Wase 15

Tara na Vuvale e Dokai Kina na Kalou

1-3. Na cava e dredre kina vei ira e so me ra walia na leqaleqa ni bula vakawati kei na susu gone, e yaga vakacava eke na iVolatabu?

KAYA mada ni o sa nanuma mo tara e dua nomu vale. O voli qele sara. Dua na ka na nomu raitayaloyalotaka tu na nomu vale vou. Ia vakacava ke o sega ni kila na taravale qai sega tale ga ni tu vei iko na iyaya ni matai? Sa na tawayaga dina na nomu sasaga!

² E vuqa era vakawati era dau nanuma me na mamarau na nodra bula vakavuvale, ia e sega vei ira na kila se na iyaya me ra tara kina na vuvale vaka oya. Oti ga na vakamau, sa babasika sara na itovo e veicalati. E tubu e veisiga na vala kei na veivosataki. Ni ra sucu na gone, erau vakila sara na itubutubu vou ni rau lecava na susu gone me vaka ga ni rau lecava na ka me caka me marau kina nodrau bula vakawati.

³ Ia eda marau dina ni yaga eke na iVolatabu. Na ivakavuvuli era koto kina era vaka na iyaya ni cakacaka mo rawa ni tara kina e dua na vuvale mamarau. (Vosa Vakaibalebale 24:3) Meda raica mada se rawa vakacava oqo.

IYAYA ME TARA KINA NA BULA VAKAWATI MAMARAU

4. Na cava e macala kina ni na so na leqa ena bula vakawati, na ivakatagedegede cava e volai tu ena iVolatabu?

⁴ Se rau mani sota vinaka vakacava e dua na veiwatini, ena duidui ga na ivakarau ni yalodrau, na veika erau sotava ni rau se gone, kei na bula erau susu mai kina. E macala gona ni na tubu e so na leqa ni oti na vakamau. Era na wali vakacava? Ni dau tara na vale, era na dikeva vinaka na kena peleni na dautaravale, ni koto kina na idusidusi me muri. Ia e volai tu ena iVolatabu na idusidusi ni Kalou me baleta na kena tara na bula vakavuvale mamarau. Meda dikeva mada e so.

5. E vakabibitaka vakacava na iVolatabu na yalodina ena bula vakawati?

⁵ Yalodina. E kaya o Jisu: “Na ka sa vauca vata na Kalou, me kakua ni tawasea rua na tamata.”a (Maciu 19:6) E vola na yapositolo o Paula: “Sa dodonu mo ni doka taucoko na tiko vakawati, ka me rau sa dau veidinadinati na tagane kei na yalewa, ni na lewai ira na dauyalewa kei na dautagane kei ira na dauveibutakoci na Kalou.” (Iperiu 13:4, VV) Me ra raica gona na tamata vakawati ni dodonu ga me ra yalodina vei ira na watidra ni oya na ka e vinakata o Jiova.​—Vakatekivu 39:7-9.

6. Ena taqomaka vakacava na bula vakawati na yalodina?

⁶ Ena dei, ena dokai tale ga na bula vakawati ni rau dau yalodina na veiwatini. O ira na vakawati yalodina era kila deivaki ni ra na duavata tiko ga se mani cava e yaco. (Dauvunau 4:9-12) E duidui sara oqo nida raici ira na dau tu vakarau me ra biubiu ni yaco ga e dua na leqa lailai! O ira vaka oya e totolo wale nodra nanuma ni ra a ‘digidigi cala,’ ni sa ‘seavu nodra veidomoni,’ ni kena iwali ga me lai kau mai e dua tale. Ia ke muri oqo, ena sega ni rawa vei rau na veiwatini me rau yalomatua cake. Na ka ga ena yaco ni na kauta na nona leqa vata ga oya ina nona bula vakawati vou o koya e sega ni yalodina. Ke dua e taukena e dua na vale totoka qai raica ni turu tiko na delanivale, ena saga me bonota na vanua oya. Ena sega ni tu ga me toki sara ina dua tale na vale. E vaka kina na vakawati tale, ni oqo e sega ni iwali dina ni veika e vu tiko ni tadre ni bula vakawati. Ke sa tubu na leqa, kua ni saga mo dro tani mai na nomu bula vakawati, gumatua ga ni taqomaka. Na nomu yalodina ina nomu bula vakawati ena vakaraitaka ni ivau oqori e ka talei sara, e ka me taqomaki qai karoni.

7. Na cava e dau dredre kina vei ira na veiwatini na veivosaki, ia ena yaga vakacava na kena sulumaki na “i tovo vou”?

⁷ Veivosaki. “Ni sa sega na [“veivosaki,” NW] sa sega ni yaco na ka e nanumi,” e kaya e dua na ivosavosa ena iVolatabu. (Vosa Vakaibalebale 15:22) Ia e dredre dina vei ira e so na veiwatini me ra veivosaki. Baleta beka na cava? Baleta ni sega ni tautauvata na ivalavala ni noda dau veivosaki. Ena vuku gona ni ka oqo, e dau votu kina na veilecalecavi kei na ca ni yalo. De dua e vu ni leqa na bula e susu mai kina e dua. Me kena ivakaraitaki, e so era susu ena vuvale erau dau veiba kina vakalevu na itubutubu. Ni ra sa mai vakawati oqo, de ra sega beka ni kila se me ra cavuta vakacava vei watidra na vosa e tau ena dela ni veikauaitaki kei na yalololoma. Ia e sega ni kena ibalebale oya me sa lai ‘vale ni veileti’ na nomu vale. (Vosa Vakaibalebale 17:1) E vakabibitaka na iVolatabu na kena sulumaki na “i tovo vou,” qai vakatabuya na yalokatakata, na cudru, kei na vosa vakacaca.​—Efeso 4:22-24, 31, VV.

8. Na cava ena rairai yaga me caka ke drau sega ni yalovata kei watimu?

⁸ Na cava mo cakava ke yaco na duiyaloyalo? Ke sa tubu na yalokatakata, ena vinaka me muri na ivakasala ena Vosa Vakaibalebale 17:14: “Ni sa bera ni tubu cake na veileti, mo [“lako tani sara,” NW].” Io, o na rawa ni vakadaroya na veivosaki me yacova ni sa malumu na nomudrau cudru. (Dauvunau 3:1, 7) Se mani cava tale e yaco, tovolea ga mo dau “kusa­rawa . . . mo vakarorogo, mo . . . berabera ga ni vosa, mo . . . berabera ni cudru.” (Jemesa 1:19) Me nomu inaki mo vakavinakataka na ituvaki, sega ni qaqa ena veiba e caka. (Vakatekivu 13:8, 9) Na ka o tukuna kei na ivalavala ni nomu vosa e dodonu me vakalomavinakataki iko kei watimu. (Vosa Vakaibalebale 12:18; 15:1, 4; 29:11) Qai vakabibi, kua ni cudru tiko ga, kerea ga na veivuke ni Kalou ena nomudrau masu vua ena yalomalumalumu.​—Efeso 4:26, 27; 6:18.

9. Na cava na vuna eda kaya kina ni veivosaki e vu mai lomada?

⁹ E kaya e dua na ivosavosa ena iVolatabu: “A lomana na vuku sa vakavukuya na gusuna, ka sa kuria nai vakavuvuli ni tebenigusuna.” (Vosa Vakaibalebale 16:23) Io e vu mai lomada na vosa ena vakilai na kena yaga, sega ni gusuda. O dau raici watimu vakacava? E uqeti ira na lotu Vakarisito na iVolatabu me ra dau “veinanumi.” (1 Pita 3:8, VV) O rawa li ni dau veinanumi ena gauna e rarawa kina vakalevu o watimu? Ke vaka kina, o na kila vinaka sara ga na ka mo kaya.​—Aisea 50:4.

10, 11. Ena muria vakacava na ivakasala ena 1 Pita 3:7 na tagane vakawati?

¹⁰ Veidokadokai kei na Veirokorokovi. Era vakaroti na tagane vakawati lotu Vakarisito me ra tiko vata kei na watidra ‘me vaka na tiko vakavuku, me ra doka na yalewa, me vaka sa ka malumalumu.’ (1 Pita 3:7) Ni dokai watina e dua na tagane, e vakaraitaka tiko ni bibi vua o watina. Na tagane e “tiko vakavuku” kei watina e dokai watina, e bibi vua na nanuma i watina, na nona itovo vinaka, kei na ka e kila. Ena saga tale ga o koya me kila na rai nei Jiova me baleti ira na yalewa kei na nona ivakaro ena sala me ra kauaitaki kina.

¹¹ Meda kaya mada ni tiko ena nomu vale e dua na dari e dau yaga vakalevu, ia e rui dari mamare. O na sega li ni qarauna vinaka? Ena vakasama vata ga oqo e cavuta kina o Pita na vosa “ka malumalumu” me baleti ira na yalewa vakawati, e dodonu gona me uqeti ira na tagane vakawati lotu Vakarisito oqo me ra dau vakamareqeti watidra.

12. Ena vakaraitaka vakacava na yalewa ni dokai watina vakalevu?

¹² Ia na cava e vakasalataki ira kina na yalewa vakawati na iVolatabu? E vola o Paula: “Na yalewa, me vakarokorokotaka na watina.” (Efeso 5:33) Me vaka ga na nona gadreva o yalewa me kila ni dokai koya o watina qai lomani koya dina, e vaka tale ga kina na nona gadreva o tagane me kila ni ro­kovi koya o watina. Ke dau veirokovi o yalewa, ena sega ni lai ceburaka tu e matadra na tani na malumalumu i watina, se mani lotu Vakarisito o tagane se sega. Ena nona dokai watina o yalewa, ena sega ni vakalewai koya se vosa beci koya ni rau tiko taurua ga se ni ra tiko tale e so.​—1 Timoci 3:11; 5:13.

13. E rawa ni vakaraitaka vakacava e dua na lomana ena sala ena sega ni vakavu veileti?

¹³ Sega ni kena ibalebale oqo ni sega ni rawa vei yalewa me tukuna na nona nanuma. Ke leqa na lomana ena dua na ka, e rawa vua me vakaraitaka ena yalo veidokai. (Vakatekivu 21:9-12) Na nona vakaraitaka vei watina e dua na yalewa na nona nanuma e rawa ni vakatauvatani kei na nona viritaka vua e dua na polo. E rawa ni viri yani vakamalua o yalewa me rawarawa kina vei watina me ciqoma, se kolovi koya kina me vakamavoataki koya. Ia e uasivi ga ke rau saga na veiwatini me biu laivi na vosa karakara, me tau na vosa ena dela ni yalovinaka kei na yalomalua!​—Maciu 7:12; Kolosa 4:6; 1 Pita 3:3, 4.

14. Na cava mo cakava ke sega soti ni kauaitaka o watimu me muria na ivakavuvuli ni iVolatabu?

¹⁴ Eda sa raica mai ni yaga na ivakavuvuli ni iVolatabu me tara rawa kina na bula vakawati mamarau. Ia vakacava ke sega soti ni kauai o watimu ena ka e kaya na iVolatabu? Mo vakaitovotaki iko ga ena ka o vulica ena nomu sa mai veikilai kei na Kalou, ni na yaga oqori. E vola o Pita: “Oi kemudou talega, na yalewa, dou vakamalumalumutaki kemudou vei ira na watimudou; me rawai ira na watidra ko ira na yalewa e na nodrai valavala, ka segai e na vunau, kevaka sa so sa sega ni talairawarawa ki na vunau; ni ra sa raica na nomudoui valavala savasava kei na nomudou rere.” (1 Pita 3:1, 2) Na vakasama vata oqo ena yaga tale ga vua na tagane e sega soti ni kauaitaka na ivakavuvuli ni iVolatabu na watina. Se mani cava e loma i watimu, mo muria ga na ivakavuvuli ni iVolatabu mo na dua kina o iko na tamata vakawati vinaka cake. O na yaco mo itubutubu vinaka cake tale ga ni o mai kila na Kalou.

SUSU GONE ME LAKOVATA NA VEIKILAI KEI NA KALOU

15. E dau dewa vakacava na ivakarau ni veisusu e sega soti ni vinaka, ia ena veisautaki vakacava na leqa oqo?

¹⁵ Ke dua e taukena na ivaro se ituki, e sega ni kena ibalebale oya ni sa matai maqosa. Erau vaka kina na itubutubu ni rau vakaluveni, e sega ni kena ibalebale oya ni rau sa ma­qosa ena susu gone. Se ra lecava tu na itubutubu se ra kila vinaka tu, era dau susugi ira na luvedra ena sala vata ga era a su­sugi mai kina. E dau dewa gona eke mai na dua na itabatamata ina vica na itabatamata tale era qai sucu emuri na iwalewale ni veisusu e sega soti ni vinaka. E kaya e dua na ivosavosa makawa vakaiperiu: “O ira na qase era sa kania na vua-ni-vaini, ia na batidra na luvedra sa [“wiwi,” NW] kina.” Ia e vakaraitaka na iVolatabu ni sega ni kena ibalebale oya vua e dua me muria ga na nodrau ivakarau na nona itubutubu. E rawa vua me muria e dua tale na sala, oya na sala e lakolakovata kei na ivakatagedegede i Jiova.​—Isikeli 18:2, 14, 17.

16. Na cava e bibi kina mo vakarautaka na ka me ratou bula kina na nomu vuvale, na cava e vauci kina?

¹⁶ E namaka o Jiova ni ra na susugi ira vinaka na luvedra na itubutubu lotu Vakarisito. E vola o Paula: “Ia kevaka e dua sa sega ni vakaraici ira na kai nona, ka vakalevu sara ko ira na nona lewe-ni-vale, sa cakitaka na vakabauta, ka sa uasivi cake e na ca, sa uasivi sobu ko koya sa sega ni lotu.” (1 Ti­moci 5:8) E vosa kaukaua dina! Ni o qarava vinaka nomu itavi mo vakarautaka na veika era gadreva na luvemu me ra bula kina, ena veika vakayago, vakayalo, kei na nomu dau kauai tale ga ena vakanananu ni lomadra, o sa vakayacora tiko na itavi dokai e nodra na tamata itovo vakalou. E koto ena iVolatabu na ivakavuvuli ena yaga vei ira na itubutubu me ra tara cake kina na bula mamarau vei ira na luvedra. Vakasamataka mada e so vei ira oqo.

17. Na cava e gadrevi mada eliu ni se bera ni volai e lomadra na luvemu na lawa ni Kalou?

¹⁷ Mo ivakaraitaki vinaka. Era a vakaroti na itubutubu mai Isireli makawa: “Mo ni gumatua ni vakavulica [na vosa ni Kalou] vei ira na luvemuni, ka dauvosataka ni kemuni sa tiko e na nomuni vale, ni kemuni sa lako voli talega e na sala, ka ni kemuni sa koto sobu, ni kemuni sa duri cake talega.” E nodra itavi na itubutubu me ra vakavulica na luvedra ena ivakatagedegede ni Kalou. Ia na vosa ni veivakadreti oqo e muria e dua tale na vosa a tau eliu: “Na vosa oqo, ka’u sa vakarota vei kemuni e na siga oqo, me tiko ga e na lomamuni.” (Vakarua 6:6, 7, neitou na vosa kala.) Io, ena sega ni rawa vua na itubutubu me veivakaroti ena ka e lecava tu. Me volai mada eliu ena lomamu na lawa ni Kalou ke o vinakata me qai volai ena lomadra na luvemu.​—Vosa Vakaibalebale 20:7; vakatauvatana Luke 6:40.

18. E ivakaraitaki uasivi vakacava o Jiova vei ira na itubutubu ena kena vakavotui na loloma?

¹⁸ Vakaraitaka votu nomu loloma. Ni sa papitaiso o Jisu, a kaya o Jiova: “O iko na noqu Gone ni toko; au sa dau­vina­kati iko vakalevu.” (Luke 3:22) E vakaraitaka votu eke o Jiova ni vakadonui Luvena, e vakadeitaka vua ni lomani koya. Emuri, a qai kaya vei Tamana o Jisu: “Kemuni a lomani au ni sa sega ni tekivu ko vuravura.” (Joni 17:24) Na itubutubu vakalou gona ena vakaraitaka votu vei ira na luvena ni lomani ira, oya ena vosa beka e tauca vei ira, kei na nona mokoti ira se reguci ira​—e qai dau cakava wasoma oqo. Kua ni guilecava ni “loloma . . . sa vu ni vakatataki cake.”​—1 Korinica 8:1.

19, 20. Na cava e okati ena nodra vakavulici vinaka na gone, e yaga vakacava vei ira na itubutubu na ivakaraitaki i Jiova?

¹⁹ Veivakavulici. E vakaraitaka na iVolatabu na bibi ni veivakavulici ena yalololoma. (Vosa Vakaibalebale 1:8) Ke ra weletaka na itubutubu na nodra icolacola ni veituberi, ena vakalevu ga ni ra na vakila maimuri na vuana mosimosi. Ena dua tale na yasana, era vakasalataki na itubutubu me kua ni rui kaukaua tale na nodra veivakavulici. E vola o Paula: “Oi kemudou na qase, mo dou kakua ni vakacudrui ira na luvemudou, de ra datuvu kina.” (Kolosa 3:21) Me kua ni sivia tale na nodra dau veivakadodonutaki na itubutubu se me ra kauta cake tiko ga mai na malumalumu i luvedra, ra qai dau vakalewa, ra se baci vakalewa na ka era cakava.

²⁰ Na Tamada vakalomalagi, na Kalou o Jiova, e vakaraitaka vei keda na iwalewale vinaka ni veivakavulici. E sega ni dau sivia tu na nona veivakadodonutaki. E kaya na Kalou vei ira nona tamata: “Ka’u na vakanakuitataki iko [“vakarauta,” NW] ga.” (Jeremaia 46:28) Me ra vakatotomuri Jiova na itubutubu ena ka oqo. E veivakacudrui dina na veivakavulici e caka tale vakasivia, se ni sa taura rawa o gone na ka e vakadodonutaki kina, ia e vosataki tiko ga.

21. Era na kila vakacava na itubutubu ni yaga na nodra veivakavulici?

²¹ Era na kila vakacava na itubutubu ni yaga na nodra veivakavulici? E rawa ni ra tarogi ira vakataki ira: ‘E dau vakacava tu mada na noqu veivakavulici?’ E dodonu me veilauti. Me kila o luvemu na vuna e vakavulici tiko kina. Me ra nanuma tale tiko ga na itubutubu ni rawa ni lako vakaca vei luvedra na nodra vakadodonutaki. E macala ni voleka ni gone kece era na cata ni ra se qai vakavulici. (Iperiu 12:11) Ia e sega ni dodonu me ririkotaka na gone ni na vakavulici, se me tu ena nona vakasama ni dua dina na gone ca o koya ni sa vakavulici oti. Ni se bera ni vakadodonutaki ira na nona tamata o Jiova, a kaya vei ira: “Mo kakua ni rere, . . . ni’u sa tiko vata kei iko.” (Jeremaia 46:28) Io, ni vakadodonutaki o luvemudrau, me vakila o koya ni o drau ‘tikovata’ kei koya ena nomudrau lomani koya kei na nomudrau karoni koya.

RAWATA “NAI VAKAVUVULI VUKU”

22, 23. O na rawata vakacava na vuku mo tara kina na bula vakavuvale mamarau?

²² da marau ni sa vakarautaka o Jiova na iyaya ni cakacaka meda tara kina na vuvale bula mamarau. Ia e sega ni rauta wale ga me tiko vei keda na iyaya ni cakacaka. Meda vakamatauni keda ena kena ivakavakayagataki dodonu. Me kena ivakaraitaki, ena toso ni gauna, sa na rairai matau vua e dua na dau taravale e so na iwalewale ni kena dau vakayagataki cala na iyaya ni cakacaka. De so na iyaya oya e vakayagataki tiko ena cakacaka e sega ni dodonu me vakayagataki kina. Ke dina oqo, e kena irairai ni ka e caka ena sega soti ni caka vakavinaka. De vaka tale ga kina e so na ivalavala e sega soti ni vinaka era dau votu mai ena nomu vuvale ena toso ni gauna. Sa ra na rairai matau oqori, ena vaka me dredre kina na veisau. Ia, kua ni leqa, muria na ivakasala ni iVolatabu: “Ena vakarorogo na lomavuku, ka na tubu cake kina na nona vuku; ia na tamata daukila ka, ena rawata nai vakavuvuli vuku.”​—Vosa Vakaibalebale 1:5.

²³ O na rawata na ivakavuvuli vuku ni o vuli tiko ga mo kilai koya na Kalou. Ni o raica na ivakavuvuli vakaivolatabu e yaga ina nomu bula vakavuvale, kua ni weletaka, saga sara ni veisautaki iko kina ke gadrevi oqori. Vakaraici ira vinaka na lotu Vakarisito matua era ivakaraitaki vinaka ena nodra bula vakawati vaka kina ena nodra colata na nodra itavi vakaitubutubu. Tarogi ira. Qai vakabibi, dau masulaka vei Jiova na ka o lomaleqa kina. (Same 55:22; Filipai 4:6, 7) Ena vukei iko o Jiova mo tara na bula vakavuvale mamarau e dokai kina o koya.

[iVakamacala e ra]

O SE NANUMA TIKO?

Ena rawati vakacava na bula vakawati mamarau ke da dau yalodina, veivosaki, veidokadokai, veirokorokovi?

Ena sala cava soti era na vakaraitaka votu kina vei luvedra na itubutubu ni ra lomani ira?

Na cava soti na ka e gadrevi me vinaka kina na noda veivakavulici?

[iYaloyalo ena tabana taucoko e 147]