Na Nomu Lewaeloma e Vakavulici Vinaka Beka?

O SA bau kaya mada, “au kila e lomaqu ni cala,” se, “au na sega ni cakava na ka o tukuna. Dua na ka e tukuna vei au ni cala”? Oqori na “domo” ni nomu lewaeloma, e rawa ni kila na ka vinaka mai na ka ca me taqomaka se beitaka e dua na tamata. Io, eda sucukaya mai na lewaeloma.

Ena noda sa yawaka sara mada ga na Kalou na tamata, e se rawa ga nida vakaduiduitaka na ka vinaka mai na ka ca. Baleta nida a buli meda ucuya na Kalou, e rawa gona nida vakaraitaka na itovo vakalou me vaka na vuku kei na yalododonu. (Vakatekivu 1:26, 27) Ena tikina oqo, e vola o Paula ena veiuqeti ni Kalou: “E sega ni a soli vei ira na kai matanitu tani na Lawa i Mosese, ia e na gauna kece ga era cakava kina vakai ira e dua na ka me vaka na veika sa tu e na Lawa era sa yaco e na gauna o ya me ra Lawa vei ira vaka i ira, e dina ga ni sega vei ira na Lawa i Mosese. Na veika era cakava e vakaraitaka ni sa volai tu e lomadra na ka e vakaroti e na Lawa. Sa tukuna tale ga na nodra lewa e loma ni dina na ka oqo, ka ni so na gauna sa dau beitaki ira ka so na gauna e dau taqomaki ira.”a​—Roma 2:14, 15, VV.

Na ivakarau oqo e dewa mai vei Atama na imatai ni tamata, e vaka tiko na “Lawa,” se idusidusi me lewa na ivalavala ni tamata kece era duikaikai qai duidui matanitu. Oqo ena rawa kina nida dikevi keda se vakalewai keda. (Roma 9:1) A laurai oqo vei Atama kei Ivi ena gauna rau a beca kina na lawa ni Kalou​—rau vunitaki rau. (Vakatekivu 3:7, 8) Dua tale na ivakaraitaki ni kena cakacaka na lewaeloma, oya na ka e cakava o Tui Tevita ena gauna e kila kina ni cala na nona wili lewenivanua. E kaya na iVolatabu ni “beitaki Tevita na lomana.”​—2 Samuela 24:1-10.

Noda rawa ni dikeva na ka eda sa cakava oti kei na noda vakalewa na noda itovo, ena qai uqeti keda meda veivutuni dina me rawa ni vakadonui keda na Kalou. A vola o Tevita: “Ni’u sa galu tiko, sa vuca na suiqu e na vuku ni noqu vutugu e na siga ka bogi mai. Au a vakatusa vei kemuni na noqu caka cala, ia ka’u sa sega ni vunia na noqui valavala ca; au a kaya, ka’u na vakatusa vei Jiova na noqui valavala ca: Ia ko ni sa qai kauta tani na kena ca ni noqui valavala ca.” (Same 32:3, 5) O koya gona na lewaeloma e cakacaka vinaka tiko, ena rawa ni vakasukai koya na tamata ivalavala ca vei Jiova, ena vukei koya me raica ni gadreva na veivosoti ni Kalou me qai muria na Nona sala.​—Same 51:1-4, 9, 13-15.

E veivakasalataki tale ga na lewaeloma se veidusimaki ena gauna meda na digidigi kina se da vakatulewa ena ka e vauca na itovo. Kena rairai ni a vukei Josefa ena sala oqo na lewaeloma me kidava ni veibutakoci e cala qai sega ni vakadonui​—e ivalavala ca ena mata ni Kalou. E muri, na lawa e vakatabuya na veibutakoci sa qai okati ena iVunau e Tini a soli vei ira na Isireli. (Vakatekivu 39:1-9; Lako Yani 20:14) Macala gona ni na yaga vakalevu ke vakavulici na noda lewaeloma me dusimaki keda, ena vinaka cake oqo mai na kena vakalewai keda tiko. E vaka beka oqori na cakacaka ni nomu lewaeloma?

Vakavulica na Lewaeloma me Vakatulewa Vakadodonu

Dina nida sucukaya mai na lewaeloma, na isolisoli oqori sa sega ni qai uasivi. A tekivu vinaka na bula ni kawatamata, ia “sai valavala ca ko ira kecega na tamata, ka ra sega ni yacova na ka e vakarokorokotaki kina na Kalou.” (Roma 3:23) Ni sa takavi keda tu na ivalavala ca kei na malumalumu vakatamata, sa vaka me moici tu vakatani na noda lewaeloma qai sega ni cakacaka vinaka me vaka a nakita taumada o Jiova. (Roma 7:18-23) Kena ikuri, e rawa ni tara na noda lewaeloma na ka eda sotava, me vaka na noda isususu se itovo vakavanua, vakabauta, kei na vanua eda vakaitikotiko kina. Macala ni luluqa ni itovo savasava kei na torosobu ni ivakatagedegede ni vuravura e sega ni ivakatagedegede veiganiti ni lewaeloma vinaka.

O koya gona ena gadreva na lotu Vakarisito na ivakatagedegede e dei qai dodonu era kune ena Vosa ni Kalou, na iVolatabu. Era na dusimaka na noda lewaeloma me dau lewa vakavinaka na ka qai vakadodonutaka. (2 Timoci 3:16) Ni sa vakavulici na noda lewaeloma ena ivakatagedegede ni Kalou, ena qai vukei keda meda kua ni cakava e so na ka ena vakaleqai keda vakayalo, meda “vakalewa rawa na ka se vinaka se ca.” (Iperiu 5:14) Kevaka e sega na ivakatagedegede ni Kalou, ena sega ni vakasalataki keda na noda lewaeloma ena gauna eda mua cala tiko kina. “Sa dua na sala sa rairai dodonu vua na tamata,” e kaya na iVolatabu, “ia na kenai otioti na sala ga ni mate.”​—Vosa Vakaibalebale 16:25; 17:20.

Ena so na basoga ni bula, e kotora na Vosa ni Kalou e so na ivakatagedegede kei na idusidusi matata ena yaga sara kevaka eda muria. Ia ena dua tale na yasana, e levu sara na ituvaki e sega tu na kena idusidusi matata ena iVolatabu. Ena rairai okati kina na veika e vauca na cakacaka, veiqaravi vakavuniwai, ka ni veivakamarautaki, isulusulu kei na sasauni, kei na so tale. E sega ni rawarawa meda kila na ka meda cakava ena ituvaki yadudua oqori meda qai vakatulewa kina vakadodonu. Me tiko gona vei keda na rai i Tevita, a masuta: “Kemuni Jiova, mo ni vakatakila mai vei au na nomuni sala; ni vakavulici au e na nomuni lakolako. Tuberi au e na nomuni dina, ka vakavulici au: ni sai kemuni na Kalou na noqui vakabula.” (Same 25:4, 5) Na kena matata vei keda na rai ni Kalou kei na nona sala, eda na vakalewa vinaka kina na noda ituvaki da qai vakatulewa vakadodonu ena lewaeloma savasava.

O koya gona, ena gauna meda vakatulewa kina, meda vakasamataka mada e liu e so na yavu ni lawa vakaivolatabu veiganiti. Oqo e so vei ira: rokovi ni ituvatuva ni veiliutaki (Kolosa 3:18, 20); ivalavala dodonu ena ka kece ga (Iperiu 13:18); cata na ka ca (Same 97:10); vakaliuca na veivinakati (Roma 14:19); talairawarawa vei ira na veiliutaki ena matanitu (Maciu 22:21; Roma 13:1-7, VV); qarava vakatabakidua na Kalou (Maciu 4:10); sega ni vakavuravura (Joni 17:14); qarauna na ilala ca (1 Korinica 15:33); me kilikili na isulusulu kei na sasauni (1 Timoci 2:9, 10); kei na kua ni veivakatarabetaki (Filipai 1:10, NW). Na noda kila na ivakavuvuli vakaivolatabu e veiganiti ena tara cake na noda lewaeloma qai vukei keda meda vakatulewa vakadodonu.

Rogoca na Nomu Lewaeloma

Me vukei keda na noda lewaeloma, ena gadrevi meda vakarogoca. Ena yaga ga na noda lewaeloma e vakavulici ena iVolatabu nida muria vakatotolo na nona veivakasalataki. Eda rawa ni vakatauvatana na lewaeloma e vakavulici vinaka me vaka tiko na ivakatakilakila e laurai ni sa voleka na cagilaba. Ena raica beka e dua na tamata ni sa vakaturubuto mai na vanua, liwa na cagi, e raica tale ga na tibi ni liva qai rogoca na kurukuru. Na cava ena yaco ke vakalecalecava na ivakatakilakila oqo qai sega ni lai vakaruru? Ena sega wale ga ni suasua, ia de dua ena rawa sara ga ni tauvimate bibi se mavoa se mate sara ga. E vakatale ga oqori na noda lewaeloma se na domo lailai, e rawa ni vakaraitaka vei keda ni sa cala tiko na ka eda cakava. Nida vakatauvatana na noda ivakatagedegede vakaivolatabu kei na sala eda muria se vakasamataka tiko, ena qai vakasalataki keda na noda lewaeloma me vaka na ivakatakilakila ni cagilaba. Noda muria na ivakasala ena sega wale ga ni taqomaki keda mai na leqa ia ena vukea tale ga noda lewaeloma me cakacaka vinaka tiko ga.

Na cava ena rawa ni yaco kevaka eda sega ni muria na ivakasala? Toso na gauna sa na sega ni cakacaka vinaka noda lewaeloma. Noda sega ni vakarorogo se kauaitaka na lewaeloma e rawa ni vakatauvatani ena kena tavuni na yago ena kaukamea katakata. Na tikiniyago e tavuni ena sega ni vakila e dua na ka. (1 Timoci 4:2) Na lewaeloma vaka oqo ena sega ni lewai keda ena gauna eda valavala ca kina, se me vakasalataki keda meda kua ni vakaruataka na cala oya. Na lewaeloma e sa tavuni tu ena vakalecalecava na ivakatagedegede ni iVolatabu me baleta na ka vinaka kei na ka ca, sa na yaco me lewaeloma ca. Sa sega ni savasava, o koya na tamata e vaka oqo na nona lewaeloma sa ‘yali na nona kila na madua’ qai yawaka na Kalou. (Efeso 4:17-19, VV; Taito 1:15) Sa itinitini ca sara!

‘Me Vinaka Tiko ga na Nomudou Lewaeloma’

Ena gadrevi na sasaga me rawa ni vinaka tiko ga kina na noda lewaeloma. E kaya na yapositolo o Paula: “Ia na ka oqo ka’u sa gumatua kina, me kakua e dua na siga e cala kina na lewa-ni-lomaqu vua na Kalou, se vei ira na tamata.” (Cakacaka 24:16) Me vaka ni lotu Vakarisito, e dau dikevi koya o Paula qai vakadodonutaka nona sala me kua kina ni cala ena mata ni Kalou. E kila o Paula ni itinitini ni veika eda cakava, e vinaka se ca, ena vakatulewa ga kina na Kalou. (Roma 14:10-12; 1 Korinica 4:4) A kaya o Paula: “Sa luvawale ga na ka kecega, ka vakarairaitaki sara, e na mata i koya eda na vakatusai keda vua.”​—Iperiu 4:13.

E cavuta tale ga o Paula ni na sega ni via caka cala vei ira na tamata. Dua na ivakaraitaki vinaka oya nona vakasalataki ira na lotu Vakarisito mai Korinica me baleta na “kakana sa vakacabori ki na matakau.” E via vakabibitaka ni kevaka mada ga e sega ni cala na ka eda cakava mai na rai ni Vosa ni Kalou, e bibi meda kauaitaka na nodra lewaeloma e so. Ke sega, ena rawa ni vakavuna na nodra malumalumu vakayalo ra qai ‘rusa na wekada a mate ena vukudra na Karisito.’ E rawa tale ga nida vakaleqa na noda veiwekani kei na Kalou.​—1 Korinica 8:4, 11-13, VV; 10:23, 24.

O koya gona, vakavulica tiko ga na nomu lewaeloma me vinaka tiko ga. Meda qara na veidusimaki ni Kalou nida vakatulewa. (Jemesa 1:5) Vulica na Vosa ni Kalou, qai laiva na kena ivakavuvuli me moica na nomu vakasama kei na lomamu. (Vosa Vakaibalebale 2:3-5) Ni vure cake mai e so na leqa bibi, taro ivakasala vei ira na lotu Vakarisito matua mo vakadeitaka kina ni sa dodonu tiko na nomu kila na ivakavuvuli vakaivolatabu o via muria. (Vosa Vakaibalebale 12:15; Roma 14:1; Kalatia 6:5) Vakasamataka se sala cava ena tara kina na nomu lewaeloma na ka o vakatulewataka, ena tarai ira vakacava e so, koya e bibi sara, ena tara vakacava na nomu veiwekani kei Jiova.​—1 Timoci 1:5, 18, 19.

Na lewaeloma e dua na isolisoli vinaka dina e solia vei keda na Tamada vakalomalagi dauloloma, o Jiova na Kalou. Nida vakayagataka vinaka me salavata kei na inaki nei Koya a solia vei keda, eda na toro voleka kina vua na Dauveibuli. Ena noda saga me ‘vinaka tiko ga na noda lewaeloma’ ena ka kece eda cakava, eda sa vakavotuya nida buli ga meda ucuya na Kalou.​—1 Pita 3:16; Kolosa 3:10.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 13]

E sa vakavulici vinaka na nomu lewaeloma me dusimaki iko, me kua wale ga ni vakalewai iko tiko?

[iYaloyalo ena tabana e 14]

Ena vakavulici vinaka na noda lewaeloma nida vulica qai bulataka na ivakavuvuli vakaivolatabu

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Kua ni vakalecalecava na ivakasala ni nomu lewaeloma