E Uqeti Iko na Ka Vata ga e Uqeti Jisu?

“Sa raica e dua na i lala levu, ka sa tubu na nona lomani ira, ni ra sa vaka na sipi ka sega tu na kedra i vakatawa; ka sa vakatekivu me vakatavulici ira.”​—MARIKA 6:​34, VV.

1. Na cava e sega ni kurabuitaki kina ni na raici vei keda na tamata na itovo vinaka?

E LEVU sara na tamata itovo vinaka era bula ena veitabagauna sa sivi. Eda sega ni kurabuitaka oqo. Ni Kalou o Jiova e kilai ni dau loloma, yalovinaka, lomasavu, e kilai tale ga ena so tale na itovo eda vakamareqeta. Na tamata gona a buli me ucuya na Kalou. Sa macala kina ni levu ena kune toka vei ira na loloma, yalovinaka, kei na yalololoma, bau kina e so tale na itovo vakalou, me vaka na lewaeloma vinaka era dau vakaraitaka e levu ni tu vei ira. (Vakatekivu 1:​26; Roma 2:​14, 15) Ia o na siqema ni so e laurai cake vakalevu vei ira na itovo oqo mai na so tale.

2. Na cava e so na cakacaka vinaka era dau vakayacora e so, ena nodra nanuma beka nira sa vakatotomuri Karisito tiko kina?

² De dua, o kila e so era dau sikovi ira na tauvimate se ra lai vukei ira, era dau lomani ira na lokiloki, se ra dau cau vakailavo mera vukei kina na dravudravua. Vakasamataki ira tale ga e so e uqeti ira nodra yalololoma mera soli ira vakatabakidua mera lai veiqaravi vei ira na vukavuka, se na luveniyali, se o ira na bolecakacaka e valenibula, se so na vale ni vakaloloma era cicivaka na lotu, se o ira e nodra sasaga mera vukei ira na sega ni vakavale se o ira na isenivalu. Dau nodra nanuma tu beka e so vei ira oqo nira sa vakatotomuri Jisu tiko kina, ni a kotora na ivakarau mera muria na lotu Vakarisito. Eda wilika ena Kosipeli ni a vakabulai ira na tauvimate qai vakani ira na waloloi. (Marika 1:​34; 8:​1-9; Luke 4:​40) Na “vakasama i Karisito” gona e raici ena veika e dau cakava o Jisu ena dela ni loloma, yalovinaka, kei na veikauaitaki dina, ia na nona cakava oqo, e vakatotomuri Tamana vakalomalagi tiko kina.​—1 Korinica 2:​16, NW.

3. Kevaka me donu noda rai me baleta na cakacaka vinaka i Jisu, na cava meda dikeva?

³ Ia o sa bau raica beka ni levu nikua, e uqeti ira na loloma kei na yalololoma i Jisu, era lecava tiko e dua na tikina bibi sara me baleta na vakasama i Karisito? Eda na taura rawa na tikina oqo ke da dikeva na Marika wase e 6. Eda wilika e kea nira kau yani vei Jisu na tauvimate me vakabula. Ena veitikina yavolita, eda vulica tale ga ni o Jisu e vakani ira vakacakamana na vica vata na udolu na waloloi era gole yani vua. (Marika 6:​35-​44, 54-​56) Sa ivakaraitaki vakasakiti dina ni yalololoma nodra vakabulai na tauvimate kei na nodra vakani na waloloi, ia sa o koya beka ga oya na sala levu e vukei ira kina na tani o Jisu? Eda na vakatotomuria vinaka vakacava nona ivakaraitaki uasivi ni loloma, yalovinaka, kei na yalololoma, me vaka ga ni a vakatotomuri Jiova kina o koya?

Uqeti Koya Nona Raica Nira Gadreva na Veika Vakayalo

4. Na ituvaki cava e volai kina na itukutuku e volai ena Marika 6:​30-​34?

⁴ O Jisu e kauaitaka ga vakalevu na veika vakayalo mera bula kina na tamata. E bibi cake sara oya mai na veika mera bula kina vakayago. Dikeva mada na itukutuku ena Marika 6:​30-​34. Na veika e volatukutukutaki kina e yaco ena baravi ni Wasawasa o Kalili, volekata tiko na soqo ni Lakosivia ni 32 S.K. E dua na vuna vinaka eratou marau kina na yapositolo. Eratou gole yani vei Jisu ni ratou sa lesu mai na dua na ilakolako levu ni cakacaka vakavunau, eratou via tukuna sara ga vua na ka eratou sotava. Ia, era tabili yani na ilala tamata levu. Na kedra levu, eratou sega sara ga ni kana se vakacegu rawa kina o Jisu kei iratou na nona yapositolo. Mani kaya vei iratou na yapositolo: “Dou lako mai ka vakatikitiki ki na dua na vanua lala, ka mo dou vakacegu mada vakalailai.” (Marika 6:​31) Eratou vodo waqa sara, volekati Kapenaumi beka, ratou qai soko takosova na Wasawasa o Kalili ina dua na vanua lala. Ia era muri baravi yani na ilala levu oya ra lai wawa sara tu mai liu. Na cava beka ena cakava o Jisu? A cudru beka nira mai veivakasosataki? Sega sara ga!

5. Na cava e loma i Jisu vei ira na ilawalawa levu era lako yani vua, na cava e qai cakava kina?

⁵ Dua na ka na yalololoma i Jisu ni raici ira na ilala levu era sa nanamaki tu mai oya, era le vica vata na udolu, wili kina o ira na tauvimate. (Maciu 14:14; Marika 6:​44) A ceuta cake sara mai o Marika na ka e uqeti Jisu me loloma kina, kei na ka e qai cakava. E vola: “Sa lako mai ko Jisu, ka raici ira era sa lewe vuqa sara, a sa lomani ira, ni ra sa vaka na sipi sa sega na nodrai vakatawa: a sa vakatekivu me vakatavulici ira e na ka e vuqa.” (Marika 6:​34) A sega ni raica wale tu ga o Jisu e dua na ilawalawa levu. E raica ga na tamata yadudua qai siqema na nodra via kana tu vakayalo. Era vaka na sipi lakosese, e sega na kedra ivakatawa me kauti ira yani ina vanua veico drokadroka se me taqomaki ira. E kila tu o Jisu nira beci ira na tauvanua ra qai sega ni vakani ira vakayalo na iliuliu ni lotu sega ni dau loloma, e dodonu mera kedra ivakatawa dau veikaroni. (Isikeli 34:​2-4; Joni 7:​47-​49) Ia ena duatani sara na ivalavala i Jisu vei ira, ni na solia nona vinaka kece ena ka mera vinaka duadua kina. E tekivu vakavulici ira ena Matanitu ni Kalou.

6, 7. (a) Na cava e vakavotuya na Kosipeli ena veitaravi ni ka e raica o Jisu ni bibi cake me vukei ira kina na tamata? (b) Na cava na inaki levu ni vunau kei na veivakavulici i Jisu?

⁶ Ena dua tale na itukutuku erau via lakolako vata, dikeva na veitarataravi ni ka me vakabibitaki. Na ka oqo e vola o Luke, e vuniwai qai kauaitaka tale ga vakalevu na ka mera bulabula vinaka kina vakayago na tani. “Ko ira na lewe vuqa, . . . era sa muri koya [o Jisu]; a sa vakacegui ira ko koya, a sa vosataka vei ira na ka ni matanitu ni Kalou, a sa vakabulai ira era sa sega ni bula vinaka.” (Luke 9:​11, neitou na matanivola kala; Kolosa 4:​14) Na cava beka e volai taumada ena itukutuku uqeti vakalou i Luke, e dina ni sega ni tautauvata oqo kei na itukutuku tale e so ni cakamana e yaco? Taumada ga, e laurai ni o Jisu e dau veivakavulici.

⁷ Na tikina oqo e duavata sara ga kei na ka e vakabibitaki tiko ena Marika 6:​34. Na tikina oya e vakaraitaka vakamatata se sala cava e dau vakaraitaka kina o Jisu nona yalololoma. E vakavulici ira na tamata, e kauaitaka na ka mera bula kina vakayalo. Ni se qai tekivu nona cakacaka vakaitalatala, e kaya o Jisu: “Sa dodonu me’u lako me’u tukuna nai tukutuku-vinaka ni matanitu ni Kalou e na veikoro tani talega: ni sa ka oqo ka’u sa talai mai kina.” (Luke 4:​43) Ia, ena cala kevaka eda nanuma ni o Jisu e okata na vunautaki ni Matanitu ni Kalou me dua na itavi ga e dodonu me colata, e vunau wale tiko ga baleta me raici ni sa cakava tiko na ka e dodonu me cakava. E sega, na nona lomani ira ga na tamata na inaki levu tiko ni nona via tukuna vei ira na itukutuku vinaka. Na ka vinaka duadua e rawa ni cakava o Jisu​—vei ira mada ga na tauvimate, curumi timoni, dravudravua, se o ira na waloloi​—oya me vukei ira mera kila, ciqoma, ra qai lomana na ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou. Na ka dina oqo me baleta na Matanitu ni Kalou e ka bibi duadua, baleta ni Matanitu ni Kalou ga ena mai vakadinadinataka na dodonu ni veiliutaki cecere i Jiova, ena vakarautaka tale ga na sala mera vakalougatataki tawamudu kina na tamata.

8. E raica tu beka vakacava o Jisu na nona cakacaka ni vunau kei na veivakavulici?

⁸ Na nona a vunautaka vagumatua na Matanitu ni Kalou o Jisu e dua sara ga na vuna levu e lako mai kina e vuravura. Ni sa voleka ni cava nona cakacaka vakaitalatala e vuravura, e kaya vei Pailato: “A ka oqo ka’u sa sucu mai kina, ia na ka oqo ka’u sa lako mai kina ki vuravura oqo, me’u dautukuna na ka dina. O koya yadua sa vakabauta na ka dina, sa rogoca na noqu vosa.” (Joni 18:37) Eda sa raica oti mai ena ulutaga e rua sa oti ni o Jisu e dua na turaga yalovinaka sara​—e dau veikauaitaki, torovi rawarawa, dau veinanumi, veinuitaki, qai vakauasivi, e dau loloma. E bibi meda ciqoma nira tiki tiko ni nona itovo oya kevaka eda vinakata meda kila na vakasama i Karisito. E rui bibi tale ga meda kila ni vauci tiko ena vakasama i Karisito na vakabibitaki ni cakacaka vakavunau kei na veivakavulici.

A Uqeti Ira na Tani Mera Vunau

9. O cei beka mera na vakabibitaka na cakacaka ni vunau kei na veivakavulici?

⁹ Na kena vakabibitaki na cakacaka ni vunau kei na veivakavulici me ivakaraitaki ni loloma a sega ni baleti Jisu wale ga. A uqeti ira nona imuri mera vakatotomuri koya tale ga ena inaki ni lomana, na veika e vakabibitaka, kei na veika e vakayacora. Me kena ivakaraitaki, ni sa digitaki iratou na le 12 me ratou nona yapositolo, na cava beka me ratou na cakava? E tukuna vei keda na Marika 3:​14, 15: “Sa lewe tinikarua sa lesia ko koya, me ra tiko vata kaya, ka me vakatalai ira ko koya me ra vunau, me tu talega vei ira na kaukauwa me ra vakasevi ira na tevoro.” (Neitou na matanivola kala.) O raica beka e ke na veitaravi ni ka me ratou vakabibitaka na yapositolo?

10, 11. (a) Ni sa talai iratou yani na yapositolo, na cava e vakaroti iratou kina o Jisu me ratou cakava? (b) Na cava na inaki levu ni nodratou talai yani na yapositolo?

¹⁰ Yaco na gauna, e solia na kaukaua o Jisu vei iratou na le 12 me ratou veivakabulai, me ratou vakatala tani tale ga na timoni. (Maciu 10:1; Luke 9:1) Oti, sa qai talai iratou me ratou lako yavoki vei ira na “sipi ni mataqali nei Isireli era sa yali tu.” Na cava me ratou lai cakava? E tukuna vei iratou o Jisu: “Ni dou sa lako tiko, mo dou vunau, ka kaya, Sa voleka mai na matanitu vakalomalagi. Dou vakabulai ira sa tauvi-mate, vakasavasavataki ira na vukavuka, vakaturi ira cake tale na mate sara, vakasevi ira na tevoro.” (Maciu 10:​5-8; Luke 9:2) Ia na cava sara mada eratou qai cakava? “A ra sa lako yani, ka [1] dauvunau me veivutuni na tamata. [2] A sa lewe vuqa na tevoro era sa vakaseva tani; a ra sa lewe vuqa sa tauvi-mate era sa walia e na waiwai, ka vakabula.”​—Marika 6:​12, 13.

¹¹ Ni sega ni cavuti ena veigauna kece na veivakavulici me imatai ni ka, sa rui sivia tale beka noda kaya tiko ni oqo na ka e dodonu me vakabibitaki? (Luke 10:​1-8) Me saumi na taro oqo, e vinaka meda nanuma tiko ni levu sara na gauna e cavuti kina e liu na veivakavulici qai muri na veivakabulai. Dikeva mada na veitikina yavolita ni itukutuku eda veivosakitaka tiko oqo. Ni vakarau talai iratou yani nona yapositolo le 12 o Jisu, e laurai ni tarai koya sara ga nona raica na kedra ituvaki na lewe vuqa. Eda wilika: “Sa qai veilakoyaki voli ko Jisu e na veikoro lelevu kece kei na veikoro lalai tale ga ka veivakatavulici e na nodra veivalenilotu, ka vunautaka na i Tukutuku Vinaka ni Matanitu, ka vakabulai ira na tauvi-mate kece ga kei na malumalumu kece ga. Ni sa raici ira na lewe vuqa, sa lomani ira sara, ni ra vakaleqai ka biu wale tu, me vaka na sipi sa sega na kedra i vakatawa. Sa qai kaya vei iratou na nona tisaipeli, “Sa levu dina tu na ka me tamusuki; ia, era sa lewe lailai ga na tamata cakacaka. O koya gona, mo dou masuti koya kina na i Taukei ni were, me talai ira yani na tamata cakacaka me ra la’ki tatamusuki e na nona were.”​—Maciu 9:​35-​38, VV.

12. E rawa ni yaga ena inaki cava tale na cakamana i Jisu kei iratou na yapositolo?

¹² Ena nodratou maliwai Jisu voli, sa na rawa me ratou vulica kina na yapositolo na vakasama i Karisito. Sa na rawa ni ratou vakila ni dua na sala uasivi me ratou na vakaraitaka kina ni ratou lomani ira na tamata oya me ratou vunautaka vei ira na Matanitu ni Kalou ratou qai vakavulici ira kina​—oqo me na dua tiko na tiki bibi ni cakacaka vinaka me ratou vakayacora. Me salavata kei na tikina oya, na yaga ni cakacaka vinaka vakayago ena sega ni yala wale ga ena nodra vakabulai na tauvimate. Sa macala tu ga ni so ena dreti ira na veivakabulai kei na veivakani vakacakamana. (Maciu 4:​24, 25; 8:​16; 9:​32, 33; 14:35, 36; Joni 6:​26) Ia na yaga ni veicakacaka vaka oya a sega ni yalani ga ina veika vakayago, e uqeti ira tale ga na vakararai tu mera vakadinata ni o Jisu na Luve ni Kalou kei “na parofita” a tukuni koya o Mosese.​—Joni 6:​14; Vakarua 18:15.

13. Na itavi cava e vakabibitaka na parofisai ena Vakarua 18:18 ni na vakayacora “na parofita” ena lako mai?

¹³ Na cava beka e bibi kina me kau cake mai i ke ni o Jisu “na parofita”? Na cava beka na itavi levu sa tukuni tu mai ni na vakayacora o koya? Ena kilailevu beka “na parofita” baleta na veivakabulai mana ena cakava, se na nona lomani ira na waloloi ena nona vakani ira? Na Vakarua 18:18 e parofisaitaka: “Au na vakatubura vei ira e dua na parofita maivei ira na wekadra, me vakataki iko [Mosese], ia ka’u na vakacuruma na noqu vosa ki na gusuna; ia ena tukuna vei ira na ka kecega ka’u na vakarota vei koya.” O koya gona, me vaka nira vulica rawa na yapositolo ni bibi mera dau yalololoma, sa rawa tale ga nira vulica rawa ni vakasama i Karisito e bibi me vakavotui ena nodra cakacaka ni vunau kei na veivakavulici. Oqori na ka vinaka duadua e rawa ni ratou cakava ena vukudra na tamata. Ena sala ga oqori, era na rawata kina na tauvimate kei ira na dravudravua na vakacegu ena tawamudu, sega ni mataqali vakacegu ena mudu ga ni sa mudu na bula lekaleka ni tamata, se ni sa sega na kakana.​—Joni 6:​26-​30.

Bucina na Vakasama i Karisito Nikua

14. Ena lai tara vakacava na noda cakacaka vakavunau ke tiko vei keda na vakasama i Karisito?

¹⁴ Sa macala nida sega ni nanuma ni se kilai ga na vakasama i Karisito ena imatai ni senitiuri​—vei Jisu ga kei ira na tisaipeli taumada e vola me baleti ira na yapositolo o Paula: “E tiko ga vei keda na vakasama i Karisito.” (1 Korinica 2:​16, NW) Ena totolo tale ga noda vakaiotaka ni sa dodonu ga meda vunautaka na itukutuku vinaka da qai vukea e so tale mera tisaipeli. (Maciu 24:14; 28:19, 20) Ia e yaga kevaka meda raica tale mada se cava dina e tiko e lomada me baleta na noda cakava tiko na cakacaka oya. E sega ni dodonu me raici wale tu ga me itavi. Na vuna levu duadua eda vakayacora kina noda cakacaka vakaitalatala oya nida lomana na Kalou, ia kevaka eda via vakataki Jisu dina, na loloma ga e dodonu me uqeti keda meda vakayacora kina na cakacaka ni vunau kei na veivakavulici.​—Maciu 22:37-​39.

15. Na cava e bibi kina me tiko vei keda na yalololoma nida vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala?

¹⁵ Sa macala ni sega ni dau rawarawa meda lomani ira era sega ni vakabauta vata kei keda, vakauasivi ke ra sega ni via kauaitaki keda, se ra veicemuri, se veitusaqati. Ia e bibi meda lomani ira tiko ga na tamata ni oqori na yavu vinaka duadua me tosoi keda tiko ga ena cakacaka vakaitalatala vakarisito. Eda na teivaka gona vakacava na yalololoma? Vakacava meda tovolea ni raici ira na tamata mai na rai i Jisu, nira “biu wale tu, me vaka na sipi sa sega na nodrai vakatawa.” (Maciu 9:​36) Sega li nira vaka tu oqo e levu nikua? Era sega ni kauaitaki ra qai vakamatabokotaki vakayalo vei ira na ivakatawa ni lotu lasulasu. Era tini lecava kina na idusidusi momona e kune ena iVolatabu kei na Parataisi totoka ena vakarau tauyavutaka ena noda vuravura na Matanitu ni Kalou. Era sotava tu na leqa ni veisiga me vaka na bula dravudravua, veisei ena bula vakavuvale, tauvimate, kei na mate, ra qai sega ni kila ni rawa nira vakanuinui ina Matanitu ni Kalou. Na ka gona me yaga vei ira e tu vei keda: oqo na itukutuku vinaka e veivakabulai me baleta na Matanitu ni Kalou sa tauyavu oti mai lomalagi!

16. Na cava e bibi kina meda kacivaka yani na itukutuku vinaka?

¹⁶ Ni o vakasamataka gona na veika vakayalo e yaga mera na bula kina o ira na tiko yavoliti iko, e sega li ni uqeta na yalomu oqori mo lai tukuna vei ira na inaki vinaka ni Kalou? Io na noda cakacaka e yavutaki ena loloma. Ke da lomani ira na tamata me vakataki Jisu, ena vakilai oqori ena rorogo ni domoda, irairai ni matada, kei na ivalavala ni noda veivakavulici. Na tikina kece oqo ena vakavuna me lai rogo vinaka kina na noda itukutuku ena daligadra kece era sa “vakarau tu me vinakata na bula tawa mudu.”​—Cakacaka 13:48.

17. (a) Na cava e so na sala eda rawa ni vakaraitaka kina nida lomani ira na tani? (b) Na cava e sega ni ka ni digidigi kina meda iataka na cakacaka vinaka se na cakacaka vakaitalatala?

¹⁷ Ia e dodonu ga me sa ivakarau ni noda bula kece na loloma. E vauci e ke noda dau lomani ira na vakaloloma, tauvimate, kei ira na dravudravua​—meda cakava na ka eda rawata meda vakacegui ira kina ena ituvaki rarawataki era sotava tu. E okati tale ga kina noda sasaga, ena vosa kei na noda ivalavala, meda vakacegui ira na lolositaka tiko na nona leqa e dua na wekadra lomani. (Luke 7:​11-​15; Joni 11:33-​35) Ia me kua ga ni nanumi ni dodonu me tiki bibi duadua ni noda cakacaka vinaka na noda vakaraitaka na loloma kei na yalo ni veikauaitaki ena ituvaki vaka oya, me vaka era cakava tiko e so nikua. Ena yaga tawamudu cake na noda sasaga, e uqeti keda kina na ivalavala vakalou vata ga vaka oya, kevaka eda vagolea ina cakacaka vakarisito ni vunau kei na veivakavulici. Vakasamataka mada na ka e kaya o Jisu vei ira na iliuliu ni lotu Vakajiu: “Dou sa solia nai katini ni botebotekoro, kei na co vakaoqo, ia dou sa biuta laivi na veika bibi e na vunau, nai valavala dodonu, kei na loloma, kei na vakadinata: o koya sa kilikili mo dou kitaka, me kakua talega ni biu laivi ko ya.” (Maciu 23:23) A sega ni ka ni digidigi vei Jisu se i vei me cakava​—me vukei ira na tamata ena veika mera bula kina vakayago, se me vakavulici ira ena veika vakayalo era na bula kina. A cakava ruarua o Jisu. Ia e se macala tiko ga ni dau vakaliuca na nona cakacaka ni veivakavulici, ni veika vinaka ena rawata mai kina ena tawamudu na kena yaga.​—Joni 20:16.

18. Nida dikeva tiko na vakasama i Karisito, e dodonu me uqeti keda oqori meda cakava na cava?

¹⁸ Eda vakavinavinaka dina ni sa vakatakila tu mai vei keda o Jiova na vakasama i Karisito! Ena vuku ni Kosipeli, sa rawa nida kila vinaka cake kina na vakasama, vakanananu, kei na itovo ni tamata rogo duadua a bau bula, wili kina na nona cakacaka kei na veika e dau vakabibitaka. Sa na qai vakatau ga vei keda meda wilika, vakasamataka, da qai bulataka na veika e vakavotuya na iVolatabu me baleti Jisu. Nanuma tiko, kevaka eda vinakata meda vakataki Jisu, meda vakatotomuri koya mada e liu ena ivakarau ni nona vakasama, vakanananu, kei na vakatulewa, da qai cakava oqo ena kena vinaka duadua ena yacova e dua e tamata ivalavala ca me vakataki keda. Meda guta mada ga meda bucina da qai bulataka sara na vakasama i Karisito. Oqo ga na sala uasivi duadua meda bula kina, meda veitaratara kina kei ira na tani, meda toro volekata tale ga kina na noda Kalou dau yalololoma, o Jiova, o koya e ucuya vinaka sara ga o Jisu.​—2 Korinica 1:3; Iperiu 1:3.

Vakamacalataka Mada?

• Na cava e vakavotuya na iVolatabu ena ka e cakava o Jisu ni sa raici ira na tamata era vakaloloma tu?

• Na cava e vakabibitaka o Jisu ni dusimaki iratou tiko nona imuri?

• Eda na vakaraitaka vakacava ena veika eda cakava ni tiko vei keda na “vakasama i Karisito”

[iYalayalo tabana e 23]

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Na cava na ka vinaka duadua e rawa nira cakava na lotu Vakarisito vei ira na tani?