Vakatotomuri Karisito, ni o Veiliutaki
ENA veiyabaki ni 1970, a vakayacori e dua na vakatovotovo me baleta na bula ni kawatamata, qai vakasakiti na ka e laurai. A rua na iwasewase ena vakatovotovo oqo. Dua na iwasewase mera ovisa, na kena ikarua mera kaivesu. Cava e qai yaco?
“Ni oti ga e vica na siga,” e volatukutukutaki, “sa kaukaua na nodra ivalavala e levu [na ovisa] era veivakasaurarataki, ra qai dau veitotogitaki, oqo e vakavuna nodra rere na kaivesu ra qai talairawarawa ena voraki.” Era raica kina na dauvakadidike na tikina oqo: Voleka ni tamata kece era dau rawai mera vakayagataka cala nodra itutu ni veiliutaki.
Na Lewa e Dodonu kei na Kena e Cala
E yaga sara vakalevu na lewa e dodonu. E vakilai kina na veidusimaki e veiganiti, e tara na lomada, e yaga vakayago, vakayalo tale ga. (Vosa Vakaibalebale 1:5; Aisea 48:17, 18) Ia me vaka a raici ena vakatovotovo a tukuni toka mai cake, e vakarerevaki kevaka e sa rui sivia tale na lewa. E dusia na iVolatabu na kena ca, e kaya: “Ni ra sa lewa ko ira nai valavala ca, era sa qai tagi na tamata.”—Vosa Vakaibalebale 29:2; Dauvunau 8:9.
E rawa ni veivakaleqai na nona vakayagataka cala nona lewa e dua, dina ga ke cakava tiko ena inaki vinaka. Me kena ivakaraitaki, ena dua na gauna wale ga oqo a kere veivosoti kina e dua na isoqosoqo lotu mai Ailadi ena vuku ni nodra lewa cala na qasenivuli ni lotu vei ira na gonevuli. Sega ni vakabekataki ni a vinaka na nodra inaki e levu na qasenivuli, ia e sa bau ca dina na iwalewale era vakayagataka e so. E volaitukutukutaka e dua na niusipepa ni “levu na gone era mavoa se vakaleqai na lomadra baleta ni kaukaua qai voravora na nodra iwalewale ni veivakavulici na qasenivuli tagane era dauniveivakavulici ena lotu.” (The Irish Times) E rawa gona vakacava ni o lewa vakadodonu me yaga ina nodra bula e so tale, ia mo kua ga ni vakayawaki ira se vakamavoataki ira ena ka o tukuna se cakava?—Vosa Vakaibalebale 12:18.
Soli na “Lewa Kecega” Vei Jisu Karisito
Dikeva mada na ivakaraitaki i Jisu Karisito. Ni bera toka ga ni lesu i lomalagi, e kaya vei iratou nona tisaipeli: “Sa soli mai vei au na lewa kecega mai lomalagi kei vuravura.” (Maciu 28:18) E vakarerei iratou beka na nona tisaipeli na ka e tukuni oya? Ratou nanuma beka ni sa na vakataki ira na Sisa ni Roma o Jisu, era kilai levu ena nodra dau vakasaurarataki ira na saqata na veiliutaki se ra sega ni tokona na matanitu?
E kaya sara ga vakadodonu na iVolatabu ni sega! Na nona veiliutaki o Jisu e tautauvata kei na ivakarau ni veiliutaki i Tamana. Dina ni Turaga Cecere ni Lomalagi kei Vuravura o Jiova, ia e vinakata mera qaravi koya na nona tamata mai vu ni lomadra, mera vakayagataka nodra vakasama, mera kua ni rere, se me vakavoraki nodra talairawarawa. (Maciu 22:37) E sega vakadua ni bau vakayagataka vakatani nona lewa o Jiova. E vakaraitaki oqo ena raivotu vakatubuqoroqoro a soli vei Isikeli.
A raica o Isikeli ena raivotu oqo e va na ka bula era vaka na ibulibuli ni agilosi eratou yalodina tiko ina veiliutaki cecere ni Kalou. O iratou yadudua oqo e ya va na matadratou. E vola o Isikeli: “Nai tovo ni matadratou, eratou sa dui mata vakatamata, ka dui mata vakalaioni, ki matau, ko iratou vava: a ratou sa dui mata vakapulumokau, ki mawi, ko iratou vava; a ratou sa dui mata vakaikeli ko iratou vava.” (Isikeli 1:10) Na va na mata oqo e vakatakarakarataka na veiraurau vinaka ni itovo talei se idivi e kilai tani kina na Kalou. Oqo e vakamacalataki ena Vosa ni Kalou me: loloma, e vakatakarakarataki ena mata ni tamata; na lewadodonu, e vakatakarakarataki ena mata ni laioni; kei na vuku, e vakatakarakarataki ena mata ni ikeli. Na tolu na itovo oqo eratou dau salavata kei na kena ikava—oya na kaukaua, e vakaraitaki ena mata ni bulumakau. Na cava sara mada na kedratou ibalebale? E vakatakilai ena raivotu oqo ni lewa i Jiova kei na nona dau vakayagataka nona kaukaua tawavakaiyalayala, e dau salavata tu ga kei na so tale na nona itovo talei.
O Jisu Karisito tale ga e vakatotomuri Tamana, qai kune ena nona lewa na loloma, na vuku, kei na lewadodonu. Eratou dau lomavakacegu na nona tisaipeli ni ratou veiqaravi tiko ena ruku ni nona veiliutaki. (Maciu 11:28-30) Ke dua na itovo erau kilai tani kina na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito, oya na loloma, sega ni kaukaua se na lewa!—1 Korinica 13:13; 1 Joni 4:8.
O Dau Lewa Vakacava?
Ni o dau lewa, o vakayacora vakacava? Taura mada ena loma ni nomu vuvale, o dau lewa beka ena sala me yaco ga kina na lomamu? Ratou dau vakarorogo beka na kena vo e vale baleta ni ratou rerevaki iko se ni ratou lomani iko dina? Eratou na vakarorogo beka baleta ga ni o kaukaua cake? De vinaka mera dikeva na veitaro oqori na ulunivuvale yadua, me rawa ni muri tiko ga kina na ituvatuva vakalou ena loma ni matavuvale.—1 Korinica 11:3.
Vakacava ke soli vei iko e so na itavi bibi ena ivavakoso vakarisito? O na rawa ga ni qai kila ni o lewa tiko vakadodonu, ena nomu vakatauvatana na ka o sa cakava tiko kei na ivakavuvuli e uqeta na Kalou o Jiova, me vaka a bulataka tale ga o Jisu Karisito.
“Na dauveiqaravi ni Turaga, . . . sa dodonu me yalovinaka vei ira na tamata kece ga, me . . . dauvosota, ka malumu ni vakadodonutaki ira na nona meca.”—2 Timoci 2:24, 25, VV.
E so ena ivavakoso lotu Vakarisito taumada era colata e levu na itavi bibi. Me kena ivakaraitaki, o Timoci, a rawa sara ga ni ‘vakarota vei ira e so mera kua ni vakatavulica na ivakavuvuli tani.’ (1 Timoci 1:3) Ia, eda rawa ni vakadeitaka ni o Timoci a vakatotomuria na itovo vakalou ena veika kece a cakava, e salavata tale ga kei na ivakasala i Paula, oya me dau veivunauci ena ‘yalomalumalumu’ qai “yalovinaka vei ira na tamata kece ga” ni qarava tiko na ivavakoso vakarisito. A se gone ga o Timoci ni vakatauvatani kei ira e levu na qase ni ivavakoso, a namaki me dau dokai ira na qase cake, qai dau lomani ira na gone vua. (1 Timoci 5:1, 2) Ni kauaitaki ira vakayalololoma vaka oqori na lewe ni ivavakoso lotu Vakarisito o Timoci, era veivolekati ra qai veilomani me vaka e dua na vuvale, sega ni vakataki ira na isoqosoqo ni bisinisi era tu nikua nira sega ni dau veilomani se veinanumi.—1 Korinica 4:14; 1 Cesalonaika 2:7, 8.
“Ni ra dau vakacolasau vei ira na kai veimatanitu tani ko ira na nodra i liuliu, ka ra dau lewa vakaukauwa vei ira ko ira na nodra turaga dokai. E na sega ni vaka kina vei kemudou, ia me dauveiqaravi ga vei kemudou ko koya e via yaco me levu vei kemudou.”—Maciu 20:25, 26, VV.
Era “dau vakacolasau” vei ira na tamata o ira na veiliutaki tu e vuravura, era veivakasaurarataki me yaco ga na lomadra, me muri na iwalewale era vinakata, ke sega era na vakatauitotogi. Ia o Jisu Karisito a vakabibitaka ga na veiqaravi, sega ni veivakasaurarataki. (Maciu 20:27, 28) E dau lomani ira vinaka na nona tisaipeli, qai kauaitaki ira. Kevaka o vakatotomuri Jisu gona ena rawarawa sara nodra tokoni iko na tamata. (Iperiu 13:7, 17) Era na yalomalumalumu ni muria nomu veiliutaki, ra qai ‘cakava e levu tale na ka’ ena lomasoli, sega nira vakasaurarataki kina.—Maciu 5:41.
“Ni vakatawa na qele ni sipi ni Kalou era sa tiko e na kemuni maliwa; . . . Mo ni kakua ni viavia turaga vei ira ko ni qaravi ira tiko, ia mo ni i vakarau ga vei ira na qele ni sipi.”—1 Pita 5:2, 3, VV.
O ira na ivakatawa nikua era kila vinaka ni na tarogi ira na Kalou ena nodra qaravi vakayalo o ira kece na lewe ni ivavakoso. Era sega ni raica vakamamada na itavi oqo. Era lomasoli ni qaravi ira na qelenisipi ni Kalou, ra makutu, ra cakava tale ga ena yalololoma. Me vaka ga na yapositolo o Paula era gumatua ni tara cake ra qai vakaukauataka na nodra vakabauta o ira era qarava, ra qai sega ni via veitaliataka na nodra vakabauta.—2 Korinica 1:24.
Kevaka e gadrevi na veivunauci e veiganiti, era na vakayacora ena yalomalumalumu na qase ni ivavakoso mera vakadodonutaki na caka cala se me vukei e dua na itokani lotu Vakarisito me toso vakayalo. Era nanuma na ivakasala ni yapositolo o Paula: “Oi kemuni na wekaqu, kevaka sa kunei ni cala e dua na tamata, mo ni vakadodonutaki koya e na yalo malumalumu ko i kemuni sa tu vinaka vakayalo. Ia mo ni vakaraici kemuni de ko ni mani veretaki tale ga.”—Kalatia 6:1, VV; Iperiu 6:1, 9-12.
“Dou veivosoti vakai kemudou, ka kakua ni veicudruvi, . . . me liu e na ka kecega oqo na dauloloma, o koya sai vau vinaka sara.”—Kolosa 3:13, 14.
O na raica vakacava e dua e rairai lekata na ivakatagedegede vakarisito? Ena tiko beka vei iko na rai i Jiova kei Jisu Karisito me baleti koya ni se tamata ivalavala ca tiko ga? (Aisea 42:2-4) Se o nanuma me muria sara ga vakadodonu na lawa ni Kalou me vaka e volai tu? (Same 130:3) Nanuma e veiganiti mo dau yalorawarawa kevaka e rawa qai dau tudei tale ga ke gadrevi vaka kina. Kevaka gona o qarava nomu itavi ena loloma ena qaqaco kina na ivau ni nomudrau veinuitaki kei koya e vakarorogo vei iko.
Ni soli vei iko mo veiliutaki, saga sara mo vakatotomuria na nodrau ivakaraitaki na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito. Vakasamataka lesu na ivakamacala vakatubuqoroqoro a tukuna na daunisame me baleta nona veiliutaki o Jiova vei ira nona tamata. E lagata o Tevita: “A noqui vakatawa ko Jiova; ena sega na ka me yali vei au. Sa vakadavori au e na vanua veico drokadroka: sa tuberi au e na bati ni uciwai sa drodro malua. Sa vakabulabulataka tale mai na yaloqu: sa tuberi au e na sala dodonu e na vuku ni yacana.” E tautauvata oqo kei na ka e kaya o Jisu: “Oi au nai vakatawa vinaka: ia ka’u sa kilai ira sa noqu, ia ko ira sa noqu era sa kilai au; me vaka sa kilai au ko Tamaqu, ka me vaka ka’u sa kilai Tamaqu: ka’u sa solia talega na noqu bula e na vukudra na sipi.” Oqo sara ga na ivakaraitaki vinaka dina ni veiliutaki e dodonu meda vakatotomuria.—Same 23:1-3; Joni 10:14, 15.
[Tikina bibi ena tabana e 18]
E vakayagataka o Jiova na nona kaukaua me salavata kei na nona lewadodonu, vuku, kei na loloma
[iYaloyalo ena tabana e 18]
So na gauna, o ira na qase ni ivavakoso era dau vunauci ira vakayalololoma na caka cala
[iYaloyalo ena tabana e 19]
E vakasalataki Timoci o Paula me dau dokai ira na qase cake qai lomani ira na gone vua
[iYaloyalo ena tabana e 20]
E laurai na vuku, lewadodonu kei na yalololoma ena veiliutaki i Jisu Karisito