Ra iTabagone, Oni sa Yavutaka Vinaka Tiko Nomuni Bula Mai Muri?

“Ni’u sa kila koi au na nanuma ni yaloqu e na vukumudou, . . . na nanuma mo dou vinaka, ka sega ni ca, ka me’u solia vei kemudou nai nuinui vinaka ni gauna emuri.”​—JEREMAIA 29:11.

1, 2. Na sala cava so e raici kina na bula vakaitabagone?

ERA dau vakasamataka e levu na tamata uabula ni gauna vinaka duadua na bula vakaitabagone. Era nanuma na kaukaua kei na igu a tu vei ira. Era nanuma lesu na gauna era sega ni dau vakacolati kina ena levu na itavi, era veilasamaki ga vakalevu, ra qai vakanamata tu ena ka era na cakava ena nodra bula taucoko ena gauna mai muri.

² De dua ena duidui na nomuni rai na itabagone. Ena sega beka ni rawarawa na veiveisau ni bula oni sa mai donuya tu oqo. Oni na rairai sotava tiko na idre ni veimurimuri e koronivuli. Oni na rairai sasagataka tiko vakaukaua mo ni taqomaki kemuni mai na wainimate gaga, na gunu, kei na itovo vakasisila. E veivosakitaki beka na nomuni dau tawaveitovaki se so tale na ka me baleta na nomuni vakabauta. Io, e gauna dredre dina na bula vakaitabagone. Ia, e se tiko ga na ka vinaka e rawa ni caka ena gauna oqori. O koya gona na taro oqo: O na vakayagataka vakacava na gauna oqori?

Marautaka Nomu Bula Vakaitabagone

3. Na ivakasala kei na ivakaro cava e cavuta o Solomoni vei ira na itabagone?

³ Era na tukuna vei iko na itabaqase ni lekaleka na bula vakaitabagone, era dina tale ga. Ena vica ga na yabaki, sa na oti nomu bula vakaitabagone. Mo se tei marautaka mada ga ni se bera ni takali! Oqori na ivakasala i Tui Solomoni: “Mo reki, ko iko na cauravou, ni ko sa cauravou tiko; ka marau e lomamu e na veisiga ko sa cauravou kina, ka muria na sala sa lomamu kina, kei na ka sa gole kina na matamu.” Ia, e vakasalataki ira tale na itabagone: ‘Mo biuta tani mai lomamu na ka rarawa, ka mo biuta tani na ca mai na yagomu.’ E tomana: “Ni sa ka walega na gauna sa gone ka cauravou kina na tamata.”​—Dauvunau 11:9, 10.

4, 5. Na cava e ka vakayalomatua kina mera yavutaka vinaka na itabagone na nodra bula mai muri? Tukuna na kena ivakaraitaki?

⁴ O kila na ibalebale ni vosa i Solomoni? Kena ivakaraitaki, vakasamataka mada e dua na itabagone e soli vua e dua na iloloma levu, de dua na nona ivotavota ilavo. Ena vakayagataka vakacava? E rawa ni vakayagataka kece ena ka ga ni marau—⁠vaka na gone cidroi ena vosa vakatautauvata i Jisu. (Luke 15:11-23) Ia na cava ena yaco ni sa oti na ilavo? Ena veivutunitaka sara ga na nona vakasabusabu! Ena yasana adua, kaya mada ke vakayagataka me yavutaka vinaka kina na nona bula mai muri, de rairai vakayagataka vakavuku e levu na kena iwase me rawaka kina. Ni sa yaga tiko vua na nona ilavo ena dua na gauna balavu, o nanuma ni na veivutunitaka na nona sega ni vakayagataka na nona ilavo kece me ka ni nona marau ena bula vakaitabagone? Sega sara!

⁵ Mo raica gona na nomu bula vakaitabagone me isolisoli ni Kalou vei iko, qai dina sara ga oqori. O na vakayagataka vakacava? E rawa ni vakasabusabutaki na kaukaua kei na igu e tu vei iko ena nomu nanumi iko ga, vaqara na veika mo marau tu ga kina, o qai sega ni vakasamataka na gauna e se bera mai. Kevaka o cakava tiko oqori sa qai ‘ka wale dina na gauna’ e “cauravou kina na tamata.” Ena vinaka cake sara ke o vakayagataka na nomu bula vakaitabagone mo vakarautaka kina na nomu bula mai muri!

6. (a) Na ivakasala cava i Solomoni e dusimaki ira na itabagone? (b) Na cava e via cakava o Jiova vei ira na itabagone? Ena yaga vakacava oqo vua e dua na itabagone?

⁶ E dua na ivakavuvuli e kaya o Solomoni ni na vakavukui iko ena nomu bula vakaitabagone: “Mo nanumi koya ka Buli iko ni ko sa cauravou tiko.” (Dauvunau 12:⁠1) Oqo sara ga na usutu ni bula vinaka—⁠vakarorogo vei Jiova qai cakava na lomana. E kaya o Jiova vei ira na Isireli ena gauna makawa na ka e via cakava ena vukudra: “Ni’u sa kila koi au na nanuma ni yaloqu e na vukumudou, . . . na nanuma mo dou vinaka, ka sega ni ca, ka me’u solia vei kemudou nai nuinui vinaka ni gauna emuri.” (Jeremaia 29:11) O Jiova e via solia tale ga vei iko na “[i]nuinui vinaka ni gauna emuri.” Kevaka gona o nanumi koya ena ka o cakava, ena nomu vakasama kei na nomu vakatulewa, ena vinaka nomu gauna mai muri qai sega na vakanuinuikara.​—Vakatakila 7:16, 17; 21:3, 4.

“Toro Voleka Yani Vua na Kalou”

7, 8. E rawa vakacava ni toro volekata na Kalou e dua na itabagone?

⁷ E veiuqeti o Jemesa meda nanumi Jiova: “Toro voleka yani vua na Kalou, ka na toro voleka mai vei kemudou ko koya.” (Jemesa 4:8) E Dauveibuli o Jiova, e Turaga Sau ni lomalagi, sa dodonu ga me sokaloutaki qai vakalagilagi. (Vakatakila 4:11) Ia, kevaka eda volekati koya, ena volekati keda tale ga. Sega li ni vakamarautaki iko na veikauaitaki vakayalololoma oqori?​—Maciu 22:37.

⁸ E tiko e vica na sala meda toro volekati Jiova kina. Kena ivakaraitaki, e kaya na yapositolo o Paula: “Mo dou daumasu tikoga, ka cikevaka tiko ka vakavinavinaka.” (Kolosa 4:2) E tukuni tiko e ke meda dau masu wasoma. Me kua ni yala wale ga ena nomu ‘vakaemeni’ ni masu oti ena vukumu o nomu tata se dua na itokani lotu Vakarisito ena ivavakoso. O sa bau talaucaka na lomamu vei Jiova, qai tukuna vua na nomu nanuma, na ka o nuiqawaqawataka, kei na leqa o sotava tiko? O sa bau tukuna vua na ka o sega ni rawa ni tukuna vua e dua tale? E veivakacegui na masu e vu mai lomada. (Filipai 4:6, 7) Eda toro voleka kina vei Jiova, ena toro voleka tale ga mai vei keda o koya.

9. Ena vakarorogo vakacava vei Jiova e dua na itabagone?

⁹ Eda raica ena vosa veiuqeti oqo e dua tale na sala eda toro volekati Jiova kina: “Mo rogoca na vunau, ka vakabauta nai vakavuvuli, mo vuku kina e na nomu gauna mai muri.” (Vosa Vakaibalebale 19:20) Io, ni o vakarorogo qai talairawarawa vei Jiova o sa yavutaka vinaka sara tiko ga na nomu bula mai muri. O na vakaraitaka vakacava ni o vakarorogo vei Jiova? Sega ni vakabekataki ni o dau vakarorogo vinaka ni o tiko wasoma ena soqoni vakarisito. O ‘talairawarawa tale ga vei rau na nomu qase’ ena nomu dau tiko ena vuli iVolatabu vakavuvale. (Efeso 6:1, 2; Iperiu 10:24, 25) Sa dua dina na ka vinaka oqori. Ia, kena ikuri o dau ‘volia beka na gauna’ mo vakavakarau kina ena soqoni, mo wilika wasoma na iVolatabu, mo vakekeli? O dau saga mo vakaitovotaka na ka o wilika mo “vuku” kina? (Efeso 5:15-17; Same 1:1-3) Ke o sa cakava tiko oqori, o sa toro voleka sara tiko ga yani vei Jiova.

10, 11. E yaga vakacava vei ira na itabagone nodra vakarorogo vei Jiova?

¹⁰ Ena itekitekivu ni Vosa Vakaibalebale, e vakamacalataka na inaki ni ivola oqori o koya a uqeti me vola. E kaya ni kena inaki, “me kilai kina na vuku kei nai vakavuvuli; me kune kina na vosa vakayalomatua; me rawa kina nai vakavuvuli ni vuku, kei na yalododonu, kei na lewa, kei na cakacaka dodonu; me soli kina na yalomatua vei ira na yalowai, na kila ka kei na lomavuku vua na cauravou.” (Vosa Vakaibalebale 1:1-4) O koya gona, ni o wilika o qai cakava na veika e tukuni ena Vosa Vakaibalebale—⁠vaka kina na vo ni ivola ena iVolatabu—⁠o sa teivaka sara tiko ga na yalododonu kei na cakadodonu, qai marautaka o Jiova nomu toro volekati koya yani. (Same 15:1-5) Na levu ga ni nomu teivaka na lewa matau, yalomatua, kilaka kei na nomu vakasamataka vinaka na ka, na vinaka tale ga ni nomu vakatulewa.

¹¹ Kena ibalebale beka oqo nira na sega ni rawata na itabagone mera dau vakatulewa vinaka? E sega, ni levu na itabagone lotu Vakarisito era dau vakatulewa vinaka. Na ka oqori e vakavuna mera dokai kina, ra qai ‘sega ni beci baleta wale ga nira se cauravou.’ (1 Timoci 4:12) Era dokai vakalevu mai vei ira nodra itubutubu, qai kaya o Jiova nira vakamarautaki koya. (Vosa Vakaibalebale 27:11) E dina beka nira se gone, era nuidei ga ni vakaibalebaletaki vei ira na vosa uqeti vakalou oqo: “Vakasamataka na tamata yalododonu, ka raica na daucaka dodonu: ni sa kenai otioti ni tamata ko ya na vakacegu.”​—Same 37:37.

Vakatulewa Vinaka

12. Na cava e dua na vakatulewa bibi era cakava na itabagone? Na cava ena vakamawe tu kina vakadede na vakatulewa oqori?

¹² Na bula vakaitabagone e gauna ni vakatulewa, so na vakatulewa e tu na mawena. So na vakatulewa o cakava nikua ena vakilai tu me vica vata na yabaki. E ka ni marau na vakatulewa vakayalomatua qai vinaka kina na bula. Na vakatulewa ca ena vakaleqa na noda bula taucoko. Dikeva mada na kena dina oqo ena rua na vakatulewa mo cakava. iMatai: O cei mera nomu ilala? Na cava e bibi kina? E kaya na Vosa Vakaibalebale: “Ena vuku mai ko koya sa malele vata kei ira na vuku: ia ko koya era veitokani vata kei na lialia ena rusa.” (Vosa Vakaibalebale 13:20) E tukuni tiko ga e ke, nida na vakataki ira ga na noda ilala—⁠se ra vuku se yalowai. E vei vei rau o vinakata, mo vuku se mo yalowai?

13, 14. (a) Na cava e so na ka e wili ena noda vakailala kei ira e so tale? (b) Na leqa cava mera qaqarauni kina na itabagone?

¹³ Ni o vakasamataka na vakailala, o na rairai nanuma na nomu dau tiko vata kei ira e so tale. E dina oqori, ia e sega ni yala ga e kea. O sa vakailala sara tiko ga ni o sarava na porokaramu ena retioyaloyalo, vakarogo ivakatagi, wilivola, se vakayagataka na Internet. Kevaka e vakaraitaki kina na itovo voravora qai vakasisila, se uqeta na vakayagataki ni wainimate gaga, na mateni, se dua tale na ka e veisaqasaqa kei na ivakavuvuli vakaivolatabu, o sa vakailala tiko kei ira na “tamata lialia,” era cakava na ka me vaka sara ga e sega ni bula dina tu o Jiova.​—Same 14:1.

¹⁴ De o nanuma ni sa na vakaukauataki iko na nomu dau tiko ena soqoni vakarisito kei na nomu gumatua ena ivavakoso, ena sega kina ni cakayaco vei iko na iyaloyalo voravora o dau sarava, se ivakatagi rogo vinaka e vakasisila na qaqana. De o rairai nanuma ni sega ni dua na kena leqa na nomu raica ga vakacaca e dua na iyaloyalo ca ni veiyacovi ena Internet. E vakacalai iko sara ga na yapositolo o Paula! E kaya: “Sa vakacala nai valavala vinaka na dautiko vata kei ira era sa ca.” (1 Korinica 15:33) E ka ni rarawa ni sa vakacacana na nodra itovo vinaka e so na itabagone lotu Vakarisito na vakailala ca. Mo saga sara vagumatua mo kua ni muria na ilala vaka oya. Ni o cakava vaka kina, o sa muria tiko na ivakasala i Paula: “Ni kakua ni vakaitovotaki kemuni e na veimataqali i tovo ni vuravura oqo. Ia ni vakadonuya ga vua na Kalou me vakavouya taucoko sara na nomuni vakasama ka me veisautaki kina na nomuni bula e loma. Ko ni na qai kila rawa kina na loma ni Kalou, ka kila tale ga na ka yaga, ka vinaka, ka uasivi sara.”​—Roma 12:2, VV.

15. Na cava na ikarua ni vakatulewa mera cakava na itabagone? Na cava era dau uqeti kina ena so na gauna?

¹⁵ Oqo na ikarua ni ka mo vakatulewa kina. Dua na gauna o sa na vakatulewataka na ka mo cakava ni oti nomu vuli. Ke o tiko ena dua na vanua e lailai kina na cakacaka, o na rairai taura ga na cakacaka vinaka cava sa tu. Ke o tiko ena vanua vutuniyau ena levu na cakacaka o na rairai kunea, e so na cakacaka oqori ena veirawai sara ga. Ena rairai uqeti iko na nomu qasenivuli kei rau na nomu itubutubu mo vaqara e dua na cakacaka isau vinaka, de dua mo vutuniyau kina, baleta ga ni ratou kauaitaki iko. Ia, na gauna o vakayagataka ena vulici ni cakacaka oqori ena rairai rawa ni vakalailaitaka na gauna o qaravi Jiova kina.

16, 17. Vakamacalataka se yaga vakacava e so na tikinivolatabu me vakatulewataka kina vakavinaka na nona cakacaka e dua na itabagone.

¹⁶ Nanuma mo dau raica na ka e tukuna na iVolatabu ni bera ni o vakatulewa. E uqeti keda na iVolatabu meda cakacakataka na noda bula, me vakaraitaki kina nida rawa ni qaravi keda ga. (2 Cesalonaika 3:10-12) Ia, e so tale na ka e wili ena kena vakatulewataki na noda cakacaka. Oni uqeti mo ni wilika na veitikinivolatabu e tarava, ni qai vakasamataka se vukei ira vakacava na itabagone ena nodra vakatulewataka vinaka na nodra cakacaka: Vosa Vakaibalebale 30:8, 9; Dauvunau 7:11, 12; Maciu 6:33; 1 Korinica 7:31; 1 Timoci 6:9, 10. Ni o sa wilika oti na veitikinivolatabu oqori, o raica rawa na rai i Jiova me baleta na kena vakatulewataki na cakacaka?

¹⁷ Mo kua ni vakaliuca na cakacaka saumi, me sega kina ni bibi na veiqaravi vei Jiova. Ke o sa rawata e dua na cakacaka ena ivakatagedegede ni vuli ena sekedri, sa vinaka oqori. Ke gadrevi mo tomana nomu vuli, veivosakitaka kei rau na nomu itubutubu. Ia, me dei tiko ga nomu rai ena “veika e uasivi sara”—⁠na veika vakayalo. (Filipai 1:9, 10, VV) Kua ni cakava na cala vata ga a coko kina o Peruki, na vunivola i Jeremaia. E sega ni raica me dokai na nona itavi qai ‘qara e so na ka levu me nona.’ (Jeremaia 45:5) E dua ga na gauna lekaleka e guilecava kina o koya ni ‘ka levu’ e qara tiko oya ena vuravura oqo e sega ni vakavolekati koya vei Jiova se me a vakabulai koya ni sa rusa o Jerusalemi. E rawa ni tukuni tale ga oqori baleti keda nikua.

Kauaitaka na Veika Vakayalo

18, 19. (a) Na leqa cava era tu kina o ira oni tiko veitikivi? Mo raici ira vakacava? (b) Na cava era sega ni dau viakana kina vakayalo e levu?

¹⁸ O sa bau raica mada ena tabana ni itukutuku na kedra itaba na gone ena vanua dausiga? Ke o sa raica, sega ni vakabekataki ni o lomani ira dina. E vaka tale beka ga oqori na nomu lomani ira na tiko tikivi iko? Na cava mo lomani ira kina? Baleta ni levu tale ga vei ira era walokai tu. Era viakana tu me vaka a parofisaitaka o Emosi: “Raica, sa kaya na Turaga ko Jiova, ena yaco na gauna, ka’u na vakayacora kina na dausiga ki na vanua, ena sega ni dausiga ni viakana, se na viagunu wai, ia ni ra mate ga e na via rogoca na vosa i Jiova.”​—Emosi 8:11.

¹⁹ E dina, e levu sara ga vei ira na viakana tu oqori vakayalo era sega ni dau “kauaitaka na nodra gagadre vakayalo.” (Maciu 5:3, NW) E levu era sega ga ni dau via kania na kakana vakayalo. E so era nanuma nira sa mamau vinaka tu. Ke mani vaka kina, e vakamamautaki ira tiko ga na “vuku ni vuravura oqo,” e wili kina na domodomoiyau, vakasama vakasaenisi, nodra ivakarau ni rai me baleta na itovo, kei na so tale na ka vaka oqori. E so era nanuma ni “vuku” sa tu edaidai e vakavuna me madra na ivakavuvuli vakaivolatabu. Ia, “ra sa sega ni kila na Kalou na kai vuravura e na nodra vuku.” Ena sega ni vukei iko na vuku ni vuravura mo toro voleka kina vua na Kalou. E ka wale na vuku oqori qai “ka lialia vua na Kalou.”​—1 Korinica 1:20, 21; 3:19, VV.

20. Na cava e sega ni vinaka kina mera vakatotomuri na tamata era sega ni sokaloutaki Jiova?

²⁰ Ni o raica na kedra itaba na gone era walokai, o via vakataki ira beka? E sega sara ga! Ia, e so na itabagone ena vuvale lotu Vakarisito era via vakataki ira tiko na tamata era walokai tu vakayalo. Era na rairai nanuma na itabagone oqo ni o ira na nodra icaba ena vuravura era bula galala, ra qai marau. E sega ni tiko ena nodra vakasama nira sa yawaki Jiova sara tu ga na itabagone oqori. (Efeso 4:17, 18) Era guilecava tale ga ni tiko na ca ni walokai vakayalo. Oqori e wili kina na buketeisala, na vakaleqai ni vakasama kei na yago ena itovo vakasisila, na vakatavako, mateni, kei na vakayagataki ni wainimate gaga. Na nodra walokai tu vakayalo e vakavuna mera talaidredre, ra nuiqawaqawa ni sega ni dusimaki vinaka nodra bula.

21. Eda na sega ni muria vakacava na nodra rai cala o ira era sega ni sokaloutaki Jiova?

²¹ O koya gona, ni o tiko mai koronivuli ena kedra maliwa era sega ni qaravi Jiova, mo kua ni rawai ena nodra itovo. (2 Korinica 4:18) E so era na vosa beca na veika vakayalo. Kena ikuri, era na veivakacalai na tabana ni itukutuku, vaka mera tukuna tiko ni sega ni ca na itovo vakasisila, na mateni, se vosa ca. Mo vorata sara ga na veiuqeti vaka oqori. Tomana nomu vakasosoqoni wasoma kei ira era “taura matua na vakabauta, kei na lewa-eloma vinaka.” Dau ‘vakaogai iko ga vakalevu ena cakacaka ni Turaga.’ (1 Timoci 1:19; 1 Korinica 15:58) Vakaogai iko ena cakacaka ni Kingdom Hall kei na cakacaka vakavunau. Ni o se vuli tiko, saga mo dau painia veivuke ena so na gauna. Ni o vakaukauataka na nomu rai vakayalo ena tikina oqo, ena veiraurau tiko ga kina na ka o cakava.​—2 Timoci 4:5.

22, 23. (a) Na cava ena sega ni marautaki kina e levu na nodra vakatulewa na itabagone lotu Vakarisito? (b) Na cava era uqeti kina na itabagone mera cakava?

²² Ni tiko vei iko na rai vakayalo, era na sega kina ni marautaka e so na vakatulewa o cakava. Kena ivakaraitaki, e dua na cauravou lotu Vakarisito e kenadau ena ivakatagi qai rawata vinaka nona vuli. Ni sa tuvaitutu oti ena sekedri, e mai vukei tamana tu ga ena dua na bisinisi ni qua iloilo me rawa ni vakayacora kina na cakacaka e sa vakatulewataka tu me cakava, na cakacaka vakaitalatala vakatabakidua se painia. Dina ni sega ni marautaka na nona qasenivuli na nona vakatulewa, ia ke o sa toro voleka vei Jiova, o na marautaka na nona vakatulewa.

²³ Ni o dikeva tiko na sala mo vakayagataka vinaka kina na nomu bula talei vakaitabagone, ‘binia na yavu ena yaga e muri, me nomu kina na bula dina.’ (1 Timoci 6:19) Vakadeitaka mo ‘nanumi koya na Dauveibuli’ ena nomu bula vakaitabagone—⁠vaka kina na vo ni nomu bula taucoko. Ena vinaka kina na nomu bula e se bera mai, ena sega ni mudu.

O na Sauma Vakacava?

• Na ivakasala veiuqeti cava e vukei ira na itabagone mera yavutaka kina nodra bula se bera mai?

• Na sala cava so era ‘toro volekati koya kina na Kalou’ na itabagone?

• Na vakatulewa cava so era cakava na itabagone ena cakayaco ena nodra bula mai muri?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

O na vakalaiva beka me vakasabusabutaki na nomu kaukaua kei na nomu igu vakaitabagone ena nomu qara na ka me yaga ga vei iko?

[iYaloyalo ena tabana e 17]

E makare vinaka tu na nodra rai vakayalo na itabagone lotu Vakarisito yalomatua