Dau Raici Ira na Luveniyali kei Ira na Yada, nira sa Rarawa

E sega ni dredre me kilai nida bula tu ena  vuravura tawayalololoma. Ni tukuni ira na mataqali tamata era bula ena “iotioti ni veisiga,” e vola na yapositolo o Paula: “Ena yaco mai na gauna cacamatua, lewalewai dredre. Era na dau lomani ira ga vakai ira na tamata, . . . era na caca veiwekani.” (2 Timoci 3: 1-3, NW) E dina sara ga na vosa oqo!

NA IVAKARAU ca ni bula ni gauna oqo sa lailai kina na loloma vei ira e levu. Sa sega ni kauaitaki vakalevu nodra ka na tani, ena so na gauna vei ira sara mada ga na nodra dui lewenivuvale.

E yaco vakalevu na ka oqo vei ira era sotava e so tale na ituvaki, era tini vakaloloma kina. E tubu tiko ga na iwiliwili ni yada kei na luveniyali ena vuku ni ivalu, leqa tubukoso, kei na biu vanua ni vaqara bula. (Dauvunau 3:​19) “Sivia e 1 na milioni [na gone] era luveniyali se ra veitalatala kei na nodra vuvale ena vuku ni ivalu,” e kaya e dua na itukutuku ni United Nations Children’s Fund. O na kila tale ga na levu ni tina itubutubu le dua era biu tu, se o ira era veisere era sotava na itavi dredre ni qaravi ni bula kei na susugi ni vuvale. Sa qai ikuri ga ni dredre ni bula na leqa vakailavo ena so na matanitu, era lai dravudravua sara kina vakaca e levu na lewenivanua.

Ena vuku ni veika oqo, e tiko beka na nodra inuinui na sotava tiko na rarawa? Ena vakacegui vakacava nodra rarawa na yada kei na luveniyali? Ena oti beka na leqa oqo?

Veinanumi ena Gauna Vakaivolatabu

E tiki bibi ni qaravi Kalou ena gauna vakaivolatabu nodra nanumi vakayago, vaka kina vakayalo na yada kei na luveniyali. Nira tamusuka na vua ni nodra itei, era na sega ni kumuna na Isireli na kena ivovo. Ena biu tu na kena vo “me nona ga na vulagi, kei ira sa sega na tamadra, kei na yada.” (Vakarua 24:​19-​21) E kaya vakamatata na Lawa i Mosese: “Dou kakua ni vakararawataka e dua na yada, se dua sa sega ni vakatamani.” (Lako Yani 22:​22, 23) Na yada kei ira na luveniyali e tukuni ena iVolatabu e tukuni ira vinaka era dravudravua, ni mate na tagane vakawati, tama se o rau na itubutubu, era na biu taudua tu kina na vo ni lewenivuvale ra qai vakaloloma tu. E kaya na peteriaki o Jope: “Ni’u a vakabula na dravudravua ni ra sa tagi, kei na luveniyali talega, kei koya sa sega e dua me vukei koya.”​—Jope 29:12.

Ena nodra gauna na ivavakoso lotu Vakarisito taumada, nodra nanumi na rarawa tu kei ira era gadreva dina na veivuke ni rau mate na itubutubu se ni mate na tagane vakawati e dua na ka e kilai tani kina na sokalou dina. Ni kauaitaki ira era vaka oqo, e vola kina na tisaipeli o Jemesa: “Na lotu savasava ka sega ni cala e mata ni Kalou ko Tamada sa vakaoqo, Me sa dauraici ira na luveniyali kei ira na yada, ni ra sa rarawa, me sa qarauni koya talega me kakua ni tauvi koya na duka ni ka vakavuravura.”​—Jemesa 1:​27.

E sega ni cavuti ira wale ga na luveniyali kei ira na yada o Jemesa, e kauaitaki ira tale ga vakabibi na dravudravua kei ira na vakaloloma. (Jemesa 2:​5, 6, 15, 16) E vakatale ga oqo na veinanumi i Paula na yapositolo. Ni rau taura kei Panapasa na nodrau ilesilesi ni vunau, na nodra ‘nanumi na dravudravua’ e dua vei ira na ivakasala e tukuni vei rau. E doudou kina me kaya o Paula: “A ka talega oqo ka’u sa gumatua kina.” (Kalatia 2:​9, 10) E vaka oqo na itukutuku ni cakacaka ni ivavakoso vakarisito ni oti ga vakalailai na kena tauyavu: “A sega ni dua vei ira me leqa e na dua na ka . . . [ni] veivotayaki vei ira kece ga me vaka na ka e dui ganiti ira.” (Cakacaka 4:​34, 35, VV) Io, na ituvatuva e taurivaki e Isireli makawa mera nanumi kina na luveniyali, yada, kei ira na vakaloloma e dewa tale ga mai ina ivavakoso vakarisito.

E macala ni a vakarauta ga na ka ni veivuke a soli, ni salavata kei na ka era dui rawata na ivavakoso. E sega ni vakasabusabutaki na ilavo ra qai vukei ga o ira era gadreva dina. Me kua ni rawaka vakatawadodonu na lotu Vakarisito ena ituvatuva oqo, me kua tale ga ni vakacolati na ivavakoso ena ka e sega ni dodonu me colata. E laurai vinaka oqo ena ivakasala i Paula ena 1 Timoci 5:​3-​16. Eda raica e ke ni kevaka e rawa nira vukei koya e leqa na wekana voleka, ia e dodonu mera colata na itavi oya. Ena vinakati e so na ka mera sauva na yada era gadreva na veivuke me rawa nira qai vukei. Na ka kece oqo e dusia na ituvatuva matau e vakarautaka o Jiova mera nanumi kina o ira era leqa dina. Ia, e vakaraitaka tale ga ni dodonu me vakatulewataki vakamatau me kua ni dua e rawaka vakatawadodonu ena ka ni veivuke.​—2 Cesalonaika 3:​10-​12.

Nanumi ni Luveniyali kei na Yada Nikua

Na ivakavuvuli era muria na dauveiqaravi ni Kalou e liu se taurivaki tiko ga ena ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova nira vakaraitaka nodra veinanumi kei na nodra veivuke vei ira na rarawa tu. Na loloma vakaveitacini e ivakadei vinaka, me vaka e kaya o Jisu: “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:35) Ke so e sega vei ira na ka mera bula kina, era vakaleqai ena vuku ni leqa tubukoso, ivalu se tiko yavavala, era na vakasaqara na vo ni mataveitacini e vuravura raraba na sala e so mera veivuke kina vakayalo, vaka kina vakayago. Meda raica mada e so na ivakaraitaki nikua ni veika e caka ni sotavi na ituvaki vaka oqo.

E sega ni kilai tinana vinaka o Pedro, e mate o tinana ni se qai yabaki dua veimama. Ni yabaki lima o Pedro, e mate tale ga o tamana. Eratou mai tu duadua yani o Pedro kei iratou na tuakana. Nira dau sikovi tamana tiko mai na iVakadinadina i Jiova, eratou tekivu vuli iVolatabu kina e vale o Pedro kei iratou na tuakana.

E kaya o Pedro: “Ni oti ga e dua na macawa, keitou lako ina soqoni. E vakilai nodra lomani keitou na mataveitacini ni keitou veimaliwai kei ira. E ivakavakacegu vei au na ivavakoso nira lomani au ra qai kauaitaki au na mataveitacini, e vaka ga nira noqu itubutubu.” E kaya o Pedro ni dau sureti koya e nona vale e dua vei ira na qase vakarisito. E lai veitalanoa qai vakacegu kina kei iratou na nona lewenivuvale na qase oqo. “Ena guiguilecavi dredre na gauna vaka oqo,” e kaya o Pedro, e tekivu vunautaka na ka e vakabauta ni yabaki 11 qai papitaiso ni sa yabaki 15. Nira vukei iratou na tuakana na lewe ni ivavakoso, eratou toso tale ga vakayalo.

E dua tale o David. Erau biu wale tu kei ganena, na kena isa ni drua, ni rau veibiu nodrau itubutubu. E qai susugi rau na tukadrau kei na budrau ena yasana vei tinadrau, vaka kina e dua nodrau nana lailai. “Keirau dau lomalomani keirau, qai rarawa ni keirau vakila na neirau ituvaki ni keirau sa tubu cake tiko mai. Keirau gadreva nona veivuke e dua. Ia e qai iVakadinadina i Jiova na noqu nana lailai. Au vakavinavinakataka na tikina oqo, ni keitou vulica vata kina na ka dina ena iVolatabu. Era veikauaitaki ra qai veitokani kei keitou na mataveitacini. Era taleitaki keitou ra qai uqeta me keitou sauva e so na isausau, me keitou cakacaka tiko ga kina vei Jiova. Niu yabaki tini, e dau mai kauti au e dua na dauveiqaravi vakaitalatala ena cakacaka vakaitalatala. E dua tale na tacida tagane e dau vukei au vakailavo ena soqo ni tikina. E dua tale e vukei au sara ga meu cau rawa ena Kingdom Hall.”

E yabaki 17 o David ni papitaiso, e muri e qai veiqaravi ena valenivolavola ni tabana ni iVakadinadina i Jiova mai Mexico. Ena gauna mada ga oqo e kaya: “Levu na qase ni ivavakoso era vukei au ena noqu vuli, qai yaga na nodra dau vakasalataki au. Na ka oqo au valuta rawa kina na noqu dau lomalomani au kei na noqu dau galili.”

O Abel, e qase ni dua na ivavakoso mai Mexico ra qai tiko kina e vica na yada era gadreva tu na veivuke, e kaya: “Au vakabauta ni veivuke levu duadua era gadreva na yada oya mera kauaitaki. Ena so na gauna era dau yalolailai, era galili. E yaga kina na veitokoni, meda rogoca na ka era kaya. Keimami [qase ni ivavakoso] dau sikovi ira vakawasoma. E bibi me vagalalataki na gauna me rogoci kina nodra leqa. Na ka oqo e vukea mera vakacegui vakayalo.” Ia, e gadrevi tale ga na veivuke vakailavo ena so na gauna. Ena dua na gauna wale ga oqo e kaya o Abel: “Keimami tara tiko na nona vale e dua na tacida yalewa e yada. Keimami tara na nona vale ena so na siga Vakarauwai kei na so na yakavi ena loma ni macawa.”

E kaya e dua na qase ni dua tale na ivavakoso na ka e vakila ni vukei ira na luveniyali kei ira na yada: “Au vakabauta nira gadreva vakalevu cake na luveniyali na loloma vakarisito mai vei ira na yada. Au raica nira dau yalolailai totolo ni vakatauvatani kei ira na gone e tiko nodra itubutubu. Era gadreva vakalevu na loloma vakaveitacini. E vinaka mera laurai ni oti na soqoni me kilai se ra vakacava tiko. E luveniyali ni se gonetagane lailai e dua na tacida tagane vakawati. Au dau kauaitaki koya ena soqoni. E dau mokoti au ni keirau sota. Na ka oqo e vaqaqacotaka na ivau ni loloma dina vakamataveitacini.”

O Jiova ena ‘Vakabula na Dravudravua’

Na nuitaki Jiova e bibi duadua me tutaki rawa kina na ituvaki era sotava na yada kei na luveniyali. E tukuni me baleti koya: “Sa maroroi ira na vulagi ko Jiova; sa vakabulai ira tiko era sega ni vakatamani kei na yada.” (Same 146:9) Ena vuku ni Matanitu ni Kalou ena veiliutaki i Jisu Karisito ena qai wali kina vakadua na veileqa vaka oqo. Ni tukuna ena parofisai na veiliutaki ni Mesaia, e vola na daunisame: “Ni na vakabula ko koya na dravudravua ni sa tagi; kei koya sa vakararawataki ka sa sega e dua me vukei koya. Ena lomana ko koya na tamata malumalumu ka dravudravua, ka vakabula na yalodra na dravudravua.”​—Same 72:​12, 13.

Ni voleka na icavacava ni ivakarau ni veika ca nikua, e namaki me levu na veika rarawa era na sotava na lotu Vakarisito. (Maciu 24:​9-​13) E bibi ena veisiga vei ira na lotu Vakarisito mera dau veinanumi vakalevu, ra qai “veilomalomani.” (1 Pita 4:​7-​10, VV) Na tagane vakarisito, vakauasivi o ira na qase, mera nanumi ira ra qai lomani ira na luveniyali. E rawa nira veivuke tale ga na yalewa matua ena ivavakoso vei ira na yada, mera vu ni veivakacegui. (Taito 2:​3-5) Io, e rawa nida veivuke kece nida nanumi ira dina era sotava na rarawa.

O ira na lotu Vakarisito dina era sega ni ‘sogota na lomadra’ nira ‘raica na wekadra nira sa dravudravua.’ Era tu vakarau ni muria na ivakasala i Joni na yapositolo: “Oi kemudou na luvequ lomani, me da kakua ni loloma e na vosa ga, se e na yameda; e na cakacaka ga kei na lomadina.” (1 Joni 3:​17, 18) Meda “dauraici ira na luveniyali kei ira na yada, ni ra sa rarawa.”​—Jemesa 1:​27.

[Tikina bibi ena tabana e 11]

“Me da kakua ni loloma e na vosa ga, se e na yameda; ena cakacaka ga kei na lomadina.”1 Joni 3:​18

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Na lotu Vakarisito dina ena dau raici ira na luveniyali kei na yada ena ka era gadreva vakayago, vakayalo, ena vakaceguya tale ga na lomadra