Wase Ruasagavulu

Nanuma Matua Tiko na Siga i Jiova

1. Ni o se qai vulica ni sa voleka ni muduki na veika rarawataki o sotava ena ituvaki makawa oqo, a vakacava na lomamu?

NI O se qai vuli iVolatabu, e dua vei ira na ka o vulica taumada oya ni na parataisi o vuravura taucoko me vaka na inaki i Jiova. Ena vuravura vou, sa na oti kina na ivalu, basulawa, bula dravudravua, tauvimate, na rarawa, kei na mate. O ira mada ga era mate tu era na bula tale. Sa voleka ni vakavatukana na ka kece oqo. Na kena ivakadei ga na veiliutaki vakatui tawarairai i Karisito, a tekivu ena 1914. Mai na gauna oya me yacova nikua, eda sa bula tu ena iotioti ni veisiga ni vuravura ca oqo. Ni sa na cava na iotioti ni veisiga, ena vakaotia sara o Jiova na ituvaki ca e yaco tu nikua, qai tekivutaka na bula ena vuravura vou sa yalataki oti!

2. Na cava “na siga i Jiova”?

² Na siga ni veivakarusai sa voleka mai oqo e tukuni ena iVolatabu me “siga i Jiova.” (2 Pita 3:10) E “siga ni cudru i Jiova,” me cudruvi kina na vuravura i Setani. (Sefanaia 2:3) Na kena itinitini “nai valu ni siga dina ko ya ni Kalou Kaukauwa . . . , na yacana e na vosa vaka-Iperiu ko Amaketone,” era na vakarusai kina “na tui ni veivanua kei vuravura taucoko.” (Vakatakila 16:14, 16) E laurai beka ena ivakarau ni nomu bula ni o vakadinata ni sa voleka “na siga i Jiova”?​—Sefanaia 1:14-18; Jeremaia 25:33.

3. (a) Ena yaco ni naica na siga i Jiova? (b) E mai yaga vakacava ni sega ni vakatakila o Jiova na “siga ko ya kei na tiki-ni-siga ko ya”?

³ E sega ni tukuna vei keda na iVolatabu na siga ena talai Jisu Karisito mai kina o Jiova me mai vakarusa na ituvaki makawa oqo e lewa tu o Setani. E kaya o Jisu ni “siga ko ya kei na tiki-ni-siga ko ya sa sega e dua e kila, ko ira na agilose mai lomalagi e segai, se na Luvena, a Tamaqu duaduaga.” (Marika 13:32) O koya e sega ni lomani Jiova dina ena vakalecalecava tu mada na siga oya, me se tei goleva kina na veika e vuravura. Ia o ira na lomani Jiova dina era na qaravi koya mai vu ni lomadra, se mani yaco ni naica na icavacava ni ituvaki ca oqo.​—Same 37:4; 1 Joni 5:3.

4. Na vosa ni qaqarauni cava a tauca o Jisu?

⁴ Dua na vosa ni qaqarauni a tauca o Jisu vei ira era lomani Jiova. A kaya: “Dou qarauni kemudou vinaka; dou vakatawa, ka masu: ni dou sa sega ni kila na kena siga.” (Marika 13:33-37) E tukuna meda qarauna na kana kei na gunu, se “na lomaocaoca e na veika ni bula oqo” me mai vakaosota na noda vakasama, meda tini guilecava kina ni rui leqataki na gauna eda sa donuya tu edaidai.​—Luke 21:34-36; Maciu 24:37-42.

5. Na cava ena yaco ena siga i Jiova me vaka e vakamacala kina o Pita?

⁵ E vakasalataki keda tale ga o Pita meda dau nanuma matua “na kena yaco mai na siga ni Kalou, ena takali kina ko lomalagi ni sa kama, ena waicala talega na veivu ni ka ni sa vakamai.” Na matanitu kece vakatamata​—“ko lomalagi”​—ena vakarusai, vaka kina na kawatamata ivalavala vakatani​—“ko vuravura”​—kei na kena “veivu ni ka,” oya na vakasama kei na ivakarau ni vuravura ca oqo, me vaka na yalo ni via lewai koya ga, na kena itovo dukadukali, kei na kena yalo ni domodomoiyau. Era na vakaisosomitaki oqo ena “lomalagi vou [na Matanitu ni Kalou mai lomalagi] kei na vuravura vou [na matatamata vou era na tawani vuravura], sa tiko kina nai valavala dodonu.” (2 Pita 3:10-13) Ena yaco vakidacala na veika vakadomobula oqo, ena tikinisiga kei na tikinigauna e sega ni namaki.​—Maciu 24:44.

Vakaraica Toka na iVakatakilakila

6. (a) Na ivakatagedegede cava a vakayacori kina ina ivakarau ni veika vakajiu na ka a kaya o Jisu, me sauma kina na nodratou taro na nona tisaipeli? (b) Na iwase cava ni veika a kaya o Jisu e vakabibitaki kina na yaco ni veika lelevu kei na ivalavala ni tamata me tekivu mai na 1914?

⁶ Ni gauna bibi dina na gauna eda bula tu kina oqo, ena vinaka meda saga meda kila vinaka na ivakatakilakila levu e dusia nida sa donuya tu oqo na iotioti ni veisiga​—“na ivakataotioti ni ivakarau ni veika.” Nanuma tiko ni so na ka a kaya o Jisu ena tikina e 4 ina 22 ni Maciu wase e 24, me sauma kina na nodratou taro na tisaipeli e volai ena tikina e 3, era a vakayacori ena dua na kena ivakatagedegede lailai ena ivakarau ni veika vakajiu mai na yabaki 33 ina 70 S.K. Ia e qai vakayacori na parofisai oya ena kena ivakatagedegede levu cake ena itabagauna oqo me tekivu mai na 1914, na gauna me sa “tiko [tawarairai kina] na Karisito kei na ivakataotioti ni ivakarau ni veika.” E tukuni ena Maciu 24:23-28 na veika ena yaco me tekivu mai na 70 S.K., me yacova na tiko tawarairai i Karisito edaidai. Na veika lelevu e sereki ena Maciu 24:29–25:46 ena yaco ena gauna ni ivakataotioti.

7. (a) Na cava meda na dui vakawa kina na veika e yaco tu nikua era tiki ni ivakatakilakila sa tukuni oti mai? (b) Sauma na taro ena icavacava ni parakaravu oqo, qai tovolea ni raica se sa vakayacori tiko vakacava na ivakatakilakila me tekivu sara mai na 1914.

⁷ O keda mada ga e dodonu meda vakawa na veika lelevu e yaco tiko kei na ivalavala ni tamata edaidai era tiki ni ivakatakilakila sa tukuni oti mai. Nida vakasotara vata na veika oqori kei na parofisai ni iVolatabu, ena vukei keda oya meda nanuma tiko ga na siga i Jiova. Ena veivakauqeti tale ga na itautau ni noda vosa nida vakasalataka tiko e so tale me baleta na siga oya kei na kena sa voleka. (Aisea 61:1, 2) Me salavata kei na inakinaki oqori, meda dikeva mada e vica na taro e vakabibitaki kina e so na iwase ni ivakatakilakila e volai tu ena Maciu 24:7 kei na Luke 21:10, 11.

E vakayacori ena sala vakatubuqoroqoro cava, me tekivu mai na 1914, na parofisai me baleta na nodra ‘veibolebolei na veivanua kei na veimatanitu’? Sa oti beka na ivalu?

Na mate ca cava ena 1918 era mate kina e levu, e lailai o ira na mate ena iMatai ni iValu Levu? Se mani toso vakacava na vuku ni tamata ena tabana ni bula, na mate cava soti era se ciba tiko ga kina e vica vata na milioni?

E dina ni levu sara na toso era rawata na vuku ena senitiuri sa dromu, ia e vakacava na tatara ni dausiga e vuravura?

Na cava o vakadinata kina ni veika e sereki ena 2 Timoci 3:1-5, 13 e sega ni dusia tiko na ivakarau ni bula e sa matau tu ga mai ena veisenitiuri, ia na kena ga e sa qai ca vakalevu nida mua tiko yani oqo ina icavacava ni iotioti ni veisiga?

Noda Tawasei na Tamata

8. (a) Na cava tale ena Maciu 13:24-30, 36-43, a cavuta o Jisu ni na yaco tiko ena ivakataotioti ni ivakarau ni veika? (b) Na cava beka na ibalebale ni vosa vakatautauvata i Jisu?

⁸ E tiko e so tale na ka bibi a biuta vata o Jisu kei na ivakataotioti ni ivakarau ni veika. E dua oqo na nodra tawasei na “gone ni matanitu” mai vei ira na “luve ni vu-ni-ca.” Na tikina oya a kauta cake mai o Jisu ena nona vosa vakatautauvata me baleta na loga ni sila vinaka e kaburaka kina na sila ca na meca. “Na sila vinaka” ena nona vosa vakatautauvata e dusi ira na lumuti era lotu Vakarisito dina. “Na sila ca” o ira era kaya voli nira lotu Vakarisito, ia e laurai ga nira “luve ni vu-ni-ca” baleta nira kukube tiko ga ina vuravura e kena iliuliu na Tevoro. O ira oqo era tawasei tani mai vei ira na “gone ni matanitu [ni Kalou]” ra qai vakatikitikitaki mera vakarusai. (Maciu 13:24-30, 36-43) Sa yaco oti beka na veitawasei oqo?

9. (a) Oti na iMatai ni iValu Levu, na veitawasei levu cava a vakayacori ena vukudra kece era kaya voli nira lotu Vakarisito? (b) Era vakadinadinataka vakacava na lotu Vakarisito lumuti nira tamata dau veiqaravi dina ni Matanitu ni Kalou?

⁹ Oti na iMatai ni iValu Levu, era tawasei ina rua na iwasewase o ira kece era kaya voli nira lotu Vakarisito: (1) O ira na italatala ni lotu ni Veivanua Vakarisito kei na nodra imuri, era a cuqena vakalevu na League of Nations (sa United Nations, se Matabose kei Vuravura nikua) e dina nira yalodina tu ga ina nodra dui matanitu, kei na (2) o ira na lotu Vakarisito dina ena gauna oya ni sa cava na iMatai ni iValu Levu, era tutaka mai vu ni yalodra na Matanitu ni Kalou e kena tui na Mesaia, sega ni veimatanitu kei vuravura oqo. (Joni 17:16) Era vakadinadinataka o ira oqo nira tamata dau veiqaravi dina ni Matanitu ni Kalou nira vunautaka yani e vuravura raraba na “i tukutuku vinaka ni matanitu.” (Maciu 24:14, VV) Na cava e laurai kina?

10. Ni sa vunautaki na Matanitu ni Kalou, o cei era soqoni taumada?

¹⁰ Taumada, era soqoni o ira na kena vo era lumuti ena yalo tabu ni Kalou, e nodra inuinui na lai veiliutaki vata kei Karisito ena Matanitu ni Kalou mai lomalagi. Dina ga nira veituyaki ena veimatanitu o ira oqo, ia era a qai vakaduavatataki ena duabau ga na isoqosoqo. Sa voleka sara ni vakacavari na nodra vakatakilakilataki se dregati o ira na lumuti.​—Vakatakila 7:3, 4, VV.

11. (a) O cei era se vakasoqoni tiko ga mai, ia e salavata kei na parofisai cava oqo? (b) Na vakayacori ni parofisai oqo e dusia na cava?

¹¹ Ena ruku ni nona veidusimaki na Karisito, sa ra qai tekivu soqoni “nai soqosoqo levu . . . mai na veivanua kece, kei na veimataqali, kei na veimatanitu, kei na duivosavosa.” O ira oqo era lewe ni ‘so tani tale na sipi’ era na bula ena “veivakararawataki levu” mera na qai vakaitikotiko ena vuravura vou ni Kalou. (Vakatakila 7:9, 14; Joni 10:16) Na vunautaki ni Matanitu ni Kalou ni se bera na icavacava e se vakayacori tiko ga me yacova mai nikua. Era veitokoni ena yalodina vei ira na vo ni lumuti na isoqosoqo levu ni so tani tale na sipi, sa vica na milioni na kedra levu, ena kena vakatetei na itukutuku bibi me baleta na Matanitu ni Kalou. Sa vakarogoi tiko yani ina veimatanitu kece na itukutuku oqo.

Na Cava sa Tu Mai Liu?

12. E vakaevei na levu ni cakacaka vakavunau me vakayacori ni se bera ni yaco na siga i Jiova?

¹² Na ka kece eda sa raica mai e dusia nida sa volekata na icavacava ni iotioti ni veisiga, nida sa volekata tale ga na siga i Jiova. Ia, e se tiko tale beka e so na parofisai mera na vakayacori ni se bera na siga rerevaki oya? Io. Dua oya na nodra tawasei na tamata ena vuku ni nodra tokona se sega na Matanitu ni Kalou. E se sega ni vakacavari na cakacaka oqo. Ena so na vanua a dau katakata sara kina na veivakacacani me vica vata na yabaki, e laurai ni sa tubu e kea na kedra iwiliwili na tisaipeli vou. Ena vanua mada ga e cati kina na itukutuku vinaka, eda vakavotuya na yalololoma i Jiova ena noda vunau kina. O koya gona, meda vunau tiko ga! Sa tukuna rawa tu vei keda o Jisu ni gauna e sa na vakaoti kina na cakacaka, ena yaco sara mai na icavacava.

13. Me vaka e volai ena 1 Cesalonaika 5:2, 3, na ka bibi cava e se bera ni yaco, ia na cava e noda rai kina?

¹³ E dua tale na parofisai bibi vakaivolatabu e kaya: “Ni ra kaya tiko, Sa mai vakacegu ka tiko vinaka; ena qai yaco vakidacala vei ira na rusa, me vaka na yaluma vua na yalewa sa bukete; a ra na sega ni dro tani rawa.” (1 Cesalonaika 5:2, 3) E se sega tiko ni macala se na vakarogoi vakacava na ‘vakacegu kei na tiko vinaka.’ Ia na ka ga e macala ni ka ena vakarogoi ena sega ni dusia nira sa walia na leqa ni kawatamata o ira na iliuliu kei vuravura. Era na sega ni vakacalai ena ka e vakarogoi oya o ira era nanuma matua tiko na siga i Jiova. Era kila ni oti ga oya, ena qai yaco vakidacala na rusa.

14. Na cava soti na veitaravi ni ka ena yaco ena veivakararawataki levu?

¹⁴ Ena itekitekivu ni veivakararawataki levu, era na qai golevi Papiloni na Ka Levu, na isoqosoqo ni lotu lasu kei vuravura, o ira na iliuliu vakamatanitu, ra qai vakarusai koya. (Maciu 24:21; Vakatakila 17:15, 16) Oti oya, era na via vakarusai ira na dau tutaka na veiliutaki cecere i Jiova o ira na veimatanitu. E kea, ena qai cudru kina o Jiova qai yavala me vakawabokotaki ira na veimatanitu vakapolitiki kei ira era tokona. Oqori sara ga na Amaketoni, na icavacava ni veivakararawataki levu. Sa na qai vesuki o Setani kei ira nona timoni, era na sega ni temaka rawa tale na kawatamata. Sa na tini e ke na siga i Jiova, sa na vakaceceretaki na yacana.​—Isikeli 38:18, 22, 23; Vakatakila 19:11–20:3.

15. Na cava ena sega ni ka vakayalomatua kina meda nanuma ni se yawa na siga i Jiova?

¹⁵ Na itinitini ni ituvaki makawa ena yaco ena kena gauna donu, ena gauna sa lokuca tu na Kalou. Ena sega ni berabera. (Apakuki 2:3) Nanuma tiko ni a yaco vakasauri ena 70 S.K. na rusa i Jerusalemi, ena gauna era a sega ni namaka na Jiu, nira nanuma cala ni sa oti na leqa. Vakaevei ga o Papiloni makawa? A matanitu kaukaua, matanitu dei, qai kena bainivalu tu na lalaga vavaku vakaitamera. Ia, a bale ena dua ga na bogi. Ena yaco vakidacala vaka kina na rusa ina ituvaki ca nikua. Ni sa yaco oqori, me dua mada ga o keda eda a nanuma matua na siga i Jiova da qai maliwai ira tiko na qarava na Kalou dina.

Railesuvi

• Na cava e bibi kina meda nanuma matua na siga i Jiova? Eda na vakayacora vakacava oqori?

• Na nodra tawasei tiko nikua na tamata e mai tarai keda tale ga vakacava?

• Na cava e se tiko oqo e matada ni se bera na siga i Jiova? O koya gona, na cava e bibi meda dui cakava tiko ena gauna oqo?

[iYaloyalo ena tabana e 180, 181]

Sa voleka ni cava na iotioti ni veisiga. Ena qai cava ena kena vakarusai na veika e lewa tu o Setani