vakaceguya o Jisu ena nona kaya: “Ena tu cake tale na ganemu.” Qai sauma o Marica: “Au sa kila ena tu cake tale ko koya e na siga maimuri.”​—Joni 11:17-24.

4-6. Na vuna cava soti a vakabauta kina o Marica na veivakaturi?

⁴ E tu na vuna vinaka a vakabauta kina o Marica na veivakaturi. Me kena i vakaraitaki, sa kila tu o koya na nodrau a vakatura yadua na gonetagane na parofita o Ilaija kei Ilaisa ena kaukauwa ni Kalou. (1 Tui 17:17-24; 2 Tui 4:32-37) A kila ni a bula tale e dua na tagane ena gauna a tara kina na yagona na sui i Ilaisa. (2 Tui 13:20, 21) Ia a vakaukauwataka ga vakalevu na nona vakabauta na veivakaturi na veika e dau vakavuvulitaka kei na veika e dau vakayacora o Jisu.

⁵ A rairai tiko beka mai Jerusalemi o Marica volekata na rua na yabaki yani e liu ena gauna a tukuna tiko kina o Jisu na nona i tavi ena nodra vakaturi na mate. A kaya: “Me vaka sa vakaturi ira cake na mate ko Tamana, ka vakabula, sa vakakina na Luvena o koya sa vakabulai ira sa vinakata. Dou kakua ni kurabui e na ka oqo: ni sa lako mai na gauna era na rogoca kina na domona ko ira kecega e nai bulubulu, a ra na lako maikina.”​—Joni 5:21, 28, 29.

⁶ E sega ni dua na i tukutuku ena iVolatabu me yacova mai na gauna o ya e tukuna ni a sa vakatura e dua o Jisu. Ia, sega ni dede mai na gauna o ya, a qai vakatura e dua na cauravou, na luve ni yada mai na koro o Neini. Na i tukutuku oqo a rogovaki sara yani ki Jutia, e sega ni vakabekataki ni sa na rogoca mai kina o Marica. (Luke 7:11-17) A rairai rogoca tale ga e muri o Marica na ka e yaco volekata na Wasawasa o Kalili ena vale i Jairo. A tauvimate bibi na luvena yalewa yabaki 12, a mani mate. Ia, ni tadu yani o Jisu ki na vale i Jairo, a lako sara yani vua na gone sa mate, a qai kaya: “Gone duri cake.” A vakayacora vaka kina!​—Luke 8:40-56.

7. Na cava na i vakadinadina i Jisu vei Marica ni rawa vua me vakaturi ira na mate?

⁷ Ia, a sega ga ni namaka o Marica me mai vakaturi ganena ena gauna oqo o Jisu. O ya na vuna a kaya kina: “Au sa kila ena tu cake tale ko koya e na siga maimuri.” Ia me vakabibitaka vei Marica o Jisu na nona i tavi ena nodra vakaturi tale na mate, a kaya kina: “Oi au na vu ni tu-cake-tale, kei na vu-ni-bula: ko koya sa vakabauti au, kevaka sa mate, ena bula ga: ia ko koya yadua sa bula ka vakabauti au, ena sega sara ni mate.” Sa qai kau yani o Jisu ki na qaravatu e koto kina na yago i Lasarusa. “Lasarusa, lako mai,” a kailavaka yani. Sa qai lako mai o Lasarusa ena nona a mate siga va tu.​—Joni 11:24-26, 38-44.

8. Na i vakadinadina cava sa tu ni a vakaturi o Jisu?

⁸ A vakamatei o Jisu ni oti ga e vica tale na macawa, qai biu ena dua na qaravatu. A viavia tolu na siga na nona tu voli e kea. E vaka­macalataka na vuna na i apositolo o Pita ni kaya: “Ko Jisu oqo sa vakatura cake na Kalou, ka sai vakadinadina ni ka oqo koi keitou kecega.” Era sega ni tarova rawa na i liuliu ni lotu nona lako tani mai na qaravatu na Luve ni Kalou. (Cakacaka 2:32; Maciu 27:62-66; 28:1-7) E sega ni vakatitiqataki ni a vakaturi mai na mate na Karisito, ni a qai vakaraitaki koya ni sa bula vei ira e vuqa nona tisaipeli, ena dua na gauna vei ira e le 500. (1 Korinica 15:3-8) E kaukauwa dina nodra vakabauta na veivakaturi na tisaipeli i Jisu ni ra bole mate kina ena nodra qaravi Kalou.

9. O cei na le ciwa e kaya na iVolatabu ni ra a vakaturi?

⁹ A qai vakaraitaki e muri ena vukudrau o Pita kei Paula na i kuri ni i vakadinadina ni rawa ni ra vakaturi na mate. Taumada, a vakaturi Tapaica o Pita, e dau vakatokai tale ga me o Tokasa mai na koro o Jopa. (Cakacaka 9:36-42) A qai vakabulai Utiko, na cauravou a mate ni a lutu mai na katubaleka ni i katolu ni tabavale o Paula ena gauna a vunau tiko kina. (Cakacaka 20:7-12) Na ciwa na veivakaturi e volai koto oqo ena iVolatabu e vakadeitaka dina ni rawa me vakabulai tale na mate!

O CEI ENA VAKATURI?

10, 11. (a) Na cava e vakarautaka kina na Kalou na veivakaturi? (b) Me vaka e kaya na Cakacaka 24:15, na rua na i lala tamata cava ena vakaturi?

¹⁰ A sega ni i naki ni Kalou mai na i vakatekivu me vakaturi e dua, ni kevaka erau a yalodina o Atama kei Ivi, ke a sega ni dua e mate. Ia na i valavala ca i Atama e vakavuna na bula tawataucoko kei na mate vei keda kece. (Roma 5:12) Sa qai vakarautaka na veivakaturi o Jiova me rawa kina ni ra bula tawamudu na luve i Atama. Ia, ena vakatau ena cava na nona vakaturi e dua?

¹¹ E vakamacalataka na iVolatabu: “Ni na tu cake tale ko ira na mate, ko ira na yalododonu kei ira na sega ni yalododonu.” (Cakacaka 24:15) Oqo era na rairai kurabui kina e so. ‘Na cava me ra vakabulai tale kina na “sega ni yalododonu”?’ era na vaqaqa beka. Eda na sauma rawa na taro oqo ena ka a yaco ena gauna a rube tu kina ena kau ni veivakararawataki o Jisu.

12, 13. (a) Na cava a yalataka o Jisu vua na daubasulawa? (b) E tiko e vei na “Parataisi” a tukuna o Jisu?

¹² O rau na tamata e yasa i Jisu erau daubasulawa. A se qai vosabeci Jisu oti ga e dua vei rau: “Kevaka ko sa Karisito ko iko, vakabulai iko kei keirau talega.” Ia, na i karua ni daubasulawa e vakabauti Jisu. A kiviti Jisu qai kaya: “Nanumi au ni kemuni sa lako mai e na nomuni matanitu.” Sa qai yalataka kina o Jisu: “Au sa kaya vakaidina vei iko ena siga edaidai, e daru na tiko vata mai Parataisi.”​—Luke 23:39-42; 23:43, NW.

¹³ Ia na cava a vakaibalebaletaka o Jisu ni kaya: “Daru na tiko vata mai Parataisi”? E vei o Parataisi? A tu ga e vei na parataisi a cakava ena i vakatekivu na Kalou? E vuravura, se sega beka? A biuti rau na i matai ni veiwatini na Kalou ena parataisi rairai totoka, na were o Iteni. Noda wilika gona ni na tiko mai Parataisi na daubasulawa e liu oqo, e dodonu me da raitayaloyalotaka na vuravura oqo ni sa vukici me i tikotiko totoka, ni vosa “parataisi” e kena i balebale na “were” se “basenikau.”​—Vakatekivu 2:8, 9.

14. Ena sala cava ena tiko vata kina o Jisu kei na daubasulawa e liu o ya mai Parataisi?

¹⁴ Ena sega ni mai tiko sara o Jisu e vuravura kei na daubasulawa e liu o ya. Sega, ni na tiko mai lomalagi o Jisu ena nona i tikotiko vakatui me lewa mai na Parataisi e vuravura. Ena tiko kei na tamata o ya ena vakasama ni na vakaturi koya mai na mate, ena raica tale ga na veika e gadreva vakayago kei na veika vakayalo. Ia, na cava e vakatara kina o Jisu me bula ena Parataisi e dua a dau basulawa?

15. Ena vuku ni cava me ra vakaturi kina na “sega ni yalododonu”?

¹⁵ E macala ni dau caka ca na tamata oqo. E “sega ni yalododonu.” A lecava tale ga na loma ni Kalou. Ia ena basulawa beka ke a kila na i naki ni Kalou? Me vakadeitaki oqori, ena vakaturi koya na tamata tawayalododonu oqo o Jisu, vaka kina e udolu vakamilioni tale era a mate vata na nodra lecaika. Me vakataki ira mada e vuqa era sa mate yani ena veisenitiuri sa oti era a lecava na wili i vola, era a sega tale ga ni bau raica vakadua na iVolatabu. Ia era na vakaturi mai Seoli, se Etesi. Era sa na qai vulica na loma ni Kalou ena vuravura parataisi, me ra vakadinadinataka kina ni ra lomana dina na Kalou ena nodra cakava na lomana.

16. (a) O cei vei ira na mate ena sega ni vakaturi? (b) Na cava me da kua kina ni via laki vakatulewataka na ka? (c) Na cava ga e dodonu me da kauwaitaka vakabibi?

¹⁶ E sega ni kena i balebale oqo ni na vakaturi kece na tamata. E vakaraitaka na iVolatabu ni na sega ni vakaturi o Jutasa Isikarioti, na tamata a soli Jisu. A vakatokai o Jutasa me “o koya sa dodonu me rusa” ni a cala nakita. (Joni 17:12, VV) A lako ki Qiena vakaivakatakarakara, na i tuvaki ena sega kina na veivakaturi. (Maciu 23:33, NW) E rawa ni ra i valavala ca ki na yalo tabu o ira era cala nakita ni ra sa kila oti na loma ni Kalou. Na Kalou ena sega ni vakaturi ira era i valavala ca ki na yalona tabu. (Maciu 12:32; Iperiu 6:4-6; 10:26, 27) Ia, ni Turaganilewa na Kalou, me kua ni da via vakatulewataka se ra na vakaturi se sega e so na daucaka ca ena gauna sa oti se ena noda i tabagauna oqo. E kila na Kalou se o cei e tu e Etesi se o cei e tu e Qiena. Ia o keda, e dodonu me da vakayacora na veika kece e rawa me vakadonui keda kina na Kalou me da bula ena nona i tuvaki vou.​—Luke 13:24, 29.

17. O cei era na bula tawamudu, ia era a sega ni vakaturi?

¹⁷ Era sega ni bula tawamudu ga na vakaturi. E vuqa na dauveiqaravi ni Kalou era bula tiko ena “i otioti ni veisiga” ni i vakarau ni veika oqo era na bulata yani na Amaketoni. Ni ra sa na laki lewena na “vuravura vou” dodonu ena gauna oqori, ena sega tale na vuna me ra mate kina. E sa na rawa ni dina vei ira na ka a tukuna o Jisu vei Marica: “Ia ko koya yadua sa bula ka vakabauti au, ena sega sara ni mate.”​—Joni 11:26; 2 Timoci 3:1, NW.

18. O cei o ira na “yalododonu” era na vakaturi?

¹⁸ O cei o ira na “yalododonu” me ra na vakaturi? Era na okati kina na dauveiqaravi yalodina ni Kalou era a bula ni bera ni lako mai vuravura o Jisu Karisito. E vuqa vei ira oqo e volai na yacadra ena Iperiu wase e 11. Era sega ni nuitaka na bula ki lomalagi, ia era a vakanuinui ga me ra bula tale e vuravura. Ena maliwai ira tale ga na “yalododonu” era na vakaturi o ira na dauveiqaravi yalodina ni Kalou era se qai mate wale ga oqo. Ena vakadeitaka na Kalou ni na yaco dina na nodra i nuinui ni bula tawamudu e vuravura ena nona vakaturi ira.

VAKATURI ENA GAUNA CAVA, E VEI

19. (a) Ena sala cava e i sevu kina me vakaturi o Jisu? (b) O cei ena vakaturi tarava?

¹⁹ E vakatokai o Jisu Karisito me kedra ‘i sevu na tucake tale mai na mate.’ (Cakacaka 26:23, VV) E kena i balebale oqo ni o koya na i sevu ni vakaturi era na sega tale ni mate. E i sevu tale ga me vakaturi ki na yago vakayalo. (1 Pita 3:18) Ia, na iVolatabu e tukuna ni na tiko tale e so: “Na tamata yadua me vaka sa lesi vua: na Karisito nai sevu; ka qai muri ko ira era sa nei Karisito, ni sa lako tale mai [“ni sa tiko,” NW] ko koya.” (1 Korinica 15:20-23) Ena so gona ena vakaturi e liu.

20. (a) O cei “ko ira era sa nei Karisito”? (b) Na veivakaturi cava e nodra?

²⁰ “Ko ira era sa nei Karisito,” o ira na tisaipeli yalodina le 144,000 era digitaki me ra veiliutaki kei koya ena Matanitu ni Kalou. E kaya na iVolatabu me baleta nodra vakaturi ki lomalagi: “Sa kalougata ka yalosavasava o koya e lewena na i matai ni veivakaturi; ena sega ni rawai ira na i karua ni mate, ia era na . . . lewa vakatui vata kaya me dua na udolu na yabaki.”​—Vakatakila 20:6; 14:1, 3.

21. (a) E tekivu ena gauna cava na “i matai ni veivakaturi”? (b) O cei e sega ni vakabekataki ni sa vakaturi oti ki na bula vakalomalagi?

²¹ Era vakaturi tarava na 144,000 ni vakaturi oti o Karisito. Era okati tale ga ena “i matai ni veivakaturi” se na “veivakaturi taumada.” (Filipai 3:11, NW) E yaco ena gauna cava oqo? E kaya na iVolatabu “ni sa tiko [na Karisito].” Eda sa vulica oti ena veiwase e liu ni sa tiko na Karisito mai na yabaki 1914. O koya gona, sa yaco oti na “siga” ni “i matai ni veivakaturi” ki na bula vakalomalagi vei ira na lotu Vakarisito yalodina. E sega ni vakabekataki ni ra sa vakaturi oti ki na bula vakalomalagi na i apositolo kei ira tale na lotu Vakarisito taumada.​—2 Timoci 4:8.

22. (a) O cei tale ena vakaturi ena “i matai ni veivakaturi”? (b) Era vakaturi ena gauna cava?

²² Ia era bula tiko ena gauna oqo ena nona sa tiko tawarairai na Karisito e so na lotu Vakarisito era nuitaka tale ga me ra lewa vata kei koya mai lomalagi. Oqori o ira na kena vo, na vo ni 144,000. Era vakaturi ena gauna cava? E sega ni gadrevi me ra moce tale tu ena i bulubulu, ia era vakaturi ena gauna ga era mate kina. E vakamacalataka na iVolatabu: “Eda na sega ni moce kece, ia eda na vakamataliataki kecega, ena vakasauri sara, ena vaka na sauriva ni matada, ni sa uvu na davui sa muri sara: ena uvuci na davui, ena qai vakaturi cake tale ko ira na mate.”​—1 Korinica 15:51, 52; 1 Cesalonaika 4:15-17.

23. E vakamacalataka vakacava na iVolatabu na veisau ki na bula vakayalo?

²³ Na “i matai ni veivakaturi” oqo ki na bula vakalomalagi e sega ni raica rawa na mata ni tamata. Oqo na veivakaturi ki na bula vakayalo. E vakamacalataka vaka oqo na iVolatabu na veisau ki na bula vakayalo: “Ni sa tei, sa vuca; ni sa vakaturi cake tale, sa sega ni vuca: ni sa tei, sa vakasisilataki; ni sa vakaturi cake tale, sa vakaiukuukutaki. . . . Ni sa tei, sa yago dina ni tamata; ni sa vakaturi cake tale, sa qai yago vakayalo.”​—1 Korinica 15:42-44.

24. (a) Na veivakaturi cava e muria na “i matai ni veivakaturi”? (b) Na cava e vakatokai kina me “tu cake tale e vinaka cake”?

²⁴ Na vosa na “i matai ni veivakaturi” e vakaraitaka ni dua tale ena muria mai. Oqo na nodra vakaturi na yalododonu kei na tawayalododonu me ra bula ena vuravura parataisi. Ena yaco oqo ni oti na Amaketoni. Ena “tu cake tale e vinaka cake” mai na kena erau a vakayacora yadua o Ilaija kei Ilaisa vei rau na gonetagane, kei na so tale era a vakaturi e vuravura. Baleta na cava? Ni o ira era vakaturi ni oti na Amaketoni era na sega tale ni mate ke sa lomadra me ra qarava na Kalou.​—Iperiu 11:35, VV.

NA CAKACAKA VEIVAKURABUITAKI NI KALOU

25. (a) Na cava e sega ni vakaturi kina na yago a mate? (b) Na cava e vakaturi, ia na cava ena soli vei ira na vakaturi?

²⁵ Na cava e vakaturi ni sa mate na tamata? E sega ni yago vata ga a mate. E vakaraitaka oqo na iVolatabu ni vakamacalataka tiko na veivakaturi ki na bula vakalomalagi. (1 Korinica 15:35-44) O ira mada ga era vakaturi me ra bula ena vuravura era sega ni taura lesu na yagodra e liu. Sa na rairai luca na yago oqori me sa qele tale. Sa na yaco me sa na laki vakayagataka e so tale na ka bula e so na ka mai na yago oqori. Na Kalou gona e sega ni vakatura na yago makawa o ya, ia na tamata ga a mate. Vei ira era lako ki lomalagi, e solia o koya na yago vakayalo vou. Vei ira era vakaturi me ra bula e vuravura, e solia o koya na yago vakayago vou. E sega ni vakabekataki ni yago vou oqo ena via tautauvata ga kei na kena a taukena e dua ni bera nona mate, me ra kilai koya tale kina na a kilai koya.

26. (a) Ena vuku ni cava e cakacaka veivakurabuitaki kina na veivakaturi? (b) Na veika cava e bulia na tamata eda na rawa ni kila kina ni rawarawa sara vua na Kalou me nanumi ira na sa mate?

²⁶ E cakacaka veivakurabuitaki dina na veivakaturi. Sa levu sara beka na ka e sotava ena nona bula taucoko o koya e mate, levu na ka e kila kei na ka e nanuma tu. E bucina e dua na i tovo e vakaduiduitaki koya mai vei ira tale na a bula. Ia na Kalou o Jiova e nanuma na veika lalai kece me baleta na tamata oqo, sa na qai vakaturi koya me tu vinaka kece tu na kena i tuvaki. Me vaka e tukuna na iVolatabu me baleti ira na mate era na vakaturi: “Ni ra sa bula kecega vei koya.” (Luke 20:38) Sa rawa vua na tamata me katona na domodra kei na kedra i yaloyalo na so, me qai dau rogoca se dau raica lesu ni oti e dua na gauna balavu mai na gauna sa ra mate kina. Ia o Jiova e rawata me vakabulai ira tale na tamata e nanumi ira tu!

27. Na taro cava soti me baleta na veivakaturi ena qai macala malua?

²⁷ E levu na ka e tukuna tale vei keda na iVolatabu me baleta na bula ena Parataisi ni oti nodra vakaturi na mate. Me vaka na nona a tukuna o Jisu ni so era na “tu cake tale me ra bula,” e so tale era “tu cake tale me ra lewai.” (Joni 5:29, VV) Na cava a vakaibalebaletaka? Ena duidui li na ka ena yaco vei ira na “yalododonu” kei ira na “sega ni yalododonu” era na vakaturi? Eda na kila na i sau ni taro oqo ke da kila se cava na Siga ni Lewa.

[iYaloyalo ena tabana e 167]

“Au sa kila ena tu cake tale ko koya”

A vakatura o Ilaija na luvena tagane e dua na yada

A vakatura o Ilaisa e dua na gonetagane

A bula tale na tagane a tarai koya na sui i Ilaisa

[iYaloyalo ena tabana e 168]

O ira a vakatura o Jisu:

Luvena tagane na yada mai Neini

Lasarusa

Luve yalewa i Jairo

[iYaloyalo ena tabana e 169]

E so tale era a vakaturi:

Tokasa

Jisu

Utiko

[iYaloyalo ena tabana e 170]

E tiko e vei na parataisi a yalataka o Jisu vua na daubasulawa?