Tukutuku ni Matanitu Nb. 36

Na Yabakiudolu Vou—Na Cava ena Kauta Mai Vei Iko?

Na Yabakiudolu Vou—iTabagauna Vou Beka?

ENA bogilevu tutu ni 31 Tiseba, 1999, e cava kina na ika20 ni senitiuri.a E laurai ni yavavala sara vakalevu na senitiuri oqo. Ia e laurai tale ga kina na buli iyaya vovou, na toso lelevu ena veiqaravi vakavuniwai, na binikasauru ni itukutuku, kei na toso totolo ni veika vakailavo e roboti vuravura. Levu gona era kidavaka na yabakiudolu vou, era okata me gauna ni vakanuinui vinaka kei na veisau. Ia e rawa beka ni nuitaki ni na oti kina na ivalu, na bula dravudravua, benuci ni vuravura, kei na mate ca?

E levu era nuitaka ni na yaco. Ia ena rawa beka ni kauta mai na veisau ena yaga vei iko na yabakiudolu vou​—me veisau kina me dei qai vinaka cake na nomu bula kei na nodratou bula na nomu lewenivuvale? Vakasamataka mada e vica wale ga na leqa vakaitamera e tarai keda tu edaidai.

Benuci ni Vuravura

Na veimatanitu lelevu era dau buli iyaya “era sa vakacacana tiko noda vuravura, era benuca ra qai vakaleqa na veika bula e tu kina.” Ke sega ni tarovi, “sa na rawa ni lako vakaca oqo vei ira na veika bula kece ena noda vuravura.”​—“Global Environment Outlook—2000,” United Nations Environment Programme.

Tauvimate

“Ena yabaki 2020, leyavitu mai na veiyatini kece na tamata era mate ena veimatanitu vakatorocaketaki ena vakamatei ira na mate e sega ni dau dewa, ia nikua, na iwiliwili oqo e sega ni sivia na lima.”​—“The Global Bur­den of Disease,” Harvard University Press, 1996.

Era kaya e so na kenadau “nira [na mate] ena yabaki 2010 e 66 na milioni na lewenivanua ena 23 na matanitu, ni vakacaca vakalevu sara ena nodra vanua na [AIDS].”​—“Confronting AIDS: Evidence From the Developing World,” itukutuku mai na European Commission kei na World Bank.

Bula Dravudravua

“Voleka ni  le 1.3 na bilioni era bula tiko ena isau e sega ni sivia na dua na dola ena dua na siga, qai rauta ni le 1 na bilioni era sega mada ga ni rawata na veika mera bula kina e veisiga.”—“Human Development Report 1999,” United Nations Development Programme.

iValu

“Sa rawa ni yacova e dua na kena iyacoyaco e cake sara na itovo kaukaua ena loma ni [vica vata na vanua]. Ni vu oqo mai na [veisei] vakamatatamata, vakayavusa, vakalotu, . . . ena yaco kina na itovo kaukaua vaka oya me . . . vu ni veileqaleqati levu duadua ena imatai ni dua na ikava ni senitiuri oqo . . . , era na mate kina e veiyabaki e vica vata na drau na udolu.”​—“New World Coming: American Security in the 21st Century,” U.S. Commission on National Security/21st Century.

Se mani malaude vakacava na soqo ni kena kidavaki na yabakiudolu vou, ena sega ga ni lai seavu kina na leqa vakaitamera e so e bikai keda tu me vaka na benuci ni vuravura, na tauvimate, bula dravudravua, kei na ivalu. Na vu ni leqa kece oqo na kocokoco, sega na veivakabauti, kei na yalo ni nanumi koya ga​—na ivalavala ena sega ni veisautaki rawa ena vakadidike vakasaenisi, na toso ni vuku, se politiki.

Na Yabakiudolu ena Vakalougatataki Kina na Kawatamata

E DUA na dauvolavola a se bula makawa sara e kaya: “Sa sega ni vu mai vua na tamata na nona sala: sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jeremaia 10:23) Ena sega ni lewai vuravura rawa na tamata, e sega tale ga ni tu vua na dodonu me lewai vuravura. O koya duadua ga e buli keda, na Kalou o Jiova, e tu vua na dodonu kei na kila me walia na leqa ni kawatamata.​—Roma 11:33-36; Vakatakila 4:11.

Ni naica beka ena cakava kina? Ena sala cava? E sega ni tukuni rawa na levu ni ivakadinadina e tu era dusia nida sa donuya tu na “veisiga maimuri” se “iotioti ni veisiga” (NW). Cega mada na nomu iVolatabu, wilika na 2 Timoci 3:1-5. E sereki kina na ivalavala ni tamata ena ‘gauna rarawataki’ oqo. Na Maciu 24:3-14 kei na Luke 21:10, 11 erau vakamacalataka tale ga na “iotioti ni veisiga.” E vakabibitaki e kea na veika lelevu sa yaco oti me tekivu mai na 1914, me vaka na ivalu kei vuravura, na mate ca, kei na dausiga levu.

Sa na vakarau cava na “iotioti ni veisiga.” E kaya na Taniela 2:44: “Ena qai vakatura na Kalou ni lomalagi e dua na matanitu, ena sega sara ni vakarusai rawa: . . . ena vurumemeataka ga ka vakaotia na veimatanitu [vakavuravura] oqori, ka na tu ga ka sega ni mudu.” O koya gona sa tukuni oti ni na tauyavutaka na Kalou e dua na matanitu me na lewa na vuravura. Me vaka e vakamacalataka na Vakatakila 20:4, na matanitu oqo ena lewa me duanaudolu na yabaki! Meda raica mada e so na sala ena vakila kina na kawatamata na vinaka ni bula ena loma ni yabakiudolu lagilagi oya:

Bula ni Veisiga. “A ra na tara vale, ka tiko kina; era na tea eso na were-ni-vaini, ka kania na vuana; era na sega ni tara, ka tiko kina na tamata tani, era na sega ni tea, ka kania na tamata tani.”​—Aisea 65:21, 22.

Bula Vinaka. “Ena qai rai na matadra na mataboko, ka rogo na daligadra na didivara. Ena qai ladelade na lokiloki me vaka na me kila, ka sere na yamedra na galu.” “Ia na lewe ni koro ena sega ni kaya, Ka’u sa tauvi mate.”​—Aisea 33:24; 35:5, 6.

Noda Vuravura. Na Kalou ena “vakarusai . . . ira era sa vakarusai vuravura tiko!”​—Vakatakila 11:18, “VV.”

Noda Bula Veimaliwai. “Era na sega ni ia na veivakacaca se na veivakamatei e na noqu ulu-ni-vanua tabu kecega: ni na roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova.”​—Aisea 11:9.

Le vica na milioni era sa mai vakabauta na veika e yalataka tu oqo na iVolatabu qai dei kina nodra nuitaka na veigauna se bera mai. Ena vuku ni ka oqo, e dau rawarawa cake vei ira mera vosota kina na dredre ni bula era sotava kei na leqa e dau bikai ira. Ena rawa ni tara vakacava na nomu bula na iVolatabu?

Na Ka mo Kila mo Bula Kina!

So na gauna e dau veivakadrukai na saenisi kei na veika era rawata na vuku! Ia me yacova mai oqo, na ka e kila na tamata e se sega tiko ga ni rawati kina na bula marau kei na bula vakacegu. Ena rawa wale ga na bula vaka oya kevaka eda mai kila na ka e sereki ena iVolatabu ena Joni 17:3, e kaya: “Sai koya oqo na bula tawa mudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duaduaga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai.”

E kune ena iVolatabu na ka me kilai oqo. Levu beka era vakalewa na iVolatabu, ia e vica wale era saga mera dikeva sara. Vakacava o iko? Sa macala ni na ka ni sasaga toka na noda wilika na iVolatabu. Ia e yaga na sasaga oqori. Na iVolatabu na ivola duadua ga e ‘vakavuna na Kalou, e yaga me ivakavuvuli, me vunauca na ca, me ia kina na veivakadodonutaki, me ia kina na vakatavuvuli ena ka e dodonu.’​—2 Timoci 3:16.

Me tekivu vakacava nomu sasaga mo vulica na iVolatabu? Vakaevei mo ciqoma nodra veisureti na iVakadinadina i Jiova mera vukei iko? E sega ni saumi na nodra vakavulici ira nikua e vica na milioni ena nodra dui vale. Era na vukei iko ena nodra vakayagataka e vica na ivola era yavutaki vakaivolatabu, me vaka na ivola Na Cava e Loma ni Kalou vei Keda? E saumi kina vakalekaleka e levu sara na ka o na via taroga me baleta na iVolatabu, me vaka na kena oqo: O cei na Kalou? Na cava na inaki ni Kalou me baleta na vuravura? Na cava na Matanitu ni Kalou? Ena vakavinakataka vakacava nomu bula vakavuvale na iVolatabu?

Ke o gadreva me sikovi iko e nomu vale e dua na iVakadinadina i Jiova, vakalewena na fomu e ra. Era na marau mera vukei iko mo kila e levu tale na ka me baleta na duanaudolu na yabaki lagilagi ena veiliutaki kina na Matanitu ni Kalou!

□ Au gadreva me noqu na ivola Na Cava e Loma ni Kalou vei Keda?

Vosa o vinakata kina

□ Au kerea me dua me mai vakavulici au wale e vale ena iVolatabu

[iVakamacala e ra]