Na Sala Mo Vakatulewa Kina Vakayalomatua
NA GALALA ni vakatulewa e dua na isolisoli ni Kalou. Ke sega oya, eda na vaka beka ga na misini (robot), e lewai na ka eda cakava. Ia, e salavata mai kei na isolisoli oqo na noda na sotava e so na ka ni bolebole. Eda na vakatulewa tiko ga ena noda bula kece ni tiko vei keda na galala ni vakatulewa.
E dina, e vuqa na vakatulewa e baleta na veika e mamada wale. E so tale, ena vakayacoka ena noda bula mai muri, me vaka na cakacaka cava mo digitaka se mo vakawati beka se kua. E so ena vakayacoka vei ira na tani. E so na vakatulewa era cakava na itubutubu e dau vakayacoka sara ga ina nodra bula na luvedra. Kuria, eda na vakatusai keda vua na Kalou ena vuqa na vakatulewa eda na cakava.—Roma 14:12.
Gadreva na Veivuke
E laurai ena itukutuku ni veigauna nira dau vakatulewa ca na tamata. E volatukutukutaki na ca ni dua vei ira na imatai ni vakatulewa a cakava na tamata. A vakatulewataka o Ivi me kania na vuanikau e vakatabuya sara ga na Kalou. A yavutaki na nona digidigi ena nona nanumi koya ga, mani rawai watina me rau talaidredre vua na Kalou, qai sotava kina na kawatamata na rarawa levu. Ena vuqa na ituvaki, era yavutaka nodra vakatulewa na tamata ena nodra nanumi ira ga, sega ena ivakavuvuli dodonu. (Vakatekivu 3:6-19; Jeremaia 17:9) Vakavuqa eda vakila ni vakaiyalayala ga na ka eda rawata ena gauna e gadrevi kina meda vakatulewataka e so na ka bibi.
E sega gona ni kurabuitaki ni gauna eda vakatulewataka kina na ka e bibi, e levu era kere veivuke vei ira era kaukaua cake mai na tamata. E volatukutukutaka na iVolatabu na vakatulewa i Nepukanesa ena dua na gauna ni nona ravuravu vakaivalu. O koya e dua na tui, ia e gadreva “na daucurumi,” me tarogi ira kina na yalo. E tukuna na ivolatukutuku: “Sa vakayavalata na gasau, sa taroga na matakau, sa dikeva na yate ni manumanu.” (Isikeli 21:21, NW) E vaka tale ga kina edaidai, e vuqa era tarogi ira na daurairai, o ira na dauraimata ni kalokalo, kei na so tale na sala mera tarogi ira kina na yalo. Ia, na sala kece oqo e veivakaisini qai veivakacalai.—Vunau ni Soro 19:31.
E tiko e dua e nuitaki taudua ena veitabagauna sa sivi, qai dau vukei ira tale ga na tamata mera vakatulewa vakavuku. Oya na Kalou o Jiova. Me kena ivakaraitaki, ena gauna makawa, a solia na Kalou vua na nona matanitu, o Isireli, na Urimi kei na Cumimi—rairai era dau vakawirimadigi ena gauna e sotava kina na matanitu e dua na leqa bibi. Ia, ena vuku ni Urimi kei na Cumimi, e sauma kina vakadodonu o Jiova na nodra taro qai vukei ira tale ga na qase ni Isireli mera vakadeitaka ni nodra vakatulewa e salavata kei na nona inaki.—Lako Yani 28:30; Vunau ni Soro 8:8; Tiko Voli mai na Lekutu 27:21.
Dikeva tale mada e dua na ivakaraitaki. Na gauna a tukuni kina vei Kitioni me liutaka na mataivalu ni Isireli me ravuti ira na kai Mitiani, ena vinakati vua me vakatulewataka nona na ciqoma na itavi dokai oya se sega. A kerea o Kitioni me vakaraitaki vakacakamana vua e dua na ivakatakilakila me vakadeitaka kina ni tokoni koya o Jiova. A masulaka me suasua ena tegu na vutika ni sipi e a tu e tautuba ena bogi taucoko, ia me mamaca na qele kece e wavokita. Na bogi e tarava, a kerea me mamaca na vutika ni sipi, ka me suasua ena tegu na qele kece e wavokita. Ena yalovinaka a qai vakaraitaka vei Kitioni o Jiova na ivakatakilakila a kerea. Yaco me vakatulewa vinaka kina o Kitioni, ra qai vakamalumalumutaki na nodra meca na Isireli ena veivuke ni Kalou.—Dauveilewai 6:33-40; 7:21, 22.
Vakacava Edaidai?
E se vukei ira tiko ga edaidai na nona dauveiqaravi o Jiova ena nodra vakatulewataka na ka e bibi. Ena sala cava? Meda vakataki Kitioni beka, meda kerea vei Jiova na ivakatakilakila ni ‘vutika ni sipi,’ me vukei keda meda vakatulewa kina vakadodonu? Erau a lomalomaruataka voli e dua na veiwatini se me rau toki beka ina dua na vanua e gadrevi kina vakalevu na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou, se me kua. Rau sa qai veivosakitaka me na vakatovolei mada na nodrau lalawa. Rau mani nakita me rau volitaka na nodrau vale, rau lavaka sara tale ga na kena isau. Ke volitaki rawa na vale ena tikinisiga lavaki ena isau oya se sivia, ena vakadeitaka vei rau ni vinakata na Kalou me rau na toki. Ia, ke sega, erau kila ni sega ni vakadonuya na Kalou me rau na toki.
A sega ni volitaki rawa na vale. E kena ibalebale beka oya ni o Jiova e sega ni vinakati rau na veiwatini oqo me rau lai veiqaravi ina vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke? Ena sega gona ni dodonu meda lai vakilakila na ka ena cakava se sega ni cakava o Jiova vei ira na nona dauveiqaravi. Ena gauna oqo, ena sega ni cala ke da kaya ni rawa ni dau vakatara o Jiova me yaco e so na ka me vakaraitaka na nona inaki ena vukuda. (Aisea 59:1) Ia, ena noda vakatulewa bibi e sega ni dodonu meda namaka na veivuke vaka oya, e vaka meda vakatautaka na vakatulewa me cakava vei keda na Kalou. Ena nona bula taucoko a vakatulewa ga o Kitioni dina ni a sega ni vakaraitaka vakacakamana vua o Jiova e so na ivakatakilakila!
Ia, na iVolatabu e tukuna ni tiko na veidusimaki vakalou. E tukuna vakailiu na noda gauna: “Ni dou gole tani vaka ki nai matau se ki nai mawi, dou na qai rogoca e dua na vosa mai dakumudou ka vaka, oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.” (Aisea 30:21) Nida cakava e so na digidigi bibi, ena veiganiti dina meda saga me salavata na noda vakatulewa kei na inaki ni Kalou, me laurai tale ga kina na nona vuku levu. Ena sala cava? Noda rai ina nona Vosa da qai laiva me ‘cina ina yavada, kei na rarama ina noda sala.’ (Same 119:105; Vosa Vakaibalebale 2:1-6) Me rawa oqo, ena vinakati me noda ivakarau meda dau ciqoma na kilaka dodonu mai na iVolatabu. (Kolosa 1:9, 10) Nida vakarau vakatulewataka e dua na ka, ena vinakati meda vakelia vakavinaka sara na ivakavuvuli vakaivolatabu kece e vauca na ituvaki oya. Nida vakekeli eda sa rawa ni “digitaka na veika e uasivi sara.”—Filipai 1:9, 10, VV.
Ena dodonu meda masu tale ga vei Jiova, eda nuidei ni na rogoci keda. E veivakacegui dina nida dau vakamacalataka vua na noda Kalou yalololoma na noda vakatulewa kei na so tale na ka eda nanuma e rawa ni caka! Oti oya, sa qai rawa nida kerea na nona veidusimaki meda vakatulewa vinaka kina. Vakalevu, e dau vakananuma vei keda na yalo tabu na ivakavuvuli vakaivolatabu e veiganiti, se vukei keda me matata vinaka vei keda e dua na tikinivolatabu e ganita na noda ituvaki.—Jemesa 1:5, 6.
E vakarautaka tale ga o Jiova e so era matua cake ena ivavakoso meda veivosakitaka kei ira na noda vakatulewa. (Efeso 4:11, 12) Nida taro ivakasala vei ira na tani, meda kua mada ga ni vakataki koya e taro ivakasala wavoki qai rogoca ga na ivakasala nei koya e tukuna vua na ka e via rogoca. Ra qai muria na nona ivakasala. Meda nanumi Riopoami, dina ni a ivakaraitaki ca. E dua na digidigi bibi a dodonu me cakava, era mani soli ivakasala momona vua o ira na qase era a veiqaravi vei tamana. Ia, a sega ni via rogoci ira, sa qai lai rogoci ira ga na cauravou era tubu vata. Nona muria na nodra ivakasala, a vakatulewa kina vakayalowai, tini vakayalia sara kina e dua na iwase levu ni nona matanitu.—1 Tui 12:1-17.
Nida kere ivakasala, meda lako vei ira era qase cake, ra kila vinaka tale ga na iVolatabu, ra qai doka na ivakavuvuli dodonu. (Vosa Vakaibalebale 1:5; 11:14; 13:20) Ke rawa, tovolea mo vakananuma na ivakavuvuli e vauci kina kei na veika kece o vakelia rawa. Ni o raica na ka me salavata kei na Vosa i Jiova, ena kune kina na vakatulewa vakayalomatua.—Filipai 4:6, 7.
Noda Vakatulewa
E dau rawarawa e so na digidigi. Nira a vakaroti mera kua ni vunau, eratou kila na yapositolo ni dodonu me ratou vunautaki Jisu, totolo ga na nodratou lai tukuna ena matadra na Sanadrini ni ratou vakatulewataka me ratou talairawarawa vua na Kalou ka sega vua na tamata. (Cakacaka 5:28, 29) So tale na vakatulewa ena vakasamataki vakavinaka baleta ni sega ni cavuta vakadodonu na iVolatabu na ivakavuvuli e vauci kina. Ia, na ivakavuvuli vakaivolatabu e dau vakamatatataka vakavinaka na vakatulewa vinaka duadua me tau. Me kena ivakaraitaki, e vuqa na ka ni veivakamarautaki e tu edaidai a sega ni laurai ena gauna i Jisu, na iVolatabu e tukuna vakamatata tu kina na ka e vakamarautaki Jiova kei na ka e sega. O koya gona, e vakatulewa ca e dua na lotu Vakarisito ke dau taleitaka na ka ni veivakamarautaki e bukana na itovo voravora, vakasisila, se veivorati.—Same 97:10; Joni 3:19-21; Kalatia 5:19-23; Efeso 5:3-5.
Ena so na gauna e dau dodonu e rua na vakatulewa. E dua dina na itavi dokai na veiqaravi ena vanua e gadrevi kina vakalevu na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou qai sotavi tale ga kina e levu na veivakalougatataki. Ia, kevaka e lewa e dua me kua ni cakava vaka kina, e se rawa ni cakacaka vinaka tiko ga ena ivavakoso e lewena. So na gauna, ni yacovi keda e dua na ituvaki, na noda vakatulewa ena rawa ni vakaraitaka na titobu ni noda yalodina vei Jiova se na cava e bibi taudua ena noda bula. O koya gona, o Jiova e solia vei keda na galala ni vakatulewa me kilai kina na cava e lomada dina.
Levu na gauna, na noda vakatulewa e dau cakayaco tale ga vei ira na tani. Me kena ivakaraitaki, era marautaka na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri na nodra galala mai na vuqa na vakatatabu ni Lawa. E kena ibalebale oqo, ni rawa nira kania, se sega, na kakana e tawasavasava ena vuku ni Lawa. Ia, era vakauqeti mera nanuma na nodra lewaeloma na tani ena gauna era vakayagataka kina na galala oya. Ena yaga na veivosa nei Paula ena noda dau vakatulewataka e vuqa na ka: “Mo ni kakua ni vu ni veivakacalai.” (1 Korinica 10:32, VV) Ena rawa ni vakataudeitaka e vuqa na noda vakatulewa ke da sega ni via vakacala e dua. Vakauasivi, ni ikarua ni vunau levu taudua oya na noda lomana na wekada.—Maciu 22:36, 39.
Na iTinitini ni Noda Vakatulewa
Na vakatulewa e vakasamataki vakavinaka qai yavutaki ena ivakavuvuli vakaivolatabu ena dau tini vinaka ga. E dina beka ni na gadrevi ena dua na gauna lekaleka meda vakuai keda mai na so na ka. Na gauna eratou tukuna kina na yapositolo ena matadra na Sanadrini na nodratou vakatulewa me ratou vunautaki Jisu tiko ga, eratou a qai vakanakuitataki ni bera ni ratou sereki. (Cakacaka 5:40) Na gauna eratou vakatulewataka kina na le tolu na Iperiu—o Setareki, Mesaki, kei Apetiniko—me ratou kua ni cuva ina matakau koula i Nepukanesa, e leqataki sara kina nodratou bula. Eratou bolemate ena vuku ni nodratou vakatulewa. Ia, eratou kila ni na vakadonui qai vakalougatataki iratou na Kalou.—Taniela 3:16-19.
Kevaka eda sotava na veika dredre, e dina nida a vakasama vakavinaka e liu ni bera nida vakatulewa, e sega ni kena ibalebale ni cala na noda vakatulewa. Ena rawa ni vakayacoka vakalevu “na gauna kei na ka e tawanamaki” ena itinitini ni vakatulewa e vakasamataki vinaka sara mada ga. (Dauvunau 9:11, NW) Kuria, e dau vakalaiva tale ga o Jiova me vakatovolei na noda dina tiko ga ina noda vakatulewa. Erau a veimulomulo mada e liu o Jekope kei na dua na agilosi me yacova na kida ni mataka ni bera ni qai vosa vakalougatataki koya. (Vakatekivu 32:24-26) Eda na veimulomulo tale beka ga kei na ituvaki dredre, dina nida cakava tiko na ka e dodonu. Ia, ke salavata kei na inaki ni Kalou na noda vakatulewa, eda na nuidei ni na vukei keda meda vosota qai yaco me vakalougatataki keda tale ga.—2 Korinica 4:7.
O koya gona, nida vakarau vakatulewataka e dua na ka bibi, da kua ni vakararavi ina noda vuku ga. Vakelia na ivakavuvuli vakaivolatabu e vauci kina. Masulaka vei Jiova. Ke rawa, kere ivakasala vei ira na lotu Vakarisito matua. Ia, mo yaloqaqa. Vakayagataka vakavinaka na nomu galala ni vakatulewa soli vakalou. Vakatulewa vakayalomatua me kila kina o Jiova ni lomamu mo caka dodonu vua.
[iYaloyalo ena tabana e 28]
Meda rai ina Vosa ni Kalou ni bera nida vakatulewataka e dua na ka bibi
[iYaloyalo ena tabana e 28, 29]
Masulaka vei Jiova na nomu vakatulewa
[iYaloyalo ena tabana e 30]
Veivosakitaka vata kei ira na lotu Vakarisito matua na nomu vakatulewa bibi