Ke sa Voleka ni Kavoro na Bula Vakawati

1, 2. Ni leqa na bula vakawati, na taro cava me tarogi?

DUA na ka nona lomabibi ena yabaki 1988 e dua na yalewa ni Itali o Lusia.a Sa mai kavoro nona bula vakawati ni oti e tini na yabaki. E saga vakavica me rau veiyaloni kei watina, ia e dreve ga. Ni sa dredre me rau bula vata, a biuti watina qai saga duadua me susugi rau na luvena goneyalewa. Ni nanuma lesu na gauna oya, e kaya o Lusia: “Sa noqu nanuma taucoko ni sega tale ni vinaka rawa na noqu vakawati.”

² Ke tatavutuvutu tiko nomu bula vakawati, o rawa ni kila na ka a sotava o Lusia. De leqa tiko nomudrau bula vakawati, o sega ni kila se na wali rawa na leqa oya se sega. Ke vaka kina, ena vinaka ke o vakasamataka na taro oqo: Au sa muria beka na ivakasala kece ni Kalou ena iVolatabu me vinaka kina noqu bula vakawati?​—Same 119:105.

3. E dina ni rewailagi na iwiliwili ni veisere, ia na cava e laurai me baleti ira na veisere kei na nodra dui vuvale?

³ Ni tarabi na leqa ni nodrau vakawati o tagane kei watina, erau na nanuma beka ni sa vinaka ga me rau kua ni tiko vata tale. Ia, dina ni kurabuitaki na rewailagi ni kavoro ni vuvale ena levu na vanua, e macala mai na vakadidike e se qai caka ga oqo nira veivutunitaka nodra veisere e levu na tagane kei na yalewa vakawati. Era tautauvimate vakalevu cake ena mate ni vakasama kei na mate tale e so o ira na veisere mai vei ira na veiwatini era tiko vata voli ga. E dau vakayabaki nodra veilecayaki ra qai rarawa na gone erau veisere na nodra itubutubu. Na kavoro ni vuvale e tarai ira tale ga na nodrau qase na veiwatini kei ira na wekadrau. Qai vakacava na nona rai na Kalou, o koya e tauyavutaka na vakawati?

4. Me wali vakacava e so na leqa ni bula vakawati?

⁴ Me vaka e tukuni ena vica na wase sa oti, a nakita na Kalou me kua ni mudu nodrau vakawati e rua. (Vakatekivu 2:24) Na cava ga e kavoro kina e levu na bula vakawati? E sega ni yaco vakasauri oqo. E dau laurai taumada e so na kena ivakatakilakila. E rawa ni buroro na leqa lalai me lai leqa lelevu, me nanumi kina ni sa sega ni wali rawa. Ia ke ra wali totolo na veileqa oqo ena veidusimaki ni iVolatabu, ena sega ni kavoro e levu na bula vakawati.

KUA NI SIVIA NA KA E NAMAKI

5. Na cava me dau namaki ena bula vakawati?

⁵ E dua na ka e dau vakavuleqa ke rui sivia tale beka na ka e namaka e dua se o rau ruarua na veiwatini. Ena vuku ni ka e saravi se wiliki ena ivola ni talanoa ni veidomoni, na ivoladraudrau, na porokaramu ni retioyaloyalo, kei na iyaloyalo yavala, na ka e namaki kei na ka e tatadrataki e rawa ni duidui sara mai na ka e dau yaco dina ena bula vakawati. Ni sega ni yaco na ka e tatadrataki oqo, ena rawa ni nanuma e dua ni vakaisini, e sega ni cegu na lomana, ena rairai lomaca sara. Ia e rawa ni rau marau vakacava na veiwatini, dina ga ni rau dau cala? Me vinaka nodrau veimaliwai, e vinakati na sasaga vagumatua.

6. (a) Na rai donu cava me baleta na vakawati e vakaraitaka na iVolatabu? (b) Na cava e so na vu ni leqa ena bula vakawati?

⁶ E yaga na iVolatabu. E kaya ni vakavu marau na vakawati, ia e vakarota tale ga ni na “vakararawataki na yagodra” na vakawati. (1 Korinica 7:28) Me vaka sa tukuni oti, erau dau cala ruarua na veiwatini, dau rawarawa me rau valavala ca. E duidui na ivakarau ni yalodrau kei na nodrau vakasama, vaka kina na veisusu a caka vei rau. Erau dau sega ni duavata na veiwatini ena ka me baleta na ilavo, o iratou na gone, kei iratou na vugodrau. Rawa tale ga ni vu ni leqa na kena sega na gauna me rau tiko vata kina vakataki rau na veiwatini kei na leqa ni veiyacovi.b E taura na gauna me qai wali na veileqa oqo, ia kua ni yalolailai! Era walia rawa e levu na veiwatini na leqa oqori ena nodra cakacaka vata.

VEIVOSAKITAKA NA DUIDUI E BASIKA

7, 8. Ke rarawa se basika na duidui vei rau na veiwatini, na sala cava vakaivolatabu me wali kina?

⁷ E levu era dau cudru ni veivosakitaki na ka era rarawataka, na duidui e basika, se na ka era guce kina. Era sega ni rawa ni tukuna vakadodonu ga: “O sega ni kila na noqu leqa.” De ra taura vakabibi na vosa, se mera vakalevutaka tale. Era na kaya e levu: “O nanumi iko ga,” se “O sega ni bau lomani au.” Ena nona sega ni vinakata me tubu na veiba, ena rairai sega ni sauma lesu na vosa vaka oqo o kena isa.

⁸ E vinaka cake ke muri na ivakasala ena iVolatabu: “Ni dou sa cudru, kakua ni dou cala kina; me kakua ni dromu na mata-ni-siga ni dou sa cudru tiko.” (Efeso 4:26) Ni rau yacova e dua na veiwatini na ika60 ni yabaki ni nodrau bula vata, erau qai tarogi se cava e vinaka kina nodrau vakawati. E kaya o tagane: “Keirau vulica me keirau walia ni bera ni keirau dau moce na ka keirau sega ni duavata kina, se mani ka lailai sara.”

9. (a) Na cava e vakaraitaka na iVolatabu me tiki bibi ni veivosaki? (b) Na cava na ka mera na dau cakava na veiwatini, e dina ni gadrevi kina na doudou kei na yalomalumalumu?

⁹ Ni rau sega ni duavata ena dua na ka na veiwatini, e dodonu vei rau ruarua me rau ‘kusarawa ena vakarorogo, me rau berabera ga ni vosa, me rau berabera ni cudru.’ (Jemesa 1:19) Ni rau vakarorogo vinaka, de rau na raica ni dodonu me rau kere veivosoti ruarua. (Jemesa 5:16) E gadrevi na yalomalumalumu kei na doudou me tukuni ena lomasavasava, “Vosota noqu a vakacudrui iko.” Ni rau cakava vaka oqo, e sega wale ga ni rau walia kina na veiwatini na nodrau leqa, ia erau na veilomani, rau veivinakati vakalevu tale ga kina.

NA KA ME RAU DUI SOLIA NA VEIWATINI

10. Na itataqomaki cava a vakatura o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Korinica ena rairai yaga tale ga vua na lotu Vakarisito nikua?

¹⁰ Ni volavola na yapositolo o Paula vei ira e Korinica, a vakatura ni vinaka cake na vakawati “ni sa rui levu na veidauci.” (1 Korinica 7:2, NW) Na ka e yaco tu e vuravura nikua e via tautauvata, se sa qai ca sara, mai na ka a laurai ena koro makawa o Korinica. Na nodra sa sega ni madua ni veivosakitaka e matanalevu na tamata ni vuravura na veika e tawakilikili, na tawarakorako ni nodra isulusulu, kei na italanoa ca ena ivola, ena retioyaloyalo, kei na iyaloyalo yavala e qai kuria ga nodra garova na ivalavala ni veiyacovi e vakasisila. Nira sotava na bula vaka oqo mai Korinica, a vola vei ira na yapositolo o Paula: “Sa vinaka na vakawati ka ca me daugagano.”​—1 Korinica 7:9.

11, 12. (a) Na cava e dodonu me solia o tagane vakawati vei watina vaka kina o watina vei tagane? Ena yalo cava me caka kina oqo? (b) Na cava me caka ke mudu tu mada nodrau veivakacegui na veiwatini?

¹¹ Na iVolatabu gona e vakaroti ira na veiwatini era lotu Vakarisito: “Me solia o tagane vakawati vua na watina na ka e dodonu ga me solia vua; ia me vakatale ga kina o watina vei tagane.” (1 Korinica 7:3, NW) Dikeva ni vakabibitaki nodra soli ira, sega nodra namaka me soli vei ira na ka. Ena vinaka ga nodrau veivakacegui vakaveiwatini ke rau nanuma na ka ena vinaka vua na kena isa. Me kena ivakaraitaki, e vakaroti ira na tagane vakawati na iVolatabu mera “tiko vakavuku” kei ira na watidra yalewa. (1 Pita 3:7) E dina sara oqo ni rau veivakacegui ena ka me baleta na veiyacovi. Ke sega ni dau nanumi yalewa o watina tagane, ena rairai sega ni marautaka o yalewa na tiki ni bula vakawati oqo.

¹² Ena so na gauna, ena rairai gadrevi vei rau na veiwatini me rau kua tu mada ni veivakacegui vakataki rau. Ena rairai dina oqo me baleti yalewa vakawati ena so na gauna ena loma ni vula se ena gauna e oca kina. (Vakatauvatana Vunau ni Soro 18:19.) Ena rairai dina tale ga me baleti tagane vakawati ke wawale ena nona saga tiko beka me walia e dua na leqa bibi e nona vale ni cakacaka. Ni muduki tu mada vakawawa nodrau dau veivakacegui, ena uasivi ke rau veivosakitaka taurua sara ga na veiwatini, rau qai “loma vata kina.” (1 Korinica 7:5, VV) Ena sega ni lai kasami kina vakatani e dua vei rau ke dau ia na veivosaki savasava vaka oqo. Ia, ke dau nakita o yalewa vakawati me kua ni soli koya vei watina se ke sega ni soli koya vakayalololoma o tagane, ena rawarawa sara nona temaki o kena isa. Ena ituvaki vaka oqo, ena rairai basika na leqa ena nodrau bula vakawati.

13. Na cava mera cakava na lotu Vakarisito me savasava tiko ga kina na ka era vakasamataka?

¹³ Me vakataki ira na tacidra lotu Vakarisito, e dodonu vei ira na dauveiqaravi ni Kalou era vakawati mera kua ni wilika se sarava na ka e baleta na veiyacovi vakasisila, ni dau vakatubura na yalo e tawasavasava, e tawakilikili. (Kolosa 3:5) Mera qarauna tale ga na ka era vakasamataka kei na ka era cakava vei ira na yalewa ke ra tagane se vei ira na tagane ke ra yalewa. E vakarota o Jisu: “O koya yadua ena raica na yalewa me dodomo kina, sa dauyalewa oti kaya e lomana.” (Maciu 5:28) Nira muria na ka e vakasalataka na iVolatabu me baleta na veiyacovi, ena dredre kina nodra temaki na vakawati ina veibutakoci. Era na marautaka tiko ga kina nodra bula vakawati, nodra raica na isolisoli ni veiyacovi me nona isolisoli o Koya e tauyavutaka na vakawati, o Jiova.​—Vosa Vakaibalebale 5:15-19.

NA YAVU VAKAIVOLATABU NI VEISERE

14. Na leqa vakaloloma cava e dau yaco? Baleta?

¹⁴ E marautaki ni rawa ni wali na leqa era sotava e levu na lotu Vakarisito vakawati. Ia, ena sega ni vaka kina ena gauna kece. Nida dau cala da qai bula ena vuravura ivalavala ca e lewa tu o Setani, e kavoro nodra vakawati e so. (1 Joni 5:19) Na cava me cakava na lotu Vakarisito ena leqa vaka oqo?

15. (a) Na cava na yavu duadua ga vakaivolatabu ni veisere e tara kina na vakawati tale? (b) Na cava era nanuma kina e so mera kua ni sereki watidra a lasaituba?

¹⁵ Me vaka e tukuni ena Wase e 2 ni ivola oqo, na veidauci e yavu duadua ga vakaivolatabu ni veisere e rawa kina na vakawati tale.c (Maciu 19:9) Ke o vakadinadinataka ni lasaituba o watimu, sa na gadrevi mo vakatulewa. Mo watina tiko ga se mo sereki koya? Oqo e vakatau ina tamata yadua. E so na lotu Vakarisito era vosoti kedra isa ni veivutunitaka o koya na cala a cakava, mai toso vinaka tale nodra bula vakawati. E so tale era sega ni via veisere ena vukudratou na gone.

16. (a) Ni cala o watidra, na cava soti na vuna era veisere kina e so na vakawati? (b) Ni lewa o koya e sega ni cala me sereki watina se kua, na cava na vuna me kua ni vakalewai koya kina e dua?

¹⁶ Ena yasana adua, e bukete sara beka e dua se tauvi koya na mate ca ena vuku ni nona lasaituba. De vinakati beka me ratou taqomaki na gone mai na itubutubu e via vakacacani iratou. E levu dina na ka me vakasamataki ni bera ni o lewa mo sereki koya. Ia, ke o kila ni lasaituba o watimu, oti o drau qai veiyacovi tale, sa ivakaraitaki oqori ni o sa vosoti koya, o vinakata mo drau veiwatini tiko ga. Sa oti e keri na yavu vakaivolatabu ni veisere e tara kina na vakawati tale. Me kua ni siosio e dua me via tukuna vei iko na ka mo cakava. Me kua tale ga ni dua e vakalewa na ka o sa lewa. O na sotava ga o iko na vinaka se ca ni lewa o vakatauca. “Ni na colata na nonai colacola na tamata yadua.”​—Kalatia 6:5.

NA YAVU NI VEIBIU

17. Na cava e yalana na iVolatabu me baleta na veibiu se veisere e sega ni vu mai na veidauci?

¹⁷ E rawa beka ni o biuti watimu se sereki koya sara ena so tale na ituvaki, dina ni sega ni veidauci o koya? Io, ia na lotu Vakarisito e cakava oqo e sega ni dodonu me vaqara tale e dua me watina. (Maciu 5:32) E dina ni sega ni vakatabuya na veibiu na iVolatabu, ia e vakaroti koya e veibiu “me kakua ni vakawati tale,” se “me rau veivinakati tale kei na watina.” (1 Korinica 7:11) Na leqa lelevu cava sara mada ena rairai vakavuna na veibiu?

18, 19. Na leqa lelevu cava ena rairai vakasamataka kina e dua e vakawati me vakalawataka nona veibiu se veisere kei watina, dina ni na sega ni rawa ni vakawati tale kei na dua?

¹⁸ De bula dravudravua na vuvale ni vucesa o tamadratou se ena vuku ni nona ivakarau ca.d Rairai dau vakasabusabutaka nodratou ilavo ena veimauilavo se dau volia kina na wainimate gaga se alakaolo. E kaya na iVolatabu: “Kevaka e dua sa sega ni vakaraici ira . . . na nona lewe-ni-vale, sa cakitaka na vakabauta, ka sa uasivi cake e na ca, sa uasivi sobu ko koya sa sega ni lotu.” (1 Timoci 5:8) Ke bese ni veisautaki koya na tama vaka oqo, e lai tomana beka nona ivakarau ca ena ilavo nei watina, de na via taqomaki koya o watina yalewa kei iratou na gone ena nona saga o yalewa me vakalawataki nodrau veibiu.

¹⁹ E rawa ni vakasamataki tale ga na veibiu vaka oqo ke dau voravora sara ga na itovo i watina, e dau mokuti koya beka, me rivarivabitaki de mavoa se leqa sara kina. Ke dau saga tale beka ga o watina me beca o kena isa na lawa ni Kalou, ena rairai vakasamataki tale ga na veibiu, vakabibi ke sa vakaleqa nona bula vakayalo. De na nanuma o koya e vakacacani tiko ni sala duadua ga me “talairawarawa [kina] vua na Kalou, me kakua ga vei ira na tamata,” oya me vakalawataka nodrau veibiu.​—Cakacaka 5:29.

20. (a) Ni kavoro e dua na bula vakawati, na cava e rawa nira cakava na nodra itokani matua kei ira na qase? Na cava me kua nira cakava? (b) Ni vakatara na iVolatabu na veibiu kei na veisere, na cava mera kua ni cakava na vakawati?

²⁰ Ena ituvaki voravora kece e sotava e dua na vakawati, me kua ni dua e vakaukauataki koya e sotava tiko na ka voravora oya me biuti watina se me kua. De ra na veivakayaloqaqataki ra qai veivakasalataki ena iVolatabu o ira na nona itokani matua kei ira na qase ni ivavakoso, ia era na sega ni kila o ira na ka kece me baleti rau na veiwatini. O Jiova ga e kila. E macala ni o koya na yalewa vakawati lotu Vakarisito e vaqara ulubale lokiloki me biuti watina ga kina e sega ni doka na ituvatuva ni Kalou me baleta na vakawati. Ia ke sotavi tiko ga e dua dina na leqa rerevaki, e sega ni dodonu vua e dua me vakalewa nona sa lewa o yalewa me biuti watina. Ena dina tale ga oqo ke via biuti watina o tagane lotu Vakarisito. “Ni da na tu kecega e na mata ni tikotiko ni veilewai ni Kalou.”​—Roma 14:10.

NA SALA E VUKEI KINA NA BULA VAKAWATI A KAVORO

21. Na italanoa cava e vakaraitaka ni mana ina bula vakawati na ivakasala ena iVolatabu?

²¹ Ni oti e tolu na vula nona veibiu kei watina o Lusia a cavuti mai liu, a sotavi ira na iVakadinadina i Jiova, tekivu vulica sara o koya na iVolatabu. “Au kurabuitaka dina,” e kaya, “ni tu sara ga ena iVolatabu na iwali ni noqu leqa. Ni oti ga e dua na macawa noqu vuli, au sa via lai veivakameautaki tale kei watiqu. Au sa rawa ni kaya nikua ni kila o Jiova na sala me kua ni kavoro kina na vakawati, ni nona ivakavuvuli e vakavulici rau na veiwatini me rau dau veidokai. E sega ni dina na ka era kaya e so nira dau tawasea na vuvale na iVakadinadina i Jiova. Era vakaduavatataka ga noqu vuvale.” A vulica o Lusia me bulataka na ivakavuvuli ena iVolatabu.

22. Na cava mera vakabauta na veiwatini kece?

²² E sega ni sotava duadua ga oqo o Lusia. E dodonu me vu ni kalougata na vakawati, sega ni vu ni leqa. Oya na vuna e vakarautaka kina o Jiova na ivurevure ni ivakasala uasivi duadua se bau volai me baleta na vakawati​—na nona Vosa tabu. Na iVolatabu e rawa ni “vakavukui ira era sa sega ni vuku.” (Same 19:7-11) Ena kena ivakavuvuli, era sega ni kavoro kina e levu na vakawati qai vakavinakataka e levu tale na vakawati era bikai tu ena leqa lelevu. Me yaco mada ga mera vakabauta tiko ga na veiwatini kece na ivakasala me baleta na vakawati e vakarautaka tu na Kalou o Jiova. E mana dina!