Vuna e Yaco Tiko ga Kina na Ca

“SA DODONU ko Jiova [na Kalou] e na nonai valavala kecega,” e kaya na iVolatabu. (Same 145:17; Vakatakila 15:3) Tukuna o Mosese na parofita me baleti koya: “Sa sega ni cala na nona cakacaka: ni sa dodonu na nonai valavala kecega: a Kalou vosa dina, ka sega ni ca, sa yalododonu ka daucaka dodonu ko koya.” (Vakarua 32:4) “Sa yalovinaka sara na Turaga [o Jiova]; ka sa dauloloma” e kaya na Jemesa 5:11. E sega ni vakavuna na ca na Kalou.

E vola na tisaipeli o Jemesa: “Ni sa dauveretaki e dua, me kakua ni kaya, Sa dauveretaki au na Kalou: ni sa sega ni dauveretaki rawa na Kalou ki na ka ca, a sa sega ni dauveretaka e dua na tamata ko koya.” (Jemesa 1:13) Na Kalou o Jiova e sega ni corita se bacana na tamata me caka ca. O cei gona me beitaki ni vakavuna na ca kei na rarawa e salavata mai?

O Cei e Vakavuna?

E kaya o Jemesa na dauvola iVolatabu ni rawa ni beitaki na tamata ni vakavuna na ca. E kaya: “Sa dauveretaki na tamata yadua, ni sa vecei koya na nona garogaro ca ka bacani koya. Ni sa qai kunekune na garogaro ca, sa vakasucuma kina nai valavala ca: a sa oti nai valavala ca, sa qai vakasucuma na mate.” (Jemesa 1:14, 15) Na tamata yadua ena rairai vakamuai ena nona gagadre cala. Nanuma tale ga ni tamata e sucukaya mai na ivalavala ca. Na idre gona ni valavala ca e rawa ni uqeta na gagadre cala qai veivakaleqai tale ga. (Roma 7:21-23) Io, na ivalavala ca eda sucukaya mai e “liutaka” na tamata me vaka e dua na tui, e veivakabobulataki ena caka ca qai kauta mai na rarawa. (Roma 5:21, NW) Ia, o ira na tamata ca era rawa ni vakamuai ira na so me ca tale ga na nodra itovo.​—Vosa Vakaibalebale 1:10-16.

O Setani ga na Tevoro e vakavuna na ca. E kauta mai na ca e vuravura. O Jisu Karisito e vakatokai Setani me ‘vu ni ca’ kei “na turaga ni vuravura,” se isoqosoqo ni tamata ca. Era dau muria na veivakamuai nei Setani na tamata me kua ni muri na sala dodonu nei Jiova na Kalou. (Maciu 6:13; Joni 14:30; 1 Joni 2:15-17) “Sa koto ga vua na vu-ni-ca ko ira kecega na kai vuravura,” e kaya na 1 Joni 5:19. O Setani kei ira nona agilosi era “sa temaki ira kecega na kai vuravura,” ra qai vakavuna na “ca.” (Vakatakila 12:9, 12) O koya gona, me na beitaki ga vakalevu o Setani na Tevoro ena ca e yaco tiko.

E tiko tale na vu ni leqa kei na rarawa, e kaya na Dauvunau 9:11, (NW): “Gauna kei na leqa tubukoso e dau yacovi [keda] kece.” A vakamacalataka o Jisu Karisito na vakacalaka era mate kina na lewe 18 e lutuki ira e dua na valececere. (Luke 13:4) Era mate baleta nira tiko ena vanua cala ena gauna cala. Na veika vaka oqori e yaco tale ga ena gauna oqo. Me kena ivakaraitaki, de na rairai lutuka e dua e taubale tiko na biriki mai na dua na valececere. Me na beitaki beka na Kalou? Sega. A sega ni nakiti qai tawanamaki na ka e yaco oya. Rawa ni tukuni na ka vata ga oqo nira tauvimate na lewenivuvale, se mate vakasauri e dua na tama qai biu tu mai o ira na luveniyali kei ira na yada.

Vakadeitaka oqo ni sega ni vakavuna na Kalou na ca kei na rarawa. Kena veibasai ga, e inaki nei Jiova me vakaotia na ca kei ira na vakavuna. (Vosa Vakaibalebale 2:22) Ia, e levu tale na ka ena cakava. E kaya na iVolatabu ni nona inaki na Kalou me vakayagataki Karisito “me vaqeavutaka na cakacaka ni tevoro.” (1 Joni 3:8) Ena vakarusai ena gauna oya na ituvaki ca e yaco tu nikua, e yavutaki ena kocokoco, veicati kei na ivakarau ca. Na Kalou ena “tavoya tani kecega na wai-ni-mata mai na matadra [kece],” sa na vakaoti na rarawa kece ga. (Vakatakila 21:4) O na vaqaqa beka: ‘Cava ga e se sega ni cakava kina oqo na Kalou? Cava e se vakatara tiko kina na ca kei na rarawa me yacova mai na gauna oqo?’ Na iVolatabu e vakaraitaka na kena isau ena ka e yaco vei Atama kei Ivi.

Basika e Dua na iLe Bibi

E vakatara tiko na Kalou na ca me yacova mai na gauna oqo, ena vuku ni ka a yaco ena itekitekivu ni bula ni kawatamata. Na ka e yaco oya e basika kina e dua na ile bibi, e baleti koya sara ga na Daubulibuli​—a sega ni rawarawa se me totolo na kena wali.

E buli rau na imatai ni tagane kei na yalewa na Kalou o Jiova me rau tamata uasivi qai biuti rau ena Parataisi. A solia vei rau na isolisoli e rau duatani kina vei ira na manumanu​—na galala ni vakatulewa. (Vakatekivu 1:28; 2:15, 19) Ni tu vei rau na galala ni digidigi, rawa vei Atama kei Ivi me rau digia me rau lomana, qarava, rau qai talairawarawa vua na nodrau Daubulibuli. Se me rau digia me rau lewai rau ga, rau qai nakita me rau talaidredre vua na Kalou.

Sa qai biuta e dua na vakatatabu na Kalou, me rau vakaraitaka kina o Atama kei Ivi na nodrau lomani koya. E vakaroti Atama: “E tara mo kana mai na kau kecega sa tu e na were: ia mai na kau sa kilai kina na ka vinaka kei na ka ca, mo kakua ga ni kana kina: ni ko na mate vakaidina e na siga ko sa kana kina.” (Vakatekivu 2:16, 17) Me rau vakadonui tiko ga vua na Kalou, qai yaga ena nodrau vuvale ena gauna mai muri, ena vinakati vei Atama kei Ivi me rau kua ni kania na vuanikau mai na dua ga na vunikau oya. Ena rawa beka ni rau muria na ivakaro oya?

Na iVolatabu e vakamacalataka na ka a yaco. Nona vakayagataka na gata me nona waqawaqa, a vosa vei Ivi o Setani na Tevoro ni kaya: “Oi, sa kaya bagi na Kalou mo drau kakua ni kania na vua ni kau kecega e na were?” Ni tokaruataka o Ivi na ivakaro ni Kalou, sa qai tukuna vua o Setani: “Drau na sega dina ni mate: ni sa kila na Kalou e na siga drau na kana kina ena qai yadra dina na matamudrau; ia drau na vaka na Kalou, ni drau na kila na ka vinaka kei na ka ca.” Ni sa taleitaka o Ivi na vunikau sa qai “tauca na vuana, ka kania.” E kuria: “[Sa] solia talega vua na watina erau tiko kaya, a sa kania talega ko koya.” (Vakatekivu 3:1-6) Rau vakayagataka cala na nodrau galala ni digidigi, rau qai valavala ca ni rau talaidredre vua na Kalou.

O raica beka na bibi ni ka e yaco oya? E saqata na Tevoro na ka e tukuna na Kalou vei Atama. Vakaraitaka na vosa i Setani ni sega ni gadrevi me lewa o Jiova na ka e vinaka kei na ka e ca vei rau o Atama kei Ivi. O koya gona, na bolebole i Setani e lomatarotarotaki kina na dodonu ni veiliutaki nei Jiova vua na tamata. O Setani e bolea tiko e ke na dodonu ni nona veiliutaki cecere o Jiova. E sauma vakacava na Kalou dina na bolebole oya?

Gadrevi na Gauna

E tu vei Jiova na kaukaua me vakarusai ratou na tolu na dauveitusaqati oya​—o Setani, Atama kei Ivi. Sega ni vakabekataki ni kaukaua cake vei ratou na Kalou. Ia, a sega ni coqa na kaukaua ni Kalou o Setani. E vakalewa ga na dodonu ni veiliutaki nei Jiova. Na ile oya e tara na galala ni nodra digidigi na veika bula kece. Ena vinakati mera kila ni gadrevi mera vakayagataka vakadodonu na galala ni nodra digidigi​—me yavutaki ena idusidusi ni Kalou e vauca na veika vakayago, itovo, kei na veika vakayalo. Kevaka e sega, era na sotava kina na rarawa, me vaka ga na nona mavoa vakaca e dua na tamata e rika mai na dua na delanivale cecere, e sega ni kauaitaka na lawa e vauca na idre ni vuravura. (Kalatia 6:7, 8) Ena yaga vei ira na ibulibuli vuku kece mera kila na ca ni sega ni via vakarorogo vua na Kalou. E gadrevi kina na gauna.

E laurai na kena vinakati na gauna me wali kina e so na tikina ni vakatauvatani vaka oqo: Kaya mada ke dua na tama ni dua na matavuvale e bolea e dua tale na tama me kilai kina se o cei e kaukaua vei rau. Rawa ni totolo na kilai ni tikina oya. Ena kilai se o cei e kaukaua vei rau ena nodrau laveta na vatu. Na tama e laveta na vatu bibi duadua ena kilai ni tagane kaukaua vei rau. Ia, kaya mada ke bolei se tama cava e lomana dina na luvena tagane kei na luvena yalewa, ratou qai lomani koya tale ga. Se vakacava ke bolei se tama cava e qarava vinaka na nona vuvale? Sega ni rauta na vakaraitaki ni kaukaua se vosa wale ga. Sa gadrevi ga na gauna, kei na nodra vakadidike na tani, me vakadinadinataki se o cei vei rau e tama vinaka dina.

Na Ka e Vakadinadinataki

Sa sivi oqo e 6,000 na yabaki na nona bolea o Setani na dodonu ni nona veiliutaki na Kalou. Cava e sa macala ena itukutuku ni veigauna? Dikeva mada e rua na ka e beitaka kina na Kalou o Setani. A doudou o Setani ni kaya vei Ivi: “Drau na sega dina ni mate.” (Vakatekivu 3:4) Nona kaya vei Atama kei Ivi ni rau na sega ni mate kevaka erau kania na vuanikau vakatabui, e sa kaya sara tiko ga o Setani ni lasulasu o Jiova. Dua dina na veibeitaki levu! Kevaka e sega ni dina ena tikina oqo na Kalou, ena rawa ni nuitaki vakacava ena veika tale e so? Ia, na cava e vakaraitaka na toso ni gauna?

E yacovi rau o Atama kei Ivi na tauvimate, rarawa, qase, qai kena itinitini na mate. E kaya na iVolatabu, “Na yabaki kecega ka bula kina ko Atama, sa ciwa na drau ka tolusagavulu na yabaki: a sa qai mate.” (Vakatekivu 3:19; 5:5) Tekivu vei Atama na ituvaki rarawataki oqo lai dewavi keda mai na kawatamata kece. (Roma 5:12) E vakadinadinataki ena toso ni gauna ni o Setani ‘e dau lasulasu qai vu mai vua na lasu kece ga,’ ia o Jiova “na Kalou daudina.”​—Joni 8:44, VV; Same 31:5.

A tukuna tale ga o Setani vei Ivi: “Sa kila na Kalou e na siga drau na kana kina [mai na kau vakatabui] ena qai yadra dina na matamudrau; ia drau [o Atama kei Ivi] na vaka na Kalou, ni drau na kila na ka vinaka kei na ka ca.” (Vakatekivu 3:5) Ena vosa veivakaisini oya, e lasutaka kina o Setani ni rawa vua na tamata me liutaki koya ga. Ni via veivakamuai cala o Setani, e kaya kina ni vinaka cake vua na tamata me kua ni lewai koya na Kalou. E dina beka oqo?

Era veisau na veiliutaki ena gauna taucoko e bula voli mai kina na kawatamata. Sa vakatovolei oti kece na veimataqali veiliutaki vakatamata. Ia, ena veigauna kece e dau yaco ga na veika torosobu vua na tamata. “Sa lewa kina na tamata vua na tamata tani ka sa mani ca kina,” e tinimaka e dua na dauvola iVolatabu ena rauta na 3,000 na yabaki sa oti. (Dauvunau 8:9) E vola na parofita o Jeremaia, “Sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jeremaia 10:23) Na rawaka vakasaenisi kei na buli ni misini vovou era sega ni vakacala na dina ni vosa oqori. Sa tukuna ga na toso ni gauna na dina ni vakadidike oqo.

Cava o na Cakava?

Na gauna e vakatara na Kalou e vakadinadinataka nona lasu o Setani ena kena bolei na dodonu ni veiliutaki cecere i Jiova. Sa dodonu ga me Turaga Cecere ni lomalagi kei vuravura o Jiova na Kalou. E tu vua na dodonu me liutaki ira na nona ibulibuli, qai vinaka duadua na ivalavala ni nona veiliutaki. Nodra vakila voli mai ena dua na gauna balavu na dina ni tikina oqo o ira na ibulibuli vakayalo, rawa kina nira kaya: “Kemuni na neitou Turaga kei na neitou Kalou, sa dodonu me ia vei kemuni na vakarokoroko kei na veidokadokai, kei na kaukauwa: ni sai kemuni ka bulia na ka kecega, era sa buli ga ka tu dei talega e na nomuni lewa.”​—Vakatakila 4:11.

Na cava o nanuma me baleta na nona veiliutaki na Kalou? O duavata beka ni dodonu ga me liutaki iko na Kalou? Ke vaka kina, dodonu mo digia na nona veiliutaki cecere o Jiova. O na cakava rawa oqo ni o bulataka na totoka ni ka dina kei na ivakasala e kune ena Vosa ni Kalou, na iVolatabu ena basoga ni nomu bula kece. “Sa loloma na Kalou,” na nona lawa kei na nona ivakaro e yavutaki mai na nona lomani ira na nona ibulibuli. (1 Joni 4:8) E sega ni bureitaka vei keda o Jiova na ka meda vinaka kina. Mo muria mada ga na ivakasala ni iVolatabu: “Mo vakararavi vei Jiova e na vu ni yalomu: ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua: mo vakarogotaka vua na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomui lakolako ko koya.”​—Vosa Vakaibalebale 3:5, 6.

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Rawa ni o digia na veiliutaki ni Kalou ena nomu vulica na iVolatabu qai bulataka

[iTaba ni Credit Line ena tabana e 4]

© Jeroen Oerlemans/Panos Pictures