“Saga Mo ni Veilomani Tiko Ga”

“Ni cakava na ka kece ga ko ni rawata mo ni veilomani tiko ga kina kei ira na tamata kece ga.”​—ROMA 12:​18, VV.

1, 2. Na cava e so na vuna e sega ni dei kina na veilomani e vakatura na tamata?

VAKASAMATAKA mada na vale e malumu na kena yavu, sa vuca na kena icoka, qai kalove na kena delavuvu. O na via tiko ena vale oya? Ena sega beka. Ke mani boro vou ena sega ni lai veisautaka na kena rusa toka. Sa na bale ga.

² Na veilomani e bucini ena vuravura oqo e vaka sara ga na vale oya. E malumu na kena yavu, baleta ni yavutaki ga ena veika e yalataka qai vakatura na tamata e ‘sega vua na ka meda bula kina.’ (Same 146:⁠3) E vakaraitaka na veika sa yaco oti nira dau veicati na veimatanitu, veimatatamata, kei na veiyavusa. Dina ga nira veilomani ena so na gauna, ia e veilomani vakacava oya? Ke rau vala tiko e rua na matanitu rau qai tini veilomani tale ni sa druka e dua vei rau se rau sa vakila ga ni sega na betena na nodrau vala, e mataqali veilomani vakacava oya? E se tiko ga na veicati, na kasami, kei na veivuvutaki a vakavuna na vala. Ena sega ni dei na veilomani oya baleta ni ‘vunitaki’ ga kina na veicati e se tu ga, e veilomani vakarairai ga.​—⁠Isikeli 13:⁠10.

3. Na cava e duidui kina na veilomani e vakavuna na Kalou mai na kena e vu vakatamata?

³ Ia, e laurai na veilomani dina ena vuravura oqo e yaco tiko kina na ivalu. E vei e laurai kina? Vei ira na imuri i Jisu Karisito, o ira na lotu Vakarisito dina, era rogoca na vosa i Jisu ra qai saga mera vakadamurimuria na ivakarau ni nona bula. (1 Korinica 11:1; 1 Pita 2:​21) Era veilomani dina na lotu Vakarisito era duikaikai, duidui nodra ivakatagedegede ni bula, ra qai lewe ni duidui matanitu baleta ni nodra veilomani e vu mai na nodra lomana na Kalou e yavutaki ena nodra vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu Karisito. Na nodra veilomani oqo e vakavuna na Kalou, e sega ni vu vakatamata. (Roma 15:33; Efeso 6:​23, 24) E vu tale ga mai na nodra vakarorogo vua na “Tui ni Sautu,” o Jisu Karisito, kei na nodra sokalou tiko vei Jiova “na Kalou ni loloma kei na vakacegu.”​—⁠Aisea 9:6; 2 Korinica 13:⁠11.

4. Ena “saga” vakacava me veilomani na lotu Vakarisito?

⁴ Eda sega ni tutu ga da sa veilomani. Oya na vuna e tukuna kina o Pita vei ira na lotu Vakarisito yadua, “saga mo ni veilomani tiko ga.” (1 Pita 3:​11, NW) Eda na cakava vakacava oya? E sauma na taro oqo e dua na parofisai makawa. Ni vosa ena gusu i Aisea, e kaya o Jiova: “A luvemu kecega ena vakavulici ira ko Jiova, ena ka levu talega na nodra vakacegu na luvemu.” (Aisea 54:13; Filipai 4:⁠9) Io, o ira na muria na ivakavuvuli i Jiova era na veilomani dina. Na vakacegu e vu mai na veilomani, kei na “loloma, na reki, . . . na vosota vakadede, na yalomalua, na yalololoma, na vakabauta, na yalomalumalumu, nai valavala malua,” era vua ni yalo tabu ni Kalou. (Kalatia 5:​22, 23) Ena sega ni rawa ni marautaka o koya e sega ni dau loloma, sega ni reki, sega ni vosota vakadede, sega ni yalomalua, sega ni yalololoma, sega ni yalodina, sega ni yalomalumalumu, qai sega ni ivalavala malua.

‘Veilomani Kei Ira na Tamata Kece Ga’

5, 6. (a) Na cava na kena ibalebale na yalololoma ena iVolatabu? (b) Mera veilomani kei cei na lotu Vakarisito?

⁵ Na veilomani e kena ibalebale na “veilomanitaka se cakava na ka ena veilomani.” Na vosa oqo e rawa ni vakayagataki ena veivanua kece e sega kina na veicudruvi. Mo rawa ni veilomani, ena sega ni vinakati wale ga mo yalololoma. Ena nona Vunau ena Ulunivanua, a kaya o Jisu: “Sa kalougata ko ira sa dautataro [se, “yalololoma,” NW] ni ra na vakatokai me luve ni Kalou.” (Maciu 5:⁠9) A vosa tiko o Jisu vei ira era na qai yaco mera luve ni Kalou ra qai rawata na bula tawamudu e lomalagi. (Joni 1:​12; Roma 8:​14-​17) Era na qai yaco tale ga na tamata yalodina e sega ni nodra inuinui na bula e lomalagi mera “vakaivotavota e na nodra galala lagilagi na luve ni Kalou.” (Roma 8:​21, VV) O ira ga na yalololoma era na rawata na inuinui oya. Na vosa vakirisi ni “yalololoma” e kena ibalebale “o koya e saga na veilomani.” Ena rai gona vakaivolatabu, e kena ibalebale na nona saga e dua me yaco na veilomani, so na gauna me veilomani sara ga kei ira na sega tu ni veilomani.

⁶ O koya gona, vakasamataka na ivakasala i Paula vei ira mai Roma: “Ni cakava na ka kece ga ko ni rawata mo ni veilomani tiko ga kina kei ira na tamata kece ga.” (Roma 12:​18, VV) E sega ni tukuna tiko o Paula vei ira mai Roma mera yalovakacegu, dina ga ni yaga. E uqeti ira ga mera veilomani. Veilomani kei cei? Kei ira na “tamata kece ga”​—⁠na lewe ni nodra vuvale, nodra itokani lotu Vakarisito, kei ira sara mada ga era sega ni vakabauta vata. E uqeti ira mai Roma mera veilomani kei ira na tani ‘ena kena levu ga era rawata.’ Sega, e sega ni vinakata mera cakitaka na nodra vakabauta me rawa ga kina nira veilomani. Mera kua tale ga ni saqati ira, ia mera saga ga mera veilomani. Mera muria na ivakasala oqo na lotu Vakarisito nira veitaratara kei ira na lewe ni ivavakoso se o ira mai tuba. (Kalatia 6:​10) E salavata na ivakasala oya kei na ka e vola o Paula: “Ni qara na caka vinaka vei kemuni vaka i kemuni kei ira na tamata kece ga.”​—⁠1 Cesalonaika 5:​15, VV.

7, 8. Ena vuku ni cava kei na sala cava eda veilomani kina na lotu Vakarisito kei ira eda sega ni vakabauta vata?

⁷ Eda na veilomani vakacava kei ira eda sega ni vakabauta vata era rairai dau saqati keda tale ga? Meda kua ni qaciqacia. Me kena ivakaraitaki, eda sega ni veilomani ke da vosa beci ira na tani. Sa vakaraitaka oti tu o Jiova ni na tauca na kedra itotogi na veisoqosoqo kei na veilawalawa e so, ia e sega ni dodonu meda vosabeca e dua me vaka sa tamata ca. Meda kua ni vakalewai ira na tani, okati kina o ira na saqati keda. Ni tukuna oti vei Taito me vakasalataki ira na lotu Vakarisito mai Kiriti mera talairawarawa vei ira na veiliutaki ena matanitu, e kaya tale ga o Paula me tukuna vei ira “me ra kakua ni vosavakacacataka e dua na tamata se dau veivala, ia me ra yalomalua ga ka vakarokorokotaki ira na tamata kece ga.”​—⁠Taito 3:​1, 2, VV.

⁸ Nida veilomani kei ira eda sega ni vakabauta vata ena vakarawarawataka na noda tukuna vei ira na ka dina. Ia eda na sega ni veitokani kei ira era na “vakarusa na i vakarau vinaka.” (1 Korinica 15:​33, VV) E rawa tiko ga meda veirokovi da qai dokai ira kece na tamata nida kauaitaki ira. E vola o Pita: “Me vinaka tiko ga na nomuni i vakarau e na kedra maliwa na tawa lotu, ke mani yaco me ra beitaki kemuni me vaka na tamata caka cala, me ra raica na nomuni cakacaka vinaka ka vakalagilagia na Kalou e na siga e na lesu tale mai kina.”​—⁠1 Pita 2:​12, VV.

Veilomani Ena Cakacaka Vakavunau

9, 10. Na ivakaraitaki cava ni veilomani kei ira eda sega ni vakabauta vata e vakaraitaka na yapositolo o Paula?

⁹ Era kilai tani na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri ena nodra doudou. Era sega ni vakawaicalataka na nodra itukutuku nira sotava na veitusaqati, era talairawarawa vua na Kalou, sega vei ira na tamata. (Cakacaka 4:​29; 5:​29) Ia era kila vinaka na kedrau duidui na doudou kei na veibeci. Vakasamataka na ka e cakava o Paula ni vakamacalataka na nona vakabauta vei Tui Eroti Akariva II. Rau veibutakoci tiko o Eroti Akariva kei ganena o Verenaisi. Ia, o Paula e sega ni vunauci Akariva me vakaitovotaka na itovo savasava. E vosa ga ena tikina erau duavata kina, qai vakacaucautaki Akariva baleta ni kila vinaka na nodra ivalavala na Jiu kei na nona dau vakabauti ira na parofita.​—⁠Cakacaka 26:​2, 3, 27, VV.

¹⁰ E marica tiko beka o Paula na turaga e rawa ni sereki koya? Sega. E cakava ga o Paula na ka e veivakasalataki kina qai tukuna na ka dina. E dina taucoko na ka e tukuna vei Eroti Akariva. (Efeso 4:​15) Ia e dau loloma o Paula e uqeta na veilomani, e kila tale ga se ena rawa vakacava me “ka kece ga vei ira na tamata kece ga.” (1 Korinica 9:​22, VV) A vinakata ga me valataka na nona dodonu me vunautaki Jisu. Ni dua na dauveivakavulici vinaka, e cavuta taumada na veika erau duavata kina kei Akariva. Oya na sala e vukea kina na tui itovo ca oya o Paula me kua ni raica vakatani na lotu Vakarisito.​—⁠Cakacaka 26:​28-​31.

11. Eda veilomani vakacava ena cakacaka vakavunau?

¹¹ E rawa vakacava meda veilomani ena cakacaka vakavunau? Me vakataki Paula, meda kua ni dau veileti. So na gauna ena vinakati meda “tukuna na Vosa ni Kalou ka sega ni rere,” nida taqomaka na noda vakabauta. (Filipai 1:​14) Ia e noda inaki tudei ga meda vunautaka na itukutuku vinaka. (Maciu 24:14) Ni dua e raica rawa na ka dina me baleta na inaki ni Kalou, ena qai biuta tani ga o koya na ivakavuvuli ni lotu lasu kei na itovo dukadukali. O koya gona, ena vinaka cake meda vakabibitaka ga na veika ena taleitaka o koya e rogoci keda, me tekivu ena veika eda duavata kina. Ena sega na betena na noda vakacudruya e dua e rawa ni taleitaka na noda itukutuku ke tukuni ga vakamalua vua.​—⁠2 Korinica 6:3.

Veilomani Ena Vuvale

12. Eda na veilomani vakacava ena vuvale?

¹² E kaya o Paula o ira na vakawati “era na sota kaya na leqaleqa ni bula vakavuravura.” (1 Korinica 7:​28, VV) Eda na dau vakila dina na leqaleqa. Na duidui ni nodrau rai na veiwatini e dua vei ira na leqa oya. Ia me dau wali vakacava? Ena veilomani. O koya e veilomani ena sega ni bukana na duidui. Ena cakava vakacava? Ena lewa vinaka na yamena. Ni vakayagataki na tikiniyagoda lailai oqo me tauca na vosa e veivakacudrui ena vuki na yame me “ka-gaga e dauveivakamatei.” (Jemesa 3:⁠8) O koya e veilomani ena vakayagataka na yamena me veivakatatakicake, sega ni veivakacacani.​—⁠Vosa Vakaibalebale 12:⁠18.

13, 14. E rawa nida veilomani tiko ga vakacava ke kaukaua na vosa e tauci, se ni tubu na veileti?

¹³ Nida tamata ivalavala ca, eda dau veivutunitaka na vosa eda tauca ena so na gauna. Ke yaco oqori, meda saga vakatotolo meda veilomani. (Vosa Vakaibalebale 19:11; Kolosa 3:​13) Me kua ni vakaleqai keda na noda “veibataka na vosa” kei na “veileti tawayaga.” (1 Timoci 6:​4, 5) Meda kauaitaka ga na vu dina ni leqa da qai tovolea meda kila na rai nei keda isa. Meda kua ni sauma na vosa kaukaua e tau vei keda. Nanuma ni “vosa vakayalovinaka sai vakamalumu ni cudru.”​—⁠Vosa Vakaibalebale 15:⁠1.

¹⁴ So na gauna e vinaka meda vakasamataka na ivakasala ena Vosa Vakaibalebale 17:14: “Ni sa bera ni tubu cake na veileti, mo kua so kina [se, “mo lako tani,” NW].” Lako tani ke vakarau tubu na veileti. Ena rairai rawarawa cake me qai wali na leqa ni sa ruru na cudru. De vinaka meda kerei ira na ivakatawa matua ni ivavakoso vakarisito mera vukei keda. E rawa nira veivukei na tagane matua ra qai veinanumi ni drakidrakita na bula vakawati.​—⁠Aisea 32:​1, 2.

Veilomani Ena iVavakoso

15. Me vaka e kaya o Jemesa, na itovo ca cava e laurai vei ira e so na lotu Vakarisito, na cava e “vakavuravura,” “vakayalomakawa,” qai “vakatevoro” kina na itovo oqo?

¹⁵ E so na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri era dauvuvu ra qai dau veileti​—⁠na veibasai ni veilomani. A kaya o Jemesa: “A vuku vaka ko ya sa sega ni lako sobu maicake, sa vakavuravura ga, sa vakayalomakawa, sa vakatevoro. Io, kevaka sa tu na vuvu kei na veiba, sa tu kina na veisei kei na cakacaka kecega e ca.” (Jemesa 3:​14-​16) So era nanuma ni vosa vakirisi e vakadewataki tiko oqo me “veiba” e vu tiko ena nona nanumi koya ga e dua, ni qara itutu. Sa rauta me vakatoka o Jemesa na ivalavala oya me “vakavuravura ga, sa vakayalomakawa, sa vakatevoro.” Ena gauna e liu kei na gauna oqo, era dau veiba vakalevu na dauveiliutaki e vuravura, me vaka ga na nodra dau vala vakataki ira na manumanu kila. O koya gona na veiba e “vakavuravura” qai “vakayalomakawa.” E “vakatevoro” tale ga. A vakaraitaka taumada na itovo ca oqo na agilosi dau qara itutu e saqata na Kalou o Jiova e qai yaco me nodra iliuliu na tevoro, o Setani.

16. Era vakaraitaka vakacava na itovo i Setani e so na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri?

¹⁶ E uqeti ira na lotu Vakarisito o Jemesa mera kua ni veiba, baleta nira na sega kina ni veilomani. E vola: “Sa vu maivei na veiba kei na veivala vei kemudou? sa sega li ni vuna na nomudou gagadre ca sa veivala e na veitiki ni yagomudou?” (Jemesa 4:⁠1) Na “gagadre ca” oya e rawa ni vakaibalebaletaki ina garova se gadreva na rogo, veiliutaki, se lewa. Me vakataki Setani, e so na imuri i Karisito ena loma ni ivavakoso era dau via rogo, nira sega ni vinakata mera “lailai duadua,” me vaka e tukuna o Jisu. (Luke 9:​48, VV) Na itovo oya ena vakaleqa na veilomani ena ivavakoso.

17. Era na veilomani vakacava ena ivavakoso na lotu Vakarisito nikua?

¹⁷ Meda kua tale ga ni dau garova na iyau, kua ni dauvuvu, se saga na ka e tawayaga ena gauna oqo. Kevaka eda dau veilomani dina, eda na sega ni lomaca ke ra vinaka cake vei keda e so na lewe ni ivavakoso ena so na cakacaka, se kaseti ira ena noda vakalewa na inaki ni nodra cakava na veika e so. Kevaka eda maqosa ena veika eda cakava, eda na sega ni sakitaki keda, meda vakaraitaka kina ni toso vinaka tiko ga na ivavakoso ena vukuda. Na itovo oqori ena vakavuveisei; eda na sega ni veilomani kina. O ira na dau veilomani era sega ni raqataka na taledi e tu vei ira, ia era vakayagataka ga na taledi oya mera qaravi ira kina na tacidra me vakalagilagi kina o Jiova. Era kila ni kilai tani ga na lotu Vakarisito dina ena nona dau loloma, sega ni baleta na taledi e tiko vua.​—⁠Joni 13:35; 1 Korinica 13:​1-3.

“Veilomani me Nomuni iVakatawa”

18. Era vakaukauataka vakacava nodra veilomani vakataki ira na qase ni ivavakoso?

¹⁸ Era dau veilomani na qase ni ivavakoso. E parofisaitaka o Jiova me baleti ira nona tamata: “Au na lesia na veilomani me nomuni ivakatawa kei na yalododonu me nomuni iliuliu ni cakacaka.” (Aisea 60:​17, NW) Me vaka na vosa ni parofisai oqo, era na saga vagumatua na ivakatawa lotu Vakarisito mera vakaukauataka na nodra veilomani vakataki ira kei ira na qelenisipi. Era na veilomani vakataki ira na qase nira vakaraitaka na “vuku maicake” e okati kina na veivakacegui kei na yalomalua. (Jemesa 3:​17) Ni duidui na nodra ivakarau ni bula kei na nodra kila vakacakacaka, ena so na gauna ena duidui na ivakarau ni nodra rai na qase ni ivavakoso. E kena ibalebale beka oqo nira sega ni veilomani? Ke veitalanoataki vinaka na duidui ena sega ni vaka kina. O ira na dau veilomani era na tukuna ga vakamalua na ka era nanuma ra qai rogoci ira tale ga na kena vo. O koya e dau veilomani ena kauaitaka na nodra rai e so tale na tacida, ena sega ni dau dre toka ga na nona mua. Ke sega ni voroki na ivakavuvuli vakaivolatabu, e rawa ni vakasamataki se vakadonui e so tale na rai. Ke ra sega ni duavata kei koya e so, o koya e dau veilomani ena tokona na ka era vakadonuya na lewe levu. E vakaraitaka kina ni yalomalua. (1 Timoci 3:​2, 3, VV) Era kila na ivakatawa matua ni bibi cake na veilomani mai na kena caka ga na veika era nanuma.

19. Era veilomani vakacava na qase ni ivavakoso ena loma ni ivavakoso?

¹⁹ Era vakaukauataka na nodra veilomani kei ira na qelenisipi na qase ni ivavakoso nira vukei ira ra qai sega ni dau vakalewai ira vakalevu. Ena so na gauna era na vakadodonutaki na qelenisipi. (Kalatia 6:​1, VV) Ia e sega ni nodra cakacaka ga na ivakatawa vakarisito na veivakadodonutaki. Era dau veivakacaucautaki tale ga. Nira qase ni ivavakoso dau loloma era raica tale ga na nodra itovo vinaka na tacidra. Era kauaitaka na ivakatawa na cakacaka kaukaua era cakava tiko na nodra itokani lotu Vakarisito, era kila tale ga nira solia tiko na nodra vinaka kece o ira na nodra itokani ena vakabauta.​—⁠2 Korinica 2:​3, 4.

20.E yaga vakacava ina ivavakoso na noda veilomani?

²⁰ O koya gona, eda na dau veilomani kei ira na lewe ni noda vuvale, ena loma ni ivavakoso, kei ira eda sega ni vakabauta vata. Ke da saga vakaukaua meda dau veilomani, ena vakilai na veilomani ena loma ni ivavakoso. Ena taqomaki keda qai vakaukauataki keda tale ga vakalevu, me vaka eda na raica ena ulutaga e tarava.

O se Nanuma Tiko?

• Na cava na ibalebale ni veilomani?

• Eda veilomani vakacava kei ira era sega ni iVakadinadina?

• Eda veilomani vakacava soti ena vuvale?

• Era vakaukauataka vakacava na veilomani ena ivavakoso na qase?

[iYaloyalo ena tabana e 9]

Era sega ni qaciqacia na dau veilomani

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Era veilomani na lotu Vakarisito ena cakacaka vakavunau, ena vuvale, kei na loma ni ivavakoso