Me Vakadonuya O Jiova na Lomada

“Kemuni na Kalou, mo ni bulia e lomaqu na yalo e savasava; ka vakavouya e lomaqu na yalo sa dei tiko.”​—SAME 51:10.

1, 2. Na cava meda kauaitaka kina na lomada?

E BALAVU qai rairai vinaka. Ni raici koya ga na parofita o Samuela sa vakadeitaka sara ni ulumatua i Jese oqo e digitaka na Kalou me sosomitaki Tui Saula. Ia e tukuna o Jiova: “Mo kakua ni raica na matana, se na kena balavu; ni’u sa sega ni digitaki koya: . . . ni sa raica na ka esau ko ira na tamata, ia sa raica na yalo [se, “lomada,” NW] ko Jiova.” E digitaka o Jiova na luve i Jese gone duadua, o Tevita—“e dua na tamata sa yalovata kaya.”​—1 Samuela 13:14; 16:7.

² Na Kalou e kila na ka e tu e lomada, ni qai kaya: “Koi au ko Jiova ka’u sa dikeva na loma ni tamata, ka’u sa vakatovolea na kenai ivi, me’u solia ki na tamata yadua me vaka na nonai valavala, me vaka na vua ni nona cakacaka.” (Jeremaia 17:10) Io, e dau “vakatovolea na yalo [se, “lomada,” NW] ko Jiova.” (Vosa Vakaibalebale 17:3) Na cava na lomada e vakatovolea o Jiova? E vakadonuya vakacava na lomada o koya?

“Na Loma e Tabogo”

3, 4. E vakayagataki vakacava ena iVolatabu na vosa na ‘lomada’? Tukuna e so na kena ivakaraitaki.

³ Na vosa era vu mai na ‘lomada’ e kunei vakavica vata na drau ena iVolatabu. Me kena ivakaraitaki, e tukuna o Jiova vua na parofita o Mosese: “Mo vosa vei ira na Isireli, me ra cakai solisoli vei au: dou taura nai solisoli me noqu mai vua na tamata yadua sa uqeti koya kina na lomana.” O ira kece na mai soli se cau oya e “uqeti koya kina na lomana.” (Lako Yani 25:2; 35:21) E macala e ke ni dua na ka e cakava na lomada oya ni uqeti keda meda cakava na ka. E vu tale ga mai lomada na ka eda galeleta kei na ka eda vakananuma, na ka eda gadreva kei na ka eda diva. Na lomada e rawa ni cudru se rere, rarawa se marau. (Same 27:3; 39:3; Joni 16:22; Roma 9:2) E rawa ni qaciqacia se yalomalumalumu, dau loloma se veicati.​—Vosa Vakaibalebale 16:5; Maciu 11:29; 1 Pita 1:22.

⁴ O koya gona, na ‘lomada’ e vakaibalebaletaki ina noda inaki kei na ka eda galeleta, ia na “vakasama” e vakaibalebaletaki ina ka eda kila. Me rau raici vaka oya na vosa e rua oqo ni rau vakayagataki vata ena dua na tikinivolatabu. (Maciu 22:37, VV; Filipai 4:7, VV) Ia e rawa tale ga me rau vakayagataki vata me rau vakaibalebaletaka e dua na ka. Me kena ivakaraitaki, e uqeti ira na Isireli o Mosese: “Mo ni . . . vakanananu kina e lomamuni ni sa Kalou ko Jiova.” (Vakarua 4:39) E kaya o Jisu vei ira na vunivola era via bukiveretaki koya: “A cava dou sa nanuma vakaca kina e na lomamudou?” (Maciu 9:4) E rawa ni vakayagataki vata tale ga kei na “yalomatua,” “vuku,” kei na “vakasama titobu.” (1 Tui 3:12; Vosa Vakaibalebale 15:14; Marika 2:6, NW) E kena ibalebale ni lomada se utoda vakayalo e rawa ni okati kina na noda vakasama​—na ka eda veinanuyaka se kila.

5. Na cava na lomada se utoda vakayalo?

⁵ E vakaraitaka e dua na ivola ni lomada se utoda vakayalo e “ka e tiko e loma, se ki na tamata e loma me vaka e vakaraitaki ena nona itovo, nona gagadre, loloma, na yavala ni lomana, veika e taleitaka, ka e nakita, nona vakasama, na ka e dikeva, na ka e diva, nona vuku, kilaka, nona maqosa, na ka e vakabauta kei na itovo ni nona raica na ka, na ka e katona kei na nona vakilai koya.” E vakaraitaka tale ga na ka e tu e lomada, “na loma e tabogo.” (1 Pita 3:4, NW) Oya sara ga na ka e raica se dikeva o Jiova. A rawa kina vei Tevita me masuta: “Mo ni bulia e lomaqu na yalo e savasava; ka vakavouya e lomaqu na yalo sa dei tiko.” (Same 51:10) Eda rawata vakacava na loma e savasava?

‘Vaqara na Lomada’ Ina Vosa ni Kalou

6. Na ivakasala cava e solia o Mosese vei ira na Isireli nira keba toka ena bucabuca o Moapi?

⁶ Ni vakasalataki ira tiko na luve i Isireli ena bucabuca o Moapi ni bera nodra curu ina Vanua Yalataki, e kaya o Mosese: “Ni vaqara na lomamuni ki na vosa kecega ka’u sa tukuna vei kemuni e na siga oqo, mo ni vakaroti ira kina na luvemuni me ra vakabauta ka cakava, na vosa kecega ni vunau oqo.” (Vakarua 32:46) A vinakati vei ira na Isireli mera “vakarorogo vinaka.” (ivakadewa na Knox) Ke matata vinaka vei ira na ivakaro ni Kalou ena qai rawa mera vakavulici luvedra kina.​—Vakarua 6:6-8.

7. Na cava e okati ena noda ‘vaqara na lomada’ ina Vosa ni Kalou?

⁷ Me savasava na lomada, ena vinakati meda kila vinaka na loma ni Kalou kei na nona inaki. E rawati ga na kila oqori mai na Vosa ni Kalou. (2 Timoci 3:16, 17) Ia e sega ni vinakati ga na kila oqo me rawati kina na loma e vakadonuya o Jiova. Me yaga na kila oya, e dodonu meda ‘vaqara na lomada’ ina veika eda vulica tiko. (Vakarua 32:46) Eda na cakava vakacava oya? E vakamacalataka na daunisame o Tevita: “Au sa nanuma na gauna makawa; au sa vakanananu ki na nomuni cakacaka kecega; au sa vakanananu vakalevu ki na cakacaka ni ligamuni.”​—Same 143:5.

8. Na taro cava soti meda sauma nida vuli tiko?

⁸ Meda vakavinavinakataka tale ga na cakacaka i Jiova. Nida wilika na iVolatabu se na ivola vakaivolatabu, meda dau sauma na veitaro oqo: ‘Na cava e vakavulici au me baleti Jiova? Na itovo cava i Jiova au raica e ke? Na cava e tukuna me baleta na veika e taleitaka se sega ni taleitaka o Jiova? Ena tini e vei e dua ke muria na sala e vinakata o Jiova se na sala e cata? Rau veisemati vakacava kei na ka au sa kila tiko?’

9. E yaga vakacava na vuli vakataki keda kei na noda vakasamataka na veika eda vulica?

⁹ E vakamacalataka o Lisaa sa yabaki 32, nona qai kila na yaga ni vuli e vakainaki kei na nona dau vakasamataka na ka e vulica: “Ni oti noqu papitaiso ena 1994, au gugumatua sara ena dina me rauta ni rua na yabaki. Au dau tiko ena soqoni vakarisito kece, au vakayagataka ena cakacaka vakavunau e veivula e rauta ni 30 ina 40 na aua, au dau veimaliwai kei ira na noqu itokani lotu Vakarisito. Ia au qai malumalumu vakayalo. Au tini beca sara na lawa ni Kalou. Au qai liaci au, au mani veisautaka na noqu bula me vinaka tale. Au marautaka dina ni vosoti au o Jiova niu veivutuni me vakadonui au tale! Au dau taroga: ‘Na cava beka a vu ni noqu malumalumu?’ E kena isau ga ni sega ni dau vakainaki na noqu vuli, au qai sega ni dau vakasamataka na ka au vulica. E sega ni tara na lomaqu na ka dina ena iVolatabu. Me tekivu oqo au sa qacoya vakaukaua meu dau vuli vakataki au, meu dau vakasamataka tale ga na veika au vulica.” Meda vakasamataka vakatitobu na veika eda vulica me baleti Jiova, nona Vosa, kei Luvena!

10. Na cava e vinakati vakatotolo kina meda wasea tani kina na gauna ni noda vuli vakataki keda kei na noda vakasamataka na ka eda vulica?

¹⁰ E dau dredre meda wasea tani na gauna ni noda vuli kei na vakasamataki ni veika eda vulica ena vuravura osooso oqo. Ia o keda na lotu Vakarisito nikua eda sa tiko ena saula ni dua na Vanua Yalataki e totoka vakaoti​—na vuravura vou ni Kalou. (2 Pita 3:13) Sa voleka sara oqo me yaco na veika veivakurabuitaki me vaka na kena vakarusai o “Papiloni na Ka Levu” kei na nona valuti ira na tamata i Jiova o ‘Koki mai na vanua nei Mekoki.’ (Vakatakila 17:1, 2, 5, 15-17; Isikeli 38:1-4, 14-16; 39:2) Ena rairai vakatovolei na noda lomani Jiova ena gauna e yaco kina na veika oqo. E rui bibi gona kina meda volia na gauna meda vaqara kina na lomada ina Vosa ni Kalou!​—Efeso 5:15, 16.

‘Vakarautaki na Lomada Nida Vakasaqaqara Ena Vosa ni Kalou’

11. E rawa ni vakatauvatani vakacava kei na qele na lomada?

¹¹ E rawa ni vakatauvatani na lomada kei na qele me teivaki kina na sore ni ka dina. (Maciu 13:18-23) E dau cukiraki na qele me rawa ni qai bulabula kina na ka e tei. E vinakati tale ga me vakarautaki na lomada me rawa ni tei kina na Vosa ni Kalou. Na bete o Esera e ‘vakarautaka na lomana ni vakasaqaqara ena ivunau i Jiova.’ (Esera 7:10) Eda vakarautaka vakacava na lomada?

12. Na cava ena vukei keda meda vakarautaka na lomada nida vuli?

¹² Na masu e sala uasivi ni noda vakarautaka na lomada nida vakasaqaqara ena Vosa ni Kalou. E dau tekivu qai tini ena masu na nodra soqoni vakarisito na lotu dina. E veiganiti kina meda tekivutaka na noda vuli vakataki keda ena masu da qai vakasamataka vinaka na ka eda vulica.

13. Na cava meda cakava ke da vinakata me vakadonuya o Jiova na lomada?

¹³ Meda vakarautaka tale ga na lomada me kaliraka tani na veika cala eda vakabauta tu e liu. Oqo na ka era sega ni via cakava na iliuliu ni lotu ena gauna i Jisu. (Maciu 13:15) Ia ena yasana adua, o Meri na tina i Jisu, e vakatulewataka na ka “e lomana” e yavutaki ena veika dina e rogoca. (Luke 2:19, 51) E qai dua na tisaipeli yalodina i Jisu o Meri. E rogoci Paula o Litia mai Ceataira, “a dolava na lomana na Turaga ka sa mani vakabauta.” E qai vakabauta tale ga o koya. (Cakacaka 16:14, 15, VV) Meda kaliraka tani tale ga na veika cala eda dau vakabauta tu, vaka kina na ivakavuvuli ni lotu e cala. Ia, meda vakadonuya “me dina ga na Kalou, ka me lasu na tamata kecega.”​—Roma 3:4.

14. Eda vakarautaka vakacava na lomada nida vakarorogo ena soqoni vakarisito?

¹⁴ E bibi meda vakarautaka na lomada me dau vakarorogo ena gauna ni soqoni vakarisito. Ke duatani na ka eda lai vakasamataka tiko eda na sega ni kauaitaka na veika e tukuni. Ena sega ni yaga vei keda na vosa e tukuni mai ke da lai vakasamataka tiko na ka e yaco ena siga oya se na ka me caka ena siga e tarava. Meda nakita nida na lai vakarorogo ka vuli me rawa ni qai yaga kina vei keda na ka e tukuni mai. Sa na wacava na kena yaga baleta nida saga meda kila vinaka na iVolatabu ni vakatakilai na kena ibalebale!​—Niemaia 8:5-8, 12.

15. E vukei keda vakacava na yalomalumalumu me rawarawa noda vakavulici?

¹⁵ Me vaka ni vinakati na maniwa me bulabula vinaka kina na qele, e vinakati tale ga meda yalomalumalumu, meda gadreva na veika vakayalo, meda veivakabauti, da qai rerevaka ka lomana na Kalou me rawa ni bulabula kina na lomada. Na yalomalumalumu e vakamalumalumutaka na lomada me ciqoma na ivakavuvuli. E tukuna vei Josaia, na tui Juta o Jiova: “Ni sa malumalumu na yalomu, ka ko sa vakamalumalumutaki iko e na mata i Jiova, ni ko a rogoca na ka ka’u a kaya . . . ka tagi e mataqu; au sa vakarogoci iko talega.” (2 Tui 22:19) E yalomalumalumu na loma i Josaia ni a dau tu vakarau me vakarorogo. Na yalomalumalumu e vukei ira na tisaipeli i Jisu era “sega so ni vuku, se tamata vuli” mera kila ra qai bulataka na ka dina era sega ni kila rawa na “vuku kei na yalomatua.” (Cakacaka 4:13; Luke 10:21) Meda “vakamalumalumutaki keda ena mata ni noda Kalou” nida saga me vakadonuya o Jiova na lomada.​—Esera 8:21, NW.

16. Na cava meda saga kina meda taleitaka na kakana vakayalo?

¹⁶ A kaya o Jisu: “Era marau o ira na kauaitaka na nodra gagadre vakayalo.” (Maciu 5:3, NW) Dina ga nida buli meda gadreva na veika vakayalo, ia e rawa ni vakaleqa na gagadre oya na noda vucesa kei na leqa e sotavi ena vuravura ca oqo. (Maciu 4:4) E vinakati meda saga meda taleitaka na kakana vakayalo. Kevaka mada ga eda sega ni dau taleitaka e liu na wili iVolatabu kei na vuli vakataki keda, ke da saga vakaukaua ena rawa ni ‘kamikamica e lomada na dau kilaka,’ me rawa kina nida nanamaki ena gauna ni vuli.​—Vosa Vakaibalebale 2:10, 11.

17. (a)Na cava meda vakabauti Jiova vakatabakidua kina? (b) Eda teivaka vakacava na noda vakabauti Jiova?

¹⁷ “Mo vakararavi vei Jiova e na vu ni yalomu: ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua,” e vakarota o Tui Solomoni. (Vosa Vakaibalebale 3:⁠5) E kila na loma e veivakabauti ni ka kece e kerea se vakarota o Jiova ena nona Vosa, e dodonu. (Aisea 48:17) E dodonu ga meda vakabauti Jiova vakatabakidua, ni rawa vua me cakava na ka kece e nakita. (Aisea 40:26, 29) Ni yacana mada ga e kena ibalebale “O Koya e Vakavuna me Yaco,” oqo e vakadeitaka ni rawa ni cakava na veika e yalataka. E “dodonu ko Jiova e na nonai valavala kecega, ka yalololoma e nona cakacaka kecega.” (Same 145:17) Ia meda qai vakabauti koya, e dodonu meda “tovolea mada ka raica ni sa yalovinaka ko Jiova” nida bulataka na veika eda vulica ena iVolatabu da qai vakasamataka na kena yaga.​—Same 34:8.

18. E vukei keda vakacava na rerevaka na Kalou meda muria na nona ivakasala?

¹⁸ Ni vakamacalataka e dua tale na ka e vukea na lomada me muria na ivakasala ni Kalou, e kaya o Solomoni: “Mo rerevaki Jiova, ka lako tani mai na ca.” (Vosa Vakaibalebale 3:⁠7) E kaya o Jiova me baleti ira na Isireli ena gauna makawa: “Ke sa tiko mada vei ira na yalo vakaoqo, me ra rerevaki au, ka vakabauta tikoga na noqu vunau kecega, me yaco kina vei ira na ka vinaka, kei na nodra kawa talega ka sega ni mudu!” (Vakarua 5:29) Io, o ira ga na rerevaki Jiova era talairawarawa vua. E rawa vei Jiova “me totaki ira vakaidina sa dodonu na lomadra vua” se totogitaki ira na talaidredre vua. (2 Veigauna 16:9) Me lewa mada ga na veika eda cakava, vakasamataka, se veika eda diva na noda rerevaka ni talaidredre vua na Kalou.

‘Lomani Jiova Ena Lomada Taucoko’

19. E vukea vakacava na lomada na loloma me talairawarawa ina ivakasala i Jiova?

¹⁹ Na loloma e itovo uasivi duadua e rawa ni vakabulabulataka na lomada me talairawarawa ina ivakasala i Jiova. Na lomada e lomana na Kalou e uqeti keda meda vulica na veika e vakamarautaka na Kalou kei na veika e cata. (1 Joni 5:3) E kaya o Jisu: “Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kecega.” (Maciu 22:37) Me titobu mada ga na noda lomana na Kalou nida vakasamataka na nona vinaka vei keda ena noda vosa vakawasoma vua me vaka e dua na itokani voleka, da qai gu ni tukuni koya vei ira tale e so.

20. Eda rawata vakacava na loma e vakadonuya o Jiova?

²⁰ Meda railesuva mada: Me vakadonuya o Jiova na lomada e dodonu meda vakatara na Vosa ni Kalou me lewa na lomada e tabogo. E vinakati dina meda dau vuli vakataki keda da qai vakasamataka na veika eda vulica. E rawa oqo ni vakarautaki vinaka na lomada, na loma e sega ni lewai ena ivakavuvuli cala e vakabauti tu e liu, ia na loma ga e sinai ena ivalavala vinaka e so me rawarawa kina ni vakavulici! Io, ni vukei keda o Jiova, eda na rawata na loma e vinaka. Ia, eda na taqomaka vakacava na lomada?

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Na cava na lomada se uto vakayalo e dikeva o Jiova?

• Eda ‘vaqara vakacava na lomada’ ina Vosa ni Kalou?

• Eda vakarautaka vakacava na lomada nida vakasaqaqara ena Vosa ni Kalou?

• Ni o vulica na ulutaga oqo, na cava e vakauqeti iko mo cakava?

[iYaloyalo ena tabana e 17]

E dau vakasamataka na veika vakayalo o Tevita. Vakacava o iko?

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Vakarautaka na lomamu ni o bera ni vulica na Vosa ni Kalou