Liutaka Nona iVavakoso na Karisito

“Mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kece ga me yacova na i vakataotioti kei vuravura [se, “ivakataotioti ni ivakarau ni veika,” NW].”​—MACIU 28:​20, VV.

1, 2. (a) Ni sa vakaturi oti o Jisu qai vakarota mera vukei e levu tale mera tisaipeli, na cava e sa qai yalataka vei ira na nona imuri? (b) A liutaka vakacava na ivavakoso vakarisito taumada o Jisu?

NI SA vakaturi oti na noda iLiuliu o Jisu Karisito, a qai rairai vei ira na nona tisaipeli ni se bera ni lesu i lomalagi, qai kaya vei ira: “Sa soli mai vei au na lewa kece ga mai lomalagi kei vuravura. Dou lako yani ka qisi ira me ra noqu tisaipeli na lewe ni veivanua kece ga, ka papitaisotaki ira e na yaca ni Tamamudou kei na Luvena kei na Yalo Tabu; vakavulici ira me ra muria na veika kece ga au sa vakarota tu vei kemudou, ka mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kece ga me yacova na i vakataotioti kei vuravura [se, “ivakataotioti ni ivakarau ni veika,” NW].”​—Maciu 23:​10, NW; 28:​18-​20, VV.

² A sega ni tataunaka wale ga o Jisu vei ira na nona tisaipeli na cakacaka ni veivakabulai mera lai vukea e levu tale mera tisaipeli, a yalataka tale ga ni na tokoni ira kina. E vakamatatataki tu ena kedra itukutuku na lotu Vakarisito taumada, me vaka e volai ena Cakacaka, ni a vakayagataka o Karisito na lewa e soli vua me liutaka na ivavakoso tauyavu vou. Me vaka a yalataka, e tala na “Dauveivuke”​—na yalo tabu​—me vakaukauataki ira qai dusimaki ira na nona imuri ena nodra cakacaka. (Joni 16:​7, VV; Cakacaka 2:​4, 33; 13:​2-4; 16:​6-​10) Ni sa vakaturi oti o Jisu, a vakayagataki ira tale ga na agilosi, era rogoca na nona ivakaro, mera tokoni ira na nona tisaipeli. (Cakacaka 5:​19; 8:​26; 10:​3-8, 22; 12:​7-​11; 27:​23, 24; 1 Pita 3:​22) Kena ikuri, a tuvanaka na noda iLiuliu me dusimaki na ivavakoso ena nona vakarautaka e dua na ituvatuva mera na tiko kina e so na tagane matua vakayalo mera na veiqaravi vakailawalawa dauvakatulewa.​—Cakacaka 1:​20, 24-​26; 6:​1-6; 8:​5, 14-​17.

3. Na taro cava soti ena veivosakitaki ena ulutaga oqo?

³ Vakacava ena noda gauna oqo, “na ivakataotioti ni ivakarau ni veika”? E liutaka tiko vakacava nikua na ivavakoso vakarisito o Jisu Karisito? Eda na vakaraitaka vakacava nida ciqoma na nona veiliutaki?

E Tiko na Dauveiqaravi Yalodina i Koya na Turaga

4. (a) O cei “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku”? (b) Na cava e lesia na turaga me raica tiko o koya na dauveiqaravi?

⁴ Ni sa parofisaitaka o Jisu na ivakatakilakila ni nona tiko tawarairai, a kaya: “O cei mada na dauveiqaravi yalo dina ka vuku, ko koya e na lesia na nona turaga me lewa na nona matavuvale, me solia vei ira na kedra kakana e na kena gauna dodonu? Sa kalougata na tamata e kunei koya na nona turaga e na gauna e yaco mai kina ni sa cakava tiko vaka kina. Au sa kaya vakaidina vei kemudou, e na lesi koya me lewa na veika kece e tu vua.” (Maciu 24:​45-​47, VV) Na “turaga” e cavuti e ke na noda iLiuliu, o Jisu Karisito. Sa lesia o Karisito e dua “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku” me raica tiko na veika me baleti koya e vuravura. Na “dauveiqaravi” oqo e dusi ira vakailawalawa na lotu Vakarisito lumuti kece e vuravura.

5, 6. (a) Ena raivotu i Joni na yapositolo, e dusia na cava “na i tutu ni cina e vitu” kei na “kalokalo e vitu”? (b) Na nona tauri iratou tu na “kalokalo e vitu” ena ligana imatau o Jisu e dusia na cava?

⁵ Eda raica ena Vakatakila ni o Jisu sara ga e lewai koya tiko na ‘dauveiqaravi yalodina ka vuku.’ A raivotutaka “na siga ni Turaga” na yapositolo o Joni qai raica “e vitu na i tutu ni cina koula ka tu cake tu e na kedra maliwa donu e dua, ka vaka na i rairai ni tamata” qai “taura tiko e ligana i matau e vitu na kalokalo.” A kaya vei Joni o Jisu me baleta na raivotu: “Sa vakaoqo na i balebale vuni ni kalokalo e vitu ko sa raica e ligaqu i matau, kei na i tutu ni cina koula e vitu: na kalokalo e vitu sa i iratou na agilosi ni i soqosoqo lewe ni lotu e vitu, kei na i tutu ni cina e vitu sa i ira na i soqosoqo lewe ni lotu e vitu.”​—Vakatakila 1:​1, 10-​20, VV.

⁶ “Na i tutu ni cina e vitu” e dusia na ivavakoso vakarisito dina kece era tiko oqo ena “siga ni Turaga,” na siga a tekivu ena 1914. Vakacava ga na “kalokalo e vitu”? Taumada, eratou vakatakarakarataki ira kece na ivakatawa era lumuti ra qai vakasucumi ena yalo tabu, era qarava tiko na ivavakoso kece ena imatai ni senitiuri.a E vaka ga nira tiko ena liga imatau i Jisu o ira na ivakatawa. Kena ibalebale ni lewai ira qai dusimaki ira o koya. Io, o Karisito Jisu a liutaki ira na ilawalawa lumuti era vaka tiko e dua na dauveiqaravi yalodina. Ia era sa le vica ga na ivakatawa lumuti ena gauna oqo. E yacovi ira gona vakacava na 93,000 vakacaca na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova e vuravura na veiliutaki i Karisito?

7. (a) E vakayagataka vakacava na iLawalawa Dauvakatulewa o Jisu me vakarautaka na veiliutaki ena ivavakoso kece e vuravura? (b) Na cava eda kaya kina nira lesi ena yalo tabu na ivakatawa lotu Vakarisito?

⁷ Me vaka ga ena imatai ni senitiuri, e dua na ilawalawa lailai era tagane matua vakayalo mai vei ira na ivakatawa lumuti era digitaki mera lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa, na ilawalawa e matataki koya na dauveiqaravi yalodina ka vuku vakaivakatakarakara. Na noda iLiuliu e vakayagataka na iLawalawa Dauvakatulewa oqo me lesi ira na tagane matua vakayalo​—se ra lumuti ena yalo tabu se sega​—mera qase ni ivavakoso ena nodra dui vanua. E cakacaka sara vakalevu e ke na yalo tabu e vakayagataka tiko o Jisu, e solia vua o Jiova na kena lewa. (Cakacaka 2:​32, 33) Taumada, mera yacova na ivakatawa oqo na ivakatagedegede gadrevi e volai tu ena Vosa ni Kalou, a vakavuna na yalo tabu na kena volai. (1 Timoci 3:​1-7; Taito 1:​5-9; 2 Pita 1:​20, 21) Na nona vakaturi kei na nona lesi e dua e dau caka ga ni sa oti na masu e kerei kina na veidusimaki ni yalo tabu. Kena ikuri, sa laurai vei ira era lesi nira vuataka tiko na vua ni yalo oqori. (Kalatia 5:​22, 23) Na ivakasala gona i Paula e ganiti ira kece na qase, se ra lumuti se sega: “O koya ga mo dou vakaraici kemudou, kei ira kecega na qele-ni-sipi, sa lesi kemudou kina na Yalo Tabu mo dou nodrai vakatawa.” (Cakacaka 20:28) Na iLawalawa Dauvakatulewa e dusimaki ira na tagane era lesi oqo, era soli ira mera vakatawa na ivavakoso. Oqo gona na sala e tiko kina nikua kei keda na Karisito me liutaka sara ga na ivavakoso.

8. E vakayagataki ira vakacava na agilosi na Karisito me liutaki ira na nona imuri?

⁸ E vakayagataki ira tale ga na agilosi o Jisu mera liutaki ira na nona imuri nikua. Ena vosa vakatautauvata me baleta na sila vinaka kei na sila ca, na gauna ni tatamusuki e cavuti kina e vakaibalebaletaka “nai vakataotioti kei vuravura [se, “ivakataotioti ni ivakarau ni veika,” NW”].” O cei beka ena tala na Turaga me lai tatamusuki? “Na dautamusuka ko ira na agilose,” e kaya o Karisito. E kaya tale: “Ena talai ira yani na nona agilose na Luve ni tamata, me ra soqona vata mai na nona matanitu na ka kecega sa dauveivakacalai, kei ira sa kitaka tiko na ka ca.” (Maciu 13:​37-​41) Me vaka ga ni a dusimaki Filipi e dua na agilosi vua na matanivanua ni Iciopea, e tu tale ga e levu na ivakadinadina edaidai ni vakayagataki ira tiko na nona agilosi na Karisito mera dusimaki ira na lotu Vakarisito dina ena nodra cakacaka ni vaqarai ira na tamata yalomalumalumu.​—Cakacaka 8:​26, 27; Vakatakila 14:6.

9. (a) E liutaka tiko vakacava nikua o Karisito na ivavakoso vakarisito? (b) Na taro cava meda vakasamataka ke da vinakata me yaga vei keda na veiliutaki i Karisito?

⁹ E veivakacegui dina meda kila ni o Jisu Karisito e vakayagataka tiko na iLawalawa Dauvakatulewa, na yalo tabu, kei ira na agilosi, me idewadewa ni nona veiliutaki vei ira na nona tisaipeli edaidai. Kevaka mada ga e tagutuvi vakalekaleka na nodra veitaratara na tamata i Jiova kei na iLawalawa Dauvakatulewa ena vuku ni veivakacacani se so tale na ka dredre, ena sega ni tagutuvi na veiliutaki i Karisito vei ira, ni na vakayagataki ira tiko na agilosi o koya kei na yalo tabu. Ia ena yaga ga vei keda na nona veiliutaki kevaka eda ciqoma. Eda na vakaraitaka vakacava nida ciqoma dina na veiliutaki i Karisito?

“Talairawarawa . . . Vakamalumalumu”

10. Eda na vakaraitaka vakacava nida dokai ira na qase era lesi ena ivavakoso?

¹⁰ Na noda iLiuliu e vakarautaka me baleti ira na lewe ni ivavakoso e so ‘na isolisoli tamata’​—“e so me ra dauveivakalotutaki, e so me ra i vakatawa, ka so me ra i vakavuvuli.” (Efeso 4:​8, 11, 12, VV) Na noda itovo kei na noda ivalavala vei ira na isolisoli tamata ena vakaraitaka se da ciqoma se sega na veiliutaki i Karisito. Sa dodonu ga meda “ia tiko na vakavinavinaka” ena vukudra na tagane matua vakayalo e soli ira mai na Karisito mera qaravi keda. (Kolosa 3:​15) E dodonu tale ga meda dokai ira. E vola na yapositolo o Paula ni “o ira na qase era sa lewa vinaka me ra dokai vakalevu.” (1 Timoci 5:​17) Eda na vakaraitaka vakacava nida marautaki ira da qai dokai ira na qase se ivakatawa ena ivavakoso? E sauma o Paula: “Dou talairawarawa vei ira sa liutaki kemudou, ka mo dou vakamalumalumutaki kemudou.” (Iperiu 13:17) Io, e dodonu meda talairawarawa da qai vakamalumalumu.

11. Na cava erau lakolako vata kina na noda dokai ira na qase kei na noda dina ina inaki ni noda papitaiso?

¹¹ E uasivi na noda iLiuliu. Ia era sega ni uasivi na nona isolisoli tamata. So gona na gauna era na cala. Ia e bibi meda yalodina tiko ga ina ituvatuva sa vakadavora na Karisito. Ke da via dina tiko ina inaki ni noda yalayala kei na papitaiso, eda na ciqoma ni o ira oqo era lesi dina ena yalo tabu ena ivavakoso da qai vakamalumalumu vei ira mai vu ni yaloda. Na noda papitaiso ena ‘yaca ni yalo tabu’ e ivakaraitaki ena matanalevu nida kila vinaka se cava na yalo tabu da qai ciqoma na veika e cakava ena kena vakayacori na loma i Jiova. (Maciu 28:19) Na papitaiso oqori e dusia nida tokona na cakacaka ni yalo tabu, nida na sega tale ga ni cakava na ka me tarova na kena cakacaka vei ira na imuri i Karisito. Me vaka ni vakaitavi sara ga na yalo tabu ena nodra vakaturi kei na nodra lesi na qase, ena rawa beka nida kaya nida yalodina tiko ina inaki ni noda yalayala kevaka eda sega ni tokoni ira na qase ena ivavakoso?

12. O cei soti a cavuta o Juta eratou a beca na veiliutaki, ia na cava eda vulica kina?

¹² E tiko ena iVolatabu na ivakaraitaki meda vuli kina me baleta na yaga ni talairawarawa kei na vakamalumalumu. Tolu na ivakaraitaki a dusia na tisaipeli o Juta ni tukuni ira tiko na dau vosa vakacacataki ira na tagane era lesi ena ivavakoso: “Ena ca ko ira! ni ra sa muria na sala i Keni, a ra sa muria e na marau ca na caka cala i Pelami me ra vakaivoli kina, a ra sa rusa e na vosa ni veivorati i Kora.” (Juta 11) A vakalecalecava o Keni na ivakasala vakayalololoma i Jiova qai tugana tiko ga e lomana na yalo ni veivakamatei. (Vakatekivu 4:​4-8) E dina ni vakasalataki Pelami vakavica na Kalou, e saga ga o koya me vosavakacacataki ira na tamata ni Kalou, ni nanuma tiko na ka ena saumi kina. (Tiko Voli mai na Lekutu 22:​5-28, 32-​34; Vakarua 23:5) Sa tu na itavi dokai i Kora e Isireli, ia a sega ni lomavakacegu kina. A bukana me vorati na tamata ni Kalou, o Mosese, na tamata yalomalumalumu duadua e vuravura. (Tiko Voli mai na Lekutu 12:3; 16:​1-3, 32, 33) Ratou sotava kina na leqa o Keni, Pelami, kei Kora. Bau matata vinaka na vakasama eda taura e ke me baleta na bibi ni dau vakarorogo vei ira na tamata e vakayagataka o Jiova ena ivavakoso, kei na kena bibi meda dau dokai ira!

13. Na veivakalougatataki cava sa tukuna oti tu mai na parofita o Aisea me baleti ira era na vakamalumalumutaki ira ina nodra veiqaravi na qase?

¹³ Macala tu ga ni o keda kece eda na via tauca na yaga ni veiliutaki totoka sa vakarautaka tu ena ivavakoso vakarisito na noda iLiuliu, se vakaevei? Sa tukuna oti tu mai na veivakalougatataki oqori na parofita o Aisea: “Raica, ena buli e dua na tui me ia na lewa dodonu, ko ira talega na turaga era na lewa vakadodonu. Ia ena dua na tamata ena vaka nai vunivuni mai na cagi, kei nai vakaruru mai na cava; ena vaka na uciwai e na vanua dravuisiga, ka vaka na yaloyalo ni vatu levu e na vanua dauveivakaocataki.” (Aisea 32:​1, 2) O ira yadua na qase mera vaka tiko na ‘ivunivuni’ e qarai kina na itataqomaki kei na vakacegu. Kevaka mada ga e sega ni ka rawarawa vei keda na dau vakamalumalumu, de vinaka meda sasagataka ga mai vu ni lomada meda vakamalumalumutaki keda da qai talairawarawa vei ira sa lesia na Kalou mera liutaka na cakacaka ena ivavakoso.

Nodra Vakamalumalumu na Qase ina Veiliutaki i Karisito

14, 15. Era vakaraitaka vakacava o ira na liutaka tiko na cakacaka ena ivavakoso nira vakamalumalumu ina veiliutaki i Karisito?

¹⁴ Na lotu Vakarisito kece e dodonu mera talairawarawa ina veiliutaki i Karisito​—vakabibi o ira na qase. E so toka na lewa e soli vei ira na ivakatawa se qase ena ivavakoso. Ia mera qarauna mera kua ni ‘via lewa na nodra vakabauta’ na tacidra vakayalo ena nodra via lai vakatulewataka na nodra bula. (2 Korinica 1:​24, VV) Era taura vakabibi na qase na vosa i Jisu oqo: “Dou sa kila ni ra dau vakacolasau vei ira na kai veimatanitu tani ko ira na nodra i liuliu, ka ra dau lewa vakaukauwa vei ira ko ira na nodra turaga dokai. E na sega ni vaka kina vei kemudou.” (Maciu 20:​25-​27, VV) Nira vakayacora tiko na qase na nodra ilesilesi, me vu mai lomadra na nodra via veiqaravi.

¹⁵ Era uqeti na lotu Vakarisito mera dau ‘nanumi ira era liutaki ira, mera vakadamurimuria na nodra vakabauta nira vakananuma na nodra ivalavala.’ (Iperiu 13:7) E sega ni vakaroti me caka oqo baleta ni o ira na qase era noda iliuliu. A kaya o Jisu ni “dua ga e nomuni iLiuliu, na Karisito.” (Maciu 23:​10, NW) Na ka me vakatotomuri na nodra vakabauta na qase, baleta nira vakatotomuri koya tiko na noda iLiuliu dina, o Karisito. (1 Korinica 11:1) Meda raica mada oqo e vica na sala era saga kina na qase mera vakatotomuri Karisito ena loma ni ivavakoso.

16. E dina ni tiko vei Jisu na lewa, a dau vakacava ga na nona ivalavala vei ira na nona imuri?

¹⁶ E dina ni uasivi ira na tamata ivalavala ca o Jisu ena ka kece ga qai solia tale ga vua o Tamana na lewa levu sara, a dau yalomalua ga vei ira na nona tisaipeli. A sega ni saga me vakadrukai ira na vakarogoci koya ena levu ni ka e kila. E dau nanumi ira qai kauaitaki ira na nona imuri o Jisu ena veika e ganiti ira, e kila nira tamata ga. (Maciu 15:32; 26:​40, 41; Marika 6:​31) A sega ni namaka vakasivia se lavaka vakasivia na ka vei ira na nona tisaipeli. (Joni 16:12) A “yalomalua ka yalomalumalumu.” Sa rauta mera vakacegui e levu nira torovi koya yani.​—Maciu 11:​28-​30.

17. Mera vakaraitaka vakacava na qase na yalomalua vakarisito ena loma ni ivavakoso?

¹⁷ Ke sa dau yalomalua na iLiuliu o Karisito, me sa qai wacava o ira na liutaka tiko na cakacaka ena ivavakoso! Io, era qarauna sara mera kua ni vakayagataka vakatani na lewa e soli vei ira. Me kua ni nodra inaki mera ‘lako yani ena vosa vuku,’ mera vakadrukai kina o ira na vakarorogo. (1 Korinica 2:​1, 2) Era saga ga mera vakamacalataka vakarawarawa mai vu ni yalodra na ka dina e yavutaki ena iVolatabu. Kena ikuri, era tovolea na qase mera kua ni namaka vakasivia na ka vei ira na lewe ni ivavakoso, mera dau veinanumi ga ena veika e ganiti ira oqo. (Filipai 4:​5, NW) Era kila ni tamata kece e vakaiyalayala ga na ka era rawata, oya na vuna era dau vakaraitaka kina na yalo ni veinanumi vei ira na tacidra. (1 Pita 4:8) O koya gona, e dau veivakacegui dina nira vakaraitaka na qase na yalomalumalumu kei na yalomalua.

18. Na cava era vulica na qase mai na itovo i Jisu vei ira na gone?

¹⁸ O Jisu a dau rawarawa ni torovi, vei ira mada ga e vaka mera beci tu. Vakasamataka na ka e kaya ni ratou sa vosavosa na nona tisaipeli me baleta na nodra ‘kau tiko yani vua na gone lalai.’ “Dou laivi ira na gone lalai me ra lako mai vei au,” a kaya o Jisu, “dou kakua ni tarovi ira.” Oti, “sa keveti ira, ka tabaki ira e na ligana, ka vosavakalougatataki ira.” (Marika 10:​13-​16) Ra dau taleitaki Jisu na tamata ni yalovinaka qai dau yalololoma. Era sega ni rerevaki koya. O ira mada ga na gone era lomavakacegu nira veimaliwai kei koya. Mera torovi rawarawa tale ga vaka kina na qase. Nira veinanumi ra qai dau veikauaitaki, era na vakavurea na lomavakacegu vei ira tale e so, wili kina o ira na gone.

19. E rawati vakacava na “vakasama i Karisito,” ia na cava e gadrevi me caka kina?

¹⁹ Na levu ga ni nodra kilai Karisito Jisu vinaka na qase, na levu tale ga ni nodra rawa ni vakatotomuri koya vinaka. “O cei sa kila na loma ni Turaga? O cei sa rawa ni vakavulici koya?” a taroga o Paula me baleti Jiova. Oti oya, sa qai sauma: “Ia sa tiko vei keda na loma [se, “vakasama,” NW] i Karisito.” (1 Korinica 2:​16, VV) Kevaka me tiko vei keda na vakasama i Karisito, ena vinakati meda kila na ivakarau ni nona vakasama, kei na veibasoga ni nona ivalavala kece, meda kila kina na ka ena vakayacora ena ituvaki cava ga e basika. Sa na bau totoka dina kevaka me vaka oya na vinaka ni noda kilai koya na noda iLiuliu! Io, ena gadrevi e ke meda dau wilika vakalevu na itukutuku ni Kosipeli da qai vakasinaita e veigauna na noda vakasama ena ivakamacala ni bula i Jisu kei na nona ivakaraitaki. Ke vaka oqori na levu ni nodra sasaga na qase mera talairawarawa ina veiliutaki i Karisito, ena qai via lomadra cake na lewe ni ivavakoso mera vakatotomuria na nodra vakabauta. Era na qai marau na qase nira raica ni so tale era sa mai rekitaka voli na nodra muria lako na weniyava i koya na iLiuliu.

Muria Tiko ga na Veiliutaki i Karisito

20, 21. Na cava meda lewa deivaki nida sa vakanamata tu yani oqo ina vuravura vou sa yalataki tu?

²⁰ E rui bibi vei keda kece meda muria tiko ga na veiliutaki i Karisito. Na keda ituvaki nida sa volekata yani na icavacava ni ivakarau ni veika oqo e tautauvata vinaka sara ga kei na kedra ituvaki na Isireli ena 1473 B.S.K. nira sa lai tu ena Buca o Moapi. Era sa tu sara tu ga ena ilago ni Vanua Yalataki, mani kaya kina oqo na Kalou ena gusu i Mosese na parofita: “Ko na lako [Josua] kei ira na tamata oqo ki na vanua sa bubului kina ko Jiova vei ira na nodra qase me solia vei ira.” (Vakarua 31:​7, 8) O Josua a lesi me iliuliu. A bibi vei ira na Isireli mera vakamalumalumutaki ira ina veiliutaki i Josua ke ra via yacova na Vanua Yalataki.

²¹ E kaya na iVolatabu vei keda ‘ni dua ga e noda iLiuliu, na Karisito.’ O Karisito duadua ga ena liutaki keda yani ina vuravura vou sa yalataki tu, era na bula ga kina na ivalavala dodonu. (2 Pita 3:​13) Meda lewa deivaki gona meda vakamalumalumutaki keda ina nona veiliutaki ena basoga ni noda bula kece.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• A liutaka vakacava na ivavakoso taumada o Karisito?

• E liutaka vakacava na nona ivavakoso edaidai o Karisito?

• Na cava meda vakamalumalumutaki keda kina vei ira era liutaka tiko na cakacaka ena ivavakoso?

• Na sala cava soti era na vakaraitaka kina na qase ni nodra iLiuliu o Karisito?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

E liutaka na nona ivavakoso na Karisito, era tu ena ligana imatau na ivakatawa

[iYaloyalo ena tabana e 16]

“Dou talairawarawa vei ira sa liutaki kemudou, ka mo dou vakamalumalumutaki kemudou”

[iYaloyalo ena tabana e 18]

A yalovinaka o Jisu qai rawarawa na torovi koya. Era saga na qase ni ivavakoso mera ucui koya