‘Cici Mo Rawata na iCovi’

“Moni cici ena kena ivakarau moni rawata kina na icovi.”—1 KOR. 9:24.

1, 2. (a) Na cava e vakayagataka o Paula me uqeti ira kina na lotu vaKarisito Iperiu? (b) Na cava eda vakasalataki kina na dauveiqaravi ni Kalou?

ENA nona ivola vei ira na Iperiu, a vakayagataka na yapositolo o Paula e dua na vosa vakatautauvata momona me uqeti ira kina na tacina vaKarisito. A vakadeitaka tale vei ira nira sega ni cici duadua tiko ena veitaucici ni bula. Era tu e yasadra o ira na ‘ivakadinadina levu era vaka na o,’ era sa vakacavara vinaka na veitaucici. Nira vakananuma matua na lotu vaKarisito Iperiu na nodra ivakaraitaki ni yalodina kei na nodra sasaga na daucici qori, ena uqeti ira mera cici tiko ga, mera kua tale ga ni soro.

² Ena ulutaga sa oti eda dikeva kina e vica na ivakaraitaki era wili tiko ena “ivakadinadina era vaka na o.” Na dei ni nodra vakabauta na Kalou e rawa kina nira yalodina tiko ga vua, qori e vaka ga era sasaga tiko mera vakacavara vinaka na veitaucici. Eda rawa ni vuli mai na nodra ivakaraitaki. Eda dikeva ena ulutaga qori ni vakasalataki ira na tacina vakayalo o Paula, eda okati tale ga kina ni tukuna: “Meda biuta laivi na ka bibi kece kei na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina, meda qai ciciva tiko ga ena vosota na cere e tu e matada.”—Iper. 12:1.

3. Na cava e vakabibitaka tiko o Paula ena ivakatautauvata me baleti ira na daucici ni Kirisi?

³ E tukuna na ivola Backgrounds of Early Christianity me baleta na veitaucici—e dua vei ira na qito kilailevu ena gauna makawa—nira “dau luvawale na kai Kirisi ena gauna era tereni kina, ena gauna tale ga ni veitaucici.”a Ena so na gauna, era na biuta laivi na daucici eso na ka ena vakaberaberataka na nodra cici. De dua eda na vakalewa ni sega ni rakorako se matau na ka era cakava, ia era cakava ga qori mera rawata kina na icovi. A vakabibitaka tiko eke o Paula ni bibi vua na daucici me biuta laivi kece na ka e rawa ni veivakataotaki me rawata kina na icovi ena veitaucici ni bula. Qo e ivakasala momona dina vei ira na lotu vaKarisito ena gauna oya, vaka kina o keda nikua. Na cava eso na ka e rawa ni veivakataotaki se vakadredretaka na noda rawata na icovi ena veitaucici ni bula?

“Biuta Laivi na ka Bibi Kece”

4. Na cava eso na ka e vakawelei ira e levu ena gauna i Noa?

⁴ E veivakasalataki o Paula meda “biuta laivi na ka bibi kece.” Qori e okati kina na ka kece e rawa ni vakawelei keda kei na ka ena vakavuna meda kua ni solia na noda vinaka taucoko ena veitaucici. Na cava eso na ka e vakatauvatani ena ka bibi? Nida vakasamataki Noa—e dua a cavuta o Paula—eda lai nanuma kina na ka e tukuna o Jisu: “Na nona siga na Luve ni tamata ena vaka ga na siga i Noa.” (Luke 17:26) A sega ni tukuna tiko o Jisu na veivakarusai levu sa roro tiko mai, e vakaibalebaletaka ga na nodra ivakarau ni bula e levu. (Wilika Maciu 24:37-39.) E levu era sega ni kauaitaka na Kalou ena gauna i Noa, sa qai yawa sara mera vakamarautaki koya. Na cava e vakawelei ira? Na ka ga e dau caka e veisiga, na kana, gunu, kei na vakawati. Na leqa ga oya nira “sega ni bau kauai” me vaka e tukuna o Jisu.

5. Na cava ena vukei keda meda vakacavara vakavinaka kina na veitaucici?

⁵ Me vakataki Noa ga kei na nona vuvale, e levu na ka e tu meda cakava e veisiga. Ena vinakati meda qara na ka meda bula kina kei na ka tale ga mera bula kina na noda vuvale. Qori ena rawa ni kania vakalevu na noda gauna, kaukaua kei na noda iyau. Ena drakidrakita ni bula vakailavo nikua, ena rawarawa sara meda lomaocaocataka na ka meda bula kina. Nida lotu vaKarisito yalayala, e tiko tale ga na noda itavi bibi vakalou. Eda vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala, vakavakarau da qai tiko ena soqoni kece vaKarisito, eda vuli vakataki keda kei na sokalou vakavuvale meda kaukaua tiko ga kina vakayalo. Me vakataki Noa ga, na ka kece a vinakati me cakava ena nona sokalou, a “cakava vakakina.” (Vkte. 6:22) Koya gona, me rawa nida vakacavara vinaka na veitaucici vaKarisito, e bibi meda vakalailaitaka na ka e rawa ni veivakataotaki da qai kua ni vakaogai keda ena ka e sega na betena.

6, 7. Na ivakasala cava i Jisu meda nanuma tiko?

⁶ Na cava gona e vakaibalebaletaka o Paula ena nona tukuna me biu laivi na “ka bibi kece”? Macala ga nida na sega ni vagalalataki keda mai na itavi kece eda vakacolati kina. Meda nanuma na vosa i Jisu ena tikina qo: “Meda kua gona ni lomaocaoca meda kaya, ‘Na cava meda kania?’ se, ‘Cava meda gunuva?’ se, ‘Cava meda tokara?’ Na ka kece qo era cumuaqara voli kina na lewe ni veimatanitu. Ia e kila tu na Tamamuni vakalomalagi ni bibi vei kemuni.” (Maciu 6:31, 32) E dusia na vosa i Jisu ni so mada ga na ka eda dau vakayagataka e veisiga, me vaka na kakana kei na isulu, e rawa ni vakaicolacolataki keda se veivakatarabetaki ke da vakaliuca ena noda bula.

⁷ Vakasamataka mada na vosa i Jisu: ‘E kila tu na Tamamuni vakalomalagi ni bibi vei kemuni na ka kece qo.’ E dusia qori ni na cakava na nona itavi na Tamada vakalomalagi o Jiova me vakarautaka na ka meda bula kina. Ni tukuni “na ka kece qo,” e sega ni kena ibalebale ni na vakarautaki na ka kece eda taleitaka se vinakata. Ia eda vakadreti tiko ga meda kua ni lomaocaocataka na ‘ka kece era cumuaqara voli kina na lewe ni veimatanitu.’ Na vuna? A veivakasalataki e muri o Jisu vei ira na vakarorogo: “Dou qarauni kemudou de bibi na lomamudou ena kana vakasivia kei na gunu vakasivia kei na lomaocaocataki ni bula, ena qai yaco vakidacala vei kemudou na siga ya me vaka na icori.”—Luke 21:34, 35.

8. Na cava e yaga vakalevu kina nikua meda “biuta laivi na ka bibi kece”?

⁸ E sa tu ga qo e matada na tepi. E ka vakaloloma ke da vakalaiva meda colata na icolacola e tawayaga e rawa ni tarovi keda ni sa voleka sara na icavacava! E ka vakayalomatua dina na nona ivakasala na yapositolo o Paula: “E levu dina na ka ena rawati ena noda qarava na Kalou, ia ena rawati ga ke salavata noda qarava na Kalou kei na noda lomavakacegu ena ka e tu vei keda.” (1 Tim. 6:6) Nida muria na vosa i Paula, ena yaga sara vakalevu ena noda rawata na icovi.

“Na iValavala ca Eda Dau Tacori Rawarawa Kina”

9, 10. (a) Na cava e dusia na matavosa “na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina”? (b) E rawa vakacava nida tacori?

⁹ Ni oti na nona cavuta o Paula na “ka bibi kece,” e tukuna tale ga meda biuta laivi “na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina.” Na cava e rawa ni okati kina? Na vosa vaKirisi e vakadewataki me “tacori rawarawa,” e kune ga vakadua ena iVolatabu, qori ena tikinivolatabu qo. E tukuna e dua na daunivuli o Albert Barnes: “Me vaka ga na nona qarauna e dua na daucici me kua ni dara na isulu ena tao kina na yavana me lai vakadredretaka na nona cici, na lotu vaKarisito tale ga e dodonu me biuta laivi na ka kece e rawa ni vakamalumalumutaka na nona vakabauta.” Ena rawa vakacava me tacori e dua na lotu vaKarisito, me lai vakamalumalumutaka kina nona vakabauta?

¹⁰ Ena sega ni malumu ga vakasauri na nona vakabauta e dua na lotu vaKarisito, qori e rawa ni yaco vakamalua, se sega sara ga ni laurai. E veivakasalataki taumada o Paula ena nona ivola, na rerevaki ni “ciri tani” kei na noda ‘bucina na yalo ca e sega ni vakabauta.’ (Iper. 2:1; 3:12) Ena rawarawa sara me lutu e dua na daucici ke tao e yavana na isulu e dara tiko. Ke sega ni kauaitaka gona na isulu e sega ni dodonu me dara ena gauna ni veitaucici, ena rawarawa sara me tao na yavana. Na cava e rawa ni vakavuna me sega ni kauaitaka kina qori? De dua na nona vakawelewele, nuitaki koya vakasivia, se vakawelei. Na cava eda vulica ena ivakasala i Paula?

11. Na cava e rawa ni vakaleqa na noda vakabauta?

¹¹ Meda nanuma tiko, ke vakaleqai na noda vakabauta, qori e vakavuna ga na vakatulewa eda cakava. Me baleta “na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina,” e tukuna e dua tale na daunivuli ni qo “na ivalavala ca e kaukaua sara na kena veivakamuai, mai na ituvaki eda sotava tu, na noda gagadre, na noda veimaliwai.” Na vakasama e tukuni tiko eke, ni rawa ni vakamuai keda vakalevu na ituvaki eda sotava, na noda malumalumu, kei na noda veimaliwai. Na ka kece qori e rawa ni vakamalumutaka na noda vakabauta se vakaleqa sara ga.—Maciu 13:3-9.

12. Me kua ni vakaleqai na noda vakabauta, na cava meda nanuma tiko?

¹² E sa vica vata na yabaki na nona vakasalataki keda tiko na dauveiqaravi yalodina e vuku meda qarauna na ka eda sarava kei na ka eda rogoca, qori na ka eda bucina e lomada kei na ka eda vakasamataka. Eda sa vakasalataki me baleta na rerevaki ni noda rawa ni tacori ena qarai ni lavo kei na iyau. De dua eda na rawa ni vakawelei ena irairai kei na irogorogo ni ka ni veivakamarautaki ni vuravura se na iyaya vovou e dau basika mai. E sega ni ka vakayalomatua ke da nanuma ni ivakasala oya e sa rui kaukaua se e veiganiti ga vei ira eso, da qai nanuma nida na sega ni vakaleqai ena ka rerevaki qori. E laurai vakalevu ena vuravura i Setani na ilawaki kei na veivakacalai e rawa nida tacori kina. Eso era vakawelewele, nuitaki ira ga vakasivia, se vakawelei ena ka ni vuravura. Qo e rawa ni vakaleqa na nodra inuinui mera rawata na icovi ni bula.—1 Joni 2:15-17.

13. Eda na taqomaki vakacava mai na veivakamuai ni vuravura?

¹³ E veisiga eda veimaliwai kei ira era dau uqeta na isausau vakavuravura, na kena itovo kei na kena ivakarau ni rai. (Wilika Efeso 2:1, 2.) Ia na noda vakamuai ena veika kece qori, e vakatau sara ga ena noda vakatulewa. “Na cagi” e tukuna tiko o Paula e veivagagai. Meda qarauna e veigauna meda kua ni ceguva na cagi gaga qori, se vagagai keda meda kua ni vakacavara vinaka kina na veitaucici. Ia na cava ena vukei keda meda cici tiko ga? Meda vakatotomuri Jisu, e ivakaraitaki vinaka duadua ena nona vakacavara vinaka na veitaucici. (Iper. 12:2) Ena vukei keda tale ga na ivakaraitaki i Paula, e dua vei ira na vakaitavi ena veitaucici vaKarisito qai uqeti ira na tacina vakayalo mera vakatotomuri koya.—1 Kor. 11:1; Fpai. 3:14.

‘O Rawa ni Rawata’—Ena Sala Cava?

14. E raica vakacava o Paula na nona vakaitavi ena veitaucici?

¹⁴ E raica vakacava o Paula na nona vakaitavi ena veitaucici? Ena iotioti ni nona vosa vei ira na qase ni ivavakoso e Efeso, e tukuna kina: “E sega ni dua na ka vei au na noqu bula, e bibi ga vei au meu vakaotia na noqu itavi kei na cakacaka vakaitalatala e lesi au kina na Turaga o Jisu.” (Caka. 20:24) E yalorawarawa me vakuai koya ena ka kece, wili kina na nona bula me rawa ni vakacavara vinaka kina na veitaucici. Ena ka wale na sasaga kece i Paula me baleta na itukutuku vinaka ke sega ni vakacavara vinaka na veitaucici. Ia e sega ni vakadeitaka ni sa rawata na icovi. (Wilika Filipai 3:12, 13.) Ni sa voleka ni cava na nona bula, e vakadeitaka kina o Paula: “Au sa vala oti ena ivalu vinaka, au sa vakacavara vinaka na veitaucici, au sa muria vinaka sara na vakabauta vaKarisito.”—2 Tim. 4:7.

15. Na veivakauqeti cava e tukuna o Paula vei ira na tacina?

¹⁵ Kena ikuri, a vinakata sara ga o Paula mera vakacavara vinaka na veitaucici na tacina lotu vaKarisito, mera kua tale ga ni soro. Kena ivakaraitaki, e uqeti ira na lotu vaKarisito e Filipai mera gumatua mera vakabulai. Ena vinakati mera “taura matua na vosa ni bula.” E tomana: “Moni vu ni noqu marau ena siga i Karisito ni a sega ni tawayaga na noqu cici se na noqu cakacaka vagumatua.” (Fpai. 2:16) E uqeti ira tale ga na lotu vaKarisito e Korinica: “Moni cici ena kena ivakarau moni rawata kina na icovi.”—1 Kor. 9:24.

16. Na cava meda raica dei tiko ga kina na icovi?

¹⁶ Ena gauna e dau tekivu kina na veitaucici balavu, era na sega ni raica na daucici na tepi. Ia ena gauna kece era cici tiko kina, era na sasaga tiko ga mera yacova na tepi. Nira kila ni sa voleka na tepi, era na solia na nodra igu kece mera yacova. Meda cakava tale ga qori ena veitaucici ni bula. E dodonu meda raica dei ni tiko na icovi. Ena vukei keda qori meda vakacavara vinaka na veitaucici qai rawata na icovi.

17. E yaga vakacava na vakabauta ena noda raica dei tiko ga na icovi?

¹⁷ E vola o Paula: “Na vakabauta na noda vakadeitaka e lomada ni na yaco dina na ka eda nuitaka.” (Iper. 11:1) Erau yalorawarawa o Eparama kei Sera me rau biuta na bula vutuniyau me rau lai tiko ‘vulagi ena dua na vanua qai lekaleka wale ga na nodrau tiko kina.’ Na cava e uqeti rau? ‘Erau sa raica rawa tu na vakayacori ni yalayala ni Kalou.’ O Mosese tale ga e sega ni vinakata me “marautaka na ivalavala ca e lekaleka wale na kena kamica” kei na “iyau kei Ijipita.” A rawata vakacava na vakabauta kei na kaukaua me cakava kina qori? Baleta ni “vakanamata tu ena soli ni nona icovi.” (Iper. 11:8-13, 24-26) A tukuna o Paula ni o ira kece qori era vakaraitaka na “vakabauta.” Na nodra vakabauta e rawa kina mera raibaleta na veivakatovolei kei na ituvaki dredre era sotava, era raica tale ga na ka e cakava tiko na Kalou ena vukudra ena gauna oya kei na gauna se bera mai.

18. Na cava meda cakava meda biuta laivi kina “na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina”?

¹⁸ Nida vakananuma da qai vakatotomuria na nodra ivakaraitaki na tagane kei na yalewa yalodina e cavuti ena Iperiu wase 11, eda rawa ni bucina kina na vakabauta da qai biuta laivi “na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina.” (Iper. 12:1) Na noda dau vakasosoqoni vata tale ga kei ira era saga mera bucina na vakabauta va qori, ena rawa kina nida ‘veinanumi, veivakauqeti, veilomani, da qai caka vinaka.’—Iper. 10:24.

19. Na cava e bibi kina mo raica dei tiko ga na icovi?

¹⁹ Sa voleka ni cava na veitaucici. E vaka ga eda sa raica tu yani na tepi. Na noda vakabauta kei na veivuke i Jiova, e rawa tale ga nida “biuta laivi na ka bibi kece kei na ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina.” Io, e rawa nida cici ena kena ivakarau meda rawata kina na icovi—na veivakalougatataki e yalataka na Kalou o Jiova na Tamada.

[Vakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Na cava e okati ena noda biuta laivi na “ka bibi kece”?

• Na cava e rawa ni vakaleqa na nona vakabauta e dua na lotu vaKarisito?

• Na cava meda raica dei tiko ga kina na icovi?

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Na cava na “ivalavala ca eda dau tacori rawarawa kina,” qai rawa vakacava meda tacori kina?