E Vakavinavinakataka o Jope na Yaca i Jiova

“Me vakavinavinakataki ga na yaca i Jiova.”​—JOPE 1:21.

1. O cei a rairai vola na ivola na Jope, ena gauna cava?

A RAUTA toka ni yabaki 40 o Mosese na gauna a dro mai kina i Ijipita ni a cudruvi koya o Fero, qai lai vakaitikotiko sara i Mitiani. (Caka. 7:23) Ena gauna a tiko kina ena vanua qori, a rairai rogoca na veika dredre a sotava o Jope ni tiko voleka ga na vanua o Usi. Ni oti e vica vata tale na yabaki, volekata na icavacava ni nodra lako voli ena vanualiwa o Mosese kei ira na Isireli, a rairai rogoca tale na veika a yaco vei Jope ni bera nona mate. Era vakabauta na Jiu ni a vola o Mosese na ivola na Jope ni oti toka ga na mate i Jope.

2. E vakayaloqaqataki ira vakacava na dauveiqaravi ni Kalou ena gauna qo na ivola na Jope?

² Na ivola i Jope e vaqaqacotaka na nodra vakabauta na dauveiqaravi ni Kalou ena gauna qo. Ena sala cava? E vakaraitaka vei keda eso na ka bibi a yaco mai lomalagi kei na kedrai ibalebale, qai vakabibitaka na kena vakalewai na dodonu ni Kalou me liutaka na lomalagi kei vuravura. Na itukutuku i Jope e vakaraitaka na veika e vauci ena noda yalodina kei na vuna e vakatara kina o Jiova ena so na gauna mera sotava na rarawa na nona dauveiqaravi. Kena ikuri, na ivola i Jope e dusia ni meca nabadua i Jiova kei na kawatamata o Setani na Tevoro. E vakaraitaka tale ga na ivola qo nida tamata ivalavala ca ga vakataki Jope, ia eda rawa ni vakatotomuri koya ena noda yalodina vei Jiova nida tusaqati kaukaua. Meda veivosakitaka mada eso na ka a yaco era volai tu ena ivola i Jope.

Vakatovolei Jope o Setani

3. Na cava eda kila me baleti Jope, na cava e tusaqati koya kina o Setani?

³ A turaga vutuniyau o Jope qai dokai, e peteriaki qai liutaka vinaka nona vuvale. E dokai vakalevu ena vuku ni nona ivakasala kei na nona dau vukei ira na gadreva tu na veivuke. Ia, koya e bibi sara, ni rerevaka na Kalou. E tukuni ni turaga “yalododonu ka daucaka dodonu, a sa rerevaka tiko na Kalou, ka sega ni torova na ca.” A tusaqati Jope o Setani na Tevoro baleta ni a dau qarava na Kalou—sega ni nona iyau se nona dokai.​—Jope 1:1; 29:7-16; 31:1.

4. Na cava na yalodina?

⁴ Na itekitekivu ni ivola na Jope e vakamacalataka na nodra lakovata yani na agilosi ra qai duri ena mata i Jiova. A tiko tale ga o Setani, qai beitaki Jope ena so na ka. (Wilika Jope 1:6-11.) Dina ni a tukuna o Setani me baleta na iyau i Jope, ia a vakalewa ga vakalevu na nona yalodina. Na vosa “yalodina” e tiko kina na vakasama ni yalododonu, tabucala, kei na daucakadodonu. Ni vakayagataki na vosa qo ena iVolatabu, e kena ibalebale ni taucoko na loma ni tamata vua na Kalou o Jiova.

5. Na cava a tukuna o Setani me baleti Jope?

⁵ E nona ile o Setani ni o Jope e qarava na Kalou baleta ni kocokoco, qai sega ni yavutaki ena yalodina nona sokalou. E tukuna ni na kabiti Jiova ga o Jope ke vakalougatataki koya tiko qai taqomaki koya na Kalou. Me sauma na veibeitaki qori, a vakatarai Setani kina o Jiova me vakararawataka na nona dauveiqaravi yalodina. Na cava a qai yaco? Ena loma ga ni dua na siga a rogoca kina o Jope ni a butakoci se vakamatei na nona manumanu, ra vakamatei nona dauveiqaravi, ratou qai mate na tini na luvena. (Jope 1:13-19) A tawayalodina beka kina o Jope? E tukuna na iVolatabu nona rai o Jope me baleta na leqa a bikai koya: “Sa solia ko Jiova, ka sa kauta tani ko Jiova; me vakavinavinakataki ga na yaca i Jiova.”​—Jope 1:21.

6. (a) Na cava a yaco nira soqovata tale na agilosi e lomalagi? (b) A beitaki cei tiko o Setani ena gauna a vakalewa kina na yalodina i Jope vei Jiova?

⁶ Ni oti ya, era soqovata tale na agilosi e lomalagi. A maliwai ira o Setani qai beitaki Jope tale ena nona kaya: “Nai sau ni kulina na kulina, ia na nona ka kecega ena solia na tamata me bula kina. Ia mo ni dodoka mada na ligamuni, ka tara na suina kei na lewena, ena qai vosavakacacataki kemuni ki matamuni.” Dikeva ni a vakarabailevutaka nona veibeitaki o Setani. Ni kaya, “Na nona ka kecega ena solia na tamata me bula kina,” a vakalewa na Tevoro na nona yalodina o Jope kei ira kece na “tamata” era qaravi Jiova. A vakatara na Kalou me vakatovolei tale o Jope, a qai vakavuna o Setani me bikai Jope e dua na mate mosimosi. (Jope 2:1-8) Ia, a sega ni yala ga e kea na ka a sotava o Jope.

Vuli ena Yalodina i Jope

7. A vakatovolei Jope vakacava o watina kei ratou nona vulagi?

⁷ A vakila tale ga na wati i Jope na leqa a bikai watina. Sega ni vakabekataki ni a rarawataka na nodratou mate na luvena kei na kena yali na iyau ni vuvale. A rairai mositi koya ni takavi watina e dua na mate mosimosi. E tukuna vei Jope: “Ko sa taura matua tiko beka na nomu yalododonu? mo vosavakacacataka na Kalou, ka mo mate ga.” Oti, ratou gole yani e tolu na turaga—o Elifasi, Pilitati, kei Sofa—me ratou vakacegui Jope. Ia, e veivakacalai nodratou vakamacala, qai laurai ni ratou “dauveivakacegui vakararawa.” Me kena ivakaraitaki, a kaya o Pilitati ni ratou a cakacala na luvei Jope qai donu vinaka nodratou mate. E dusia o Elifasi ni a totogitaki tiko o Jope ena vuku ni ivalavala ca a cakava oti. A lomatarotarotaka ke kauaitaki ira na yalodina na Kalou! (Jope 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Ena veivakatovolei qo, a yalodina tiko ga o Jope. E dina ni cala nona a ‘vakadonui koya ga, qai sega ni vakadonuya na Kalou.’ (Jope 32:2) Ia, a yalodina tiko ga ena gauna kece e vakatovolei kina.

8. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Ilaiu vei ira na dau veivakasalataki ena gauna qo?

⁸ Ni oti qori eda wilika nona mai veisiko tale ga o Ilaiu. A vakarogoci Jope kei na tolu na nona itokani. Dina ni gone o Ilaiu vei ratou na va na turaga qori, ia a yalomatua sara. A vosa ena veidokai vei Jope. E vakacaucautaki Jope ena nona yalododonu. Ia e tukuna tale ga ni sa rui kauaitaka vakasivia o Jope nona vakadonui koya ga. Oti, sa qai vakacegui Jope o Ilaiu ena nona kaya ni sega ni mate wale na qarava na Kalou. (Wilika Jope 36:1, 11.) Sa ivakaraitaki vinaka dina ena gauna qo vei ira e dodonu mera dau veivakasalataki! A yalovosovoso o Ilaiu, a vakarorogo matua, a veivakacaucautaki ena gauna e veiganiti kina, qai veiuqeti nona ivakasala.​—Jope 32:6; 33:32.

9. A vukei Jope vakacava o Jiova?

⁹ Kena itinitini, a sikovi Jope mai e dua na vulagi duatani sara! E kaya na iVolatabu: “Sa qai vosa mai vei Jope ko Jiova mai na covulaca.” A vakatarogi Jope ena so na taro o Jiova, qai vakadodonutaki koya vakayalololoma. A yalorawarawa o Jope ni ciqoma na veivunauci, qai tusanaka: “Ni’u sa ka walega; . . . ka veivutuni e na kuvu-ni-soso kei na dravusa.” Ni vosa oti vei Jope o Jiova, sa qai cudruvi ratou na tolu na itokani baleta ni ratou a ‘sega ni tukuna na ka dodonu.’ Me na masulaki ratou o Jope. Oti, sa qai “vukica na veivakabobulataki i Jope ko Jiova, ni sa masulaki iratou na wekana [itokani]: a sa solia vei Jope ko Jiova na ka sa levu cake, io sa vakaruataka na ka ka tu vua eliu.”​—Jope 38:1; 40:4; 42:6-10.

Vakacava na Titobu ni Noda Lomani Jiova?

10. Na cava e sega ni vakawalena kina o Jiova na veivakalewai i Setani, se me bau vakarusai koya?

¹⁰ E bulia na lomalagi kei na vuravura o Jiova, e iLiuliu ni veika buli kece. Na cava e kauaitaka kina vakabibi na veivakalewai ni Tevoro? E kila na Kalou ke vakawalena na veivakalewai i Setani, se me vakarusai koya ena gauna ga ya, ena sega ni saumi kina na veibeitaki. E tukuna na Tevoro ni o Jope, e dua na dauveiqaravi yalodina i Jiova, ena sega ni yalodina ke kau tani vua nona iyau. A yalodina tiko ga o Jope ni vakatovolei. Oti, e kaya o Setani ni na sega ni qarava na Kalou e dua na tamata ke vakararawataki vakayago. A vakararawataki vakayago o Jope, ia a yalodina tiko ga. Koya gona, e vakadinadinataki ni lasu o Setani ena nona yalodina o Jope, dina ni a sega ni tamata uasivi. Vakacava o ira na vo ni dauveiqaravi ni Kalou?

11. E sauma vakacava o Jisu na veivakalewai i Setani?

¹¹ Ke yalodina tiko ga e dua na dauveiqaravi ni Kalou ena gauna e vakatovolei koya kina o Setani, sa vakaraitaka sara tiko ga ni cala na nona veibeitaki na meca voravora qo. A mai bula e vuravura o Jisu qai sauma vakavinaka na veibeitaki i Setani. A tamata uasivi o Jisu, me vaka na tukada o Atama. Na nona yalodina me yacova na mate, e vakaraitaka vakamatata ni lasu o Setani qai cala nona veibeitaki.​—Vkta. 12:10.

12. Na cava meda na vakaraitaka yadudua na dauveiqaravi i Jiova?

¹² A sega ni cegu o Setani na vakatovolei ira na dauveiqaravi i Jiova. Ena basika na ituvaki meda vakaraitaka kina noda yalodina na qarava na Kalou, ni yavutaki noda yalodina ena noda lomana na Kalou, sega ni noda nanumi keda ga. Eda raica vakacava na itavi qori? Meda raica ni ka dokai noda yalodina vei Jiova. E vakacegui keda tale ga noda kila ni o Jiova ena vakaukauataki keda meda vosota. Me vaka a cakava ena ituvaki i Jope, ena yalana na veivakatovolei eda sotava.​—1 Kor. 10:13.

Dau Veitusaqati Kaukaua Qai Vukitani o Setani

13. Na cava eda vulica ena ivola i Jope me baleti Setani?

¹³ E vakamacalataki ena iVolatabu vakaIperiu na itovo veibeci i Setani ena nona vakalewai Jiova kei na nona dau vakacala na kawatamata. Eda vulica e levu tale na itukutuku ena iVolatabu vaKirisi vaKarisito me baleta nona saqati Jiova o Setani, eda qai vulica ena ivola na Vakatakila na kena vakadinadinataki na dodonu ni nona veiliutaki o Jiova kei na nona vakarusai vakadua o Setani. Na ivola na Jope e vakaraitaka e so tale na ka me baleta nona veivorati o Setani. Nira soqo vata na agilosi e lomalagi, a sega ni nona inaki o Setani me lai vakalagilagi Jiova. E yalokaukaua na Tevoro qai veivakaisini nona inaki. Ni beitaki Jope oti, a vakatarai sara me vakatovolei koya, “sa qai lako tani ko Setani mai na mata i Jiova.”​—Jope 1:12; 2:7.

14. Na cava na nona rai o Setani me baleti Jope?

¹⁴ O koya gona, na ivola i Jope e vakaraitaka ni meca dauveivakalolomataki ni kawatamata o Setani. E sega ni kilai na balavu ni gauna me tekivu mai nodra soqo vata na agilosi mai lomalagi e tukuni ena Jope 1:6 me yacova nodra soqo vata tale ena Jope 2:1, qori na balavu ni gauna a vakatovolei tiko kina vakaca o Jope. Ena vuku ni nona yalodina o Jope e rawa kina vei Jiova me kaya vei Setani: “Ko a mai vakauqeti au me’u vakarusai koya [Jope] walega, ia sa taura matua tikoga ko koya na nona yalododonu.” A sega ni vakadinata o Setani ni a cala dina nona veibeitaki. Kena veibasai ga, e tukuna me vakatovolei tale vakaca o Jope. Koya gona, a vakatovolei Jope o Setani ni a vutuniyau tu kei na gauna e dravudravua kina. E matata eke, ni o Setani e sega ni lomani ira na dravudravua se o ira na sotava tu na leqa. E cati ira na tamata yalodina. (Jope 2:3-5) Ia, na nona yalodina o Jope e vakadinadinataka ni lasu o Setani.

15. Era tautauvata vakacava na vukitani ena gauna qo kei Setani?

¹⁵ E imatai ni ibulibuli me vukitani o Setani. Era vakaraitaka tale ga na vukitani ena gauna qo na itovo e laurai vua na Tevoro. E rairai vakacalai tu nodra vakasama ena nodra dau vakalewa vakaca eso ena ivavakoso, ira na qase ni ivavakoso, se na iLawalawa Dauvakatulewa. So na vukitani era saqata na kena vakayagataki na yaca ni Kalou, o Jiova. Era sega ni vinakata mera vulica na veika me baleti Jiova, se mera qaravi koya. Me vaka na tamadra o Setani, era taketetaki ira na tamata yalodina. (Joni 8:44) Qo na vuna era sega sara ga kina ni via veimaliwai na dauveiqaravi i Jiova kei ira!​—2 Joni 10, 11.

Vakavinavinakataka na Yaca i Jiova o Jope

16. Na cava na nona rai o Jope me baleti Jiova?

¹⁶ A dau cavuta na yaca i Jiova o Jope, e vakacaucautaka tale ga. Ena gauna mada ga a rarawataka kina nona rogoca nodratou sa mate na luvena, a sega ni bau kaya ni cala na Kalou. Dina ni a cala nona kaya o Jope ni vakavuna na Kalou na veika a yali vua, a vakacaucautaka tiko ga na yaca i Jiova. Ena dua na gauna e muri a qai kaya ena dua na vosa vakaibalebale e vola: “Raica, na rerevaka na Turaga, sai koya na vuku; kei na biuta na ka ca, sai koya na yalomatua.”​—Jope 28:28.

17. Na cava a uqeti Jope me yalodina tiko ga?

¹⁷ Na cava a uqeti Jope me yalodina tiko ga? E macala ni a qaqaco tu nona veiwekani kei Jiova ni bera ni yaco na leqa. A sega ni tiko e dua na ivakadinadina me dusia ni a kila o Jope nona a vakalewai Jiova o Setani, ia a nakita dei o koya me yalodina tiko ga. E kaya: “Au na sega ni biuta tani vei au na noqu yalododonu, ka yacova na siga ka’u na mate kina”! (Jope 27:5) E rawa vakacava me veivolekati kei na Kalou o Jope? Sega ni vakabekataki ni a dau vakasamataka na ka sa cakava oti na Kalou vei Eparama, Aisake, kei Jekope, ratou wekana tale ga. A vulica tale ga o Jope e levu na itovo i Jiova ni vakadikeva na veika buli.​—Wilika Jope 12:7-9, 13, 16.

18. (a) E vakaraitaka vakacava o Jope nona yalodina vei Jiova? (b) Eda na vakatotomuria vakacava na ivakaraitaki vinaka i Jope?

¹⁸ Na veika a vulica o Jope e uqeti koya me dau vakamarautaki Jiova. Ke ratou vakacudruya na Kalou na nona vuvale se ratou “vosavakacacataka lo na Kalou e lomadratou,” ena qai vakacaboisoro ena vukudratou. (Jope 1:5) Ena gauna mada ga a vakatovolei kina vakaca, e tukuna tiko ga o Jope na veika vinaka me baleti Jiova. (Jope 10:12) Sa dua dina na ivakaraitaki vinaka! E dodonu tale ga meda vulica wasoma na kilaka dodonu me baleti Jiova kei na nona inaki. Meda muria vinaka e dua na ituvatuva ni veika vakayalo me vaka na vuli vakataki keda, tiko ena soqoni, masu, kei na kena vunautaki na itukutuku vinaka. Kena ikuri, eda na cakacaka sara vakaukaua meda vakatakila na yaca i Jiova. Me vaka ga nona marautaka o Jiova na yalodina i Jope, e marau tale ga nira yalodina na nona dauveiqaravi nikua. Ena qai veivosakitaki qori ena ulutaga tarava.

O se Nanuma Tiko?

• Na cava e cakava o Jope me kauai kina o Setani na Tevoro?

• Na veivakatovolei cava a vosota o Jope, na cava e qai cakava?

• Na cava ena uqeti keda meda yalodina tiko ga me vakataki Jope?

• Na cava eda vulica me baleti Setani ena ivola i Jope?

[iYaloyalo ena tabana e 4]

Na itukutuku i Jope e vakaraitaka vei keda na kena vakalewai na veiliutaki cecere ni Kalou e lomalagi vaka kina e vuravura

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Na ituvaki cava soti ena rairai vakatovolei kina nomu yalodina?