Wase e 35

Na iVunau Kilai Duadua a Bau Soli

ENA daunanumi na i tuvaki oqo ena i volatukutuku ni i Vola Tabu: E dabe toka ena yasa ni ulunivanua ko Jisu, e sa solia tiko na nona i Vunau rogo mai na Ulunivanua. Na vanua oqo e volekata yani na Wasawasa ko Kalili, e rairai volekati Kapenaumi. Ni oti nona masu tiko ena loma ni bogi taucoko, sa digitaki iratou sara na lewe 12 na nona tisaipeli me ratou i apositolo. Oti oqori sa ratou qai siro sobu kece mai ki na vanua bucabuca oqo ena ulunivanua.

Ena gauna oqo sa rawa ni o nanuma ni sa dadaga sara ko Jisu, ka na via moce. Ia sa ra tabili mai na lewe vuqa, e so vei ira era lako vakayawa sara mai, e rauta ni 95 ki na 110 na kilomita mai Jutia kei Jerusalemi. E so tale era lako mai na baravi kei Taia kei Saitoni vaka ki na vualiku. Era lako mai me ra mai rogoci Jisu ka vakabulai mai na nodra tauvimate. Era tiko talega e kea na tamata e vakaleqai ira na timoni, na agilosi ca i Setani.

Ni sa siro sobu mai ko Jisu, era sa qai toro voleka mai vua na tamata tauvimate me ra tarai koya, ka vakabulai ira kecega o koya. Ni oti oqori, e rairai cabe cake ko Jisu ki na dua na vanua e bau cecere toka mai na ulunivanua. Sa qai dabe sobu ena vanua oqori ka tekivu vakatavulici ira na lewe vuqa era tiko sobu e matana ena vanua bucabuca. Ia mo qai vakananuma mada oqo! Ni sega ni bau dua vei ira e vakarorogo tiko e vakaleqai me tauvimate bibi!

E gu na lomadra na tamata me ra vakarorogo vua na qasenivuli sa rawata me vakayacora na cakamana veivakurabuitaki oqo. Ia, e solia vakatabakidua ko Jisu na nona vunau me yaga vei ira na nona tisaipeli, ka rairai era tiko voleka sara vua. Ia, me rawa talega ni yaga vei keda na veika oqo, e rau a volatukutukutaka ko Maciu kei Luke.

Nona volatukutukutaka na i vunau ko Maciu e vakavataki na kena balavu mai na veika e vola ko Luke. Ia e so na veika e volatukutukutaka ko Maciu, e laki vola ko Luke me vaka ga ni a kaya ko Jisu ena dua tale na gauna ni nona cakacaka vakaitalatala, e rawa ni raici oqo ni rau vakatauvatani na Maciu 6:9-13 vata kei na Luke 11:1-4, kei na Maciu 6:25-34 vata kei na Luke 12:22-31. Ia, e sega ni dodonu me kurabuitaki oqo. Ni dauvakatavulica vakavuqa ko Jisu na ka vata ga o ya, ka via volatukutukutaka ko Luke e so na i vakavuvuli oqo ka duidui na kedra i tuvatuva.

Na vuna e talei kina na i vunau i Jisu e sega ni baleta walega na kena titobu vakayalo, ia e baleta talega na kena makare kei na rawarawa ni sala e vakamacalataki ira kina o koya na ka dina oqo. E kauta cake mai na veika e dausotavi ena nodra bula ni veisiga ka taurivaka na veika era kila vinaka na tamata, e vakavuna kina me kilai rawarawa na nona vakasama vei ira era qara tiko e dua na i vakarau ni bula e uasivi e lako vata kei na nona sala na Kalou.

O Cei li Era Mamarau Dina?

Era vinakata kece na tamata me ra mamarau. Ena nona kila oqo, sa qai tekivuna nona i Vunau ko Jisu mai na Ulunivanua ena nona serelaka me baleti ira era marau vakaidina. Sa rawa ni da vakasamataka, ni dreta na nodra vakasama na lewe vuqa ena gauna vata ga o ya na ka oqo. Ia e rairai veisaqasaqa vei ira na lewe vuqa na i tekitekivu ni nona vosa.

E vakamua na nona i vakamacala vei ira na nona tisaipeli, sa qai tekivuna ko Jisu: “Dou sa marau na dravudravua; ni sa nomudou na matanitu ni Kalou. Dou sa marau, koi kemudou sa via kana edaidai: ni dou na vakamamautaki. Dou sa marau, koi kemudou sa tagi edaidai: ni dou na dredre. Dou sa marau ni sa cati kemudou ko ira na tamata, . . . Dou reki e na siga ko ya, ka rika e na marau: raica, sa levu na kenai sau vei kemudou mai lomalagi.”

Oqo na i ucu ni i volatukutuku i Luke me baleta na i vunau i Jisu. Ia ena i volatukutuku i Maciu, e kaya talega kina ko Jisu ni ra marau o ira na yalomalumalumu, na yalomalua, o ira sa savasava na lomadra, kei ira era sasagataka na veivinakati. Era marau o ira oqo, e kaya ko Jisu, ka ni ra na taukena na vuravura, era na lomani, era na raica na Kalou, ka ra na vakatokai me ra luve ni Kalou.

Na marau vakaibalebaletaka ko Jisu, e sega ni sa i koya ga na lasa se na dredre ena gauna ni veivakalasai. E titobu sara na mamarau dina, e tiko kina na vakasama ni kena sa marau na yalo kei na kena rawati na lomavakacegu.

O ira gona era mamarau dina, e vakaraitaka ko Jisu, sa i ira na tamata era kila na veika era gadreva vakayalo, era rarawataka na i tuvaki i valavala ca era tu kina, ia sa yaco me ra mai kila na Kalou ka qaravi koya. Ia, kevaka era cati se ra vakararawataki ena nodra vakayacora tiko na loma ni Kalou, era marau ni ra kila ni ra sa vakamarautaka tiko na Kalou ka ra na taukena kina na bula tawamudu me nodra i covi.

Ia, e lewe vuqa vei ira era vakarorogo tiko vei Jisu e tautauvata kei na so edaidai, era vakabauta ni vakavuna na nona mamarau e dua na tamata me rawata na i yau ka rekitaka na ka ni veivakalasai. E veibasai kei na veika e kila ko Jisu. Era kurabui kina na lewe vuqa era vakarogoci koya ni kauta cake mai na kena veibasai, ena nona kaya:

“Dou na ca, koi kemudou sa vutuniyau! ni dou sa qai rawata na nomudou vakacegu. Dou na ca, koi kemudou sa mamau! ni dou na viakana. Dou na ca, koi kemudou sa dredre edaidai, ni dou na rarawa ka tagi. Dou na ca, ni sa vosavakavinakataki kemudou na tamata kecega! ni ra sa kitaka vakakina ko ira na nodra qase vei ira na parofita vakailasu.”

Na cava li e vakaibalebaletaka ko Jisu? Na cava me ra ca kina na vutuniyau, o ira era dredre ni ra vakasaqara na ka ni marau, ka rekitaka voli nodra vakacaucautaki ira na tamata? Na vuna ni sa tu vua na tamata na veika kecega oqo ka vakamareqeta, sa na tagutuvi mai na nona bula na cakacaka vua na Kalou, o koya ka na solia duadua ga na mamarau dina. Ena gauna vata oqori, a sega ni vakaibalebaletaka ko Jisu me dravudravua ga, viakana, ka tagiyaso me vakamarautaka e dua na tamata. Ia e dauyaco vakawasoma na tamata era sotava na leqa vaka o ya era mai ciqoma na veivakatavulici i Jisu, sa yaco me ra vakalougatataki ena mamarau dina.

Ni oti o ya, ena nona vosa vei ira na nona tisaipeli, sa qai kaya ko Jisu: “Oi kemudou na masima kei vuravura.” E sega ni vakaibalebaletaka ni ra masima dina. Na kena dina ni masima e dautaqomaka na ka e maroroi. E dua na kena i binibini levu e tu volekata na i cabocabo ni i soro ena valenisoro i Jiova, era taurivaka na bete me vakamasimataki kina na i soro.

O ira na tisaipeli i Jisu era “masima kei vuravura,” o ya ni tu vei ira e dua na i gu e maroroi ira na tamata. Me cava tale, na i tukutuku era kauta voli ena maroroi ira era na rogoca! Ena kauta mai ena nodra bula na tamata vaka o ya na i tovo qoroi e so me vaka na tudei, yalodina kei na daudina, ka maroroi ira me ra kakua ni vakacacani vakayalo se ena i vakarau ni nodra bula savasava.

“Oi kemudou na rarama kei vuravura,” sa tukuna vei ira na nona tisaipeli ko Jisu. E sega ni tutuvaki na cina me qai toka ena ruku ni kato ia ena kena i tutu ga, sa kaya kina ko Jisu: “Me caudre vakakina na nomudou rarama e na matadra na tamata.” Me ra vakayacora oqo na nona tisaipeli ena vunau ena matana levu, ka vakatalega kina me i vakaraitaki makualiliva na nodra i tovo me salavata kei na i vakavuvuli ni i Vola Tabu.

iVakatagedegede Cecere me Baleti Ira na Nona iMuri

Era vakasamataki Jisu na i liuliu vakalotu ni dua ka dauvoroka na Lawa ni Kalou ia ena dua na gauna se qai oti ga oqo era tovolea me ra vakamatei koya. Sa qai tomana na nona i Vunau mai na Ulunivanua ko Jisu, ka vakamacalataka: “Dou kakua ni vakasama ni’u sa lako mai me’u vakaotia na vunau, se na nodrai vakavuvuli na parofita; au sa sega ni lako mai me’u vakaotia, me’u vakayacora ga.”

Ko Jisu e titobu na nona doka na Lawa ni Kalou ka uqeti ira na tani me ra vakayacora vakakina. Na kena dina, ena nona kaya: “O koya oqo ena vakatokai kina me lailai sara e na matanitu vakalomalagi, ko koya yadua ena talaidredre ki na dua na vunau oqo sa lailai sara, ka vakatavuvuli vakakina vei ira na tamata,” ka kena i balebale kina ni tamata oqori ena sega sara ga ni rawata na Matanitu.

E yawakalia sara ni bau beca na Lawa ni Kalou, e vakacala sara ga ko Jisu na nodra i tovo na tamata ka vakavuna sara mada ga na nodra voroka. Ni dikeva oti ni kaya na Lawa, “Mo kakua ni laba,” sa qai vakuria ko Jisu: “Ia koi au, ka’u sa kaya vei kemudou, O koya yadua sa cudru walega vua na wekana, ena cudruvi koya na mataveilewai.”

Me vaka ni rui rerevaki nona cudruva tikoga e dua, rairai ena rawa ni laki tini ki na laba, sa qai vakatauvatana ko Jisu na levu ni ka me cakava e dua me rawata rawa kina na veivinakati. Sa qai vakarota o koya: “Kevaka ko sa kauta na nomui madrali ki nai cabocabo-ni-soro, a sa nanuma maikina sa dua na ka sa beitaki iko kina na wekamu; biuta tu na nomui madrali e na mata ni cabocabo-ni-soro, ka mo lako, mo drau veivinakati mada eliu kei na wekamu, mo qai lako mai ka vakacabora na nomui madrali.”

Nona kauta cake mai na i kavitu ni Vunau e Tini, sa qai tomana ko Jisu: “Dou sa rogoca sa kainaki vei ira eliu, Mo kakua ni dauyalewa.” Ia, e vakacala sara mada ga ko Jisu na kena dau vakasamataki tikoga na veidauci. “Ka’u sa kaya vei kemudou, O koya yadua ena raica tikoga na yalewa me dodomo kina, sa dauyalewa oti kaya e lomana.”

E sega ni vosataka ga e ke ko Jisu na gagano wale tu ga, ia na ‘vakarairai tikoga.’ Na vakararai matua vakaoqori e vakatubura na garogaro, ke tadola e dua na sala, ena rawa ni laki tini ki na veidauci. Ena rawa ni tarovi koya vakacava e dua me kakua ni vakayacora? E vakaraitaka ko Jisu ni na vinakati me caka e dua na ka e kaukauwa sara ena nona tukuna: “Ia kevaka sa vakacalai iko na matamu i matau, mo vecuka tani, ka biuta tani vei iko. . . . Kevaka sa vakacalai iko na ligamu i matau, muduka tani, ka biuta tani vei iko.”

E dauyaco wasoma me ra lomasoli na tamata me sele laivi e dua na tiki ni yagodra e tauva na mate me rawa ni ra vakabulai. Ia, ena i vakamacala i Jisu, e rui ka bibi sara me da ‘biuta tani’ e dua na ka, e dua sara mada ga na ka e rui talei me vaka na matada se ligada, me levei me kakua ni vakasamataki se vakayacori na veika e gaganotaki. Ke sega, sa qai vakamacalataka ko Jisu, ni tamata vakaoqori ena viritaki yani ki Qiena (na i benubenu e dauvakamai ka koto volekati Jerusalemi), ka vakatakarakarataka na rusa tawamudu.

E veivosakitaka talega ko Jisu na noda veitaratara kei ira na tamata era dauveivakamavoataki ka veivakacudrui. “Mo kakua ni vorati koya sa caka ca vei iko,” na nona i vakasala. “Ia kevaka e dua sa sabica na balumu i matau, vagolea tale ga vua na kenai karua.” E sega ni vakaibalebaletaka ko Jisu me kakua ni taqomaki koya se taqomaka nona vuvale e dua kevaka e buturaki. E sega ni i naki ni nona lausabi e dua me vakamavoataki o koya, ia me vakaraitaka ga ni beci. Na veika gona e kaya tiko ko Jisu ni kevaka e tovolea e dua me vakavuna na veivala se veiba, ka caka kina na veisabi e liga se vosa gaga ni veibeci, ena cala kevaka me veisausaumitaki na caka ca.

Ni oti nona kauta mai na lawa ni Kalou mo lomana na kai nomu, sa qai tukuna ko Jisu: “Ia koi au, ka’u sa kaya vei kemudou, Lomani ira na nomudou meca, ka masulaki ira era vakacacani kemudou.” E solia na vuna bibi me vakayacori kina na veika oqo, sa qai vakuria: “Mo dou luvena [kina] na Tamamudou sa tiko mai lomalagi; ni sa vakacabea o koya na nona mata-ni-siga vei ira na tamata ca kei ira na tamata vinaka.”

Sa qai tinia ko Jisu na i wase oqo ni nona i vunau ena vosa ni veivakadreti: “O koya mo dou qai vinaka sara, me vaka sa vinaka sara na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.” E sega ni kaya tiko e ke ko Jisu ni rawa vua na tamata me vinaka sara me kena i balebale me tawavakamelei rawa. Ia, ena nodra vakadamurimuria na Kalou, e rawa ni ra vakarabailevutaka yani na nodra loloma me vauci ira sara mada ga na nodra meca. Na i tukutuku i Luke me baleta na vosa i Jisu ena gauna o ya e vakaoqo: “O koya mo dou qai yalololoma, me vaka sa yalololoma na Tamamudou.”

Masu, ka Vakararavi Vua na Kalou

Ni tomana ko Jisu na nona i vunau, e vakacala na nodra dauveivakaisini na tamata e vakarairai na nodra lotu. “Ni ko sa kitaka nai loloma,” e kaya o koya, “mo kakua ni uvuca na davui e matamu, me vaka era daukitaka na dauveivakaisini.”

“Ia ni ko sa masu,” e tomana ko Jisu, “mo kakua ni vakataki ira na dauveivakaisini: ni ra sa vinakata me ra tu e na veivale ni lotu kei na veitutu-ni-sala ni ra masu, me raici ira kina ko ira na tamata.” Ia e vakarota ga o koya: “Ia ko iko, ni ko sa masu, curu ki na nomu loqi, ia ni ko sa sogota na kena katuba, masu vua na Tamamu sa tabogo.” E daumasu ena matadra na lewe vuqa ko Jisu, e sega kina ni vakacala na masu vakaoqo. Na ka ga e vakacala tiko, o ya na masu e cavuti ena sala me dreti ira na vakarorogo me ra vaqoroqoroya kina.

E tomana nona veivakasalataki ko Jisu: “Ia ni dou sa masu, kakua ni daucavuta tikoga e dua na ka, me vakataki ira na kai matanitu tani.” E sega ni vakaibalebaletaka e ke ko Jisu ni cala me talevaki tikoga e dua na vosa. Ena dua na gauna e a taurivaka vakavica o koya na “veivosa vata ga” ena gauna e masu tiko kina. Ia na ka e vakacala o koya na wili gusutaki ni masu, me vaka era daucakava o ira era dautaurivaka na rosario me ra dautaleva kina vakavica na nodra masu.

Me vukei ira era vakarorogo tiko vua ena nodra masu, sa qai solia na i vakarau ni masu ko Jisu ka okati kina e vitu na kerekere. Na i matai ni tolu vei iratou e tukuna na dodonu me kilai na cecere vakaturaga ni Kalou kei na nona i naki. Oqo na vakamamasu me vakatatabutaki na yaca ni Kalou, me yaco mai na nona Matanitu, ka me vakayacori na lomana. Na vo ni va sa i koya na veika e vauca nodra bula na tamata yadua me kerei, a ya, na kakana e veisiga, na vakabokoci ni i valavala ca, me kakua ni vakatovolei e dua me sivia mai na ka e rawa ni vosota, ka me vakabulai mai vua na vu ni ca.

E tomana ko Jisu ni tukuna na i cori ni kena dauvakabibitaki vakasivia na taukeni ni i yau vakayago. E veivakauqeti o koya: “Dou kakua ni kumuna vata vei kemudou nai yau e vuravura, e dauvakacacana kina na sarasara kei na veveka, a sa ravabasuka kina na daubutako ka butakoca.” E sega walega ni ra ca rawarawa na i yau vaka o ya ia, era na sega talega ni rawata e dua na ka mai vua na Kalou.

O koya sa kaya kina ko Jisu: “Mo dou kumuna vata na nomudoui yau mai lomalagi.” E vakayacori oqo me vakaliuci kina na cakacaka ni Kalou ena nomu bula. E sega ni rawa vua e dua me kaliraka tani na ka mo rawata mai na mata ni Kalou se na i covi levu. Sa qai vakuria ko Jisu: “Ni na tiko talega na yalomudou e na yasana sa tiko kina na nomudoui yau.”

Ni tomana nona vosa ena i cori ni domodomoiyau, sa qai solia ko Jisu na vosa vakatautauvata: “A cina ni yago na mata; o koya ke sa vinaka [rawarawa] na matamu, ena rarama kina na yagomu taucoko. Ia kevaka e ca na matamu, ena butobuto na yagomu taucoko.” Na mata e cakacaka vakadodonu tiko ena yago e sa vaka na cina e caudre tiko ena dua na vanua buto. Sa dodonu me rawarawa na mata, o ya me rai matua toka ga ena dua na ka me qai vinaka kina na rai. Na matabuawa e vakavuna me levu na veika e wilika cala, ni vakasaqarai ka vakaliuci na veika vakayago mai na cakacaka ni Kalou, ena vakabutobutotaka na “yagomu taucoko.”

Sa qai tinia oqo ko Jisu ena vosa vakatautauvata bibi: “Sa sega e dua na tamata sa qarava rawa e le rua na turaga; ni na cata e dua, ka lomani koya ka dua; se na kabita e dua, ka beci koya ka dua. Dou sa sega ni qarava rawa na Kalou kei nai yau.”

Ni sa solia oti na i vakasala oqo, sa qai vakadeitaka ko Jisu vei ira era rogoci koya tiko ni gadrevi me ra kakua ni nuiqawaqawataka na veika vakayago era gadreva ke ra vakaliuca na cakacaka ni Kalou. “Dou raica na manumanu vuka,” e kaya o koya, “ni ra sa sega ni dauveikabukaburaki, se dautamusuka vata ki na lololo; a sa vakani ira na Tamamudou vakalomalagi.” Sa qai tarogi ira: “Dou sa sega beka ni yaga vakalevu cake vei ira?

Ni oti sa qai kauta cake mai na viavia ni veikau ko Jisu ka tukuna, “O Solomoni e na nonai ukuuku kecega sa sega ni vakaisulu me vaka e dua vei ira oqo. Ia, kevaka” e tomana tale o koya, “sa vakasuluma vakaoqo na Kalou na co ni veikau, . . . ena sega li ni gu vakalevu cake me vakasulumi kemudou, koi kemudou sa lailai na nomudou vakabauta?” O koya gona sa qai tinia ko Jisu: “Mo dou qai kakua ni lomaocaoca, ka kaya, A cava eda na kania? se, A cava eda na gunuva? se, A cava eda na vakaisulu kina? . . . Ni sa kila na Tamamudou vakalomalagi sa yaga vei kemudou na ka kecega oqo. Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu: ia ena soli me kenai kuri vei kemudou na ka kecega oqo.”

Na Sala ki na Bula

Na sala ki na bula sa i koya me muri tiko na i vakatavuvuli i Jisu. Ia e sega ni ka rawarawa na kena vakayacori. Me kena i vakaraitaki mada, o ira na Farisi e dau nodra i valavala me ra vakalewai ira vakaca na tani, e yaco vakakina me ra vakadamurimuri ira e lewe vuqa. Sa qai tomana ena nona i Vunau ko Jisu mai na Ulunivanua, ena vosa ni veivakadreti oqo: “Dou kakua ni daulelewa, de dou lewai. Ia na lewa dou na kitaka, dou na lewai kina: kei nai vakarau dou sa vakarautaka, ena vakarautaki tale vei kemudou.”

E rui rerevaki dina me ra vakadamurimuri na Farisi dauveivakalewai sivia oqo. Me vaka na i volatukutuku i Luke, e vakatauvatana ko Jisu na ka rerevaki oqo ena nona kaya: “E rawata beka na mataboko me tubera na mataboko? erau na sega beka ni lutu ruarua ki na keli?”

Na vakalewai ira vakaca na tani, vakalevutaka nodra caka cala ka vakadiloi ira, e dua na cala bibi sara. Sa qai taroga ko Jisu: “Ko na kaya vakaevei vua na wekamu, Me’u leuta mada na malamala mai na matamu; ka raica, sa tu e matamu na kau? Na dauveivakaisini, mo cavuta mada eliu na kau mai na matamu; ia ko na qai raica vinaka mo leuta na malamala mai na mata ni wekamu.”

Oqo e sega ni kena i balebale vei ira na tisaipeli i Jisu me sa ra laki raici ira kina vakatautauvata na tamata kece, ni kaya kina o koya: “Dou kakua ni solia na ka tabu vei ira na koli, se biuta na nomudou mata-ni-civa e matadra na vuaka.” E ka tabu na dina mai na Vosa ni Kalou. Era vaka na mataniciva i vakatakarakara. Ia kevaka era yaco e so me ra vaka na koli se vuaka, era sega ni taleitaka na dina talei oqo, me ra qai vakanadakui ira na tamata era vakaoqo na tisaipeli i Jisu ka vakasaqarai ira era vakarorogo.

E dina ga ni a veivosakitaka taumada ko Jisu na masu ena nona i Vunau mai na Ulunivanua, sa qai vakabibitaka ena gauna oqo na kena gadrevi me gumatuataki. “Dou kerekere tikoga,” e vakauqeta o koya, “ka na soli vei kemudou.” Me vakatauvatani ni dau tu vakarau me sauma na masu na Kalou, sa qai taroga ko Jisu: “Ko cei mada vei kemudou, kevaka e kere madrai na luvena, ena solia vua e dua na vatu? . . . Ia kevaka dou sa kila koi kemudou na tamata ca, mo dou solia na ka vinaka vei ira na luvemudou; sa na gu vakalevu cake, me solia na veika vinaka na Tamamudou mai lomalagi vei ira sa kerekere vua?”

E solia tarava ko Jisu e dua na i vakavuvuli ni i tovo ni bula kilai levu ka vakatokai, na i Vunau Koula. E kaya o koya: “Na ka vakaaduaga dou sa vinakata me ra kitaka vei kemudou na tamata, dou kitaka vaka talega kina vei ira.” Ni vakamuri ena noda bula na i vakaro oqo e vauca dei noda vakayacora na veika vinaka vei ira na tani, me da vakayacora vei ira na ka e da vinakata me ra kitaka vei keda.

E sega ni rawarawa na sala ki na bula me vaka e vakatakila ko Jisu ena nona veivakaroti: “Dou curu ki na matamata-ni-koro qiqo: ni sa lalaga na matamata-ni-koro, ka rabailevu na sala, sa basika ki na rusa, a ra sa lewe vuqa sa curu kina; ni sa rabailailai na sala, sa basika ki na bula, a ra sa lewe lailai sa kunea.”

Na leqa ni nodra rawa ni vakacalai e rui levu dina, e mani vakasala kina ko Jisu: “Dou qarauni kemudou vinaka maivei ira nai vakavuvuli vakailasu, era sa lako mai vei kemudou ka vakaisulu vaka na sipi, a ra sa wolifa daukata e lomadra.” Me vaka ga na kau vinaka kei na kau ca era na kilai mai na vuadra, e kauta cake mai ko Jisu, era na kilai talega na parofita vakailasu mai na nodra i tovo kei na nodra i vakavuvuli.

E vakuria na nona vakamacalataka ko Jisu ni yaco e dua me Nona tisaipeli e sega mai na veika ga e kaya ia na veika e vakayacora. Era kaya e so na tamata ni nodra Turaga ko Jisu, ia kevaka era sega ni vakayacora na loma i Tamana, e kaya o koya: “Ia ka’u na qai tukuna vei ira, Au sa sega sara ni kilai kemudou; dou lako tani vei au, koi kemudou sa daukitaka nai valavala ca.”

E muri sa qai tinia na nona i vunau talei oqo ko Jisu. E kaya o koya: “Ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa oqo, ka cakava, ka’u na vakatautauvatataka kei na tamata vuku, sa tara na nona vale e na dela ni vatu: a sa tau mai na uca, ka coka mai na dobui, ka liwa na cagi, ka tabaka na vale ko ya; a sa sega ni bale: ni sa tauyavutaki e na vatu.”

Ena dua tale na yasana, sa tukuna kina ko Jisu: “Ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa oqo, ka sega ni cakava, ena vakatautauvatataki kei na tamata lialia, sa tara na nona vale e na dela ni nuku: a sa tau mai na uca, ka coka mai na dobui, ka liwa na cagi, ka tabaka na vale ko ya; a sa bale kina: ia sa ka levu na rusa ni vale ko ya.”

Ni sa tinia na nona i vunau ko Jisu, era sa kurabui na lewe vuqa ena nona i vakavuvuli, ni sa vakatavulici ira me vaka e dua na tamata sa tu ga vua na lewa ka sega ni vakataki ira na nodra i liuliu vakalotu. Luke 6:12-23; Maciu 5:1-12; Luke 6:24-26; Maciu 5:13-48; 6:1-34; 26:36-45; 7:1-29; Luke 6:27-49.

▪ E tiko e vei ko Jisu ena gauna ka solia kina na nona i vunau talei, o cei soti era tiko kina, ia na cava a yaco taumada ni bera ni solia na i vunau?

▪ Na cava e sega ni kurabuitaki kina ni vola ko Luke e so na i vakavuvuli ni i vunau ka duidui na kedra i tuvatuva?

▪ Na cava e rui talei kina na i vunau i Jisu?

▪ O cei era mamarau vakaidina, ia ena vuku ni cava?

▪ O cei li era na ca, ia ena vuku ni cava?

▪ Era yaco vakacava na tisaipeli i Jisu me ra “masima kei vuravura” ka “rarama kei vuravura”?

▪ E vakaraitaka vakacava nona doka ko Jisu na Lawa ni Kalou?

▪ Na cava e vakarota ko Jisu na sala me cavuraki tani kina na veika e rawa ni vakavuna na laba kei na veidauci?

▪ Na cava e vakaibalebaletaka ko Jisu ni tukuna me soli na balu tale kadua?

▪ E rawa vakacava ni da vinaka sara me vaka sa vinaka sara na Kalou?

▪ A cava na i vakaro ni masu e solia ko Jisu?

▪ Ena vuku ni cava e uasivi sara kina na i yau vakalomalagi, ia ena rawati rawa vakacava?

▪ Na i vakatautauvata cava a soli e vukea me da levea na domodomoiyau?

▪ Na cava e kaya kina ko Jisu ni sega ni gadrevi me da lomanuiqawaqawa?

▪ Na cava e kaya ko Jisu me baleta na nodra vakalewai na tani; ia e vakaraitaka vakacava o koya ni sega ni gadrevi vei ira na nona tisaipeli me sa ra laki raici ira kina vakatautauvata na tamata kece?

▪ Na cava na i kuri tale ni ka e tukuna ko Jisu me baleta na masu, ia na i vakavuvuli cava ni i tovo ni bula a solia o koya?

▪ E vakaraitaka vakacava ko Jisu ni sega ni rawarawa na sala ki na bula ia e tiko na kena leqa rerevaki ni rawa me da vakacalai?

▪ E qai tinia vakacava ko Jisu na nona i vunau, ia e laki cakayaco vakacava?