Mo Marautaka Nomu Bula Vakawati

“Na vuku ga sa tara rawa kina na vale, kei na yalomatua sa vakataudeitaki kina.”​—VKAI. 24:3.

1. E vakavotui vakacava na vuku ni Kalou ena ka e cakava me baleta na imatai ni tagane?

E KILA vinaka na Tamada vuku vakalomalagi na veika e vinaka vei keda. Me kena ivakaraitaki, kila o koya ni “sega ni vinaka me tiko duadua na tamata [“tagane,” NW]” ena were o Iteni, ni na sega ni vakayacori kina na nona inaki. Ena sega ni vakayacori na inaki qori ke ra sega ni vakaluveni na vakawati ra qai “vakatawai vuravura.”​—Vkte. 1:​28; 2:​18.

2. Na ituvatuva cava a tauyavutaka o Jiova me vinaka vua na kawatamata?

² “Au na bulia e dua na dauveivuke,” e kaya o Jiova, me “yaga vua” na tagane. Sa qai vakavuna na Kalou me moce lutu na imatai ni tagane, qai taura mai na yagona uasivi e dua na sui ni sarisarina me bulia kina e dua na yalewa. Na yalewa uasivi qo o Ivi. Ni kauti koya na Kalou vei Atama, e kaya kina na imatai ni tagane: “Oqo dina na sui mai na suiqu, kei na lewe mai na lewequ: ena vakatokai ko koya me yalewa, ni sa kauti tani mai vua na tagane.” A dauveivukei yaga dina vei Atama o Ivi. Dina ni rau ibulibuli uasivi, rau ucuya tale ga na Kalou, ia se na duidui tiko ga na nodrau itovo kei na nodrau ivakarau ni bula me ganita na inaki rau a buli kina. Tauyavutaka gona o Jiova na imatai ni vakawati. Rau ciqoma o Atama kei Ivi na ituvatuva qo ni Kalou me baleta na nodrau vakawati, me rau na dau veivukei, rau veitokoni tale ga.​—Vkte. 1:​27; 2:​21-​23.

3. Na cava na nodra rai e levu me baleta na isolisoli ni vakawati e tauyavutaka na Kalou, na taro cava so e vure kina?

³ E ka ni rarawa ni sa curumi vuravura tu nikua na yalo ni talaidredre. Sega sara ga ni taleitaka na Kalou na leqa e dau qai basika kina. Levu era sega ni doka na isolisoli ni vakawati e tauyavutaka na Kalou, ra nanuma ni sa makawa qai madra, e vu ni rarawa kei na veileti. Levu na vakawati era tini ga ina veisere. Ra sega ni lomani kina na gone, ra rairai vakayagataki ga mera rawaka kina na itubutubu. Levu tale ga na itubutubu era sega ni dau yalorawarawa mera veiyaloni ra qai duavata. (2 Tim. 3:3) Ia, ena qai dei ga vakacava na vakawati ena gauna lewalewai dredre eda sa bula tu kina qo? Ena yaga vakacava na yalorawarawa kei na yalomalumalumu me kua kina na sere ena vakawati? Na cava eda vulica ena nodra ivakaraitaki o ira na marautaka nodra bula vakawati ena gauna qo?

Vakamalumalumu ina Veidusimaki i Jiova

4. (a) Na cava na veidusimaki i Paula me baleta na vakawati? (b) Era na vakamalumalumu vakacava ina veidusimaki i Paula na lotu Vakarisito talairawarawa?

⁴ E uqeti vakalou me dusimaki ira na dawai na yapositolo o Paula mera na vakamau ga kei na dua e “nona na Turaga” ke sa mate na watidra ra qai via vakawati tale. (1 Kor. 7:​39) E sega ni veidusimaki vou qo vei ira na lotu Vakarisito Jiu. E vakarota na Lawa ni Kalou vei ira na Isireli mera “kakua talega ni veiwatini” kei ira na lewe ni matanitu voleka era dau qaravi kalou lasu. E volai tale ga na leqa ena yaco ke ra sega ni muria na ivakatagedegede vakalou qori. “Ni ra [ira na sega ni Isireli] na vagolea tani na luvemuni me ra kakua ni muri au, ka me ra qarava eso na kalou tani: ena qai waqa mai na cudru i Jiova vei kemuni, ka na vakawabokotaki kemuni vakasauri.” (Vkru. 7:​3, 4) Na cava e vinakata o Jiova meda cakava na sokaloutaki koya tiko nikua ena vuku ni ivakaro qori? Matata ni dodonu meda vakawatitaka ga e dua e “nona na Turaga,” e dua e qaravi Jiova e yalayala qai papitaiso. E ka vakayalomatua gona meda vakamalumalumu ina veidusimaki i Jiova me baleta na vakatulewa va qori.

5. Na cava na rai i Jiova kei ira na lotu Vakarisito vakawati me baleta na bubului ni vakawati?

⁵ E bibi vua na Kalou na bubului ni vakawati. E kaya o Jisu na Luve ni Kalou me baleta na imatai ni vakawati: “Na ka sa vauca vata na Kalou, me kakua ni tawasea rua na tamata.” (Maciu 19:6) E uqeti keda na daunisame meda nanuma na bibi ni bubului: “Mo vakacabora vua na Kalou na vakamolimoli; ka vakayacora na ka ko a bubului kina vei Koya sa Cecere sara.” (Same 50:14) Dina ni rau na rairai marautaka nodrau veigauna se bera mai na veiwatini, ia e bibi na nodrau bubului ena siga ni vakamau kei na itavi e salavata mai.​—Vkru. 23:21.

6. Na cava eda vulica ena ivakaraitaki i Jefica?

⁶ Vakasamataki Jefica mada, e dua na dauveilewai ni Isireli ena ika12 ni senitiuri B.S.K. A bubuluitaka vei Jiova: “Kevaka ko ni na soli ira vakaidina na luve i Amoni ki na ligaqu, na ka sa curu mai na katuba ni noqu vale me mai tavaki au, ni’u sa lesu vakacegu maivei ira na luve i Amoni, ena nei Jiova, ia ka’u na vakacabora mei soro kama.” Vakacava ni raica ni sa mai tavaki koya na luvenayalewa e duabau ena gauna e lesu mai kina i Misipe, a dina tiko ga ina nona bubului? Io. E kaya: “Ni’u sa vosa oti vei Jiova, ia ka’u sa sega ni vuki tani rawa.” (Dvei. 11:​30, 31, 35) E dina ina nona bubului vei Jiova o Jefica, kila vinaka tale tu ga ni sa na sega kina ni dua na nona kawa me na vakabula yaca kina. E duidui na ka e bubuluitaka o Jefica ni vakatauvatani kei na bubului ni vakawati. Ia na nona dina ina nona bubului e ivakaraitaki vinaka vei ira na lotu Vakarisito vakawati kece me baleta na nodra bubului.

Rawati ni Bula Vakawati e Dei

7. Na veisau cava ena vinakati mera cakava na vakawati vou?

⁷ Ra dau taleitaka e levu na veiwatini mera vakananuma na gauna ra veibuku tiko kina. Dua dina na gauna marautaki oya vei rau me rau veikilai vinaka ni bera ni rau vakamau! Na levu ga ni gauna rau vakayagataka vata, na levu ni nodrau veivolekati. E so era vakawati ni oti toka e dua na gauna nodra veikilai va qori, so tale a veivosakitaki nodra vakawati. Ia se gadrevi tiko ga vei rau na vakawati me rau veisautaka e so na ka. E vakatusa e dua na tagane vakawati: “Na ka ni bolebole levu keirau vakila ena itekivu ni neirau bula vakawati oya ni keirau sa sega ni dawai tale tiko. Dua toka na gauna neirau saga me vakaiyalayala ga na ka keirau cakava kei ira na neirau itokani, vaka kina na neirau dui vuvale.” Dua tale ga na tagane sa 30 na yabaki nona bula vakawati, a vakila ena gauna se qai vakawati ga kina, ni na veiraurau ga na ka e cakava ke dau “okati watina” tale ga. Ni bera ni vakadonuya e dua na veisureti se me cakava e dua na ka, ena veivosaki mada kei watina qai vakatulewa kina, ena nanuma tiko na ka rau sa duavata kina. Ia, ena yaga sara vakalevu ke rau dau yalorawarawa.​—Vkai. 24:6

8, 9. (a) Na cava e bibi kina na veivosaki? (b) Na gauna cava so ena yaga kina na yalorawarawa, na cava na vuna?

⁸ E so na gauna erau na vakawati e rua erau cavutu mai na duidui vanua. Ena gadrevi vakalevu kina me rau dau veivosaki. Dau duidui na ivakarau ni veivosaki. O na kilai watimu vakavinaka ke o dau vakaraica na ivakarau ni nona veivosaki kei ira na wekana. E so na gauna, ena sega ni kilai nona ivakarau ni vakasama e dua ena ka e tukuna, ia ena kilai ga ena itautau ni nona vosa. Kevaka mada ga e sega ni tukuna e dua na ka sa rawa ni kilai na nona nanuma. (Vkai. 16:24; Kolo. 4:6) Bibi gona na yalomatua me rau na marau kina.​—Wilika Vosa Vakaibalebale 24:3.

⁹ Era dikeva e levu ni bibi mera dau yalorawarawa ena gauna e vakatulewataki kina na veika era dau taleitaka ni cakava se na ka ni veivakamarautaki. De dua a dau qito se taleitaka o watimu e so na ka ni veivakamarautaki ni bera ni drau vakamau. Vakacava, sa na gadrevi beka e so na veisau ena gauna drau sa vakawati kina? (1 Tim. 4:8) Vakacava na gauna drau dau vakayagataka kei ira na dui wekamudrau, ena gadrevi tale beka ga kina e so na veisau? Sega ni vakabekataki ni rau na vinakata tale ga na veiwatini me tiko na gauna me rau dau cakava vata kina na veika vakayalo se so tale na ka.​—Maciu 6:​33.

10. Ena yaga vakacava na yalorawarawa ina nodra veimaliwai vinaka na itubutubu kei ira na luvedra era sa vakawati?

¹⁰ Ni dua na tagane se yalewa e vakawati, macala ni na biuti rau nona itubutubu. (Wilika Vakatekivu 2:​24.) Ia, rau na vakamalumalumu tiko ga ina veidusimaki vakalou me baleta nodra dokai na itubutubu. Koya gona, e dodonu me tiko tale ga e so na gauna me rau vakayagataka na veiwatini kei na nodrau dui itubutubu vaka kina na vugodrau. Kaya e dua na tagane sa yabaki 25 nona vakawati: “Dau dredre ena so na gauna me vakayacori na ka e gadreva se vinakata na dui watida, ira na itubutubu, tacida, tuakada, ganeda, kei na vugoda. Dau yaga vakalevu vei au na veidusimaki ena Vakatekivu 2:​24. E dina ni tiko na noda itavi qai dodonu meda kauaitaki ira na wekada voleka, ia e dusimaki au na tikinivolatabu qo ni bibi meu kauaitaki watiqu cake vakalevu.” O ira na itubutubu lotu Vakarisito yalorawarawa era na doka nira sa vakavuvale na luvedra qai veidusimaki sara tiko ga kina na ulu ni vuvale.

11, 12. Na cava e bibi kina na masu kei na vuli vakavuvale vei ira na vakawati?

¹¹ Bibi me tiko na ituvatuva vinaka ni vuli vakavuvale. E vakadeitaki qo ena nodra ivakaraitaki e levu na vuvale lotu Vakarisito. Ena rairai sega ni rawarawa na kena tauyavutaki kei na kena muri e dua na ituvatuva ni vuli me dei. Kainaka e dua na ulunivuvale: “Kevaka me lesu tale mai na gauna keirau se qai vakawati kina, keirau na saga sara ga me tauyavutaki e dua na ituvatuva ni vuli vinaka vakavuvale qai dei.” E tomana: “Talei dina noqu dau raica na kena uqeti watiqu e so na ka dina vakaivolatabu ni keirau vuli tiko.”

¹² Na masu e dua tale na ivukevuke yaga. (Roma 12:12) Ni rau duavata na veiwatini ena sokaloutaki Jiova, rau na volekati koya, qai qaqaco nodrau marautaka na ivau ni vakawati. (Jeme. 4:​8) Tukuna e dua na tagane vakawati lotu Vakarisito: “Noda dau kere veivosoti totolo da qai dau masulaka vata na leqa e yaco, kevaka mada ga e leqa lailai sara, e vakaraitaka tiko nida rarawataka dina na leqa e yaco oya.”​—Efeso 6:​18.

Dau Yalorawarawa

13. Na cava e veivakasalataki kina o Paula me baleta na veiyacovi ena bula vakawati?

¹³ Mera qarauna sara na veiwatini lotu Vakarisito na itovo ena vakadukadukalitaka na nodra bula vakawati, me vaka na kena e sa curusese tu ena vuravura garogaro ca eda bula tu kina nikua. E veivakasalataki kina o Paula: “Me ia vua na yalewa na tagane na ka sa dodonu e na veilomani: me vaka talega kina na yalewa vua na tagane. Sa sega ni veitaliataka na yagona na yalewa sa vakawati, sa lewa ga na watina: a sa vaka talega kina sa sega ni veitaliataka na yagona na tagane sa vakawati, sa lewa ga na watina.” Sa qai tukuna o Paula na veidusimaki matata qo: “Dou kakua ni tarova na veiyacovi vakai kemudou, me ia ga ni sa vinakata ruarua e na [kena] gauna.” Na vuna? “Mo dou lalaga [“galala,” VV] ki na lolo kei na masu; ia dou qai veiyacovi tale, de dauveretaki kemudou ko Setani e na vuku ni nomudou dauveidomoni.” (1 Kor. 7:​3-5) Nona cavuta na masu o Paula, e dusia na ka me na vakaliuca na lotu Vakarisito. Ia e vakamatatataka tale ga mera kauaitaka na lotu Vakarisito na nodra gagadre vakayago kei na veika era vinakata na dui watidra.

14. Ena yaga vakacava na ivakavuvuli ena iVolatabu ena ka e vauca na veiyacovi ena bula vakawati?

¹⁴ Ena bibi me rau dau veivosakitaka vakadodonu na tikina qo na veiwatini, me matata tale ga vei rau ni rawa ni tini ina leqa na nodrau bula vakawati ke rau sega ni dau veinanumi ena ka e vauca na veiyacovi. (Wilika Filipai 2:​3, 4; vakatauvatana Maciu 7:​12.) Dau yaco dina qo ena so na vuvale e duidui nodrau vakabauta na veiwatini. Kevaka mada ga e tiko na duidui va qori, na lotu Vakarisito ena saga me walia ena nona itovo vinaka, nona yalololoma kei na nona dau veitokoni. (Wilika 1 Pita 3:1, 2.) Nodrau lomani Jiova na veiwatini, kei na nodrau dau veilomani vakataki rau, vaka kina nodrau yalorawarawa ena yaga sara vakalevu ina nodrau bula vakawati.

15. E yaga vakacava na veidokai ena bula vakawati mamarau?

¹⁵ Ena so tale na basoga, na tagane vakawati yalovinaka ena dau dokai watina. Kena ivakaraitaki, ena kauaitaka na veika lalai sara mada ga e yacovi watina. Vakatusa e dua na tagane sa yabaki 47 nona vakawati: “Se tiko e so tale na ka meu na vakavinakataka ena tikina qo.” Era uqeti tale ga na yalewa vakawati lotu Vakarisito mera dau doka se vakarokorokotaki watidra. (Efeso 5:​33) E sega ni ivakaraitaki ni veidokai ke ra dau vakalewai watidra, ra qai tukuna tu e matanalevu na nodra malumalumu. Meda nanuma na ka e kaya na Vosa Vakaibalebale 14:​1, ni “o ira na yalewa vuku era sa dui tara cake na nona vale: ia ko koya na lialia sa basuka sobu ga e na ligana.”

Kua ni Vakamalumalumu Vua na Tevoro

16. Era na bulataka vakacava na veiwatini na ivakasala ena Efeso 4:​26, 27?

¹⁶ “Ni dou sa cudru, kakua ni dou cala kina; me kakua ni dromu na mata-ni-siga ni dou sa cudru tiko: kakua talega ni vakarawarawataki kemudou vua na tevoro.” (Efeso 4:​26, 27) Ke bulataki na ivakasala qori, ena iwali se itataqomaki me kua kina na veiba ena bula vakawati. “Au nanuma lesu ni veigauna keirau veiba kina, keirau na dau veivosakitaka, ke mani vica sara na aua neirau veivosaki tiko me wali kina,” e kaya e dua na yalewa vakawati. Ni tekivu ga na nodrau bula vakawati, rau sa lalawataka vakaveiwatini me rau dau walia na nodrau leqa kece vaka oya ni se bera ni cava e dua na siga. “Keirau vakatulewataka me keirau dau veivosovosoti, keirau guilecava tale ga na leqa a yaco, se mani leqa cava ga, qai tekivutaki vinaka e dua na siga vou.” Rau sega kina ni ‘vakarawarawataki rau vua na Tevoro.’

17. Kevaka mada ga erau sega ni veiganiti na veiwatini, na cava ena vaqaqacotaka na nodrau bula vakawati?

¹⁷ Ia, vakacava ke o vakawatitaka e dua, o qai liaca e muri ni sega ni ganiti iko? O na rairai sega ni vakila na veilomani era marautaka tiko e so ena nodra bula vakawati. Ia, ena yaga sara vakalevu ke o nanuma na nona rai na Dauveibuli me baleta na ivau ni vakawati. E uqeti vakalou o Paula me vakasalataki ira na lotu Vakarisito: “Sa kilikili kei ira na tamata kece na vakawati, kei nai mocemoce e sega ni veibutakoci [veidauci]: ia ko ira na daudara kei ira na dauyalewa ena lewai ira na Kalou.” (Iper. 13:4) Me kua tale ga ni vakawaleni na veiuqeti qo: “Na dali e turai-tolu ena sega ni cavuka rawarawa.” (Dauv. 4:​12) Ke rau kauaitaka vakabibi na veiwatini na vakalagilagi ni yaca i Jiova, ena kaukaua nodrau ivau ni vakawati, ena qaqaco tale ga na nodrau veiwekani kei na Kalou. Rau na saga vagumatua me dei na nodrau bula vakawati, qai lagiti ga kina o Jiova ni a tauyavutaka.​—1 Pita 3:11.

18. Na cava eda vakadeitaki baleta na bula vakawati?

¹⁸ Io, e rawa nira marautaka na bula vakawati na lotu Vakarisito. Ena gadrevi kina na sasaga kei na bulataki ni itovo vakarisito, dua oya na nodra dau yalorawarawa. Nikua era sa vakadinadinataka tiko e levu na veiwatini ena ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova e vuravura raraba ni rawati qori.

O na Sauma Vakacava?

• Na cava e rawa ni marautaki kina na bula vakawati?

• Cava me caka me dei kina na bula vakawati?

• Na itovo cava mera bulataka na tagane kei na yalewa vakawati?

[iYaloyalo ena tabana e 9]

E ka vakayalomatua vei rau na veiwatini na veivosaki ni bera ni rau vakadonuya na veisureti se rau cakava e dua na ka

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Saga mo dau walia na veiba ni se bera ni tekivu e dua na siga vou, mo ‘kua kina ni vakarawarawataki iko vua na Tevoro’