“Sa Kalougata na Tamata sa Kunea na Vuku”

O KOYA e dua na dauniserekali, e daupelenitaki vale, e tui tale ga. E tui vutuniyau duadua e vuravura, e sivia na 200 na milioni na dola e taukena ena veiyabaki. E kilai levu tale ga ni turaga vuku. E qoroya e dua na ranadi a sikovi koya yani mani tukuna kina: “Raica, sa ka lailai sa tukuni vei au, ka levu na ka sa sega ni tukuni: sa uasivi cake na nomu vuku kei na nomu tiko daumaka e na ka ka’u a rogoca.” (1 Tui 10:​4-9) Oqori na irogorogo kei Tui Solomoni e Isireli makawa.

E vuku o Solomoni e vutuniyau tale ga. O koya ga e tu vua na dodonu ni digidigi se o cei vei rau na ka oqo me kakua ni yali vua. E vola: “Sa kalougata na tamata sa kunea na vuku, kei na tamata sa rawata na yalomatua: ni sa vinaka na dauveivoli kina ka ca na dauveivoli e na siliva, a kena tubu talega sa vinaka ka ca na kena tubu na koula dina. Sai yau levu ko koya, ka sai yau lailai na rupi: ia na ka kecega ko sa domona sa sega ni yaga me vakatauvatani kaya.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 3:​13-​15.

E rawati vakacava na vuku? Na cava e vinaka cake kina na vuku mai na vutuniyau? Na cava me vakamareqeti cake vei rau? E saumi na taro oqo ena wase e 8 ni ivola vakaivolatabu na Vosa Vakaibalebale, e vola o Solomoni. E vakamacalataki kina na vatuka ni vuku, me vaka ni rawa ni vosa qai cakava tale ga na ka. E vakaraitaka na vuku se cava na vuna me vakamareqeti cake kina vaka kina na kena yaga.

“Sa Dauvunau ko Koya”

E dolavi na wase e 8 ni Vosa Vakaibalebale ena taro vakababa oqo: “Sa daukaci ko vuku, se segai? Ka dautabalaka na domona ko yalomatua?”a Io, na vuku kei na yalomatua erau kaci tiko, ia e sega ga ni vaka na yalewa dautagane e lako voli ena vanua vakaturubuto ni dau vakasolokakanataka na vosa ni veirawai ena daligana na cauravou galili sa lako voli. (Vosa Vakaibalebale 7:​12) “Sa tu e na dela ni tikina cecere, e na bati ni sala e na kena basoga ni sala: e na matamata-ni-koro, e nai curucuru ki na koro, e na mata ni katuba, sa dauvunau ko koya.” (Vosa Vakaibalebale 8:​1-3) Na kaukaua kei na doudou ni vosa ni vuku e rogolevu qai matata ena veivanua dau soqovi​—⁠e matamata, e basoga ni sala, ena icurururu ina dua na korolevu. E rawa nira rogoca na tamata na vosa oya ra qai cakava kina e dua na ka.

O cei e rawa ni cakitaka ni vuku vakalou e koto ena Vosa ceguvi ni Kalou, na iVolatabu, sa voleka ni lewe i vuravura kece era taukena ke ra vinakata? “Na iVolatabu na ivola e wiliki vakalevu duadua ena itukutuku ni veigauna,” e volai ena World Book Encyclopedia. E kuria: “E sega ni dua tale na ivola e levu duadua na kena veisoliyaki me vaka na iVolatabu. Na iVolatabu tale ga na ivola e vakadewataki vakalevu duadua ena levu na veimataqali vosa ni vakatauvatani kei na ivola kece ga.” E tabaki na lewe ni iVolatabu taucoko se vakatikina ina 2,100 na veimataqali vosa, e sivia na 90 na pasede na vuvale e rawa nira wilika taucoko se vakatikina na Vosa ni Kalou ena nodra vosa.

Era kacivaka ena matanalevu ina veivanua kece ga na ivakamacala ni iVolatabu na iVakadinadina i Jiova. Era vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou ena 235 na vanua, era vakatavuvulitaka tale ga na ka dina mai na Vosa ni Kalou. E tabaki ena 140 na vosa na ivoladraudrau yavutaki vakaivolatabu Na Vale ni Vakatawa, kei na Yadra! ena 83 na vosa, sivia e 20 na milioni dua na itabataba ni dua vei rau na ivoladraudrau oqo. Sa daukaci dina ga vakadomoilevu o vuku ena veivanua tawani!

“Ka’u sa Vosa Yani Vei Kemudou, na Luve ni Tamata”

Sa tekivu vosa o vuku ena nona kaya: “Au sa kaci vei kemudou; ia ka’u sa vosa yani vei kemudou, na luve ni tamata. Koi kemudou ka sega ni vuku, dou kila mada na vuku: kei kemudou na lialia, dou yalomatua mai.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 8:​4, 5.

E roboti vuravura na nona kaci na vuku. E sureta na kawatamata kece. O ira mada ga na lecaika era sureti mera yaloqaseqase mai, se mera yalomatua, kei ira na lialia, mera kilaka. Io, era vakabauta na iVakadinadina i Jiova ni iVolatabu e nodra ivola na tamata kece, era qai sasagataka ena nodra igu mera uqeti ira na tamata kece ga era sotakaya mera digova na lewena me rawa nira raica na vosa ni vuku e umani koto kina.

“Vosataka na Ka Dina na Gusuqu”

E tomana na vuku na nona veisureti raraba: “Dou rogoca ni’u na vosataka na ka vinaka; ia na tebenigusuqu ni sa dalaga, ena tukuna na ka dodonu: ni na vosataka na ka dina na gusuqu; ia na ca sa ka vakasisila ki na tebenigusuqu. Sa dodonu kecega na vosa ni gusuqu; sa sega kina na ka vereverea se takelo.” Ia, sa vinaka ga vakaoti na ivakavuvuli ni vuku, e dina qai yalododonu. E sega ni gole vakatani se veve. “Sa macala kecega vua sa yalomatua, ka dodonu vei ira era kunea na lomavuku.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 8:​6-9.

E veiganiti vinaka nona veisureti na vuku: “Dou vinakata na noqui vakavuvuli, ka cata na siliva; kei na vuku, ka cata na koula talei.” E yaga na vakamamasu oqo, “ni sa vinaka na vuku ka ca na rupi; ia na ka kecega e daudomoni sa sega ni vakatauvatani kaya rawa.” (Vosa Vakaibalebale 8:​10, 11) Cava beka na vuna? Na cava e talei cake kina na vuku mai na vutuniyau?

“A Ka Ka’u sa Vakavuna sa Vinaka ka Ca na Koula”

Na veika vinaka ena solia na vuku vei koya e talairawarawa kina e talei cake sara mai na koula, siliva kei na rupi. Ni vakayatuyatutaka tiko na vuku na veika vinaka oqo, e kaya kina: “Koi au ko vuku, keirau sa tiko kei yaloqaseqase, ka’u sa daukunea ka kila na ka e dauveinanuyaki. Oqo na rerevaki Jiova me cata na ka ca: na qaciqacia, kei na viavialevu, kei na sala ca, kei na gusu vosaveve, ka’u sa cata.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 8:​12, 13.

Ena lomavuku o koya e yaloqaseqase qai dauvakasama vakatitobu. O koya e taukena na vuku vakalou ena rerevaka qai doka na Kalou me vaka ni “rerevaki Jiova na vu ni vuku.” (Vosa Vakaibalebale 9:​10) Oqo na vuna ena cata kina na ka e cata o Jiova. Ena yawaka sara o koya na dokadoka, na qaciqacia, na ivalavala vakasisila, kei na vosa veve. Na nona cata na ka ca ena taqomaki koya mai na igu kaukaua ni veidabui. E rui bibi dina kina vei ira na vakaitavi ena ivavakoso vakarisito, vaka kina o ira na ulunivuvale, mera vakasaqara na vuku!

“Sa noqu nai vakavuvuli, kei na vuku dina,” e tomana na vuku. “Koi au na yalomatua; sa tu vei au na kaukauwa. Sai au ga era buli kina na tui, ka ra lewa vakadodonu kina ko ira na turaga ni lewa: sai au ga era ia kina na lewa na turaga, kei ira na tamata turaga, io, ko ira kecega na turaga ni lewa e vuravura.” (Vosa Vakaibalebale 8:​14-​16) Na vuku ena kauta mai na rai titobu, na yalomatua, kei na kaukaua​—⁠na itovo e so e gadrevi vakalevu vei ira na veiliutaki, vakailesilesi torocake, kei ira na turaga. Sa dodonu ga mera taukena na vuku o ira na veiliutaki kei ira na dauveivakasalataki.

E rawa nida taukena kece na lomavuku, ia era sega ga ni kunea kece na tamata. E so era besetaka se ra levea, ena gauna era sa mai rogoca kina. “Au sa lomani ira era sa lomani au,” e kaya na vuku, “ia ko ira era sa qarai au taudonu era na kunei au.” (Vosa Vakaibalebale 8:​17) Era na taukena na vuku o ira ga era vakasaqara vagumatua.

E dodonu qai savasava na sala ni vuku. Era na vakaicocovitaki o ira era vakasaqara. E kaya na vuku: “Sa tiko vata kei au nai yau kei na vakarokoroko; io nai yau veiqati kei na ka dodonu. A ka ka’u sa vakavuna sa vinaka ka ca na koula, io sa ca na koula talei sara ia na ka ka tubu e na vukuqu sa vinaka ka ca na siliva dina. Au sa liu tiko e na sala ni valavala dodonu, e loma ni sala ni lewa dodonu: me’u lewa me ra taukena na ka dina ko ira era sa lomani au; ia ka’u na vakasinaita na nodra kato kamunaga.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 8:​18-​21.

Nira salavata kei na veitovo qoroi tale e so me vaka na lewa maqosa, dauvakasama dodonu, yalomalumalumu, rai titobu, lomavuku, kei na yalomatua, ena taukena tale ga na vuku na vutuniyau kei na lagilagi. Na tamata vuku ena rawa ni vutuniyau ena ivalavala dodonu, ena bulabula tale ga kina vakayalo. (3 Joni 2) Ena lagilagi tale ga na tamata vuku. Me kena ikuri, ni na lomavakacegu ena ka e taukena, ena vinaka tale ga na nona lewaeloma vua na Kalou. Sa dina, ena kalougata na tamata e kunea na vuku. E yaga cake na vuku mai na koula kei na siliva talei.

Sa bau veiganiti dina na ivakasala oqo vei keda me vaka nida bula tiko ena vuravura domodomoiyau oqo, ni vakabibitaki kina na rawa iyau veitalia ga se sala cava e rawati kina! Me kua mada ga ni yali vei keda na bibi ni vuku meda kua ni lai coko wale kina ena dua na sala tawadodonu ni rawa iyau. Meda kua ni weletaka na isolisoli talei eda rawata mai na vuku, wili kina na soqoni vakarisito kei na noda vulica vakataki keda na iVolatabu vata kei na ivola e tabaka mai “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku” me isosomi ni digidigi ni rawa iyau kei vuravura.​—⁠Maciu 24:​45-​47, VV.

“Au a Lesi Mailiu Sara”

E sega ni inaki ni kena vakavatukanataki na vuku ena Vosa Vakaibalebale wase e 8 me vakamacalataki ga kina e dua na ka e sega tu ni vakasama. E vakaibalebaletaki tale ga ina ibulibuli uasivi duadua nei Jiova. E tomana o vuku: “Sa buli au ko Jiova ni sa vakatekivu na nona cakacaka, sa liu koi au ka muri na nona cakacaka eliu. Au a lesi mailiu sara, mai nai vakatekivu, ni sa sega ko vuravura. Ni sa sega na wai titobu, ka’u a sucu, ni sa sega nai vurevure e levu kina na wai. Ni sa sega ni tauyavutaki na veiulu-ni-vanua, ni sa sega na veiulu-ni-koro ka’u a sucu: ni sa bera ni bulia ko koya na vuravura kei na vanua, kei na kuvu-ni-soso kei vuravura.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 8:​22-​26.

Erau sa bau veisotari vinaka dina na ivakamacala oqo ni kena vakavatukanataki na vuku kei na ka e volai ena iVolatabu me baleta “na Vosa”! E vola na yapositolo o Joni: “E nai vakatekivu sa bula ko koya na Vosa, a rau sa tiko vata kei na Kalou ko koya na Vosa, a sa [“dua na,” NW] Kalou ko koya na Vosa.” (Joni 1:⁠1) Na vatuka ni vuku e vakaibalebaletaki vua na Luve ni Kalou, o Jisu Karisito, ni se bera ni mai bula vakatamata.b

O Jisu Karisito o koya “ka vakatuburi eliu ka qai muri na ka kecega ka caka: ni sa cakava na ka kecega ko koya, se ra tu mai lomalagi, se ra tu e vuravura, se ra rairai se ra sega ni rairai.” (Kolosa 1:​15, 16) “Ni sa vakarautaka [o Jiova] na lomalagi, ka’u a tiko maikina,” e tomana na vatuka ni vuku, “ni sa vakavolivolita na dela ni wai titobu: ni sa vakataudeitaka na o maicake: ni sa vakaukauwataka nai vurevure ni wasawasa: ni sa yalana na wasawasa me kakua ni sivia na nona vosa na kena wai: au a qai tiko kaya me matai daucakacaka: ka’u a nona ka e daurekitaki e na veisiga, ka’u a marau tiko e matana; ka rekitaka na nona veivanua e vuravura sa tawa rawa; ia ka’u a daumarautaki ira na luve ni tamata.” (Vosa Vakaibalebale 8:​27-​31) A kabiti Tamana vakavoleka na ulumatua i Jiova, me rau cakacaka vata kei na Dauveibuli e sega ni vakatauvatani rawa, o koya a bulia na lomalagi kei na vuravura. Ena nona a bulia na imatai ni tamata na Kalou o Jiova, erau a duavata kei Luvena ena cakacaka oya me nona Matai Daucakacaka. (Vakatekivu 1:​26, NW) E sega ni kurabuitaki ni taleitaka qai lomana tale ga na kawatamata na Luve ni Kalou!

“Sa Kalougata na Tamata sa Rogoci Au”

Me vaka ni vatuka ni vuku, e kaya na Luve ni Kalou: “Dou qai vakarorogo kina kivei au, ragone: ni ra sa kalougata ko ira era sa muria na noqu sala: dou rogoca nai vakavuvuli, mo dou vuku, dou kakua ga ni besetaka. Sa kalougata na tamata sa rogoci au, ka sa vakatawa e na veisiga e na noqu veimatamata-ni-koro, ka wawa tiko mai na duru ni noqu katuba. Ni sa kunea na bula ko koya sa kunei au; ena vinakati koya talega ko Jiova. Ia ko koya sa cala vei au sa vakacacana na yalona ko ira kecega era cati au, era sa vinakata na mate.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 8:​32-​36.

E vatuka dina ni vuku vakalou o Jisu Karisito. “Sa vunitaki tu vua na i yau talei kece ga ni vuku kei na kila ka.” (Kolosa 2:​3, VV) Me kua gona ni vakaweleweletaki na noda vakarorogo vua, meda muria sara vakavoleka na weniyavana. (1 Pita 2:​21) Ena vakaleqai keda sara ga kevaka eda cakitaki koya nida sa na digitaka tiko kina na mate, ni “sa sega na bula e na vukuna e dua tani.” (Cakacaka 4:​12) Sa dodonu ga meda digitaki Jisu o koya e vakayagataka na Kalou meda bula rawa kina. (Maciu 20:28; Joni 3:​16) Eda na kune kalougata ni na rawati kina ‘na bula dina kei na veivakadonui i Jiova.’

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 26]

E dodonu mera taukena na lomavuku o ira era digitaki mera veiliutaki

[iYaloyalo ena tabana e 27]

Kakua ni vakawaletaki ira na isolisoli vinaka e salavata mai kei na vuku