O Dau Walia Vakacava na Duiyaloyalo?

EDA sotavi ira ena veisiga na tamata e duidui na nodra itovo. Vakalevu nira dau kauta mai vei keda na marau kei na vakasama vovou. Ena so na gauna era kauta tale ga mai vei keda na duidui ena noda bula e veisiga, e so era duidui levu, e so e lalai ga. Se mani vakacava na duidui, na ivakarau ni noda dikeva e vakayacoka ena noda vakasama, ena lomada kei na noda veika vakayalo.

Nida cakava na ka eda rawata meda walia vakavinaka kina na duiyaloyalo, ena vukea meda marautaka na noda bula qai vinaka kina na noda veimaliwai kei ira na tani. E tukuna e dua na vosa vakaibalebale makawa: “Ni sa vakabulai na yalo, sa bula talega kina na yago.”​—Vosa Vakaibalebale 14:30.

Ena yasana kadua e dina taucoko oqo: “A tamata sa sega ni lewa rawa na yalona sa vaka na koro sa kabasu, ka sega ni vakabai.” (Vosa Vakaibalebale 25:28) O cei vei keda ena taleitaka me curumi koya na vakasama cala o koya e rawa ni vakavuna meda cakava kina na ka e tawakilikili​—na ka e rawa ni kauta mai na leqa vei keda kei ira na tani? E rawa ni yaco oqo ena kena sega ni lewai rawa na cudru. Ena Vunau ena Ulunivanua, e uqeta o Jisu meda dikeva na noda itovo ni rai, ni rawa ni vakayacoka ena noda walia na duidui e kune vei keda kei ira na tani. (Maciu 7:​3-5) E sega ni dodonu meda dau vakalewai ira na tani, e gadrevi ga meda teivaka da qai saga meda veiyaloni kei ira e duidui na nodra rai kei na ivakarau ni nodra susugi.

Noda Rai

Na imatai ni kalawa me wali kina na duidui, oya meda kila ni rawa ni curumi keda na vakanananu kei na rai cala. Na iVolatabu e tukuna vei keda nida ivalavala ca kece “ka [d]a sega ni yacova na ka e vakarokorokotaki kina na Kalou.” (Roma 3:23) Me kena ikuri, na yalomatua ena vakaraitaka ni sega ni vu ni noda leqa na tamata tale kadua. Ena ituvaki oqo, meda raica mada na ka e a sotava o Jona.

Ena veivakasalataki i Jiova, e lako ena koro o Ninive o Jona me lai kacivaka na itotogi ena tauca na Kalou vei ira na lewenivanua. Na ka marautaki e yaco oya na nodra veivutuni ra qai vakabauta na Kalou dina na lewenikoro kece o Ninive. (Jona 3:​5-10) E raica o Jiova na nodra veivutuni e gadrevi kina na veivosoti, mani vakabulai ira. “Ka sa cata vakalevu ko Jona, ka sa cudru sara.” (Jona 4:1) E duatani na nona raica o Jona na loloma i Jiova. Na cava me cudruvi Jiova kina o Jona? Kena irairai ni nanumi koya vakasivia o Jona, e nanuma tale ga nira sa beci koya na lewenivanua. E vakawalena na loloma i Jiova. Ena nona veinanumi, e vakavulici Jona ena dua na lesoni o Jiova me vukea na veisautaki ni nona rai me rawa ni raica kina na bibi ni loloma i Jiova. (Jona 4:​7-11) E matata e ke ni gadrevi me veisautaki na rai i Jona, sega ni rai i Jiova.

Ena rawa nida veisautaka vakatale ga kina na noda rai ni sotavi e dua na kena ituvaki veiganiti? E vakasalataki keda na yapositolo o Paula: “Dou veiuasiviti e na veivakarokorokotaki.” (Roma 12:10) Na cava e vakaibalebaletaka o Paula? Ena dua na yasana, e uqeti keda meda vakamasuti rawarawa, meda vakarokorokotaki ira da qai dokai ira na lotu Vakarisito yadua. Oqo e okati kina na noda sega ni lecava ni tamata yadua e tiko na nona galala me digidigi. E vakasalataki keda tale o Paula: “Ni na colata na nonai colacola na tamata yadua.” (Kalatia 6:5) O koya gona, ni se bera na veisei e vakavuna na duiyaloyalo, ena vinaka meda dikevi keda mada e liu de gadrevi me veisautaki na noda rai. E dodonu meda cakacaka vakaukaua meda vakaraitaka na vakasama i Jiova da qai veiyaloni kei ira era lomana dina na Kalou.​—Aisea 55:​8, 9.

Na Ka Meda Cakava

Vakasamataka mada e rua na gone ni rau veidretaka tiko e dua na iyaya ni vakatatalo, erau na dre sara vakaukaua me rawa ni dua vei rau e taura. Ena rawa ni salavata na nodrau veidre kei na vosa ni veicudruvi me yacova ni sa taura rawa e dua vei rau na iyaya ni vakatatalo, se curu takoso mai e dua.

Na Vakatekivu e tukuna vei keda ni rogoca o Eparama ni yaco na veileti ena kedra maliwa na nona ivakatawa ni manumanu kei na ivakatawa ni manumanu i vugona o Loti. E vakaliuliu o Eparama me torovi Loti, qai tukuna: “Me kakua mada na veileti vei kedaru, se vei ira na noqui vakatawa ni manumanu kei ira na nomui vakatawa ni manumanu; ni daru sa veiwekani.” A loma i Eparama me kua ni vakalaivi na veileti me vakaleqa na nodrau veiwekani. Ena vakaraitaka vakacava nona yalorawarawa? E tu vakarau me kua ni vakayagataka na nona dodonu, oya me na digidigi e liu me vaka ni qase vei rau; e yalorawarawa me na vakayalia e dua na ka. E vakatarai Loti o Eparama me digitaka na vanua e taleitaka me kauti ira kina na nona vuvale kei na nona manumanu. E mani digitaka o Loti na vanua bulabula o Sotoma kei Komora. Erau veitalatala ena vakacegu o Eparama kei Loti.​—Vakatekivu 13:​5-12.

Me vinaka tiko ga na noda veimaliwai kei ira na tani, eda na tu vakarau beka meda vakayacora na ka vata a cakava o Eparama? E solia vei keda na ivakaraitaki vinaka vakaivolatabu oqo e dua na ivakarau meda vakatotomuria ena gauna eda via walia kina e dua na duidui. E cikeva o Eparama: “Me kakua mada na veileti vei kedaru.” E gadreva dina o Eparama me rawata e dua na kena iwali veiganiti. Ena veivuke na mataqali iwali ni leqa vaka oqo me vinaka tiko ga kina na noda veimaliwai, ena kauta tani tale ga na vakasama cala. E tinia o Eparama ena nona tukuna, “daru sa veiwekani [ga].” E bibi cake vei Eparama na nodrau veiwekani, e bolea kina me solia vei Loti me digidigi e liu, qai bolea tale ga me yalomalumalumu. E raica matua tiko o Eparama na ka e yaga cake. E cakava oya ena yalovakarokoroko, ena gauna vata oya e dokai vugona kina.

Dina ni na sotavi na ituvaki ena gadrevi kina na veivuke mai taudaku me mai wali kina na duidui, ia ena vinaka cake meda walia ga vakataki keda! E uqeti keda o Jisu meda vakaliuliu meda veiyaloni kei ira na tacida, meda kere veivosoti ke veiganiti.a (Maciu 5:​23, 24) Ena gadrevi kina na yalomalumalumu, se na noda biuti keda e ra, ia e vola o Pita: “Dou vakaisulu e na yalomalumalumu: ni sa vorati ira na viavialevu na Kalou, ia sa solia nai solisoli loloma vei ira na yalomalumalumu.” (1 Pita 5:5) Na sala eda dikevi ira kina eda sokalou vata e veisemai kei na noda veiwekani kei na Kalou.​—1 Joni 4:20.

Ena loma ni ivavakoso vakarisito ena rawa nida kerei meda vakasuka na noda dodonu me rawati kina na veimaliwai vinaka. E dua na iwiliwili vinaka era sa vakasosoqoni vata tiko kei keda na iVakadinadina i Jiova ena gauna oqo, era sa mai sokalou dina, ra wili tale ga mera lewenivuvale ni Kalou, ia e yaco oqo ena loma ga ni lima na yabaki sa oti. E vakamarautaka dina na lomada! Na ivalavala ni noda vakaitovotaki keda ena vakayacoka dina vei ira oqo kei ira na kena vo ena ivavakoso. Sa dua gona na vuna vinaka meda vakasamataka vakayalomatua na noda digia na ka ni veivakamarautaki, na veika eda dautaleitaka ni cakava, na noda ilala, se na noda cakacaka, nida kauaitaka tiko se ra na dikevi keda vakacava na tani. Ena rawa ni vakasamataki cala beka na ka eda cakava se na ka eda kaya me vakavuna na nodra tarabe na tani?

E uqeti keda na yapositolo o Paula: “Sa tara ga vei au na ka kecega, ia sa sega ni yaga na ka kecega: sa tara na ka kecega, ia sa sega ni ka ni vakatataki cake na ka kecega. Me kakua e dua me qara na ka sa yaga duaduaga vei koya, a ka talega sa yaga vei koya na tani.” (1 Korinica10:​23, 24) Nida lotu Vakarisito, eda kauai vakalevu ena noda veitaraicake ena loloma kei na duavata ni mataveitacini vakarisito.​—Same 133:1; Joni 13:​34, 35.

Vosa Veitaraicake

E rawa ni vakayacoka sara vakalevu na vosa me veivakavinakataki. “A vosa vinaka sa vaka na qa ni oni, sa ka kamikamica ki na yalo, ka sa bula kina na sui.” (Vosa Vakaibalebale 16:24) Na italanoa kei Kitioni ena nona via tarova na veilecalecavi kei ira na Ifireimi e vakaraitaka na dina ni vosa vakaibalebale oqo.

A kerea o Kitioni na nodra veivuke na mataqali i Ifireimi ni sa tarabi tiko na nona valuti ira na kai Mitiani. Ia, ni cava na ivalu, era qai kudru vei Kitioni o ira na Ifireimi ni a sega ni kerea na nodra veivuke ena itekitekivu ni ivalu. E volai ena kena itukutuku “[ni]ra sa veileti kaya vakaukauwa.” E qai sauma lesu o Kitioni: “A cava ka’u a cakava me vakataki kemuni? Sa sega beka ni vinaka na tomitomika na vua ni vaini nei Ifireimi, ka ca na vetivetia na vua ni vaini nei Epieseri? Sa solia ki na ligamuni na Kalou na turaga ni Mitiani ko Orepi kei Siepi: ia ka cava ka’u a cakava rawa me vakataki kemuni?” (Dauveilewai 8:​1-3) Ena vosa digitaki vinaka oqo, qai tau malua, a tarova o Kitioni na ka e rawa ni yaco me dua na veivaluvaluti vakayavusa. E rairai tiko beka vei ira na mataqali i Ifireimi na leqa ni daunanumi koya ga kei na dokadoka. Ia, e sega ni tarovi Kitioni ena nona sasagataka e dua na iwali me kauta mai na veiyaloni. E rawa nida vakatotomuria?

Ena rawa ni tuburi ira na cudru e so ra qai vakavu veileti vei keda. Meda vakadeitaka vei ira nida kila na ituvaki ni lomadra, da qai saga meda raica rawa na nodra rai. De dua eda vakavuna tiko me vaka oya na lomadra? Ke vaka kina, vakacava meda tukuna vakadodonu vei ira na cala eda a vakavuna qai vakaraitaka na noda rarawataka na leqa eda mai vakuria. E vica ga na vosa vakasamataki vinaka e rawa ni vakavinakataka na veiwekani sa mai vakasevai. (Jemesa 3:4) Na noda vosa ni veivakadei vakayalololoma ena rawa ni o koya ga na ka e gadrevi me vakaseavutaka na cudru. E kaya na iVolatabu: “Ni sa sega ni bukani na bukawaqa, sa boko kina.” (Vosa Vakaibalebale 26:20) Io, na vosa e digitaki vinaka e tau malua ena rawa ni ‘ivakamalumu ni cudru,’ qai veivakabulai.​—Vosa Vakaibalebale 15:1.

E vakatura na yapositolo o Paula: “Kevaka sa rawa, mo dou vakatovolea me veilomani kei ira na tamata kecega.” (Roma 12:18) E dina ni dredre meda tarova na lomadra na tani, ia e rawa nida veivuke meda rawata na veiyaloni. Ena rawa nida walia na leqa ke da vakayagataka na ivakavuvuli dei vakaivolatabu, sega ni noda nanuma se nodra na tani ni takavi keda tu na ivalavala ca. Kevaka eda walia na duiyaloyalo me yavutaki ena ivakasala i Jiova, eda na rawata dina na marau kei na vakacegu tawamudu.​—Aisea 48:17.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Eda dau dre beka ga na noda mua?

[iYaloyalo ena tabana e 25]

E ivakaraitaki vinaka o Eparama ena nona yalorawarawa me walia na veileti