Wase Tinikadua

‘Vakasaqara Taumada na Matanitu ni Kalou’

1. (a) Na cava a uqeti ira kina na lewenivanua era rogoci koya o Jisu mera vakasaqara taumada na Matanitu ni Kalou? (b) Na taro cava meda tarogi keda kina?

SIVIA na 1,900 na yabaki sa oti, a uqeti ira na lewenivanua era rogoci koya mai Kalili o Jisu ena vosa oqo: “Vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu.” Ia na cava e sa rui vakabibitaki kina ena gauna oya na tikina oqo? Sega li ni se yawa sara na gauna me na qai veiliutaki na Karisito ena Matanitu ni Kalou? Io, ia ke bibi dina vua e dua ni Matanitu Vakamesaia na matanitu ena taurivaka o Jiova me vakadinadinataka kina na dodonu ni nona veiliutaki, me vakayacori tale ga kina na nona inaki me baleta na vuravura, ena vakaliuca sara ga oqori me imatai ni ka ena nona bula. Ke a vakadreti na tikina oqo ena imatai ni senitiuri, sa na qai wacava na kena bibi edaidai, ni sa vakatikori oti me Tui na Karisito! Na taro bibi gona oqo, E laurai ena ivakarau ni noqu bula niu vakaliuca tiko na Matanitu ni Kalou?​—Maciu 6:33.

2. Na cava era dau guta vakalevu na tamata edaidai?

² Ena veiyasa i vuravura, vica na milioni era sa vakaliuca sara tiko ga edaidai na Matanitu ni Kalou. Era vakaraitaka nira tokona na kena veiliutaki ena nodra yalataki ira vei Jiova ra qai vakabibitaka ena nodra bula na vakayacori ni lomana. Ena dua tale na yasana, na iwase levu ga ni kawatamata era guta na veika vakavuravura. Era vinakata mera vutuniyau, ra guta tale ga na marau e rawati ena ilavo. Ke sega, era vagolea vakatabakidua na nodra sasaga mera toroya cake tiko ga na nodra itutu vakacakacaka. Ni raici na nodra bula, e bula ga ni ogataki ira, ogataka na qara iyau, kei na marau. E ikarua ni ka ena nodra bula na Kalou, kevaka era vakabauti koya.​—Maciu 6:31, 32.

3. (a) Na iyau vakacava a uqeti ira kina nona imuri o Jisu mera vakasaqara? Ena vuku ni cava? (b) Na cava meda kua kina ni lomaocaocataka vakasivia na veika vakayago e ganiti keda?

³ Ia a vakasalataki ira na nona tisaipeli o Jisu: “Dou kakua ni kumuna vata vei kemudou nai yau e vuravura,” ni sega ni dei na iyau vaka oya. E kaya ga: “Dou kumuna vata na nomudoui yau mai lomalagi,” oqo ena nodra qaravi Jiova. A uqeti ira na nona imuri o Jisu me “vinaka” na matadra, se mera vagolea na nodra rai kei na nodra igu ena kena vakaliuci na loma ni Kalou. A kaya vei ira nira “sa sega ni qarava rawa na Kalou kei nai yau.” Qai vakacava ga na ka mera bula kina​—na kakana, isulu, kei na vale? Na nona ivakasala vei ira, “Dou kakua ni lomaocaoca.” A dusia vei ira na manumanu​—e vakani ira na Kalou. E uqeti ira nona imuri o Jisu mera vuli mai na veisenikau​—e vakasulumi ira na Kalou. Sega li nira bibi cake na tamata i Jiova mai na veika oya? “Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu,” e kaya o Jisu, “ia ena soli me kenai kuri vei kemudou na ka [yaga] kecega oqo.” (Maciu 6:19-34) E laurai beka ena ka o cakava ni o vakabauta oqori?

Qarauna me Kua ni Vakaruguti na Ka Dina

4. Kevaka e sa vakabibitaki tale vakasivia na veika vakayago, na cava e rawa ni kena itinitini?

⁴ E sega ni cala meda dau kauaitaka na veika meda bula rawa kina o keda kei ira na noda vuvale. Ia e leqa levu ga ke da sa lai kauaitaka tale vakasivia na veika vakayago. Veitalia sara ke da kaya nida vakabauta na Matanitu ni Kalou, ia kevaka eda vakaliuca e lomada na veika tale e so, ena vakaruguti kina na ivakavuvuli dina me baleta na Matanitu ni Kalou. (Maciu 13:18-22) Me kena ivakaraitaki, a tarogi Jisu e dua na cauravou vakavatu: “A cava me’u kitaka me’u rawata kina na bula tawa mudu?” E turaga itovo rakorako qai dau veikauaitaki, ia sa rui lomana vakasivia na nona iyau. A dredre vua me biuta me rawa kina ni muri Karisito. Ka ni rarawa ni ka e cakava oya, sa calata kina na nona kalougata me tomani Karisito ena Matanitu vakalomalagi. Mani cavuta sara o Jisu na vosa oqo: “E dredre sara vei ira sa vutuniyau me curu ki na matanitu ni Kalou!”​—Marika 10:17-23.

5. (a) A uqeti Timoci o Paula me dau lomavinaka ena cava soti? Ena vuku ni cava? (b) E dau icori veirawai vakacava i Setani na kena dau ‘lomani na ilavo’?

⁵ Ena vica tale na yabaki e muri, a volavola na yapositolo o Paula vei Timoci, e vakaitikotiko ena gauna oya mai Efeso, na koro ni veivoli vutuniyau. Na tikina oqo a vakadreti koya kina o Paula: “Ni sa sega na ka eda sa kauta mai ki vuravura, a sa dina sara ni sa sega na ka eda na kauta tani rawa. Ia kevaka sa tu vei keda na kakana kei nai sulu, me da lomavinaka kina.” E sega ni cala na noda cakacaka meda rawata kina na “kakana kei nai sulu” me baleti keda kei ira noda lewenivale. Ia e kaya o Paula: “Ko ira era sa gadreva me ra vutuniyau, era sa bale ki na dauvere kei nai cori, kei na gagadre ca e vuqa, ka lialia, ka dauveivakacacani, oqori sa luluvuraki ira na tamata e na mate kei na rusa.” E rui qaseqase o Setani. Ena tekivu vakalalai na nona veibacani. Oti, sa na qai biuta mai na baca lelevu, de dua na kena tosoi cake na nomu itutu vakacakacaka, se me dua nomu cakacaka isau levu cake, ia ena vinakati mo vakayagataka kina nomu gauna o dau vakatikitikitaka e liu me baleta na veika vakayalo. Kevaka eda sega ni qaqarauni, ena vakaruguta na veika bibi cake me baleta na Matanitu ni Kalou na noda ‘lomana na ilavo.’ Tauca kina o Paula na vosa oqo: “Era sa daukocova e so [na ilavo], a ra sa vakacalai kina e na vakabauta, a ra sa cokai ira sara vakai ira e na yaluma vakavuqa.”​—1 Timoci 6:7-10.

6. (a) Ke da sega ni via coriti ena domodomoiyau, na cava meda cakava? (b) Se mani ca vakacava na ituvaki ni bula vakailavo nikua, na cava eda na sega kina ni yalolailai?

⁶ A tauca na vosa ni veinanumi dina oqo o Paula vei Timoci na tacina Vakarisito: “Dro tani mai na veika oqo, . . . Mo ia ga nai valu vinaka ni vakabauta.” (1 Timoci 6:11, 12) Ena vinakati na sasaga vakaidina meda na kua kina ni rawai ena guti ni veika vakayago sa kune votu tu e vuravura edaidai. Ia kevaka eda dei matua tiko ga ena noda vakabauta, ena sega vakadua ni biuti keda o Jiova. Se mani vakacava na isau levu ni iyaya ena gauna oqo qai levu e sega na nodra cakacaka, ena raica ga o koya meda bula tiko ena veika e ganiti keda. E vola o Paula: “Mo dou kakua ni daukocova nai lavo: ia dou lomavinaka e na ka sa tu vei kemudou: ni sa kaya ko koya [na Kalou], Au na sega sara ni biuti iko, se vakalaivi iko. E na vuku ni ka oqo eda sa doudou kina me kaya, A noqui vukevuke ko Jiova, ia ka’u na sega ni rere, A cava na ka ena kitaka vei au na tamata?” (Iperiu 13:5, 6) O Tui Tevita tale ga a vola: “Au a gone, ka’u sa qai qase mai; ia ka’u a sega ni raica na yalododonu ni sa biu laivi, se na nona kawa ni ra sa vosai kedra madrai.”​—Same 37:25.

Era iVakaraitaki Vinaka na Tisaipeli Taumada

7. Na cava na ivakaro i Jisu vei ira na nona tisaipeli nira lako yani mera lai vunau, ia na cava e veiganiti kina oya?

⁷ A vakavulici iratou mada e liu na nona yapositolo o Jisu, oti sa qai talai iratou yani me ratou vunautaka e Isireli na itukutuku vinaka, me ratou kaya: “Sa voleka mai na matanitu vakalomalagi.” Sa tu tu na itukutuku! E tiko kei iratou o Jisu Karisito, na Tui Lumuti. Mani uqeti iratou na yapositolo o Jisu me ratou vakararavitaka vua na Kalou na ka me ratou bula kina baleta ni cakacaka eratou na qarava e nona cakacaka. Qai kaya kina: “Kakua ni kauta e dua na ka e gau-ni-sala, kakua nai titoko, se na taga ni vaqa, se na madrai, se nai lavo; se yarua na nomudoui curucuru. Ia na vale kecega dou na curu kina, dou tiko ga kina, ka cavu tu yani maikina.” (Maciu 10:5-10; Luke 9:1-6) Ena raica o Jiova mera vakacegui ena veika e ganiti ira nira siko vale voli e Isireli, baleta ni dau ivalavala ga ni vanua oya mera vakacegui na vulagi.

8. (a) Ni se bera ni mate, na cava a veisautaka kina o Jisu e so na nona ivakaro me baleta na cakacaka vakavunau? (b) Na cava e dodonu mera na vakabibitaka tiko ga ena nodra bula na imuri i Jisu?

⁸ E muri, ni se bera ni mate, a vakadreti iratou na nona yapositolo o Jisu me ratou na vakavakarau tiko, ni na veisau na ituvaki ni ratou sa lai vunau yani. De dua, era sa na sega ni veivakacegui na lewe i Isireli baleta ni sa na vu sara tiko ga mai vei ira na veiliutaki na veitusaqati. Kena ikuri, eratou sa na gole tale ga yani ina nodra vanua na kai matanitu tani me ratou lai vunautaka kina na Matanitu ni Kalou. Ena gauna oqo, sa na vinakati me ratou kauta kei iratou “na taga ni lavo” kei “na taga ni vaqa.” Ia, me ka bibi tiko ga vei iratou na kena vakasaqarai taumada na Matanitu i Jiova kei na nona yalododonu, me qai dei tiko na yalodratou ni na vakalougatataka o Jiova na nodratou sasaga me ratou qara na ka me ratou kania kei na ka me ratou suluma.​—Luke 22:35-37.

9.E dina ni a qarava o Paula na veika me bula kina vakayago, ia a vakaliuca tiko ga vakacava na Matanitu ni Kalou? A veivakasalataki vakacava o koya ena ka oqori?

⁹ Na yapositolo o Paula e dua e muria vinaka sara ga na ivakasala i Jisu. E usutu sara ga ni bula i Paula na nona cakacaka vakavunau. (Cakacaka 20:24, 25) Ni sa gole yani ina dua na vanua me lai vunau, e saga me qarava ga na veika me baleti koya, bau cula valelaca sara kina. A sega ni lomana me bula vakararavi. (Cakacaka 18:1-4; 1 Cesalonaika 2:9) Ia, nira via vakaraitaka e so na nodra lomani koya ena nodra sureti koya se cautaka vua e so na ka, a ciqoma oya ena yalo ni vakavinavinaka. (Cakacaka 16:15, 34; Filipai 4:15-17) Uqeti ira na lotu Vakarisito o Paula mera kua ni vakasavuligataka na nodra icolacola vakavuvale baleta wale ga mera lai vunau rawa kina, ia mera lewa ga vakayalomatua na ka mera cakava ena dui itavi e tu mera colata. A vakasalataki ira mera dau cakacaka, mera lomana na nodra vuvale, mera dau lomasoli tale ga. (Efeso 4:28; 2 Cesalonaika 3:7-12, VV) A uqeti ira mera nuitaka na Kalou, sega ni iyau vakayago, mera vakaraitaka tale ga ena ivakarau ni nodra bula nira sega ni lecava na veika e dodonu mera dau vakabibitaka. Kena ibalebale oqo, me vaka na ivakavuvuli i Jisu, era na vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu.​—Filipai 1:9-11.

Mo Vakaliuca Tiko ga na Matanitu ni Kalou

10. Ni tukuni me ‘vakasaqarai taumada na Matanitu ni Kalou,’ na cava na kena ibalebale?

¹⁰ Eda dau vakaitavi beka vakalevu ena kena vunautaki na itukutuku vinaka ni Matanitu? Ena rairai vakatau oqori ena keda ituvaki kei na levu ni noda marautaka. Nanuma tiko ni a sega ni kaya o Jisu, ‘Qai vakasaqara ga na Matanitu ni Kalou ni sa sega tale na ka mo cakava.’ A kila o koya na bibi ni Matanitu ni Kalou, qai vakatakila sara kina na loma i Tamana ena nona kaya: “Dauvakasaqara ga na nona matanitu.” (Luke 12:31) Levu vei keda e vinakati meda cakacaka meda qaravi keda rawa kina kei ira na noda vuvale, ia kevaka e kaukaua na noda vakabauta, ena usutu tiko ga ni noda bula na cakacaka sa tataunaka vei keda na Kalou, oya na vunautaki ni nona Matanitu. Ena gauna vata oqori, eda na qarava na noda icolacola vakavuvale.​—1 Timoci 5:8.

11. (a) A vakaraitaka vakacava o Jisu ni na sega ni tautauvata na ka eda na rawata kece ena kena vakatetei na itukutuku me baleta na Matanitu ni Kalou? (b) Na cava soti ena rairai vakatau kina na levu ni ka eda na rawata?

¹¹ E so e levu cake na gauna era vunautaka kina na itukutuku vinaka ni Matanitu ni raici vata kei na so tale. Ia a vakaraitaka o Jisu ena nona vosa vakatautauvata me baleta na vica na mataqali qele, nira na vua o ira kece e vaka na qele vinaka na lomadra. Ena vakacava na levu ni ka era vuataka? Na ituvaki ni tamata kece e sega ni tautauvata. Oqori ena vakatau tiko ena nodra yabaki ni bula, nodra bulabula vinaka se sega, kei na levu ni nodra icolacola vakavuvale. Ia na levu ga ni nodra taleitaka na itukutuku vinaka mera vunautaka, na levu tale ga ni ka era rawata.​—Maciu 13:23.

12. Na cava na isausau vakayalo veiganiti era uqeti kina na itabagone mera sasagataka?

¹² E vinaka me tiko na noda isausau meda na vakarabailevutaka kina na noda cakacaka vakavunau me baleta na Matanitu ni Kalou. E kilikili mera vakasamataka sara vakabibi na tamata gone na ivakaraitaki totoka i koya na lotu Vakarisito gone gugumatua, o Timoci. (Filipai 2:19-22, VV) Sega tale ni dua na cakacaka e uasivia na cakacaka vakaitalatala vakatabakidua nira sa vakacavara na nodra vuli e koronivuli. Ena yaga tale ga vei ira na itabaqase cake mera sasagataka na isausau vakayalo veiganiti.

13. (a) O cei e lewa na levu ni ka eda na dui rawata ena noda qarava na Matanitu ni Kalou? (b) Na cava eda sa na vakadinadinataka tiko kevaka eda vakaliuca dina na Matanitu na Kalou?

¹³ De vinaka meda kua ni vakalewai ira e so tale ena ka e rawa nira cakava, ia me uqeti keda mada ga na noda vakabauta meda dui vakavinakataki keda, meda qarava rawa kina na Kalou ena kena vinaka duadua eda dui rawata. (Roma 14:10-12; Kalatia 6:4, 5) Eda raica rawa ena vakatovolei i Jope ni beitaki keda o Setani nida qarava tiko na Kalou ena yalokocokoco, e nona ile ni ka ga e bibi duadua vei keda na noda iyau vakayago, noda tiko vinaka, kei na noda bulabula vinaka. Ia kevaka eda vakaliuca dina ena gauna kece ga na Matanitu ni Kalou, eda sa vakaitavi tiko e keri ena kena vakadinadinataki ni o Setani na dau lasu botoboto. Eda vakaraitaka votu ni ka e bibi duadua ena noda bula na noda sokalou. Eda vakadinadinataka gona ena noda vosa kei na noda ivalavala na levu ni noda lomani Jiova, noda yalodina ina nona veiliutaki cecere, kei na noda lomani ira na tamata kece ga.​—Jope 1:9-11; 2:4, 5; Vosa Vakaibalebale 27:11.

14. (a) Na cava e yaga kina me dua na noda ituvatuva me baleta na cakacaka vakavunau? (b) E vakacava sara mada na levu ni nodra dau vakaitavitaki ira ena cakacaka vakavunau na iVakadinadina?

¹⁴ Ena levu cake na ka eda cakava rawa kevaka e tiko e dua na noda ituvatuva. O Jiova mada ga e dau “lokuca” na siga me vakayacora kina na veika e nakita. (Lako Yani 9:5; Marika 1:15) Kevaka e rawa, e dau vinaka meda vakaitavi ena cakacaka vakavunau vakadua se vakavica e veimacawa ena siga sa dau loku tu. Vica vata na udolu na iVakadinadina i Jiova e veiyasa i vuravura era bole mera cakacaka vakapainia veivuke, era vakayagataka e rauta ni rua na aua e veisiga ena kena vunautaki na itukutuku vinaka. Qai vica vata tale na udolu era cakacaka vakapainia tudei, rauta ni rua veimama na aua era vakayagataka e veisiga mera kacivaka kina na itukutuku me baleta na Matanitu ni Kalou. Ia o ira na painia lavotaki kei ira na kaulotu sa qai levu sara na gauna era vakayagataka ena cakacaka ni Matanitu ni Kalou. E rawa tale ga nida vunau ena gauna tawalokuci vei ira na via vakarorogo. (Joni 4:7-15) Me noda gagadre meda vakaitavi ena kena levu duadua eda dui rawata ena cakacaka oya, ni sa tukuna oti tu mai o Jisu: “[E]na vunautaki mada na i Tukutuku Vinaka ni matanitu ki na vuravura taucoko, me i vakadinadina ki na veivanua kece ga, sa na qai yaco mai na i vakataotioti.”​—Maciu 24:14, VV; Efeso 5:15-17.

15. Na cava o nanuma ni taudonu kina na ivakasala ena 1 Korinica 15:58, kevaka eda raica vata kei na noda cakacaka vakavunau?

¹⁵ Era sa vakaitavitaki ira tiko ena duavata ena ilesilesi dokai oqo na iVakadinadina i Jiova mai na veivanua kece kei vuravura. Era via muria sara ga na ivakasala uqeti vakalou mai na iVolatabu e kaya: “Kemuni na wekaqu, ni tudei ka kakua ni vakayavalati. Ni vakaogai kemuni tiko ga e na cakacaka ni Turaga, ni ko ni sa kila, sa sega ni ka wale na nomuni cakacaka e na vuku ni Turaga.”​—1 Korinica 15:58, VV.

Railesuvi

• Na cava sara mada a dusia tiko o Jisu me biu me ikarua ni ka, ena gauna a kaya kina me ‘vakasaqarai taumada na Matanitu ni Kalou’?

• Na rai cava me tiko vei keda nida qara voli na veika meda bula rawa kina o keda kei ira na lewe ni noda vuvale? Ena vukei keda kina vakacava na Kalou?

• Na itavi cava sara mada me baleta na Matanitu ni Kalou eda rawa ni vakaitavi kina?

[iYaloyalo ena tabana e 107]

Ni se bera na icavacava, era vunautaka tiko na itukutuku vinaka ena veivanua kece na iVakadinadina i Jiova nikua