O Vakabauta Dina na iTukutuku Vinaka?

“Sa voleka na matanitu ni Kalou. Ni veivutuni ka vakabauta na i Tukutuku Vinaka!”​—⁠MARIKA 1:​15, VV.

1, 2. O na vakamacalataka vakacava na Marika 1:​14, 15?

E TEKIVUTAKA e Kalili o Jisu Karisito ena yabaki 30 S.K. na nona cakacaka vakaitalatala uasivi. E vunautaka “na i Tukutuku Vinaka mai vua na Kalou,” ra qai uqeti e levu na kai Kaleli ni sa tukuna: “Sa qai yaco mai na kena gauna, ka sa voleka na matanitu ni Kalou. Ni veivutuni ka vakabauta na i Tukutuku Vinaka!”​​—⁠Marika 1:​14, 15, VV.

² “Sa qai yaco mai na kena gauna” vei Jisu me tekivutaka nona cakacaka vakaitalatala, vaka kina vei ira na lewenivanua mera vakatulewataka mera cakava na ka ena vakadonui ira kina na Kalou. (Luke 12:​54-​56) Ni tukuni ni “sa voleka na matanitu ni Kalou,” e vakaibalebaletaki ni tu sara ga ena gauna oya o koya sa digitaki oti me na qai kena tui, o Jisu. Na nona ivunau e uqeti ira na tamata yalomalumalumu mera veivutuni. Ia era vakaraitaka vakacava o ira oya nira “vakabauta na i Tukutuku Vinaka”? Vakacava o keda?

3. Na cava era cakava e so me ivakadei ni nodra vakabauta na itukutuku vinaka?

³ Na yapositolo o Pita a veivakauqeti me vakataki Jisu mera veivutuni na lewenivanua. A kaya kina oqo o Pita ena 33 S.K. ni vosa tiko vei ira na Jiu e Jerusalemi donuya na Kanavata ni Lakosivia: “Dou veivutuni, ka papitaisotaki, koi kemudou yadua, e na yaca i Jisu Karisito, me bokoci kina na nomudoui valavala ca, ka dou na rawata na Yalo Tabu mei solisoli.” Era veivutuni e vica na udolu ra qai papitaiso mera imuri i Jisu. (Cakacaka 2:​38, 41; 4:⁠4) Na ikalawa vata ga oya era taura ena 36 S.K. na kai Matanitu Tani era veivutuni. (Cakacaka 10:​1-​48) Ena noda gauna oqo, na nodra vakabauta na itukutuku vinaka sa tosoi ira tiko e vica vata na udolu mera veivutunitaka nodra ivalavala ca, yalataki ira vua na Kalou, ra qai papitaiso. Era sa ciqoma na itukutuku vinaka ni bula ra qai vakabauta na isoro i Jisu e voli ira lesu. Kena ikuri, era bulataka tiko na ivalavala dodonu ra qai tutaka na lewa ni Matanitu ni Kalou.

4. Na cava na vakabauta?

⁴ Ia na cava na vakabauta? E vola na yapositolo o Paula: “Na vakabauta sa i koya na noda vakadinata ni na yaco na veika eda nuitaka, na noda kila ni ra tu dina na veika eda sega ni raica.” (Iperiu 11:​1, VV) Na dei ni noda vakabauta na vosa ni yalayala kece ni Kalou, vei keda e vaka ga nira sa vakayacori oti. Na vakabauta tale ga e vauci kina na “noda kila ni ra tu dina na veika eda sega ni raica.” Ena noda vakasama kei na lomada, eda vakadinata nira tu dina na veika oya e dina nida sega ni raica.​​—⁠2 Korinica 5:7; Efeso 1:​18.

Yaga Vei Keda na Vakabauta!

5. Na cava e bibi kina na vakabauta?

⁵ O keda kece eda sucu mai meda gadreva na veika vakayalo, ia eda sega ni sucukaya mai na vakabauta. E kaya sara ga na iVolatabu “ni ra sega ni vakabauta kece na tamata.” (2 Cesalonaika 3:​2, VV) Ia e vinakati me tiko na vakabauta vei ira na lotu Vakarisito me qai rawa ni nodra na veika e yalataka na Kalou. (Iperiu 6:​12) Ni sa cavuta oti e vica era ivakaraitaki vinaka ena vuku ni nodra vakabauta, sa qai vola o Paula: “Ni ra sa vakavolivoliti keda vaka oqo e dua na i lala i vakadinadina levu, me da sa biuta laivi sara na veika kece ga era vakabibitaki keda tu kei na i valavala ca sa kabiti keda matua tiko, ka me da ciciva tiko ga e na yalo dei na cere sa tu e matada. Me da rai tiko ga vei Jisu, o koya ka a vakatekivuna ka na vakacavara tale ga na noda vakabauta.” (Iperiu 12:​1, 2, VV) Na cava sara mada na “i valavala ca sa kabiti keda”? Oqori na lailai ni vakabauta, se na yali sara ga ni vakabauta e dau tu e liu. Eda na vaqaqacotaka e veigauna na noda vakabauta ke da dau “rai tiko ga vei Jisu,” da qai muria na nona ivakaraitaki. Bibi tale ga meda cata na itovo tawakilikili, valuta na itovo vakayago, vorata na domodomoiyau, na vuku vakavuravura, kei na itovo vakavanua e sega ni vakaivolatabu. (Kalatia 5:​19-​21; Kolosa 2:8; 1 Timoci 6:​9, 10; Juta 3, 4) Kena ikuri, e dodonu meda vakadinata sara ga ni totaki keda na Kalou, ni dau yaga tale ga na ivakasala e kune ena nona Vosa.

6, 7. Na cava e dodonu vinaka kina meda masuta na vakabauta?

⁶ Sega ni dua na tamata, ena nona lewa ga, me rawa ni vakavurea e lomana na vakabauta. Ni vakabauta e dua tiko na vua ni yalo tabu, se igu yavavala ni Kalou. (Kalatia 5:​22, 23) Vakacava gona ke vinakati me vaqaqacotaki noda vakabauta? A kaya o Jisu: “Ia kevaka dou kila, koi kemudou . . . mo dou solia na ka vinaka vei ira na luvemudou; sa qai dina vakalevu cake, ni na solia na Yalo Tabu ko koya na Tamamudou vakalomalagi vei ira sa kerekere vua.” (Luke 11:13) Io, meda masuta na yalo tabu, ni oqori ena vakatubura vei keda na vakabauta meda cakava rawa kina na loma ni Kalou ena ituvaki dredre cava ga.​​—⁠Efeso 3:​20.

⁷ E dodonu vinaka meda masuta me vakalevutaki noda vakabauta. Ni vakarau vakatala laivi o Jisu na timoni a curuma voli e dua na gonetagane, a masuti Jisu sara na tama ni gone oya: “Au sa vakabauta; ni vukei au mada e na lailai ni noqu vakabauta!” (Marika 9:​24, VV) “Ni vakalevutaka na neitou vakabauta,” eratou kaya na tisaipeli i Jisu. (Luke 17:⁠5) O koya gona, meda masuta ena yalodei na vakabauta, baleta ni kerekere vaka oqori e dau rogoca na Kalou.​​—⁠1 Joni 5:​14.

Rui Bibi me Vakabauti na Vosa ni Kalou

8. E vukei keda vakacava noda vakabauta na Vosa ni Kalou?

⁸ Ni sa voleka nona mate vakaisoro, a qai kaya o Jisu vei ira nona imuri: “Me kakua ni rarawa na lomamudou: dou sa vakabauta na Kalou; dou vakabauti au talega.” (Joni 14:⁠1) Nida lotu Vakarisito, eda vakabauta na Kalou kei na Luvena. Ia vakacava na Vosa ni Kalou? E dua na veisau levu e rawa nida vakila ena noda bula ke da vulica da qai bulataka oqori ena yalo e nuitaka vakaoti na kena ivakasala kei na kena idusidusi.​​—⁠Iperiu 4:​12.

9, 10. Vakamacalataka mada na ka e tukuni me baleta na vakabauta ena Jemesa 1:​5-8.

⁹ Eda sotava e levu na leqa nida tamata ivalavala ca. Ia ke da vakabauta na Vosa ni Kalou, ena vukei keda oqori. (Jope 14:⁠1) Me kena ivakaraitaki, de dua eda sega ni kila na ka meda cakava nida vakatovolei. E vakasalataki keda vaka oqo na Vosa ni Kalou: “Kevaka sa lailai na vuku vua e dua vei kemudou, me kerea vua na Kalou, o koya sa solia vakalevu kivei ira kecega na tamata, a sa sega ni dauveivakadirideini [se, “lomaca kina,” NW]; ka na soli ga vua. Ia me kerekere e na vakabauta, me kakua ni vakatitiqa: ko koya sa vakatitiqa, sa vaka na ua ni waitui, sa cagina e na cagi ka veitubuyaki. Ia me kakua ni nanuma na tamata ko ya ni na rawata e dua na ka mai vua na Turaga: a tamata lomalomarua, sa yamekemeke e na nonai valavala kecega.”​​—⁠Jemesa 1:​5-8.

¹⁰ Ena sega ni lomacataki keda na Kalou o Jiova nida kerea na vuku eda lekata. Ena vukei keda ga me tiko vei keda na rai dodonu me baleta na veika dredre e basika. De ra na vukei keda ena so na ivakasala veiganiti vakaivolatabu na tacida vakayalo se da wilika oqori nida vulica tiko na iVolatabu. Se vakamuai keda ena so tale na sala na yalo tabu i Jiova. Ena solia na vuku na Tamada vakalomalagi meda vosota rawa kina na veika dredre kevaka eda ‘kerekere ena vakabauta da qai kua ni vakatitiqa.’ Ia ke da vakatitiqa me vaka na ua ni waitui e veicaginayaki, sa na sega tu ga ni rawa nida nuitaka ni na rogoci keda na Kalou. Baleta? Baleta ga nida yamekemeke ena noda ivalavala, sega ni dei ena ka eda masulaka se cakava, wili tale ga kina noda vakabauta. E bibi gona meda vakabauta deivaki na Vosa ni Kalou kei na ivakasala e tu kina. Meda raica mada oqo e so na sala e dau veivuke qai veidusimaki kina.

Na Vakabauta kei na Ka Meda Bula Kina

11. Na noda vakabauta na Vosa ni Kalou e vakayalodeitaki keda vakacava me baleta na ka meda bula kina e veisiga?

¹¹ Vakacava ke da sotava tiko ena gauna oqo na bula dravudravua kei na bula dredre? Na noda vakabauta na Vosa ni Kalou ena vakaceguya na yaloda ni o Jiova ena solia vei keda na ka meda bula rawa kina e veisiga, ia mai muri, na isolisoli levu sara ena soli vei ira era lomani koya. (Same 72:16; Luke 11:​2, 3) Ena veivakauqeti sara ga vei keda kevaka eda raica lesu na nona vakani Ilaija na parofita o Jiova ena gauna ni dausiga. E muri, dua na ka veivakurabuitaki a cakava na Kalou ena kena sega ni oti na falawa kei na waiwai eratou bula tiko kina e dua na yada, na luvena, kei Ilaija. (1 Tui 17:​2-​16) Na ka vata ga oya e cakava o Jiova ena vuku i Jeremaia ni sa kabai Jerusalemi na mataivalu ni Papiloni. (Jeremaia 37:21) E dina ni sega ni levu sara na ka me rau kania o Jeremaia kei Ilaija, ia a karoni rau ga o Jiova. Na ka vata oqori e vakayacora o koya ena vukudra na vakabauti koya edaidai.​​—⁠Maciu 6:​11, 25-​34.

12. E yaga vakacava na vakabauta ena vuku ni veika meda bula rawa kina e veisiga?

¹² De na sega ni vakavutuniyautaki keda vakayago na vakabauta kei na bulataki ni ivakavuvuli vakaivolatabu, ia e sega ni kena ibalebale nida na sega ni rawata na ka meda bula rawa kina e veisiga. Me kena ivakaraitaki: Eda vakasalataki ena iVolatabu meda dau dina, meda dau cakacaka vinaka da qai cakacaka tale ga vakaukaua. (Vosa Vakaibalebale 22:29; Dauvunau 5:​18, 19; 2 Korinica 8:​21) Me kua sara ni raici vakamamada na yaga ni kena irogorogo e dua na tamata cakacaka vinaka. Ena vanua mada ga e sega ni levu kina na cakacaka vinaka, era sega ni leqa ena ituvaki oqori o ira era kilai nira dau dina, gugumatua, qai maqosa ena nodra cakacaka. De lailai sara na ka era taukena vakayago, ia era sega ni leqa ena ka mera bula rawa kina e veisiga, ra qai lomavakacegu nira vakayagataka tiko na kakana era bunotaka.​​—⁠2 Cesalonaika 3:​11, 12.

Eda Vosota na Rarawa Levu ena Vuku ni Vakabauta

13, 14. E vukei keda vakacava na vakabauta meda vosota?

¹³ E vakamacalataki ena Vosa ni Kalou ni sa dau kena ivakarau ga vei keda na tamata meda rarawataka vakalevu na takali ni wekada lomani. A lolositaka na peteriaki yalodina o Eparama na mate i Sera na watina lomani. (Vakatekivu 23:⁠2) A bikai Tevita na rarawa levu ni rogoca ni sa mate o Apisalomi na luvena. (2 Samuela 18:33) Na tamata uasivi mada ga o Jisu a tagicaka na mate i Lasarusa na nona itau dredre. (Joni 11:​35, 36) De dua eda na luvuci ena rarawa levu ni sa mate e dua na wekada lomani, ia eda na vosota ga na ituvaki dredre vaka oqori nida vakabauta na veika e yalataki tu ena Vosa ni Kalou.

¹⁴ “Sa tu na noqu vakanuinui vua na Kalou,” e kaya o Paula, “ni ra na tu cake tale mai na mate ko ira na yalododonu kei ira na sega ni yalododonu.” (Cakacaka 24:​15, VV) E dodonu meda vakabauta na veika sa lalawataka na Kalou mera na vakaturi kina na iwiliwili vakaitamera era mate tu. (Joni 5:​28, 29) Ena wili tiko vei ira na vakaturi oqori mai na mate o Eparama kei Sera, Aisake kei Repeka, Jekope kei Lia, ra qai vakaturi mera bula ena vuravura vou ni Kalou. (Vakatekivu 49:​29-​32) Sa na dua dina na ka rekitaki nira sa na vakaturi mai na mate o ira na wekada lomani mera bula tale ena vuravura oqo! (Vakatakila 20:​11-​15) Ena gauna mada ga oqo, na noda vakabauta ena sega ni kauta tani na lomabibi, ia e sa na bau vakavolekati keda mada ga vua na Kalou meda vosota kina na rarawa levu.​​—⁠Same 121:​1-3; 2 Korinica 1:⁠3.

Na Vakabauta e Vakayaloqaqataki Ira na Lomabibi

15, 16. (a) Na cava eda kaya kina ni sega ni o ira ga era tamata vakabauta edaidai era dau lomabibi? (b) Na cava me caka me wali kina na lomabibi?

¹⁵ E vakavotui tale ga ena Vosa ni Kalou ni o ira na tamata vakabauta era dau lomabibi. Na veika dredre a sotava o Jope, e nanuma tale kina ni sa biuti koya na Kalou. (Jope 29:​2-5) E vakamataveveku sara ga o Niemaia ni vakasamataki Jerusalemi kei na kena bainikoro sa rusa tu. (Niemaia 2:​1-3) Rui rarawataka o Pita na nona cakitaki Jisu ni a lai “tagi vakalevu sara” kina. (Luke 22:62) Qai vakauqeti ira na tacina vakayalo mai na ivavakoso e Cesalonaika o Paula mera “vakacegui ira era sa yalolailai.” (1 Cesalonaika 5:​14) O koya gona, na lomabibi e sega ni qai ka era sotava ga o ira na vakabauta nikua. Eda na walia vakacava na lomabibi?

¹⁶ De dua sa veitaqataqai mai na ituvaki dredre qai vakalomabibitaki keda vakalevu. Ena ituvaki vaka oqori, e vinaka meda kua ni raica umauma na leqa, ia meda wasewasea vakalalai da qai saga meda walia yadudua ena noda vakayagataka na ivakavuvuli vakaivolatabu. Noda cakava oqori ena mamada kina noda lomabibi. E yaga tale ga ke da lewa vinaka na ka eda cakava, vaka tale ga kina na gauna ni noda vakacegu. E dua na ka eda raica rawa e ke: Noda vakabauta na Kalou kei na nona Vosa e veivakabulabulataki vakayalo baleta ni dei kina na lomada ni o koya e kauaitaki keda dina.

17. Eda kila vakacava ni o Jiova e dau nanumi keda?

¹⁷ E veivakayaloqaqataki na vosa e tauca o Pita: “Vakamalumalumutaki kemudou e ruku ni liga kaukauwa ni Kalou, me vakalevulevui kemudou cake ko koya e na gauna sa lokuci: ka dou biuta vei koya na nomudou lomaocaoca kecega, ni sa daunanumi kemudou ko koya.” (1 Pita 5:​6, 7) E lagata na daunisame: “Sa tokoni ira kecega era sa bale ko Jiova, ka sa vakatudonutaki ira kecega era sa vakalairoro.” (Same 145:14) Sa dodonu ga meda vakabauta na vosa oqori nira kune ena Vosa ni Kalou. E dina ni na sega ni seavu rawarawa na lomabibi, ia e veivakacegui dina nida kila ni rawa nida biuta kece yani vua na Tamada vakalomalagi dau loloma na noda nuiqawaqawa!

Na Vakabauta kei na So Tale na Ka Dredre

18, 19. E yaga vakacava na vakabauta meda vosota rawa kina na tauvimate, meda vakacegui ira tale ga na tacida vakayalo era davo bibi?

¹⁸ Dau rawa ni vakatovolea dina noda vakabauta ke ra tauvimate bibi na wekada se o keda. E sega ni cavuti ena iVolatabu ni ratou vakabulai vakacakamana mai na kedratou mate o Epafirotaito, Timoci, kei Tirofimo, ia e sega ni vakatitiqataki ni a vukei iratou o Jiova me ratou vosota. (Filipai 2:​25-​30; 1 Timoci 5:​23; 2 Timoci 4:​20) Kena ikuri, e lagata na daunisame me baleti “koya sa nanuma na dravudravua . . . Ena vakaukauwataki koya ko Jiova ni sa malumalumu koto; o na cakava me vinaka tiko na nonai mocemoce ni sa mate [se, “tauvimate,” NW] no.” (Same 41:​1-3) E vukei keda vakacava na vosa ni daunisame meda vakacegui ira kina na tacida vakayalo era tauvimate?

¹⁹ Dua na sala meda vukei ira kina vakayalo na tauvimate oya meda masu vata kei ira se nanumi ira ena noda masu. Eda na sega ni kerea beka vua na Kalou me vakabulai ira vakacakamana, ia e rawa nida kerea me vakataudeitaka na yalodra mera vosota kina na kedra mate. Meda kerea tale ga mera vakaukauataki vakayalo mera yalodei tiko ga kina ena gauna ni nodra davo bibi. Ena vakataudeitaki ira o Jiova, ena vaqaqacotaki tale ga na nodra vakabauta kevaka era vagolea nodra vakasama ina gauna ‘ena sega ni kaya kina e dua na lewenikoro, au sa tauvimate.’ (Aisea 33:24) Sa bau veivakacegui dina nida kila nira na sereki tawamudu na tamata talairawarawa mai na ivalavala ca, tauvimate, kei na mate. Ena rawa ga oqori ena yavu ni isoro i Jisu Karisito kei na Matanitu ni Kalou! Eda vakavinavinaka ga vei Jiova ena vuku ni inuinui lagilagi oqori, o koya ‘sa vakabulai keda mai na mate kece ga.’​​—⁠Same 103:​1-3; Vakatakila 21:​1-5.

20. Na cava eda rawa ni kaya kina ni na tauri keda dei na vakabauta ena “veisiga ca” ni bula vakaitabaqase?

²⁰ Na vakabauta e rawa ni tauri keda dei nida sa donuya “na veisiga ca” ni bula vakaitabaqase, ni sa malumu mai na igu kei na kaukaua. (Dauvunau 12:​1-7) O koya gona, me vakataki koya na daunisame e sa kena turaga, e rawa nira masulaka oqo na itabaqase ena keda maliwa: “Ni sai kemuni ga, na Turaga Jiova, ka’u sa nuinui tiko kina . . . Kakua ni biuti au e na gauna ka’u sa qase mai kina; kakua ni laivi au ni sa oti na noqu kaukauwa.” (Same 71:​5, 9) E gadreva dina na veitokoni i Jiova na daunisame, me vakataki ira ga e levu na tacida qase vakarisito era sa qarava dede mai na Kalou. Sa dodonu ga mera nuidei ena vuku ni nodra vakabauta na liga tawamudu i Jiova e dau veitokoni.​​—⁠Vakarua 33:⁠27.

Vakabauta Tiko ga na Vosa ni Kalou

21, 22. Ke tu vei keda na vakabauta, ena tara vakacava oqori na noda veiwekani kei na Kalou?

²¹ Na noda vakabauta na itukutuku vinaka kei na Vosa taucoko ni Kalou e sa na qai vakavolekati keda ga vei Jiova. (Jemesa 4:⁠8) E dina ni o koya e noda Turaga Sau, ia a buli keda tale ga qai Tamada vakalomalagi. (Aisea 64:8; Maciu 6:9; Cakacaka 4:24) “Oi kemuni na tamaqu, na noqu Kalou, kei na uluvatu ka’u sa vakabulai kina,” e lagata na daunisame. (Same 89:26) Ke da vakabauti Jiova kei na nona Vosa, eda na raici koya tale ga me ‘noda Uluvatu eda sa vakabulai kina.’ Sa dua dina na ka dokai!

²² O Jiova e Tamadra na lotu Vakarisito era vakatuburi ena yalo tabu kei na nodra itokani era nuitaka na bula e vuravura. (Roma 8:​15) Na noda vakabauti koya na Tamada vakalomalagi ena sega vakadua ni ka meda na veivutunitaka. E kaya o Tevita: “Ni sa laivi au na tamaqu kei na tinaqu, ena qai keveti au cake ko Jiova.” (Same 27:10) Kena ikuri e cavuti ena vukuda na vosa ni veivakadeitaki oqo: “[E]na sega ni laivi ira na nona tamata ko Jiova e na vuku ni yacana levu.”​​—⁠1 Samuela 12:⁠22.

23. Na cava meda cakava me tawamudu kina na noda veiwekani kei Jiova?

²³ Ia ke da vinakata me tawamudu na noda veiwekani kei Jiova, sa dodonu meda vakabauta na itukutuku vinaka da qai ciqoma na iVolatabu me Vosa dina ga ni Kalou. (1 Cesalonaika 2:​13) Sa dodonu meda vakabauti Jiova mai vu ni lomada, da qai vakamalumalumutaki keda ina nona Vosa me vakararamataka noda sala. (Same 119:105; Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6) Ena qaqaco cake ga noda vakabauta nida masu vua ena yalo e nuitaki koya ena vuku ni nona dau veinanumi, nona dau yalololoma, kei na nona dau veitokoni.

24. Na vakasama veivakacegui cava e kauta cake mai na Roma 14:⁠8?

²⁴ Na vakabauta ga a vu ni noda yalataki keda tawamudu vua na Kalou. Na vakabauta dei e tu vei keda nida nona tamata yalayala ena yavu ni noda nuitaka na veivakaturi ke da mani mate. Io, “se da bula se da mate eda sa nona tiko ga na Turaga.” (Roma 14:​8, VV) Meda maroroya e lomada na inuinui talei oqori ena noda nuitaka dei na Vosa ni Kalou kei na noda vakabauta tiko ga na itukutuku vinaka.

O na Sauma Vakacava?

• Na cava na vakabauta, ia na cava e bibi kina me tiko vei keda oqori?

• Na cava e rui bibi kina meda vakabauta na itukutuku vinaka kei na Vosa taucoko ni Kalou?

• E yaga vakacava na vakabauta meda vosota kina na veika dredre?

• Eda na vaqaqacotaka tiko ga vakacava na noda vakabauta?

[iYaloyalo ena tabana e 12]

A vakaukauataki Jeremaia kei Ilaija o Jiova ena vuku ni nodrau vakabauta

[iYaloyalo ena tabana e 13]

A dei matua na nodratou vakabauta o Jope, Pita, kei Niemaia

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Sa dodonu ga meda vakabauta na itukutuku vinaka ke da via veiwekani tawamudu kei Jiova