“Dou Vakaiyaragi ena iYaragi Kecega ni Kalou”

“Dou vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou mo dou tu dei rawa ka vorata nai lawaki ni tevoro.”​—EFESO 6:11.

1, 2. Vakamacalataka na iyaragi vakayalo ena vakayagataka na lotu Vakarisito.

E SE kaukaua vinaka sara tu ga na nona veiliutaki o Roma ena imatai ni senitiuri S.K. Na kaukaua ni mataivalu ni Roma oya e vakavuna me lewai tiko mai na koro o Roma na vuravura ena gauna oya. E dua na dauvolaitukutuku makawa e vakatoka na mataivalu oqo me “mataivalu kaukaua duadua ena itukutuku ni kawatamata.” Era lewe ni mataivalu ni Roma o ira na sotia vakarautaki vinaka qai kaukaua nodra vakavulici, ia a vakatau ina nodra iyaragi na qaqa ni mataivalu. E vakayagataka na yapositolo o Paula na iyaragi ni sotia ni Roma me ivakaraitaki ni iyaragi vakayalo meda vakayagataka na lotu Vakarisito me rawa kina nida qaqa nida vala kei na Tevoro.

² E volai na ivakamacala ni iyaragi vakayalo oqo ena Efeso 6:​14-​17. E vola o Paula: “O koya mo dou qai tu dei ni sa vauci tu na tolomudou e na lomadina, ka sa tu e na lomaseremudou nai sasabai ni valavala dodonu; ka sa vakaivava na yavamudou e na cakacaka ni tukutuku-vinaka ni veivinakati ia me kenai kuri, mo dou kauta na vakabauta mei sasabai dou na bokoca rawa kina na gasau vidi kecega ni tevoro, ka kauta na bula mei vakaruru ni ulu, kei nai seleiwau ni Yalo Tabu, oqori na vosa ni Kalou.” Ena rai vakatamata, na iyaragi kece e vakamacalataka oqo o Paula e taqomaka vinaka dina na sotia ni Roma. E vakayagataka tale ga na iseleiwau me nona iyaragi ni vala.

3. Na cava meda talairawarawa kina ina ivakaro i Jisu Karisito da qai muria na nona ivakaraitaki?

³ E sega ni vakatau ga ina iyaragi na nodra qaqa na mataivalu ni Roma, e vakatau tale ga ina nodra talairawarawa vua na komada ni mataivalu. E dodonu mera talairawarawa vaka kina na lotu Vakarisito vei Jisu Karisito, ni vakamacalataki koya na iVolatabu me nodra “komada na veimataqali tamata.” (Aisea 55:​4, NW) E “ulu ni soqosoqo lewe ni lotu” tale ga. (Efeso 5:​23) O Jisu e solia tiko mai na ivakaro me baleta noda vala vakayalo, e ivakaraitaki uasivi tale ga ena kena tokari na iyaragi vakayalo. (1 Pita 2:​21) Me vaka ni rau via tautauvata ga na itovo vakarisito kei na noda iyaragi vakayalo, e vakasalataki keda na iVolatabu meda “vakaiyaragitaki” keda ena vakasama a tiko vei Karisito. (1 Pita 4:​1, VV) Nida na raica yadudua na veitiki ni noda iyaragi, eda na vakayagataka tiko na ivakaraitaki i Jisu meda kila kina na bibi kei na yaga ni iyaragi oqo.

Taqomaki ni Toloda, Sereda, kei na Yavada

4. E yaga vakacava na ivau se beleti me nona iyaragi na sotia, na cava e vakatakarakarataka oqo?

⁴ Vauci na tolomudou ena lomadina. Ena gauna vakaivolatabu, era dau vauca e tolodra na sotia na beleti kulinimanumanu e kena raba e rauta ni 5 ina 15 na sedimita. Era vakatura e so na dauvakadewa vosa, ni tikinivolatabu oqo e dodonu me vakadewataki vaka oqo, “taura na ka dina me vaka nomu vauca vakaukaua e tolomu na beleti.” E dau taqomaka na tolona na sotia na nona beleti, ni dau lili tale ga kina na nona iseleiwau. Ni sa vauca na tolona na sotia, sa tu vakarau sara ga me vala. E vakayagataka o Paula na beleti ni sotia me vakaraitaka kina ni dodonu me dusimaka noda bula na veika dina mai na iVolatabu. E dodonu me vauci keda vakaukaua na beleti vakatakarakara oqo me rawa kina nida bulataka na ka dina da qai tu vakarau meda dau taqomaka. (Same 43:3; 1 Pita 3:​15) Meda vakayacora oqori, ena vinakati meda vulica vagumatua na iVolatabu da qai vakasamataka vakatitobu na ka e kaya. O Jisu e biuta sara ga na lawa ni Kalou ‘ena vu ni yalona.’ (Same 40:⁠8) Nira vakatarogi koya na dauveitusaqati, e cavuta sara ga na veitikinivolatabu sa tu rawa ena nona vakasama.​​—⁠Maciu 19:​3-6; 22:​23-​32.

5. Vakamacalataka se rawa ni vukei keda vakacava na ivakasala mai na iVolatabu nida vakacacani se vakatovolei.

⁵ Nida muria na veika dina mai na iVolatabu, ena sega ni cala na itovo ni noda rai, ena dau vinaka tale ga na noda vakatulewa. Nida vakatovolei se vakacacani, ena vakaukauataki keda na ivakasala mai na iVolatabu meda cakava tiko ga na ka e dodonu. Ena vaka sara ga eda raica na noda Dauniveivakavulici Levu, o Jiova, da qai rogoca na vosa mai dakuda ni kaya vei keda: “Oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.”​​—⁠Aisea 30:​20, 21.

6. Na cava e vinakati kina me taqomaki na utoda vakatakarakara, ena taqomaka vakacava na ivalavala dodonu?

⁶ iSasabai ni lomaseremudou na ivalavala dodonu. Na isasabai ni lomaserena na sotia e dau taqomaka e dua na nona gacagaca bibi, oya na utona. Na utoda vakatakarakara, oya na lomada, e vinakati tale ga me taqomaki vinaka sara baleta ni dau ca na nanuma ni lomada. (Vakatekivu 8:​21) E dodonu gona kina meda vulica da qai bulataka na ivakatagedegede uasivi ni Kalou. (Same 119:​97, 105) Nida bulataka na ivakatagedegede oqo se ivalavala dodonu, eda na biuta tani kina na rai vakavuravura se na noda raica vakamamada na ivakaro i Jiova. Nida muria tale ga na veika e dodonu da qai cata na veika e sega ni dodonu, eda na sega ni muria na sala e rawa ni vakaleqa na noda bula. (Same 119:​99-​101; Emosi 5:​15) E ivakaraitaki vinaka o Jisu, ni kaya na iVolatabu me baleti koya: “Ni kemuni sa vinakata nai valavala dodonu, ka cata nai valavala ca.”​​—⁠Iperiu 1:⁠9.a

7. Na cava a vinakati kina me vakaivava vinaka na sotia ni Roma, na cava e vakatakarakarataka?

⁷ Vakaivava na yavamudou ena cakacaka ni itukutuku vinaka ni veivinakati. E vinakati vei ira na sotia ni Roma mera dau vakaivava ena ivava kaukaua vinaka, ni levu na gauna era dau taubaletaka e 30 na kilomita ena dua na siga qai rauta e 27 na kilokaramu taucoko na bibi ni nodra iyaragi kei na ka era dau colata. E donu vinaka nona vakayagataka o Paula na ivava me vakatakarakarataka na noda tu vakarau meda vunautaka na Matanitu ni Kalou vei ira na via vakarorogo. E bibi dina na itavi oqo baleta nira na sega ni kilai Jiova rawa na lewenivanua kevaka eda sega ni tu vakarau meda vunau.​​—⁠Roma 10:​13-​15.

8. Eda na vakatotomuri Jisu vakacava nida vunautaka na itukutuku vinaka?

⁸ Na cava na cakacaka bibi duadua a cakava o Jisu? A tukuna vua na kovana ni Roma o Ponitio Pailato: “Na ka oqo ka’u sa lako mai kina ki vuravura, me’u dautukuna na ka dina.” O Jisu e vunau vei ira kece na via vakarorogo. Ena levu ni nona marautaka na cakacaka vakavunau, e vakaliuca kina mai na veika e gadreva vakayago. (Joni 4:​5-​34; 18:37) Kevaka eda gu tale ga ni kacivaka na itukutuku vinaka me vakataki Jisu, ena levu sara na gauna eda rawa ni wasea kina na itukutuku vinaka vei ira tale e so. Na noda ogaoga ena cakacaka vakavunau ena vakaukauataki keda tiko vakayalo.​​—⁠Cakacaka 18:⁠5.

Na iSasabai, iVakaruru ni Ulu, kei na iSeleiwau

9. E taqomaka vakacava na sotia ni Roma na isasabai levu?

⁹ Vakabauta me isasabai. Na vosa vakirisi e vakadewataki oqo me “[i]sasabai” e kena ibalebale e dua na isasabai levu e rawa ni taqomaka na yago taucoko. E itataqomaki mai na “gasau vidi” e tukuni ena Efeso 6:​16. Ena gauna vakaivolatabu, era dau vakayagataka na sotia na moto e caka mai na gasau e vakalomana, qai toka e muana e dua na tiki ni kaukamea lailai e vakalomana tale ga e dau tawa kina na waiwai e dau vakamai. E kaya e dua na vuku ni moto oqo e “dua vei ira na iyaragi rerevaki ena veivaluvaluti ena gauna makawa.” Ke sega ni vakayagataka na sotia e dua na isasabai levu me taqomaki koya kina mai na gasau vidi vaka oya, ena rawa ni mavoa sara vakaca se mate sara ga.

10, 11. (a) Na cava so na “gasau vidi” i Setani e rawa ni vakamalumalumutaka na noda vakabauta? (b) E vakaraitaka vakacava na ivakaraitaki i Jisu na bibi ni vakabauta ena gauna ni veivakatovolei?

¹⁰ Na “gasau vidi” cava e vakayagataka o Setani me vakamalumalumutaka na noda vakabauta? E rawa ni vakavuna nodra veivakacacani se veitusaqati na lewe ni noda vuvale, e vanua ni cakacaka, se koronivuli. E dau vakaleqai ira tale ga e so na gagadre ni via taukena vakalevu na iyau vakavuravura, kei na nodra bacani ina itovo vakasisila. E rawa nida taqomaki keda mai na veileqa oqori kevaka eda “kauta na vakabauta mei sasabai.” E rawati na vakabauta ena noda vulica na veika e baleti Jiova, da veitaratara vakalevu kei koya ena masu, da qai raica tale ga na sala e taqomaki keda qai vakalougatataki keda tiko kina.​​—⁠Josua 23:14; Luke 17:5; Roma 10:⁠17.

¹¹ Ni a tiko e vuravura o Jisu, a vakaraitaka na bibi ni kena tiko vei keda na vakabauta ni sotavi na veika dredre. A vakabauta dei na vakatulewa i Tamana qai marau tale ga ni vakayacora na loma ni Kalou. (Maciu 26:​42, 53, 54; Joni 6:​38) Ena gauna mada ga a rarawa vakalevu kina ena were o Kecisemani, a kaya o Jisu vei Tamana: “Me kakua ga ni vaka na noqu lewa, me vaka ga na nomu lewa.” (Maciu 26:39) E sega ni guilecava o Jisu na bibi ni yalodina kei na nona vakamarautaki Tamana. (Vosa Vakaibalebale 27:11) Ke vaka tale ga oqori na noda nuitaki Jiova, eda na sega ni vakatara me vakamalumalumutaka na noda vakabauta na noda vakalewai se tusaqati. Ena vakaukauataki ga na noda vakabauta kevaka eda vakararavi vua na Kalou, da lomani koya, da qai muria tiko na nona ivunau. (Same 19:​7-​11; 1 Joni 5:⁠3) Na rawati ni iyau vakavuravura se na marautaki vakalekaleka ni itovo vakasisila ena sega ni vakatauvatani rawa kei na veivakalougatataki e vakarautaka tiko o Jiova me nodra na lomani koya.​​—⁠Vosa Vakaibalebale 10:⁠22.

12. Na tiki ni yagoda cava e taqomaka na ivakaruru ni ulu, na cava e bibi kina na veitaqomaki oqo?

¹² Na bula me ivakaruru ni ulu. Na ivakaruru ni ulu e dau taqomaka na uluna na sotia kei na nona mona, na vanua e vu mai kina na ka e vakasamataka. E vakatauvatani na noda inuinui na lotu Vakarisito kei na ivakaruru ni ulu baleta ni taqomaka tale ga na noda vakasama. (1 Cesalonaika 5:⁠8) Dina ga sa vakavouya na noda vakasama na veika eda vulica ena Vosa ni Kalou, ia eda se malumalumu tiko ga baleta nida tamata ivalavala ca. E se rawa tiko ga ni vakacalai na noda vakasama. Na isausau e cauraka na vuravura oqo e rawa ni vagolea tani na noda vakasama se lai sosomitaka sara na inuinui e solia na Kalou. (Roma 7:​18; 12:⁠2) A vodi nona saga na Tevoro me vagolei Jisu tani ena nona solia vua “na matanitu kecega e vuravura, kei na kedrai ukuuku.” (Maciu 4:⁠8) Ia e sega ni bau taleitaka o Jisu na ka e soli oya, ni a qai kaya o Paula me baleti koya: “E na vuku ni marau e waraki koya [Jisu] tu, a sega kina ni maduataka na mate e na kauveilatai ka sa dabe tiko kina edaidai e na liga i matau ni i tikotiko vakaturaga ni Kalou.”​​—⁠Iperiu 12:​2, VV.

13. E rawa vakacava me dei tiko ga vei keda na inuinui sa tu e matada?

¹³ E sega ni tu tu ga sa tiko vei keda na mataqali inuinui a tiko vei Jisu. Ke da vakaosota na noda vakasama ena veika e solia o vuravura da qai sega ni raica vakabibi na noda inuinui, sa na luluqa na noda vakabauta na vosa ni yalayala ni Kalou. Ena rawa sara ga meda vakayalia na noda inuinui. Ena yasana kadua, kevaka eda dau vakasamataka na vosa ni yalayala ni Kalou, eda na rekitaka tiko ga na inuinui sa tu e matada.​​—⁠Roma 12:⁠12.

14, 15. (a) Na cava na noda iseleiwau vakatakarakara, me vakayagataki vakacava? (b) Vakaraitaka se rawa nida vakayagataka vakacava na iseleiwau ni yalo tabu meda vorata kina na veitemaki.

¹⁴ Na iseleiwau ni yalo tabu. Na vosa ni Kalou ena iVolatabu e vaka sara ga e dua na iseleiwau batirua e rawa ni gutugutuva na ivakavuvuli lasu vakalotu qai vukei ira tale ga na tamata e vinaka na lomadra mera sereki mai na veivakabobulataki vakayalo. (Joni 8:​32; Iperiu 4:​12) Na iseleiwau vakayalo oqo e rawa ni taqomaki keda nida vakatovolei se ena gauna era saga kina na vukitani mera vakarusa na noda vakabauta. (2 Korinica 10:​4, 5) Meda vakavinavinakataka nona ‘vakavuna na Kalou na iVolatabu kecega, me vakarautaki keda ina ivalavala vinaka kecega’!​​—⁠2 Timoci 3:​16, 17.

¹⁵ Ena gauna e veretaki Jisu kina o Setani ena vanualiwa, a vakayagataka vinaka o Jisu na iseleiwau ni yalo tabu me sabaya kina na veiveretaki kei na nona veivakatovolei qaseqase. E dau sauma na veivakatovolei kece i Setani ena nona kaya: “Sa volai.” (Maciu 4:⁠1-​11, neitou na matanivola kala.) O David, e dua na iVakadinadina i Jiova mai Sipeni, e kaya ni vukei koya tale ga na iVolatabu me tudei ena veivakatovolei. Ni se yabaki 19, e marici koya e dua na goneyalewa matavinaka rau cakacaka vata tiko ena kabani ni sasamaki “me rau lai marau vata.” E sega ni vakadonuya na veitemaki oya o David qai lai kerea na nodratou iliuliu ni cakacaka me lai cakacaka tani me kua kina ni sotava tale na ituvaki oya. “Au nanuma sara na ivakaraitaki i Josefa,” e kaya o David. “E cata na veidauci qai dro. Au cakava tale ga vaka kina.”​​—⁠Vakatekivu 39:​10-​12.

16. Vakamacalataka na vuna e vinakati kina meda vuli wasoma me rawa kina nida ‘wasea vakadodonu na ivakavuvuli dina.’

¹⁶ E vakayagataka tale ga o Jisu na iseleiwai ni yalo tabu me sereki ira kina na tamata mai vei Setani. “Sa sega ni noqu na noqui vakavuvuli,” e kaya o Jisu, “sa nona ga ka talai au mai.” (Joni 7:​16) E gadrevi meda vulica na ivakarau ni veivakavulici i Jisu meda qai rawa ni vakatotomuria. E vola na daunitukutuku makawa o Josephus me baleti ira na sotia ni Roma: “Era dau vuli vala vakaukaua e veisiga na sotia me vaka sara ga era vala dina tiko, oya na vuna e sega ni dau dredre kina vei ira na vala.” E vinakati meda vakayagataka na iVolatabu ena noda vala vakayalo. O koya gona, e vinakati meda ‘vakaraitaki keda meda vinaka ena mata ni Kalou, meda tamata daucakacaka e sega e dua na ka meda madua kina, nida wasea vakadodonu na ivakavuvuli dina.’ (2 Timoci 2:​15) Sa dua na ka na noda marau nida vakayagataka na iVolatabu meda sauma kina na nodra taro na tamata era tataleitaki dina!

Masu Tiko Ga

17, 18. (a) E veivuke vakacava na masu nida vorati Setani? (b) Tukuna e dua na ivakaraitaki ni kena yaga na masu.

¹⁷ Ni vakamacalataka oti na iyaragi vakayalo, e qai kuria o Paula ena dua na ivakasala bibi. E vinakati vei keda na lotu Vakarisito meda ‘masu ena masumasu kece ga kei na daukerekere’ nida vorati Setani tiko. Me vakacava na kena wasoma? Meda “masu tikoga,” e vola o Paula. (Efeso 6:​18) Nida veretaki, vakatovolei, se da yalolailai, ena vakaukauataki keda vakalevu na noda dau masu. (Maciu 26:41) O Jisu “sa cabora oti na kerekere, kei na masumasu, kei na tagi vakararawa, ni sa vakawai na matana, vua sa rawata me vakabulai koya mai na mate, a sa rogoci ga e na ka sa rerevaka ko koya.”​​—⁠Iperiu 5:⁠7.

¹⁸ E kaya o Milagros, e dau qaravi watina e tauvimate voli mai ena 15 vakacaca na yabaki: “Au dau masu vei Jiova niu yalolailai. E sega tale ni dua e vakataki Jiova ena nona dau vukei au. Dina ni so na gauna au sa dau voleka sara ni soro. Ia sa vakavica vata, ni oti ga noqu masu vei Jiova, au dau vakila sara ga niu kaukaua tale, au qai lomavakacegu tale ga.”

19, 20. Na cava eda gadreva meda qaqa kina ena noda vala kei Setani?

¹⁹ E kila na Tevoro ni sa lekaleka na nona gauna, oya na vuna sa qai kaukaua ga kina na nona saga me rawai keda. (Vakatakila 12:​12, 17) E dodonu meda vorata na meca kaukaua oqo nida “vala e na i valu vinaka ni vakabauta.” (1 Timoci 6:​12) Eda na gadreva kina na kaukaua e uasivia na kaukaua ni tamata. (2 Korinica 4:⁠7) Eda na gadreva tale ga na veivuke ni yalo tabu ni Kalou, meda kerea gona ena noda masu. A kaya o Jisu: “Kevaka dou kila, koi kemudou sa tamata ca, mo dou solia na ka vinaka vei ira na luvemudou; sa qai dina vakalevu cake, ni na solia na Yalo Tabu ko koya na Tamamudou vakalomalagi vei ira sa kerekere vua.”​​—⁠Luke 11:⁠13.

²⁰ Sa dodonu sara ga meda tokara na iyaragi kece e solia vei keda o Jiova. Nida tokara na iyaragi vakayalo oqo eda na bucina kina na itovo e marautaka na Kalou, na vakabauta kei na yalododonu. E gadrevi kina meda kauaitaka tiko ga na ka dina me vaka e ivau ni toloda, meda tu vakarau ni kacivaka na itukutuku vinaka ena veigauna kece, da qai nanuma dei tiko ga na noda inuinui. Meda vulica tale ga me maqosa noda vakayagataka na iseleiwau ni yalo tabu. Nida tokara na iyaragi kece e solia vei keda na Kalou, eda na qaqa ena noda vala kei ira na ivavakoso yalo ca me vakalagilagi kina na yaca tabu i Jiova.​​—⁠Roma 8:​37-​39.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• O cei e ivakaraitaki vinaka duadua ena kena tokari na iyaragi vakayalo, na cava meda dikeva vinaka kina na nona ivakaraitaki?

• Eda na taqomaka vakacava na noda vakasama kei na lomada?

• E rawa vakacava me maqosa noda vakayagataka na iseleiwau ni yalo tabu?

• Na cava meda dau masu tiko ga kina?

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Noda vulica vagumatua na iVolatabu e uqeti keda meda kacivaka na itukutuku vinaka ena veigauna kece

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Na dei ni noda inuinui e vukei keda meda vosota na veivakatovolei

[iYaloyalo ena tabana e 19]

O dau vakayagataka “nai seleiwau ni yalo tabu” ena cakacaka vakavunau?